Тұздар гидролиз




Презентация қосу
Тақырыбы:
Гидролиз. Әр түрлі типті гидролизденуші түздардың рН
есептеу. Дәрілік препараттарды алу мен сақтаудағы
гидролиздің маңызы.
Жоспар:
I.КІРІСПЕ
1.Гидролизге түсінік
2.Тұздар гидролиз
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Тұздың сумен әрекеттесу жағдайы.
2. Гидролиз дәрежесі мен тұрақтысы
3. III. ҚОРЫТЫНДЫ
Гидролиздің бихимиялық процестердегі рөлі,оның
фармациядағы маңызы
Гидролиз(гидро... Су және грек. lysіs – айыру, ыдырау) –
су мен түрлі заттар арасындағы иондық алмасу
реакциясы. Гидролизге тұздар, гидридтер,
тиоангидридтер, галогенангидридтер, әр түрлі
органикалық қосылыстар ұшырайды.
Гидролиз — кейбір химиялық қосылыстардың су
молекуласының әсерінен төмен молекулалы түзілімдер
жиынтығына ыдырау қасиеті. Гидролиз сулы ерітінділер
жағдайында немесе судың және су буының қатты,
сұйық және газ тектес заттарға тигізер әсері
нәтижесінде жүзеге асады.
Гидролиз — судың магма текті минералдармен негізгі
химиялық реакциясы. Соның нәтижесінде сілтілік және
сілтілік жер
элементтерінің кристалл торындағы катиондар су молек
уласыдиссоциацияланғанда сутектің иондарына алмасад
ы
Тұздар гидролизі

Еріген заттың
сумен алмасу
реакиясына түсіп,
яғни
диссоциацияланға
н иондардың H+
немесе OH ‾
иондарымен
әрекеттесуін
гидролиз деп
атайды.
Тұздардың сумен әркеттесуінің 4 жағдайы
бар:

1. Егер тұз күшті негіздің катионы мен күшті
қышқылдың анионынан түзілген болса,онда
мұндай тұз гидролизге ұшырмайды және оның
сулы ерітіндісінің ортасы бейтарап болады (pH=7).
Мысалы:КNO3 , NaСI және т.с.с.
К2+ + CI ‾ + HOH ↔ К+ + OH‾ + H+ + CI
H2O ↔ H+ + OH ‾
2. Егер тұз күшті негіз катионы мен әлсіз қышқыл
анионынан түзілген болса , онда тұз гидролизге анион
бойынша ұшырайды.Орта сілтілік (рН›7)болады.
Мысалы:
1) KCN + H2O ↔HCN +KOH
CN‾ + H2O ↔ HCN + OH
2) Na2 CO3+ H2O ↔ NaHCO3+NaOH
CO32- + H2O ↔ HCO3 + OH I-саты
NaHCO3 + H2O ↔H2CO3 +NaOH
HCO3- +H2O↔H2CO3 +OH- II-саты
3. Егер тұз әлсіз негіз катионы мен күшті қышқыл
анионынан түзілсе, онда тұз гидролизге катион
бойынша ұшырайды және оның сулы ертіндісінің
ортасы қышқылдық (рН<7) болады. Мысалы:
NH4 CI+ H2O↔NH4 OH+HCI
NH4+ +H2O↔NH4OH+H+
4. Егер тұз әлсіз негіз катионы мен әлсіз қышқыл
анионынан түзілсе, онда бұл тұз гидролизге
катион бойынша да, анион бойынша да
ұшырайды. Егер қышқыл мен негіздің күштері
бір біріне өте жақын болса, онда сулы ерітіндінің
ортасы нейтралға (рН≈7) өте жақын болады.
Мысалы:
NH4 CH3 COO +HOH↔NH4 OH +CH3 COOH
NH4 + +CH3 COO - +HOH↔NH4OH+CH COOH
KNH4OH =1,8*10-5 KCH3COOH =1,8*10-5 рН≈7
Гидролиз дәрежесі
Гидролиз тұрақтысы
Гидролиз тұрақтысы-К –өрнекті гидролиз
процесінен,су молекуласының тепе-теңдік
тұрақтысынан және концентрация
тұрақтылығынан алынуы.Мысылы:
CH3 COO‾+H2O↔CH3 COOH +OH‾
K=[CH3 COOH][OH‾]/[CH3 COO‾][H2O
K[H2O]=[CH3 COOH][OH‾]/[CH3 COO‾]=Kгидр.
яғни K[H2O]=[H-][OH+],онда
Kгидр=KH2O/KCHOOH.
Бейорганикалық қосылыстардың
гидролизі.
Гидролизге тұздардың қоспалары
ұшырайды.Осыған байланысты тұздардың
судағы қосылыстары әр түрлі рН мәніне ие
болады:
Қышқылдық (рН<7).
Негіздік (рН>7).
Бейтарап (рН=7).
Органикалық қосылыстардың
гидролизі.
1. Галогеналкандардың гидролизі.
С2Н5Сl + Н2О →С2Н5ОН + НСl
2. Күрделі эфирлердің гидролизі .
СН3-СОО-С2Н5 + Н2О → СН3-СООН +С2Н5ОН
3. Дисахаридтар гидолизі.
С12Н22О11 + Н2О →С6Н12О6 + С6Н12О6
4. Полисахаридтар гидролизі.
(С6Н10О5)n + nН2О →nС6Н12О6
Анион бойынша
гидролиз:
1. Қайтымды процесс.
2. Химиялық тепе
теңдік солға
ығысқан.
3. Реакция ортасы -
сілтілік, рН>7.
4. Тұздар гидролизі
әлсіз қышқыл
анионы бойынша
жүреді.
Катион бойынша
гидролиз:
1. Қайтымды
процесс.
2. Химиялық тепе
теңдік солға
ығысқан.
3. Қышқылдық орта,
рН<7.
4. Тұздар гидролизі
әлсіз негіз катионы
бойынша жүреді.
Гидролиздің анион және катион
бойынша жүруі.
Гидролизді күшейтуге болады:
Гидролизді тоқтатуға болады:
Гидролиздің биохимиялық процестердегі
рөлі,оның фармациядағы маңызы
Көптеген дәрі дәрмек құралдардың химиялық
терапевтік іс әрекеті олардың қышқылды негіздік
қаиеттерімен байланысқан, демек бұл да олардың
гидролизге бейімділігімен тығыз үндестікте
болатындығы.
Гексаметилтетрааминнің антисептикалық құрал
ретінде қолданылуы, ол препарат асқазан сөлінің
қышқылды ортасында формальдегидтің
түзілуімен байланысты гидролизденеді.
(CN2)6N2 + 6H2O↔HCOH + 4NH3
Гидролиз химиялық өндірістерде глюкоза, ксилоза,
фуруктоза, этил спиртін, тағамдық органикалық
қышқылдар және т.б көптеген өсімдік шикізаттарын,
ағаш өңдеуші өндірістер қалдықтарын және
ауылшаруашылық қалдықтарын өңдеу арқылы алуда
кеңінен пайдаланылады. Пертұздар мен перекисьтер
гидролизі полимерлер өндірісінде пайдаланылады: ол
полимеризация процесін иницирлеуші
перқышқылдардың түзілуіне алып келеді. Майлардың
гидролизі глицирин мен сабын алу өндірісінің негізін
қалайды. Ферментативті гидролизді тағамдық және
фармацевтикалық өндірістерде кеңінен қолданады.
Қорытынды
Гидролиз(гидро... Су және грек. lysіs – айыру, ыдырау)
– су мен түрлі заттар арасындағы иондық алмасу
реакциясы. Еріген заттың табиғатына байланысты
гидролиз механизмі әртүрлі. Тұздар иондарының
сумен әрекеттесуі әлсіз электролиттің түзілуі және Н
не ОН пайда болуы арқылы жүреді.
Гидролиз процесінде температура мен
концетрацияның әсері жоғары. Ерітіндіні сұйылту
су концентрациясының өсуіне әкеліп, гидролиз
артады. Температура жоғарылағанда судың
диссоциациялану дәрежесі артып тепе-теңдік оңға
ығысып, гидролиз күшейеді.
Пайдаланған әдебиеттер

1. Патсаев Ә.Қ. Жайлау С.Ж. Махатов Б.Қ.
Мамытова В.Қ. «Бейорганикалық химия»
Шымкент – 2008
2. Пірәлиев С.Ж. Бутин Б.М. Байназарова Г.М.
Жайлау С.Ж. «Жалпы химия» Алматы - 2003
3. Қ.С. Құлажанов « Аналитикалық химия »
4. www.google.kz
5. Ә.Қ. Патсаев, С.Ж.Жайлау,
Ш.С.Шыназбекова, Б.Қ.Махатов «Аналитикалық
химия» Шымкент- 2007

Ұқсас жұмыстар
Сольволиз және гидролиз реакциялары
Тұздар гидролизі
Алюминий хлоридінің гидролиз механизмі
Сілекей мен асқазандағы заттардың ферментативті бөлінуі
Крахмал гидролизі
Мета - аминофенолдың туындылары
Полиоксикарбони полиаминополикарбон қышқылдарының туындылары
ТҰЗДАРДЫҢ ГИДРОЛИЗІ
КӨМІРСУЛАР
Майларды өндіру
Пәндер