Бауырдың қызметтері




Презентация қосу
Қазақстан-Ресей медициналық университеті

Тақырыбы:Бауыр биохимиясы

Орындаған: Төрехан Е
М
Тобы 207Б ЖМ
Тексерген: Тулеева Г
Жоспары:
I. Кіріспе
II. Негізігі бөлім
1. Бауырдың қызметтері
2. Бауырдағы заттар алмасуының
ерекшеліктері
III.Қорытынды бөлім
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Тамыр- өте күрделі құрылысқа ие, және ағза үшін
өте маңыздылығы бар болып табылады. Қазіргі
таңда тамырды көптеген ғалымдар зерттеп, оның
бұзылуына қандай заттардың әсерлері болатынын.
Және де оның үлкен көлемдегі құрылысын зерттеп
тапқан. Оның биохимиялық, физиологиялық
қасиеттерін өзара ұштастырып зерттеген.
Бауыр қызметтері:
Бауыр заттардың барлық метаболизміне
қатысады.Бауырда белоктар және амин
қышқылдары,липидтер,көмірсулар,биологиялық
активті заттар(гормондар, биогенді
аминдер,витаминдер),микроэлементтер алмасуының
күрделі процесстері,су алмасуының реттелуі өтеді.
Бауыр маңызды функцияларды атқарады:
Реттеуші-гомеостатикалық;
Пластикалық;
Қор жинау;
Энергетикалық;
Қорғаныштық;
Секреторлы және экскреторлы;
1.Реттеуші-гомеостатикалық
Бауыр қандағы глюкозаның, ТТЛП-дің,
холестериннің, фосфолипидтердің қалыпты
мөлшерлерін ұстап тұруға қатысады.
Глюкозаның қалыпты мөлшерін ұстап тұру
глюкостатикалық қызметі деп аталады.
2.Энергетикалық қызметі
Бауырда қарқынды түрде жүретін процестер:
гликолиз, пентозофосфатты цикл, үш карбон
қышқылдар циклі, биологиялық тотығу, БМҚ-
ның β- тотығуы, кетон денелерінің және
гликогеннің синтезі.
3.Пластикалық қызметі
Бауырда түзілетін заттар:
қан плазмасының белоктары (фибриногеннің 100%,
альбуминдердің 95 %, глобулиндердің 85 %, қан ұю және
қан ұюға қарсы жүйесінің белоктары, тасымалдаушы белоктар-
транскортин, трансферрин, церулоплазмин);
липопротеидтердің апобелоктары;
4.Секреторлы және экскреторлы
Бұл бауырдың өт түзу қызметі.
Бауырда тәулікте 500-700 мл өт түзіледі.
Өттің түзілуі үздіксіз өтеді. Асқорыту жүрмегенде ол өт
қапшығында жиналады.
Бауырлық және өт қапшығының өттері болады.
Бауыр биохимиясы
1. Ас қорыту – ең ірі ас қорыту безі болып табылады.
Онда өт, өт қышқылдары (12%), фосфатидилхолин
(4%), холестерол (0,7%), тура билирубин, ақуыздар,
стероидты гормондар ыдырауының өнімдері,
электролиттер, дәрілік препараттардың метаболиттері
түзіледі. Өт тағам майларының эмульгирленуін және
қорытылуын қамтамасыз етеді.
Экскреторлы Секреторлы –
қызметі – өттің альбумин және
құрамында басқа белоктар
билирубин, фракциясының,
креатинин, қан ұю жүйесі
мочевина, Бауыр белоктарының,
ксенобиотиктер липопротеиндерді
және олардың
биохимияс ң, глюкозаның,
залалсыздандыр ы кетон денелерінің,
ылу өнімдері, кретиннің синтезі
холестерол және қанға
шығарылады. бөлінуі
Бауыр қанда мына заттардың-
глюкоза,холестерин,фосфолипидтер мөлшерін
реттеуге қатысады.Онда қан плазмасы белоктарының
аминқышқылдарының синтезі қарқынды
өтеді,апобелоктардың органдық арнайылығы бар
ферменттердің, гликогеннің,урон
қышқылының,гексозаминдердің,холестериннің және
оныі эфирлерінің синтезі өт қышқылдарының,кетон
денелерінің фосфолипидтердің
түзілуі,креатиннің(IIсатысы),холиннің,коламиннің,пури
ндік және пиримидиндік негіздердің синтезі,А
витаминнің каротиндерден,D витаминнің активті
алмасу формасының 25-(OH)-D3 және басқа да
заттардың түзілуі жүреді.
Көмірсу алмасуында бауырдың
атқаратын қызметі

Бауыр глюкостатикалық қызмет
атқарады. Бауырда гликогеногенез,
глюконеогенез, гликогенолиз
процесстері жүреді. Бауыр осы
процестерге байланысты қанның
құрамындағы глюкозаның қалыпты
мөлшерін тұрақты етіп ұстап тұрады.
Қан құрамында глюкозаның қалыпты
мөлшері 3,4-5,6ммоль.л
Гликогеноге
нез

Гликогенол Глюконеоген
из ез

Гликогеногене
з
Бауырдағы көмірсу алмасуы
Бос билирубин глюкурон қ-мен байланысып тікелей
билирубин түзіледі.
Су-тұздардың алмасуы
Бауырда қорға темір, мырыш, натрий, калий, кальций,
хлор, су жиналады.

