Перинатальды психологтың анаға кеңес беру

Презентация қосу

Адам
психикасындағы
жастық
ерекшеліктер
*Пренатаальды психолоагия туралы түсінік.
*Пре - және перинатальды психологияның
қазіргі кездегі төрт бағытты.
*Жүктілік.
*Перинатальды психологтың анаға кеңес беру.

Жоспар:
Пренатаальды психолоагия (ер.грек. peri — маңайдағы, лат. natalis — тууға
қатысты) —туылмаған немесе жаңа туылған нәрестенің (адам дамуының
алғашқы фазасы – пренатальды және перинатальды ғылым) психикалық
өмірі жайлы ғылым. Адамның алғашы кезеңдері: пренательды
(антенатальды), перинатальды (антитальды), неонатальды (постнатальды)
фазаларда дамуы және одан кейінгі өмірдегі қатынасы.
Пре - және перинатальды психология негізін
салушы психолог, психоаналитик Густав Ханс
Грабер (Dr. phil. Gustav Hans Graber). 1971
жылы Венада пренатальды психология
бойынша бірінші Халықаралық зерттеу тобын
қалыптастырды.
1986 жылы Бадгайстенде (Австрия) осы
пренатальды психология бойынша алғаш
Халықаралық конгресс өтті. Сол жерде
пренатальды және перинатальды психология
мен медицинаның Халықаралық ассоцияциясы
құрылды (International Society for Prenatal and
Perinatal Psychology and Medicine — ISPPM).
ISPPM алғашқы президенті Густав Х. Грабер
(Швейцария) болды.
Пре - және перинатальды психология аралас ғылым
болғандықтан, оның мақсаттары мен міндеттеріне жауап
беретін теориялық ережелерді нақтылауды талап етеді.
Пре - және перинатальды психология қазір төрт бағытты
қарастырады.:

эклектическалық
эклектическалық медико-
медико-
-дилетанттық
-дилетанттық редукциондық
редукциондық
бағыт;
бағыт; бағыт;
бағыт;

