Оңтүстік Қазақстан медициналық академиясы

Презентация қосу

Оңтүстік Қазақстан
медициналық академиясы

Фармация ісін ұйымдастыру және басқару кафедрасы

Презентация
Тақырыбы: Улы, есірткілік, психотропты дәрілік заттар мен прекусорлардың есепке
алу тәртібі. Дәріхана жағдайындағы дәрі-дәрмектерді сақтауды ұйымдастыру. GSP
стандарты.
ЖОСПАР

• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• Құрамында есірткі, психотроптық заттар мен
прекурсорлар
бар дәрілік заттарды сақтау және тіркеу тәртібі
• Дәріхана жағдайындағы дәрі-дәрмектерді сақтауды
ұйымдастыру.
• GSP стандарты.
• Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер
КІРІСПЕ
Медициналық мақсаттарда Қазақстан Республикасының
аумағында тіркелген және медициналық қолдануға рұқсат
етілген, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы
бұйымдардың және медицина техникасының Мемлекеттік
тізіліміне енгізілген, құрамында есірткі, психотроптық заттар
мен прекурсорлар бар дәрілік заттар пайдаланылады.
Құрамында есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлар
бар дәрілік заттарды медициналық мақсатта
пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
берілген есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың
айналымы саласында лицензиясы бар денсаулық сақтау
ұйымдарында жүргізіледі.
ҚҰРАМЫНДА ЕСІРТКІ, ПСИХОТРОПТЫҚ ЗАТТАР МЕН
ПРЕКУРСОРЛАР
БАР ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫ САҚТАУ ЖӘНЕ ТІРКЕУ ТӘРТІБІ

Есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорларды
сақтайтын үй-жайларға (бұдан әрі – сақтау үй-
жайлары) кіруге олармен жұмыс жасауға жіберілген
тұлғаларға рұқсат етіледі.

Медициналық ұйымдардың сақтауға арналған
орындарында және кезекші дәрігерлер мен
медбикелердің постыларында есірткі, психотроптық
заттардың жоғары бір реттік және тәуліктік
дозаларының кестелері, сондай-ақ олармен уланған
кездегі у қайтарғылар кестесі ілінеді.
Есірткі, психотроптық заттар және прекурсорлармен жұмыс
жасауға рұқсат етілген тұлғаларда нашақорлық, уытқұмарлық,
созылмалы маскүнемдік ауруларының жоқтығы, сондай-ақ
есірткі, психотроптық заттар және прекурсорлармен
байланысты жұмыс жасауға жарамдылығы туралы психиатр
мен нарколог дәрігерлердің қорытындылары және ішкі істер
органдарының тиісті тексеруінің қорытындысы болады.
Есірткі, психотроптық заттар және прекурсорлармен жұмыс
істеуге рұқсат етілген тұлғалардың тізімі денсаулық сақтау
ұйымының басшысының бұйрығымен жыл сайын бекітіледі
Сақтау үй-жайлары, сейфтер мен шкафтар жабық тұруы тиіс. Жұмыс
күні аяқталғаннан кейін олар мөрленеді және пломбаланады. Кілттері,
мөрі және пломбир жауапты тұлғада сақталады.

Құрамында Тізімнің II, III, IV Кестелеріндегі есірткі, психотроптық
заттар мен прекурсорлар бар дәрілік заттардың кірісі мен шығысы
бойынша барлық құжаттар айы мен жылы бойынша тігіліп, мөрленген
күйде жауапты тұлғада, олардың сақталуын қамтамасыз ету шартымен
сейфтерде немесе метал шкафтарда сақтау үй-жайларында сақталуы
тиіс.

