Адам психикасындағы жастық ерекшеліктер

Презентация қосу

Адам
психикасындағы
жастық ерекшеліктер
Жоспар:
Нәрестелік шақтың психологиялық ерекшеліктері.
Нәрестенің физиологиялық және психологиялық-
әлеуметтік дамуын өлшеу.
Таным процестерінің дамуы.
Бір жастағы дағдарыс.
Баланың алғашқы дүние келуі дағдарыс. Оның мәні:
тұрақты ортада өсімдік тәрізді тіршіліктен бөлек
автономды өмірге өту.
0-ден 1 жасқа дейін нәрестелік кезең жалғасады. Бала
мына шартсыз рефлекстермен дүниеге келеді:
1) ағзаның ішкі ортасын реттеуші (демалу, қанайналым);
2) тамақтану(сору, жұту);
3) қорғаныс рефлекстері(көзді жыпылықтату, түшкіру,
жөтелу);
4) бағдаранушы(басын күшті тітіркендіргішке бұру);
5) қозғалыстық(қамту, жүзу, адымдау, еңбектеу).
Нәресте– бір жасқа дейінгі сәби.
Нәрестенің алғашқы бір жылы дүниеге
келу кезеңіне (алғашқы 4 апта) және
емшектегі кезеңге (1 жас толғанға дейін)
бөлінеді. Нәрестені анасының
организмінен тыс өмір сүруге бейімдеу
үшін оның организмінің көптеген
органдары мен жүйелерінің қызметін
өзгертуге тура келеді. Мерзімінде туған
сәбидің салмағы 3,0 – 3,7 кг, бойының
ұзындығы 50 – 52 см, басының шеңбері 34
– 35 см, кеуде шеңбері 34 – 36 см болады
Жаңа туған баланың маңызды
ерекшелігі мынада: оның көруі мен
естуі дене қозғалысынан жылдамырақ
дамиды. Баланың жүйке жүйесімен
сезім мүшелерінің дұрыс дамуына
қажетті көру мен есту әсерінің түп
негізі және бұл өте маңызды, осындай
ықпалды ұйымдастырушы үлкендер
болады.Нәрестелік кезеңде бала көп
уақытын ұйқымен өткізеді де, егер ояна
қалса, онда ол нәрестенің қарны ашу,
тону, шөлдеу т.б органикалық
үйлесімсіздіктен болады. Жаңа туған
бала әр түрлі сезімталдыққа ие:
тактильді, температураны, ауырғанды
сезіну, дәм сезу.
Сәбилік
Сәбилік кезең
кезең (2
(2 айдан
айдан 11
жасқа
жасқа дейін).
дейін). Баланың
Баланың
физикалық дамуының
физикалық дамуының
ее ліі –– негізі бба 22.. ЕЕ
н негізі жетістіктері:
жетістіктері: ал ң
ж әән рөөл с-- оон ббеет лаанны ңббеек
т у
у ж
ы ңң р іі ііс ыққ ыңң тііннш
ны ыңң ктте
а
а
т
мм янны ккш
ия е ш рууллы уу.. ррө ее қ ааллғ еуу ––
ш
Қ
11.. Қ ляяцци ж еетте -ққаар даалл ққа өллі- қооз ғааш ббұұ
уул ңаа ж ты ққ- ыннд аммт і-ж зғ шқ лл
п
п ы
ааң аттт дааййы таам жааңңа ғааллуу қы ы
ннии ж маас а ә ттү өөзз
мма ұұлл т –– зза тккее д
а ж ызз әссеер үрріі;
сы
бб еет еет еет рлле ;
р еекк реекк туу. еррд
.
әәр --әәр діі
іісс
Нәрестенің физиологиялық және
психологиялық- әлеуметтік дамуын
өлшеу
Жиілігі Мерзімдері