Бауырдағы Витаминдердің алмасуы
Каротиназа ферменттің әсерінен бауырда каротиннен А
витамині түзіледі.
Д витамині гидроксилденіп алмасу активті түріне 25(ОН)vД3 –
ке айналады.
Триптофаннан никотин қ-лы түзіледі, одан ізінше РР витамині
синтезделеді.
Қорға А,Д,Е,К витаминдер жиналады.
Бауырдағы Гормондардың
алмасуы

• Стероидты гормондар гидроксилденіп,
глюкурон немесе күкірт қышқылымен
коньюгирленеді.
• Инсулиназа әсерінен инсулин ыдырайды.
• Катехоламиндер 2 жолмен активсізденеді:
1) 3-ші орындағы ОН-тобы метилденеді (катехол-
о-метилтрансфераза);
Глюкурон қышқылымен конъюгация
Конъюгация
реакциясына глюкурон
қышқылы активті УДФ
ГК түрінде қатысады
және акцептор
молекулаға сәйкес
трансфераза УДФ-
глюкуронозилтрансфер
аза арқылы ауысады.
Глюкуроновая Фермент бауыр, бүйрек,
кислота басқа да мүшелер
жасушаларының
микросомалық
фракциясында болады.

Мысалдары:
билирубинді,
Бауырдың органотропты ферменттері
(ЛДГ4, АЛаТ, сілтілі фосфатаза);

гликоген, урон қ-ры, гексозаминдер;
холестерин (80 %), оның эфирлері, өт қ-ры,
фосфолипидтер;
креатин (ІІ сатысы), пуриндік және пиримидиндік
негіздер, порфириндер, холин.
Бауыр циррозы (БЦ) — архитектоникасының бұзылысымен,
фиброздың дамуымен және құрылымы бұрыс регенерация
түйіндерінің түзілуімен жүретін, ақырында бауыр
шамасыздығы мен портальді гипертензияға әкелетін
бауырдың диффузды зақымдану процесі.
Бауыр циррозы — бауырдың этиологиясы әр түрлі
диффузды ауруларының ақырғы сатысы. Оның созылмалы
гепатиттен басты айырмашылығы — бауыр
архитектоникасының бұзылысы және паренхиманың
түйіндік трансформациясы.
ДДҰ ұғымы бойынша (1974 ж.), бауыр циррозы бауырдың
созылмалы ауруларының ақырғы сатысы ретінде қаралған,
бірақ диагноз құрылуында бұл термин бөлек, дербес
аурудың атауы ретінде қолдануда.
Жер бетінде жыл сайын 300 000-ға жуық адам бауыр
циррозынан қаза табады, ал соңғы 10-20 жылдың ішінде
бұл аурудың саны үнемі көбеюде, мәселен, Германияда 2
есе, Швецияда 2,5 есе жиіленген.
Қанның биохимиялық анализінде:
гипербилирубинемия , гамма-глобулиннің жоғарлауы,
гипоальбуминемия, мочевина, холестириннің
төмендеуі, АЛТ, ГГТ активтілігінің жоғарлауы,
гипопротромбинемия. Цирроздың қабынулық
процессі жоғарлағанда белоктардың жедел фазасы
дамиды, LE-клеткалары пайда болуы мүмкін.
Қалыпт
ы
бауыр
Цирроз тіні
кезіндег
і өзгеріс
Қорытынды:

Қазіргі таңда тамырдын биохимиялық
құрылысын білу әр бір медицина
қызметкерлері үшін өте маңызды деп
ойлаймын. Өйткені тамырды білмей көптеген
ауруларды ажырата алмай қалуы мүмкін.
Болашақта мықты маман болуы үшін қай
саланың дәрігері болсақ та, тамырдын
құрылысын, қызметін білуіміз керек.
Пайдаланылған әдебиеттер

https://kk.wikipedia.org
Н.Р. Аблаев Биохимия в схемах и рисунках, Алматы
2005 г.
С.Сеитов «Биохимия», Алматы, 2001 г.
С.Тапбергенов «Медицинская биохимия», Астана, 2001
г.
С.А.Абитаева, С.М.Плешкова, К.Қ ӨміАлматы, 1998 ж
“Заттар алмасуы және оның реттелуі”
Назарларыңызға рахмет!!!

Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Бауыр анатомиясы
Созылмалы гепатит
Малдың бауырын клиникалық әдіспен зерттеу
Ішастардың функционалдық анатомиясы
Бауыр патологиясы
Органдар биохимиясы ІІ
Мононуклеарлы фагоциттердің жасушалық жүйесі
Омыртқалылардың гранулоциттері және моноциттері, макрофагтардың таралуы
Асқазан ішек жолдарының функциясы бұзылуы
Антигентаныстырушы жасушалар
Пәндер