ЭКОНОМИКА СЕКТОРЫ

Презентация қосу

Ұлттық шоттар құрудың
негізгі қағидалары
ОРЫНДАҒАН: ҚОЙШЫБЕК
АЙГЕРІМ
ҰЛТТЫҚ ЕСЕПТЕУ ЖҮЙЕСІ
Ұлттық есептеу жүйесі (ҰЕЖ) – шоттар
мен кестелердің жиыны түрінде
берілген өз ара байланысты
экономикалық көрсеткіштердің жүйесі,
ҰЕЖ объектісі - өнім өндіру, қызмет
көрсету, табысты бөлу
операцияларының ұлттық деңгейдегі
жиынтығы.
ҰЛТТЫҚ ЕСЕП ЖҮЙЕСІ

ҰЕЖ – экономиканың өзіндік үлгісі, ел
экономикасын, оның аймақтарын және
секторларын бір біріне өзара
байланысқан баланстар/шот/негізінде,
өнімдер қозғалысының ағынын
көрсетуге және олардың қаржылық
эквиваленттерін экономикалық
аганттер арасында олармен әртүрлі
экономикалық операциялар жасау
процессінде пайдалануын комплексті
зерттейді.
ҰЛТТЫҚ ШОТТАР ТҮСІНІГІ
Қазақстанда ұлттық шоттар 1994
жылдан құрылады
Макроэкономиканың толық
статистикалық үлгісі, экономикалық
циклдің сандық сипаттамасы. ҰШЖ
мақсаты – елдің жалпы ішкі өнімінің,
жалпы ұлттық табыстың көлемін және
олардың құрамдастарын санмен көрсету.
ҰШЖ – макроэкономикалық деңгейде
табыс пен шығынның теңгерімін
анықтау.
ҰШЖ НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАРЫ МЕН
КАТЕГОРИЯЛАРЫ
Өнімдер
Өнімдер
Тауарлар
Тауарлар
Қызметтер
Қызметтер
Объектілер
Объектілер
Субъектілер
Субъектілер
Институционалдық
Институционалдық бірліктер
бірліктер
Экономикалық
Экономикалық өндіріс
өндіріс
ҰШЖ
ҰШЖ бойынша
бойынша өндіріс
өндіріс шекарасында
шекарасында енгізілетін
енгізілетін қызметтер
қызметтер
Резидент
Резидент
Ішкі
Ішкі экономика
экономика
Ұлттық
Ұлттық экономика
экономика
Шетелдегі
Шетелдегі аумақтық
аумақтық анклавтар
анклавтар
Осы
Осы елдің
елдің экономикалық
экономикалық аумағы
аумағы
Экономика
Экономика секторы
секторы
ҚР
ҚР экономика
экономика секторларының
секторларының жіктелімі
жіктелімі
Экономикалық
Экономикалық операциялар
операциялар
Трансферт
Трансферт
Салықтар
Салықтар
Субсидия
Субсидия
ТРАНСФЕРТ
Бір институционалдық бірлік екінші
институционалдық бірлікке тауарды,
қызметті, ақшаны өтемақысыз тегін
беретін экономикалық операциялар.
Трансферттің нысаны: табиғи және
ақшалай
Трансферттің түрлері: ағымдағы,
әлеуметтік, күрделі.
ТРАНСФЕРТТІҢ ТҮРЛЕРІ