Бірінші өлшеу Туған кезде

Екінші өлшеу 1 ай

1 жасқа дейін Ай сайын

1 жастан 2 жасқа дейін Әрбір 3 ай сайын

2 жастан 3 жасқа дейін Әрбір 6 ай сайын

Кейінгі жылдары Жыл сайын
Нәресте жасының бас кезінде бала жан-жағына
қарап заттарды заттардан, не
таныстарды таныстардан ажырата алғанымен,
оның қабылдауы әлі нашар дамыған. Таным
процестеріне байланысты бөбектің тіліне де әсер
етеді. Егер біреудің бізге таныс емес тілде
сөйлеген дауысын естісек, осыған байланысты
дыбыстарды ажырата алмаймыз. Бізге сол
дыбыстар тек шудан тұратындай болып көрінеді.
Мұның себебі үйренгендіктен: ана тілімізде
естіген сөздер тек белгілі тәртіпке бағынатын
сияқты. Осыны фонематикалық есту деп
атаймыз. Фонематикалық есту әркімнің
қабылдауының өз тіліне бейімделіп өзге тілдегі
дыбыстарды елемеуі. Осы қасиет тек бөбек
жасынан басталып,олар өз тілінің
фонематикалық есту ерекшелігін өзге тілдерден
ажырата бастайды.
Бала өз бетінше жүре бастағаннан бастап оның өмірлік кеңістігі және
тікелей қол жеткізе алатын заттарының шеңбері едәуір кеңейеді. Тік
жүру баланың заттармен қатынасының сипатын өзгертеді: ол бұрын
қолы жетпеген заттарға қарап қана қоймай, оларды ұстап, олармен
әрекет ете алады.
Жүру қалаған затына жақындауға, оны алып, онымен әрекет етуге
мүмкіндік береді. Бұл орайда алғашқы уақыттарда жүруді игеру бала
үшін ересек адамдар қолдайтын және ынталандыратын айрықша
қажеттілік және мақсат болып табылады.
Нәрестелік кезең дағдарысында баланың сөйлеу қабілеттіліктері өте
тез дамиды. Әсіресе, баланың пассив сөздік қоры тез өседі: бір жастағы
он сөзден екі жастағы түсінілетін бірнеше жүздеген сөздерге дейін.
Бала өзінің жақын төңірегіндегі адамдардың аттарын біледі, тыйымдар
мен ескертулерді қосқанда, көптеген қарапайым нұсқауларды түсінуге
қабілетті болады.
Баланың алғашқы белсенді түрде қолданатын сөздерінің ересек
адамдар тілінен өзгешеленетін бірқатар ерекшеліктері болады. Бұл
ерекшеліктердің маңыздылығы сонша, бірқатар зерттеушілер баланың
бастапқы сөйлеу тілін автономды (дербес) сөйлеу тілі деп атайды.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Балалар психологиясы: оқулық / Ж.Қ.Дүйсенова,
Қ.Н.Нығметова / - 2012.
2. Детская психология: учебное пособие /Д.Б.Эльконин;
ред.сост. Б.Д.Эльконин .-6-е изд., стер..- / - 2011
3. Возрастная психология: учебник для бакалавров /
Л.Ф. Обухова / - 2014
4. Психология детей младшего школьного возраста:
учебник и практикум для бакалавров / [Айгумова З.И.,
Васильева Н.Н., Вачков И.В. и др.]; под общ. ред.
А.С.Обухова / - 2014

Ұқсас жұмыстар

Қартаюдың денелік аспектілері

Баланың жоғары сынып және жасөспірімдік кезеңдері

Перинатальды психологтың анаға кеңес беру

Тілді меңгерудегі сөйлеу іс- әрекеті мен жас ерекшеліктер психологиясының байланысы

Даму психологиясы

Адам дамуының ерекшеліктері

Жас ерекшеліктің дамуының кезеңдері мен күйзелістері

Сана және өзіндік сана

Жас ерекшелік дамуының кезеңдері мен күйзелістері

Мектеп жасындағы балалардың диагностикасы

Пәндер