Құрамында Тізімнің II Кестесіндегі есірткі, психотроптық заттар бар дәрілік
заттардың кірісі мен шығысы бойынша барлық құжаттар ағымдағысын
санамағанда бес жыл, құрамында Тізімнің III, IV Кестелеріндегі есірткі,
психотроптық заттар мен прекурсорлар бар дәрілік заттардың кірісі мен
шығысы бойынша барлық құжаттар ағымдағысын санамағанда бір жыл
сақталады.
Сейфтің, шкафтің есігінің ішкі жағында құрамында есірткі, психотроптық
заттар мен прекурсорлар бар дәрілік заттардың жоғары бір реттік және
тәуліктік дозалары көрсетіле отырып, тізімі ілінеді.

Дәріханалардағы ассистенттік бөлмеде Тізімнің II Кестесіндегі есірткі,
психотроптық заттарының қоры бес күндік қажеттіліктен, денсаулық
сақтау ұйымдарының бөлімшелерінде (кабинеттерінде) – үш күндік
қажеттіліктен, дәріханалардың сақтау үй-жайларында – мереке және
демалыс күндерін қоспағанда, отыз күндік қажеттіліктен аспайды.

Сақтау үй-жайынан құрамында есірткі, психотроптық заттар мен
прекурсорлар бар дәрілік заттарды беруді жауапты тұлға ғана
жүзеге асырады.

Стационарлық көмек көрсететін медициналық ұйымда кешкі және түнгі
уақытта шұғыл медициналық көмек көрсету үшін құрамында Тізімнің ІІ
Кестесіндегі есірткі, психотроптық заттар бар дәрілік заттардың бес
күннен аспайтын қоры тізімі денсаулық сақтау ұйымы басшысының
бұйрығымен айқындалады, оны жауапты кезекші дәрігердің рұқсатымен
пайдаланады.
Медициналық сарапшылық қызмет жасайтын денсаулық сақтау
ұйымдарында сынаудан (талдаудан) қалған құрамында есірткі,
психотроптық заттар мен прекурсорлар бар дәрілік заттарды үш ай
сақтайды, содан кейін өтініш берушіге қайтарады. Дәрілік заттарды
қайтару факті тиісті актімен ресімделеді.

Құрамында есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлар бар
жарамсыз дәрілік заттар, сондай-ақ сынақтардан (талдаудан) кейін
қалған қалдықтар жойылуы тиіс.

Құрамында есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлар бар дәрілік
заттар денсаулық сақтау ұйымдарында осы Қағидаларға 8, 9, 10, 11-
қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша нөмірленген, тігілген, денсаулық
сақтау ұйымының және дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медицина техникасының айналымы саласындағы мемлекеттік органның
аумақтық бөлімшелері басшыларының қолдарымен және мөрлерімен
расталған арнайы журналда заттық-сандық есепке алынады.
Ғылыми-зерттеу институттарында, оқу
орындарында, сынақ зертханаларында
(орталықтарында) құрамында есірткі,
психотроптық заттар мен прекурсорлар бар
дәрілік заттар мен реактивтер осы
Қағидаларға 12 , 13-қосымшаларға сәйкес
нысандағы журналдарда заттық-сандық есепке
алынады.

Есепке алу журналының бірінші бетінде заттық-
сандық есепке алынатын дәрілік заттардың
тізбесі көрсетіледі. Дәрілік заттың әрбір дәрілік
түрі, дозасы, қапталуы үшін жеке парақ (келесі
беті) бөлінеді, онда дәрілік заттың атауы, дәрілік
түрі, дозасы, өлшем бірлігі, журналды толтыруға
жауапты тұлғаның тегі мен аты-жөні көрсетіледі.
Келіп түскен нөмірі мен күні көрсетіліп, әрбір
кіріс құжаты бойынша жазылады. Шығыны
күндік қорытындысымен жазылады . Есепке алу
журналы бір жыл ішінде жарамды.
ДӘРІХАНА ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ДӘРІ-ДӘРМЕКТЕРДІ САҚТАУДЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ.

