Жекелеген қаржылық құралдардың пайдалылық деңгейі мен құнын бағалау

Презентация қосу

4 тақырып. Бағалы
қағаздар портфелін
қалыптастыру модельдері

Орындаған: Kozhakhmet A A
1. Марковиц моделі
Инвесторлардың басым бөлігі портфельді
қалыптастыру барысында тек пайданың неғұрлым
жоғары нормасына алуға ғана бағдарланбай, сонымен
қатар өз салымдарының тәуекелін төмендетуге
ұмтылады, яғни оларда портфель құрамын таңдау
мәселесі туындайды. Дәстүрлі тәсілдеме өз
салымдарын диверсификациялаудан тұрады. Егер өз
салымдарын, мысалы, 10 түрлі акцияларға салу үшін
10 бөлікке бөлетін болса, онда мұндай операция
инвестициялау тәуекелінің төмендейтінін білдіреді.
ы о с ындай
ға қ а тыст с а ды
б ағ а л а у жағ да й ж а
и я л ар д ы қ о л а й л ы сты
Инвестиц к ғ алым д а р ү ш і н
мен б а йл а н ы
л м е г ен д і т аң д а у о р м алды
жеті рд ы ф
и нв естицияла л е р ге қ ат ысты
ұ м т ы л ыс.
– мәсе л е ғ а дег е н
ел і к д ал а н у ысты
тәжіриб т ехни к а н ы п а й
р оцеск е қ а т
и к ал ы қ ы қ п с о ңғы
аналит и нвес т и ци я л
а д ы , б ұ л,
н д е у ын д ауи
Нәтижесі аң а ид е я л а р т
а л а удың за м а н
т ег е н ж рд ы б ағ о р ия с ын
көп с тиция л а т е
е, и н в е п о р тф е ль
есепт н емесе
теориясын
ы пт а с ты р ды.
қал
Марковиц егер тәуекел инвестициялардың жоғары
табыстылығымен компенсацияланбаса, инвесторлардың басым
бөлігінің тәуекелден қашып құтылуға ұмтылады деген
пайымдаудан алға шығарды. Пайданың қандай да бір күтілетін
нормасы үшін инвесторлардың басым бөлігі күтілетін мәннен
минималды ауытқуды қамтамасыз ететін портфельді қалайтын
болады. Осылайша, Марковиц тәуекелді анықсыздық немесе
стандартты аутықу арқылы өлшенетін күтілетін нәтиженің
ауытқуға қабілеттілігі ретінде анықтады. Бұл портфельді
қалыптастыру барысында ескерілетін инвестициялық тәуекел
дәрежесіне сандық баға берудің алғашқы қадамы болатын.
қа нд ай да бі р А по рт ф елі болса, онда ол
йкес, егер
Марковиц пайымдауына сә ад ы , ос ыл ай ш а В по рт ф елі тәуекелдің
мсіз болып табыл
субоптималды немесе тиі ңг ей ін қа мт ам ас ы з ет е алар еді, ал
гі дә реж ес ім ен кү т іл ет ін табыстылықтың де ар ы күтілетін
төмен ес інде не ғұ рл ы м ж оғ
ындай дәреж
С портфелі тәуекелдің ос ла йш а, ба рл ы қ т иі мд і по ртфельдер
бы ст ыл ық т ы қа мт ам ас ыз ете алар еді. Осы сығының бойында
та ы» де п ат ал ат ы н EF қи
иімді шекарас
көбінесе Марковицтың «т
орналасуы тиіс. лы қағаздарды
әд ет т е кө пт ег ен ба ға
ың ор т а бө лі гінде ор на ласқан портфельдер зд арды қамтиды. F
Қисықт ек бі рн еш е ба ға лы қа ға
орналасқандары т
қамтиды, ал шетке қарай т аб ыс т ыл ығ ы ма кс им ал ды болып
лардың күтілетін
нүктесі барлық инвестиция Ал Е нү кт ес і по рт ф ел ьд егі бірнеше
ын бі р т үр лі ак ци ял ар ға салынуын білдіреді. асыз ететініне
табылат м ен гі дә ре ж ес ін қа мт ам
фель тәуекелінің тө
акциялардың үйлесуі порт сәйкес келеді.
ф ел ьд і ан ы қт ау мү мк ін дігін бермей, тиімді
оптималды порт белгілі тәуекел
Сонымен, Марковиц моделі рт ф ел ьд ерді ң әр қа йс ы сы
ж иы ны н аны қт айды. Аталмыш по
порт фе льде р
іл етін табы ст ы лы қт ы қамтамасыз етеді.
деңгейі үшін күт
2. Шарп моделі
Марковиц моделінің басты кемшілігі – оның өте
көлемді ақпаратты талап етуі. Ақпараттың
неғұрлым аз көлемі У. Шарп моделінде