психологиялық-
психологиялық- интегративті
интегративті
редукциондық
редукциондық биопсихоәлеумет
биопсихоәлеумет
бағыт;
бағыт; тік
тік бағыт.
бағыт.
Біз көп жағдайда бірінші кезекте әлеуметтік және
дене бітімінің аманшылдығына назар аударамыз
және психологиялық денсаулық туралы ұмытып
кетеміз. Ал шын мәнінде психологиялық
денсаулық ең маңызға ие мәселе болып табылады.
Жүктілік ұрықтану сатысынан бастап
анықталады. Мұндай жауапкершілігі мол қадамға
алдын ала дайындалған маңызды.Бұл тек қана
әйел адамның денінің саулығы ғана емес,
сонымен қатар оның психологиялық қалпы:
жағымды эмоция, қанағаттану сезімі, толыққанды
демалу және ұйықтау, дені сау, бақытты бала
туралы көп ойлау және т.б.
Жүктілік (лат. gravіdіtas) – физиологиялық құбылыс; ұрықтанған жұмыртқа клеткасының
жатыр қуысында дамуы. Жүктілік ұрықтанудан басталады. Ұрықтанғаннан кейін зиготаның
бөлшектенуі, яғни бластомерлер (жұмыртқа клеткасы бөлінген кезде түзілетін клетка
бөлшектері) пайда болады. Соның нәтижесінде бір клеткалы ұрықтан көп клеткалы ұрық –
морула түзіледі. Бөлшектену кезінде ұрық жатыр түтігінен жатыр қуысына қарай жылжиды.
Бұл процесс 4 – 5 күнге созылады. Бұдан кейін ұрық морула сатысында жатырға түсіп,
бластоцистаға (іші сұйыққа толы қуыс) айналады. Адам ұрығының қағанақ (амнион), бүр
(хорион) қабықтары болады. Бүр жатыр денесіне еніп, жатыр клеткаларымен қосылуының
нәтижесінде бала жолдасы пайда болады. Бала жолдасы ұрықты ана организмімен
байланыстырады. Қағанақ ішінде ұрықты қоршап жатқан қағанақ сұйығы бар. Қағанақ сұйығы
ұрықты түрлі зақымданудан сақтайды. Сондай-ақ, ұрық өзінің өсіп дамуына қажетті минералды
заттарды осы сұйықтан алады. 7-тәулікте ұрық жатырдың шырышты қабығына енеді.Мұны –
имплантация деп атайды. Имплантация тез өтеді. Ұрық шырышты қабыққа толық енгеннен
кейін, оның үстіндегі тесік жабылады. Бұл имплантацияның аяқталғанын көрсетіп, Жүктілік
дамуының алғашқы бастамасы деп есептелінеді. Кейде жатыр түтігінің ауруға шалдығуының
салдарынан ұрықтанған жұмыртқаклетка жатыр қуысында жылжи алмай, жатыр түтігінің ішкі
қабатында жабысып өседі. Мұны – жатырдан тыс жүктілік деп атайды (қ. Жатыр). Жүктіліктің
дамуында: ұрықтық (эмбрионалды) және нәрестелік (феталды) кезеңдер ажыратылады.
Ұрықтық кезең – ұрықтану мезгілінен бастап, Жүктіліктің 2-айының соңына дейін созылады.
Бұл кезеңде ұрықтың дамуы өте қарқынды жүреді. Ұрықтың бейімделушілік қабілеті әлі толық
жетілмегендіктен, ұрық зақымдаушы факторлардың әсеріне өте сезімтал келеді. Оттек
жетіспеушілігі, дененің қызуы, микробтар, вирустар, антиметаболиттер, есірткі, т.б. зиянды
заттар эмбрион дамуының бұзылуына, оның өліміне немесе туа біткен мүгедектікке әкелуі
мүмкін. Нәрестелік кезең – Жүктіліктің 3-айынан нәресте туғанға дейін созылады.
Бұл кезеңде құрсақтағы нәрестенің тез өсуі, тіндердің жіктелуі, мүшелер мен жүйелердің
дамуы жүреді. Нәрестенің тіршілігін құрсақ ішіндегі даму кезінде және туғаннан кейін
қамтамасыз ететін жаңа функционалдық жүйелер тұрақтанады. Бала жолдасының
функционалды белсенділігі артқан кезде ұрықтың дамуы ана организмімен өзара
байланыста, тұрақты түрде жүреді. Ана мен құрсақтағы нәресте арасындағы өзара
байланысқа биохимиялық, иммундық, эндокриндік, жүйкелік, т.б. механизмдер қатысады.
Жүктілік кезінде әйел организмінде күрделі физиологиялық өзгерістер байқалады. Әйелдің
сыртқы бейнесі, жүрісі өзгереді, бетіне сепкіл түседі. Тері қабаттары өзгереді. Жатырдың
өсуіне байланысты құрсақ созылып, іштің ақ жолағы кеңейеді.6 апталықдаму кезеңі дамып
келе жатқан адамның туылғаннан кейінгі кезде өмір сүруге қажет көптеген құрылымдар мен
дағдыларды өзіне қабылдайтын дайындық уақыты болып танылады.8 апта аяқталғаннан
бастап жүктіліктің соңына дейін дамып келе жатқан адамды "ұрық" деп атайды, яғни ол келе
жатқан ұрпақ дегенді білдіреді. Эмбриондық кезең деп аталатын бұл кезеңде дене өседі және
оның жүйелері жұмыс істей бастайды.
Адамдарда жүктілік кезеңі ұрпақтанғаннан немесе ұрықтанғаннан бастап туылғанға дейін 38
аптаға созылады. Ұрпақтанғаннан кейінгі бастапқы сегіз апта ішінде дамып келе жатқан
адамды эмбрион деп атайды. Ол "іштен өсуші" дегенді білдіреді. Бұл эмбриондық кезең деп
аталатын мерзім дененің көптеген басты жүйелерінің қалыптасуымен сипатталады.
Қазіргі уақытта перинатальды психология ананың психологиясын, анадағы
нәрестені және жаңа туған нәрестені қарауды қамтиды. Перинатальды психолог
кеңес берудің келесі түрлерін жүргізеді:
oТабиғи босану мен лактацияға арналған сау көңіл-күйді, босану мен босануға
дұрыс дайындықты, ұрықтың қалыпты жағдайларын жасауды, анамен немесе
ерлі-зайыптылармен жұмыс істеу кезінде проблемаларды жоюды қамтитын
жүкті әйелдерге міндетті түрде сабақ беру.
oЖүкті әйелдің күйеуіне кеңес беру, оған әйел мен балаға қатысты дұрыс
позицияны дамыту.
oБосанғаннан кейінгі депрессияны және туудың әйелдің денесіне әсерін
жеңуге көмектеседі.
oБаланы жаңа өмір ортасына бейімдеуге көмектесу, лактацияны ұйымдастыру
және балаға дұрыс күтім жасау бойынша ұсынымдар.
oБаланың дамуына қатысты кеңес беру, оның дамуын қадағалап, оның мінез-
құлқын реттеу, сондай-ақ анаға дұрыс күтім жасау туралы кеңес беру.
oБаланы 1 жылдан 3 жылға дейін қадағалау, оның ата-аналарының кеңес беруі.
oАнаны балаға әңгімелесудің маңызды дағдыларын үйрету, білім беру және
өзара әрекеттесу, психикалық сау баланы өсіруге мүмкіндік береді.
*Абрамова Г.С. Психологическое консультирование:
Теория и опыт:Учебное пособие / Абрамова Г.С. М.
: Академия, 2000. - 240 с
*Намазбаева Ж.И. Психология.А.,2005-296 бет
*Столяренко Д.Л. Основы психологии. Ростов на
Дону.,2002-642 стр
*Петровский А.В. Психология : Учебник для вузов /
А. В. Петровский,

*Пайдаланылған
әдебиеттер:

Ұқсас жұмыстар

Педагог-психологтың ата-аналармен жұмысты тиімді ұйымдастыру бағытындағы іс-әрекеті

Қазіргі кезеңдегі психологиялық қызметтің негізгі жұмыс бағыттары мен іс - құжаттарының түрлері

Практикалық балалар психологының кәсіби әрекетінің негізгі бағыттары

Психологиялық-педагогикалық коррекцияның этикалық және кәсіби сұрақтары

Психологтың сәбилер тобындағы балалармен жұмыс істеу ерекшеліктері

Психологиялық кеңес беру

Психолог және мұғалімдер ұжымы

Әлеуметтік жұмыстағы психологиялық әдістер

Психолог кеңес берудегі бихевиоральді бағыт

:Психологтың бала-бақшада жұмысын жоспарлауы

Пәндер