Тұрғындарды қамтамасыз ететін дәріханалар емдеу-
профилактикалық ұйымдарға қажетті дәрілік заттарды
медицина бұйымдарын, басқа да фармацевтикалық
тауарларды босатуды қор сақтау бөлімі арқылы жүргізіледі.
Қор сақтау бөлімі дәріханаға күнделікті қажетті дәрілік
заттарға, медициналық бұйымдарға, басқа да
фармацевтикалық тауарларға дәріханалық көтерме сауда
фирмасына, дәріханалық қоймаға сұрау- талап қағаздарын
уақытында тапсыруды және олардан дәріханаға келген
тауарлардың саны мен сапасын тексеріп қабылдауды,
сақтауды сонымен қатар қажеттіліктеріне қарай тауарларды
дәріхананың басқа бөлімдеріне, майда бөлшек сауда жүйесіне
және емдеу-профилактикалық басқа ұйымдарға босатуды
жүзеге асырады.
ТАУАРЛАРДЫҢ САҚТАУ ЖАҒДАЙЫН
АНЫҚТАЙТЫН МАҢЫЗДЫ ФАКТОРЛАР

дәрі-дәрмектердің, басқа да фармацевтикалық
тауарлардың сақталатын бөлмелердің қойылатын
талаптар сәйкес болуы;

керекті жабдықтармен жабдыкталуы;

сақтау орындарында дұрыс орналасуы жатады.
Дәрі-дәрмектерді дәріханалық қойма
бөлмелерінде сақтауды ұйымдастыру барысында
тауарларды сақтаудың негізгі принциптері мен
өдістерін қолдану қарастырылады.
Тауарларды сақтаудың негізгі принциптеріне
тауарларды тусіру-тиеу жұмыстарының
механикаландырылуын қамтамасыз ету, сақталу
жағдайлары бірдей тауарлардың бір-бірімен
қатар сақталу тәртібін сақтау және қоймалық
бөлмелердің тиімді пайдаланылуы жатады.
Тауарларды сақтаудың аталған принциптері
негізінде тауарлар сақталатын бөлмелердің
орналасуына, пайдаланылуына,
жабдықтарлуына қойылған талаптар
анықталады.
Тауарлар сақталатын стеллаждар қойма бөлмелерінің
сыртқы қабырғаларынан 0,6-0,7 м қашықтықта, бөлме
төбесінен 0,5 м аласа және еденнен 0,25 м биіктікте орналасуы
керек. Стеллаждардың арасында 0,75м өту жолдары
қалдырылып, жарықпен қамтамасыз етіледі. Тауарлар
сақталатын бөлмелер тазалықта ұсталып, үнемі жуылып-
шайылып тұрады.
Тауарларды сактаудың негізгі әдістері тауарларды
тасмалдау ыдыстарымен және тасымалдау ыдыстарынсыз
сақтау болып екіге бөлінеді.
Тауарлар тасымалдану ыдыстарынсыз сақталу кезінде
вертикалды орналастырылған стеллаждардың полкаларына
қаланып, этикеткілері мен маркировкалары сыртқа қаралып
қойылады. Дәрілік заттардың, басқа да фармацевтикалық
тауарлардың жанына олардың атаулары, сериялары, саны
және жарамды мерзімдері көрсетілген стеллаждық карта
ілінеді. Стеллаждық карта түскен тауарлардың әр сериясының
уақытылы босатылуына бақылау жасау мақсатында жазылып
отырады.
Тауарлардың негізгі сақталу бөлімдерінде дәрі-
дәрмектердің, медициналық бұйымдардың, басқа да
фармацевтикалық тауарлардың сақталу мерзімдерін бақылап,
қадағалау үшін арнайы картотека жүргізіледі.
Дәрі-дәрмектерді, басқа да фармацевтикалық тауарларды сақтауда
тауарларды сақтаудың негізгі принциптерінен басқа дәрі-дәрмектердің
тауарлық ерекшіліктеріне тән бірнеше принциптер қолданылады. Дәрілік
заттардың, басқа да фармацевтикалық тауарлардың топтарын сақтауды
ұйымдастыруда қолданылатын ерекше принциптер:

