Жылжымайтын мүліктерді бағалау

Тақырып 6-7

Мүлікті бағалау бойынша лицензия алудың

тәртібі, біліктілік емтихан тапсыруға келген

уміткерге койылатын талаптар.

“Бухгалтерлік есеп, аудит және бағалау”

кафедрасының аға оқытушысы Андосова А. Р.

Цель:

Максаты:

Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметін стандарттау және

реттеу тәртібінің қағидаларымен ғылыми тұрғыдан танысу

Оқытудың нәтижесі:

Бағалау қызметінің түсінігін, оның құқықтық жəне

ұйымдастырушылық негіздерін білу

Мақсаты және күтілетін нәтиже

Бағалау - экономикада материалдық игіліктердің құнын анықтау мақсатында жүзеге асырылатын іс-әрекеттердің жиынтығы.

Бағалар күрделі экономикалық процесс. Дамыған нарықтық экономика жағдайында Бағалар жер үлестерін сатуда, үй және пәтер саудасында, өндірістік қуаттарды сатып алу немесе инвестициялық жобаларды іске асыруда жиі қолданылады.

Бағалар экономикалық сипатына қарай номиналды, реалды және оптималды болып, ал қолданылатын обьектісіне қарай жекешелендіруге ұсынылған объектілерді Бағалар, негізгі қорды Бағалар, шаруашылық қорларын бағалар, жылжымайтын мүліктерді Бағалар, т. б. түрлерге бөлінеді.

Бағалаудың түрлері

Оптималды

Бағалау

Номиналды

Бағалау

Реальды

Бағалау

Реальды Бағалау - инфляцияның болжамды шегін ескере отырып бағалау

Оптималды бағалау - дамудың оптималды бағдарламасын жасау құралдары

Номиналды Бағалау - инфляцияны есепке алмай бағаланған экономикалық сандық көрсеткіш

MAR Негізгі қорды бағалау - негізгі қордың құнын анықтауға бағытталған әдістер жүйесі. Негізгі қор іске қосылу мерзіміне қарай әр түрлі бағаланады. CH 2016

Негізгі қорды бағалау

Жекешелендіруге ұсынылған объектілерді бағалау - мүлікті аукционда сату кезінде бастапқы бағасын белгілеу немесе кәсіпорын акционерлік қоғам болып қайта құрылған жағдайда оның жарғылық қор көлемін анықтау.

Жекешелендіруге ұсынылған обьектілерді бағалау

толық алғашқы құн

толық қалпына келтіру құны

тозбасы шығарылған қалпына келтіру құны

тозбасы шығарылған бастапқы құн

Негізгі қорды бағалау түрлері

Толық алғашқы құн - жаңа іске қосылған негізгі қор құны. Оған ғимаратты жабдықтау, құрылғыларды жеткізу, орнату және қосуға жұмсалған шығындар да енеді;

Толық алғашқы құн

Тозбасы шығарылған бастапқы құн - негізгі қор құнының өндірілген өнімге ауыспаған бір бөлігі;

Тозбасы шығарылған бастапқы құн

Толық қалпына келтіру құны - негізгі қорды қайта бағалау кезіндегі нақты жағдайларды: көтерме баға, транспортқа қойылған тарифтер, құрылыстың сметалық бағасын ескере отырып анықталған құн;

Толық қалпына келтіру құны

Тозбасы шығарылған қалпына келтіру құны - негізгі қордың өнімге ауыспаған нақты құны. Ол негізгі қорды қайта бағалау кезіндегі мәліметтер негізінде анықталады.

Тозбасы шығарылған қалпына келтіру құны

Жылжымайтын мүліктерді бағалау - жылжымайтын мүліктерді сатып алу, сату процесінде олардың нарықтық құнын анықтау үшін қолданылатын іс-әрекеттер жиынтығы.

Жылжымайтын мүліктерді бағалау

MARCH 2016

187255560-11870-19371937

Жылжымайтын мүліктерді бағалауда мынадай талаптар бар:

Тұтынушының көзқарасына негізделген талаптар

Жерге қатысты немесе оған орналасқан өндірістік қуаттар мен үй құрылыстарына байланысты талаптар

Нарықтық ортаның қалыптасуынан туындайтын талаптар

Мүлікті өте тиімді пайдалануға негізделген талаптар

Бағалаушы мамандығының шығу тарихы.

Алғашқы бағалаушылар антикварлық клерктер мен қазынашылар деп санауға болады. Бұл адамдар көбінесе тізімдерді құрастырумен айналысып, соғыс кезінде жаулап алынған мүліктің құндылығын немесе ақшаның орнына салықтарды бағалап, қабылданады. Мұндай адамдар Таяу Шығыстағы және Солтүстік Африкадағы ұлы өркениетдің көптеген басқарушыларына қызмет еткен, онда алғашқы б. з. д. 5000 жыл дүниеге келді.

Сарапшылардың пікірінше, бағалаушы мамандығы ең беделді және жоғары төленетін мамандықтардың ондығына кіреді және кем дегенде келешек 15 жыл бойы перспективалы және пайдалы болады.

Қазіргі әлемде біліктілік талаптары мен бағалаушының анықтамасы 1996 жылы ғана қалыптасады. Қазақстанда бұл мамандық 1997 жылдан бері ресми түрде танылды.

Әдетте, міндеттер бағалаушының жұмыс ерекшелігіне байланысты - оның жұмыс істейтін функциялары жылжымайтын мүлік, жер, сақтандыру немесе автокөліктерді, компанияларды, жабдықтарды немесе зергерлік бұйымдарды бағалайтынына байланысты болады.