қолданылады. Аталмыш модельді Марковиц
моделінің жеңілдетілген версиясы деп есептеуге
болады. Егер Марковиц моделін мультииндексті
модель деп атауға болса, ал Шарп моделін
диагоналды модель немесе бір реттік индекс
моделі деп атайды.
Шарпқа сәйкес, әр жекелеген акцияның пайдасы
жалпы нарықтық индекспен қатаң
корреляцияланады, бұл, өз кезегінде, тиімді
портфельді табу процедурасын айтарлықтай
жеңілдетеді. Шарп моделінің қолданылуы аз
көлемдегі есептеулерді талап ететіндіктен,
тәжірибеде жиі қолданылатын болды.
Портфельдегі акцияларды диверсификациялау жолымен
жойылатын акциялар тәуекелінің бөлігі диверсификацияланатын
(жүйелі емес, спецификалық, жеке) тәуекел деп аталады; ал
жойылмайтын тәуекел бөлігі диверсификацияланбайтын (жүйелі,
нарықтық) тәуекел деп аталады.
Спецификалық тәуекел мынадай құбылыстармен байланысты:
заңнамадағы өзгерістер, ереуілдер, сәтті немесе сәтсіз
маркетингтік саясат, маңызды келісім-шарттарға отыру немесе
жоғалту, аталмыш фирма үшін маңызды болып табылатын өзге
еде жағдайлар. Осындай оқиғалардың акциялар портфеліне
ықпалын портфельді диверсификациялау жолымен жоюға болады.
Нарықтық тәуекел барлық акцияларға ықпал ететін факторлардың
болуымен байланысты. Ондай факторларға соғыс, инфляция,
өндірістің құлдырауы, пайыздық ставкалардың артуы және т.б.
жатқызылады. Аталмыш факторлардың бір бағыттағы көптеген
акцияларға ықпал еткендіктен, нарықтық және жүйелі тәуекел
диверсификациялау жолымен жойыла алмайды.
Инвестициялардың бағалы қағаздар портфелінің қалыптастырылуын оптимизациялауға мүмкіндік
беретін заманауи портфельдік теорияны жүзеге асыру алгоритмі келесідей кезеңдерден құралады:
1. Инвестициялаудың қаржылық құралдарының жекелеген түрлерінің инвестициялық қасиеттерін
бағалау портфельді қалыптастырудың алдын ала жүзеге асырылатын кезеңі болып табылады. Ол
қаржылық инвестициялау саясатының тізбегіне байланысты нақты инвестор тұрғысынан
инвестициялаудың түрлі құралдарының артықшылықтары мен кемшіліктерін қарастыру процесін
білдіреді. Портфельді қалыптастырудың аталмыш кезеңінің нәтижесі – портфельдегі
инвестициялаудың үлестік және борыштық қаржылық құралдарының ара-қатынасын анықтау, ал осы
әр топ шеңберінде — әр топтағы жекелеген қаржылық құралдардың үлесін анықтау.
2. Портфельге инвестициялаудың жекелеген құралдарын енгізуге қатысты инвестициялық
шешімдерді қалыптастыру.
Аталмыш кезең келесілерге негізделеді:
•Қаржылық инвестициялау саясатын жүзеге асыратын портфельдің таңдалған типі;
•Нарықтағы жекелеген қаржылық құралдар ұсынысының болуы;
•Жекелеген қаржылық құралдардың пайдалылық деңгейі мен құнын бағалау;
•әр қарастырылатын қаржылық құрал бойынша жүйелік (нарықтық) тәуекел деңгейін бағалау.
Портфельді қалыптастырудың аталмыш кезеңінің нәтижесі – табыстылық және тәуекел деңгейі
бойынша жіктелген портфельге енгізу үшін таңдалған нақты бағалы қағаздардың тізімі.
3. Табыстылықтың белгілі деңгейіндегі тәуекел деңгейін төмендетуге бағытталған портфельді
оңтайландыру портфель құралдарының ковариациясы мен сәйкес диверсификациясын бағалауға
негізделеді.
4. Табыстылық пен тәуекел деңгейінің ара-қатынасы бойынша қалыптасқан портфельді жиынтық
бағалау портфельді қалыптастыру бойынша тұтастай жұмыс тиімділігін бағалауға мүмкіндік береді.