токсикологиялық және фармакологиялық
топтары бойынша;
қабылдау тәсілі бойынша;
дәрілік заттардың агрегаттық түрлері бойынша;
сақталу мерзімдері бойынша;
дәрілік заттардың дәрілік формалары бойынша;
сыртқы ортаның әсер ету факторлары мен
физикалық-химиялық; қасиеттерін ескере
отырып сақтау жатады.
GSP. Стандарт GSP («Good storage practices for
pharmaceuticals», Фармацевтикалық өнімдерді сақтаудың тиісті
тәжірибесі) фармацевтикалық өнімдерді дұрыс сақтау және
тасымалдау үшін қажетті арнайы шаралардың сипаттамасын
қамтиды. Ол басқа оқу құралдарымен тығыз байланысты
(GDP, GMP, мемлекеттік фармакопия) және оларға қосымша
болып табылады. Бұл нұсқаулық фармацевтикалық өнімдерді
сақтауға, тасымалдауға және таратуға қатысатын барлық
қызметкерлерге арналған.
Дәрілік өсімдік шикізаттары құрғақ, ауасы таза бөлмелерде
жақсы жабылған шыны, металл ыдыстарда, қақпағы бар
жәшіктерде сақталады.
Эфир майларынан тұратын дәрілік өсімдік шикізаттарын жақсы
тығындалған ыдыстарда оқшау сақтайды.
Кептірілген жемістерді сақтау кезінде, оларды кеміргіштерден
сақтау үшін сақталу жәшіктеріне хлороформ құйылып, тығынына
түтікше енгізілген сауыттарды салып қояды.

Иісі бар және бояғыш дәрілік заттарға аммиак ерітіндісі, хлор
әгі, ихтиол, камфора, ментол, скипиндар, фенол т.б. Сияқты іс
жүзінде ұшпайтын, күшті иісі бар, бояғыш заттар мен препараттар
жатады.
Бояғыш дәрілік заттарды арнаулы шкафтарда, тығыз
тығындалған ыдыстарда атаулары бойынша бөлек сақталады.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 13 қаңтардағы
«Дәрілік заттар туралы» Заңына сәйкес дәрілік заттар
айналысы саласында мемлекеттік саясатты жүзеге асыру,
тұрғындарды дәрі-дәрмектермен қамтамасыз етуді жақсарту
және фармацевтикалық қызметті ұйымдастырып жүргізуді
халықаралық стандарттарға сәйкестендіру мақсатында ҚР
Үкіметінің 2005 жылғы 25 қаңтардағы №65 қаулысымен
Дәріханалардың, дәріханалық қоймалардың құрылым және
категорияларын анықтау Ережесі бекітілді.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Жұмаева, Г.Ш. Фармацевтикалық қызметті ұйымдастыру
негіздері: оқу әдістемелік құралы. –Алматы: Эверо, 2009
2. Арыстанов Ж.М. Фармацевтикалық қызмет ұйымдастыру
негіздері. –Эверо, 2013
3. Арыстанов Ж.М. Фармацевтикалық қызмет ұйымдастыру
негіздері: оқу құралы. – Шымкент: Б.ж., 2012

Ұқсас жұмыстар

Түрлік иммунитет

Медицина социологиясы

Құқық бұзушылық белгілері

Стационардағы науқастың медициналық картасы

Емдеу-алдын алу мекемелерінде жұмысты ұйымдастыру

Ұзақ жаншылу синдромы кезіндегі жедел көмек

Біртекті және біртекті емес коэфиценнті тұрақты екінші ретті сызықтық дифференциалдық теңдеулер

Қазақстан Республикасының әлеуметтік саясатын орнықтырудағы мемлекеттің қызмет істеу бағыттары

Саузерн бойынша блотгибридизациялау

Хромосомалық мутация

Пәндер