Ағымдағы: табысқа, Күрделі : мұрагерлікпен
Әлеуметтік: алу, сыйға тарту,
байлыққа салынатын
мемлекеттік меншік құқығын теру
ағымдағы салық;
бірліктер үй нәтижесінде негізгі
сақтандыру
шаруашылықтары капиталға салынатын
төлемдері мен
мен коммерциялық салық, инвестициялық
сақтандыру
емес ұйымдарға субсидия, 2 және одан
өтемдер;
әлеуметтік көп жылы жинақталған
зілзалалардан кейін
жәрдемақы және шығындар үшін
көрсетілетін көмек,
жекелеген нарықтық төленетін ірі ақшалай
өсім айыппұл, сот
Т мен Қ беруі. төлем, кітапхана,
шығынын төлеу,
лотерея мен құмар зерхана, мектеп салуға
ойынына төленетін берілетін көмек,
ұтыстар.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯЛАР ҰЛТТЫҚ
ДЕҢГЕЙДЕ КЕЛЕСІ СЕКТОРҒА БӨЛІНЕДІ:
Қаржылық емес корпорациялар
Мемлекеттік басқару органдары
Үй шаруашылығы
Коммерциялық емес ұйымдар
Үй шаруашылығына қызмет
көрсетушілер
Қалған әлем.
1- 5 ҚР резиденті болып табылатын
ішкі экономика б.т. 6 ҚР мен
резиденты емес тұлғалардың
ҰШЖ ҚҰРУДЫҢ НЕГІЗГІ
ҚАҒИДАЛАРЫ
ҰШ бухгалтерлік есеп қағидасы бойынша
құрылады;
Шоттар Т тәрізді болады, яғни ресурстар
және пайдаланудан тұрады;
ҰШ ұдайы өндірістік циклдің ретімен
үйлесетін белгілі бір тәртіппен құрылады;
Шоттарда барлық экономикалық ағындар
институционалдық бірліктердің қызметі
сипатталатын баланс ретінде тіркеледі.
Екі жақты жазу әдісі бойынша
операциялар тіркеледі.
ҰШЖ
Шот екі бөліктен - ресурстар және
ресурстарды пайдаланудан тұрады.
Екі бөліктің жинағы бір - біріне тең.
ҰЕЖ кіретін барлық таблицаларды екі
топқа бөлуге болады. Бірінші топты
ішкі экономика шоттары, екіншісін
сыртқы экономикалық байланыстар
шоттары немесе олар «қалған әлем»
деп аталатын топ құрайды.
ІШКІ ЭКОНОМИКА ШОТТАРЫНА
ЖАТАТЫНДАР :
өндіріс шоты

табыстардың пайда болу шоты

алғашқы табыстарды бөлу шоты

табыстарды қайта бөлу шоты
қолда бар табысты пайдалану шоты

капиталға байланысты операциялар
шоты
қаржы шоты тауар және қызмет шоты
СЫРТҚЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ОПЕРАЦИЯ
ШОТЫ:

ағымдағы операциялар шоты

капиталға байланысты операциялар
шоты
ЭКОНОМИКА СЕКТОРЫ
Ағымдағы шоттар: өндіріс шоты, табыс
пайда болатын, табиғи нысанда табыс
қайта бөлінетін, табыс пайда болатын,
табысты пайдалану.
Қорлану шоты: капиталмен жасалатын
операциялар, қаржы, активтер мен
пассивтердегі өзге өзгерістер, қайта
бағалау шоты
Активтер мен пассивтердің кезеңінің басы
мен соңындағы баланстары: Ұлттық
байлық статистикасында қарастырылады.
ҰШЖ ТЕҢГЕРІЛЕТІН БАПТАР

Шоттың атауы Шоттың теңгерілетін бабы

Өндіріс
Өндіріс шоты
шоты Жалпы
Жалпы ішкі
ішкі өнім
өнім
Жалпы
Жалпы пайда
пайда (жалпы
(жалпы аралас
аралас
Табыс
Табыс пайда
пайда болатын
болатын шот
шот табыстар)
табыстар)

Бастапқы
Бастапқы табыс
табыс бөлінетін
бөлінетін шот
шот Бастапқы
Бастапқы табыстың
табыстың сальдосы
сальдосы
(жалпы
(жалпы ұлттық
ұлттық табыс
табыс ))
Табыс
Табыс екінші
екінші рет
рет бөлінетін
бөлінетін шот
шот
Жалпы
Жалпы қолда
қолда бар
бар табыс
табыс
Қолда
Қолда бар
бар табысты
табысты пайдалану
пайдалану
шоты
шоты Жалпы
Жалпы жинақ
жинақ ақша
ақша
Капиталмен
Капиталмен жасалатын
жасалатын Таза
Таза кредиттеу
кредиттеу (таза
(таза қарыз
қарыз
операциялар
операциялар шоты
шоты алу)
алу)
ҰШЖ ШОТТАР КЕЛЕСІ ТОПТАРҒА
БӨЛІНЕДІ:
ІШКІ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ШОТТАР

Ұқсас жұмыстар

Макроэкономикаға ғылымы

Көлеңкелі экономиканың ұлттық экономикаға тигізетін әсері

Бухгалтер мамандығы

Бағалы қағаздар нарығының субъектілері және экономиканың дамуындағы ролі мен орны

Қазақстандағы банктік сектордың өзекті мәселелері

Өндірістік мүмкіндіктер

Қазақстанда болашақта ашық кен орындарын игеру есебінен 2015 жылға қарай

ЭКОНОМИКА САЛАЛАРЫН ЦИФРЛАНДЫРУ

Қазақстан Республикасының сақтандыру нарығының ағымдағы жағдайы

ҚР ҮРДІС АЛҒАН МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАЛАР – ӘЛЕМДІК ТӘЖІРИБЕ НӘТИЖЕЛЕРІ

Пәндер