Портфельдің табыстылық деңгейі келесі формула бойынша
есептеледі:
УДп = ∑УДi х Уi,
мұндағы:
УДп — инвестициялық портфельдің табыстылық деңгейі;
УДi — портфельдегі жекелеген қаржылық құралдардың
табыстылық деңгейі;
Уi — ондық бөлшекпен сипатталатын инвестициялық портфельдің
жалпы құнындағы жекелеген қаржылық құралдардың үлес
салмағы.
Портфельдің тәуекел деңгейі келесі формула бойынша есептеледі:
УРп = ∑УСРi х Уi + УНРп
мұндағы:
УРп — инвестициялық портфельдің тәуекелділік деңгейі:
УСРi — жекелеген қаржылық құралдардың жүйелі тәуекел деңгейі
(бета-коэффициентінің көмегімен өлшенетін);
Уi — ондық бөлшекпен сипатталатын инвестициялық портфельдің
жалпы құнындағы жекелеген қаржылық құралдардың үлес
салмағы;
УНРп — диверсификациялау барысында қол жеткізген портфельдің
жүйелі емес тәуекелінің деңгейі
Портфельді бағалаудың аталмыш кезеңінің нәтижесі –
инвестициялық портфельдің берілген табытылық деңгейінде
қалыптасқан орташа нарықтық деңгейге қатысты портфельдік
тәуекел деңгейін қаншалықты төмендете алғанын анықтау.
Біздің қор нарығымыздың әрекет етуі жағдайында аталмыш
бағалау қалыптасқан портфельдің өтімділік деңгейі
көрсеткішімен толықтырылуы тиіс.
Енгізілген қаржылық құралдардың типі мен құрамы бойынша
қалыптастыру мақсатына толығымен жауап беретін
инвестициялық портфель тиімді портфельді білдіреді.
Инвестициялық портфельді басқару өтімділіктің қажетті
деңгейін сақтау мен басқарумен байланысты шығындарды
азайту барысында алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу
үшін портфель құрамын реттеу мен талдауды, жоспарлауды
қамтиды.
Өндіріс көлемінің төмендеуімен сипатталатын тапшылықты инфляциялық
экономика жағдайындағы портфельдік инвестициялардың мақсаттарына
жатқызылады:
•капиталды сақтау және арттыру;
•есептеулер үшін қолданыла алатын бағалы қағаздарды сатып алу;
•бағалы қағаздар арқылы белгілі қызметтер, құқықтар мен өнімдерге қол жеткізу;
•ықпал ету саласын кеңейту.
Портфельдік инвестициялаудың объектісі – қор биржаларында айналысқа
түсетін бағалы қағаздар (акционерлік қоғамдар мен кәсіпорындардың акциялары
мен облигациялары, сонымен қатар олардан туынды бағалы қағаздар,
мемлекеттік облигациялар мен борыштық міндеттемелер), сонымен қатар
айналысқа түспейтін бағалы қағаздар (вексельдер, банктердің депозиттік
сертификаттары).
Қаржылық инвестициялардағы стратегияның екі түрін атап өтуге болады:
•пассивті стратегия, оның мақсаты – орташа нарықтық деңгейге жақын деңгейде
тұрақты табысты қамтамасыз ету;
•агрессивті стратегия курстардың нарықтық аутықуынан табыс алу
мүмкіндіктерін максималды пайдалануға бағытталған; агрессивті стратегияны
табысты өткізу үшін қаржылық нарықтың ағымдық жағдайын объективті
бағалануын қамтамасыз ететін күрделі аналитикалық базаға ие болу қажет.

Ұқсас жұмыстар

Активтердің рентабелділік коэффициенті

Өнімнің өзіндік құнын төмендету, пайда, рентабельділікті арттыру әдістері

Өнімнің өзіндік құнын төмендету, пайда, рентабельділікті арттыру әдістер

амортизациялау әдістері”

Салықтың жіктелуі объекті бойынша салық салу

Қаржылық талдау

КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ТАЛДАУ

Бағалаудың қағидалары

Екі жақтылық қағидасы және баланстық теңдік

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын есепке алу және талдау

Пәндер