ПОПУЛЯЦИЯНЫҢ КЕҢІСТІК ҚҰРЫЛЫМЫ

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті Химия факультеті Экология және тіршілік қауіпсіздік негіздері Популяция туралы түсінік

Орындаған:Омархан В. А. және Сабитова А. А.

Тексерген:Абдикаримова П. У.

Жоспар 1) Популяция дегеніміз не? 2) Сипаттамасы 3) Құрылысы 4) дИНАМИКАСЫ 5) ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Популяция

Белгілі бір кеңістікте генетикалық жүйе түзетін, бір түрге жататын және көбею арқылы өзін-өзі жаңғыртып отыратын ағзалар тобы. (лат. populus - халық, тұрғын халық) . Бұл терминді алғаш рет дат генетигі В. Л. Иогансен қолданды.

Популяцияның негізгі сипаттамасы

ТУУ

ӨЛІМ

ӨСУ ТЕМПІ

ТЫҒЫЗДЫҒЫ

САНЫ

ӨСУІ

1. Саны - белгілі бір территориядағы даралар саны.

2. Популяция тығыздығы - сол популяцияның алып жатқан кеңістігінің немесе аудан көлемінің бірлігінің орташа даралар санына қатынасы.

3. Туу -көбею нәтижесіндегі бір уақыттағы жаңа даралар саны.

4. Өлім - белгілі бір уақыт мөлшеріндегі популяция ішіндегі өлген даралар саны.

5. Популяцияның өсуі - туу мен өлім арасындағы айырмашылық.

6. Өсу темпі - бір уақыттағы орташа өсу

Әр түр, белгілі бір территорияны (ареал) ала отырып, популяция жүйесін құрады.

Популяцияның нақты бір белгілі құрылысы болады

Жыныстық

Жастық

Кеңістік

Этологиялық

Топтың популяция болып есептелуі үшін

Әр популяция өзіне ғана тән сипаттамалары бойынша ерекшеленеді

Стактиктикалық сипаттама

Динамикалық сипаттама

Популяцияның жыныстық құрылымы Жыныстық құрылым - популяциядағы особтардың жыныстық ара салмағы.

Популяцияның жастық құрылымы Популяциядағы жастық топтардың қосындысы (жоғарғы, орташа, кіші) . Өсімдіктің тіршілік ауысуында ауысым мен жас жағдайын бөлуге болады. Түрлердің жас ерекшеліктеріне байланысты бөлінуі оның жастық спекуторы болады.

Жас жануарларда әртүрлі генерация және ұрпақтар болады. Генерация - бір жылдағы және бір мезгілдегі туған «бауырлар» мен «сіңлілер» қосындысы. Ұрпақтар - бір жылдағы барлық генерацияның барлық қосындысы.

Популяцияның кеңістік құрылымы Особьтардың белгілі бір территорияда немесе акваторияда сандық және популяцияның құрамының сапалық таралуы оның кеңістіктік құрылымы деп аталады.

Популяцияның кеңістіктік құрылымы тұрғындардың «әлеуметтік ұйымымен» сипатталады. 1. Жалғыз немесе отбасылық. 2. Топтық.

Кеңістікті топтық қолдану. Олар мына төмендегі негізгі формалар: 1. Жартылай колониялар.

2. Колониялар.

3. Отарлар. Үйірлер.

Популяция динамикасы Популяцияның жалпы сандық өзгергіштігі мына төрт жағдайға байланысты: особтардың тууы, өлуі, бір жерге тұрақтануы мен басқа жаққа қоныс аударуы (миграция)

Популяция динамикасының негізгі үш типін бөлуге болады: 1. Әр жылдардағы сандардың салыстырмалы түрлегі аздаған ауытқушылығы. 2. Популяция динамикасының мерзімдік типі 3. Популяция динамикасының массалық көбею ошағындағы көп жылдық типі.

Популяция динамикасының негізгі үш типін бөлуге болады:

1. Әр жылдардағы сандардың салыстырмалы түрлегі аздаған ауытқушылығы.

3. Популяция динамикасының массалық көбею ошағындағы көп жылдық типі

2. Популяция динамикасының мерзімдік типі

Назарларыңызға рахмет.

Қолданылған әдебиеттер:

Қазақстан энциклопедиясы, VII-том

Биология: Жалпы білім беретін мектептің, 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген/ М. Гильманов, А. Соловьева, Л. Әбшенова. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-927-4

Қазақ энциклопедиясы

Ұқсас жұмыстар

Түрдің популяциялық құрылымы

Популяция түсінігі

ГЕНДЕР ДРЕЙФІ

Жеке түр экологиясы - аутоэкология

Экология және тұрақты даму туралы

Түрдің пайда болуы - жаңа түрлердің пайда болу процесі

Микроорганиздердің басқа организмдермен қарым - қатынасы

Генетикалық полиморфизм

Популяциялар генетикасы

Микроорганизмдердің өзара және басқа ағзалармен қарым қатынасы