Жүрек гликозидтері бар өсімдіктер

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Аграрлық факультет
Ветеринариялық санитария

СӨЖ№4
Тақырыбы: 1) Жүрек гликозидтер 2)Эритропоэзге әсер
етеін дәрілік заттар 3)Лейкопоэзге әсер ететін дәрі-
дәрмектер.

Орындаған: Уалихан Ж.Ш

Тобы: ВС- 505
Тексерген: Тойкина Г.Н
Жоспар:
І.Кіріспе:
ІІ.Негізгі бөлім:
1) Жүрек гликозидтер
2)Эритропоэзге әсер етеін дәрілік заттар
3)Лейкопоэзге әсер ететін дәрі-дәрмектер.
ІІІ.Қорытынды:
IV.Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жүрек гликозидтері (грекше glykys – тəтті) -
өсімдік текті азотсыз қосылыстар,
декомпенсацияланған миокардқа кардиотоникалық
əсер береді жəне жүрек жетімсіздігін емдеу
мақсатында қолданылады. «Созылмалы жүрек
жетімсіздігі» термині бұл əртүрлі механизмдер
бойынша дамыған патологиялық күйлерді білдіреді,
бұл кезде жүрек мүшелер мен ұлпаларды қанмен
қамтамасыз ету мүмкіндігін ақырындап жоғалтады.
Созылмалы жүрек жетімсіздігімен халықтың 0,5-2%-і
ауырады, оның 10% егде жастағы жəне қарт адамдар. Əр
жылдық ауыру 100 мың халыққа 300-дей жағдайға жеткен,
жыл сайын аурулар саны көбейіп барады. Бұл өткір миокард
инфарктысының өсуі мен қарт адамдар санының өсуіне
негізделген. Созылмалы жүрек жетімсіздігінде ауыр өту
ағына байланысты өлім 15% тен 50-ке дейінгі аралықты
құрайды. Диагнозды анықтап болғаннан соң ер кісілерде
өмірдің орташа ұзақтығы 1,7 жыл, əйелдерде 3,2 жылды
құрайды. Аурудың ең кең таралған түрі – сол қарыншаның
систолалық дисфункциясына негізделген жүрек жетімсіздігі
Жүрек гликозидтері бар өсімдіктер
Жүрек гликозидтері бар өсімдіктердің дəрілік қасиеттері Көне
Мысырда белгілі болған. Біздің дəуірімізге дейін 1600 жыл бұрын
теңіз пиязы оның тітіркендіруші қасиетіне қарай құстыратын,
қабынуға қарсы, іш жүргізетін жəне зəр айдаушы дəрі ретінде
қолданылады. XVIII ғасырдың соңында ғылыми медицинада
жүрек гликозидтері қолданыла бастады. 1785 жылы ағылшын
дəрігері Уильем Уитерингтің (1741-1799) «Оймақгүл жайлы,
оның емдік əсердері жайлы хабарлау» атты еңбегі жарық көрді
жəне келесі бір оның еңбегі «Ісінулерді жəне басқа ауруларды
емдеу». Уитеринг 163 науқастың ауру тарихтарын анализден
өткізді. Олардың барлығы «шеменмен» ауыратын жəне емдік
мақсатта қара қошқыл оймақгүлдің жапырақтарының
тұнбасын немесе ұнтағын қабылдады.
Уитеринг тұнғыш рет өсімдікті жинау ережелері мен
дəрілік заттарды əдістерін ұсынады; оймақгүл
жапырақтарының дозасын (0,12-0,36г күніне2 рет)
көрсетті жəне қолдану схемасын (улану белгілері пайда
болғанда дейін тағайындау, сосын біраз уақытқа
қабылдауды тоқтату) көрсетті. Оның кітабында
улану белгілері (құсу, қозу, түс ажыратудың бұзылуы,
зəрді жіберіп қою, бродикардия, құрысулар) айтылады
жəне оны емдеу қажеттігі жайлы жазылған.
Уитеринг оймақгүлдің жүректің жиырылуын
күшейтетіндігі, ал оның зəр айдаушы əсері шеменде
екінші орында тұратынын тапқан.
Оймақгүл жапырағы
Pulveris foliorium Digitalis.
1г Ұнтағында 50-60 БƏБ болуы керек. Ұнтақ, болюс,
тұнба ретінде қолданады.
Cordigitum. Қызыл оймақгүлдің тазартылған
экстрактісі. Құрамында бірнеше гликозидтер бар.
Таблетка түрінде шығарылады. 1г таблетканың
белсенділігі оймақгүл жапырағының 0,1г
стандарттына сай келеді. 1 г препаратта 6000-8000
БƏБ болуы керек.
Жүрек гликозидтер. Препараттары- әсер ету
механизмі, қолдану
Жүрекке осындай қолайлы əсер етудің нəтижесінде қан
бөлініп, тарауы жақсарады, көк тамырдың іркілуі жойылып,
ісіктер қайтады. Жүрек кеңейгенде гликозидтер диастоланы
азайтып, оны бір қалыпқа келтіретінін атап өту керек.
Екінші уыттық сатысы тек уландырғыш дозаларын
қолданған жағдайда ғана байқалады. Ол жүрек көк етінің
өте қатты қозуымен сыйпатталады, бұл клиникалық
тұрғыда жүрек көк еті жыйырылуының жиіленуінен, демек
соғу көлемінің кішіреюінен көрінеді. Қан тамырлары
тарылғандықтан қан қысымы артады. Жүрек көк еттері
жиі жəне күшті жыйрылғандықтан вагус аппаратының
əсері байқалмайды.
Үшінші, өлтіру сатысы жүректің нервтік өткізгіш
жүйесінің импульс өткізгіштігінің бұзылғандығы
салдарынан болатын аритмиямен сыйпатталады, пулсі
жиілейді жəне үздік-создық болады, жүректің
қарыншалары дірілдейді, қан қысымы төмендейді. Жүрек
нерві мен көк етінің жұмысы толық бұзылғандықтан
жүрек қарыншалары жүрек құлақшаларына қарағанда
сирек жыйырылады, жүрек көк етінің күшті тонусы
өзгеше сыйпатта жүрек тоқтауына келіп тіреледі.
Жүректің қарыншасы жыйрылып құлақшалары созылады,
ол қарыншаны бөрікше сияқты жауып тұрады. Жүректің
бұндай өзгеше тоқтауы тек көлбақада ғана емес
жылықанды жануарларда да болады, жүректің бұндай
тоқтауы ірі малды сойып қарағанда байқалмайды.
Гитален
Оймақ гүл жапырағын суға
қайнату арқылы алынады. Ол
балластық заттар мен
сапониндерден
тазартылған.Ішкізгенде
шипалылығы төмен, иньекция
түрінде қолдану тиімді.
Адонис
Жалын гүл – Adonis
vernalis, Жазғытұрымғы
жалынгүл. Препарат
биохимиялық заттарға
бай. Олардың ішіндегі ең
бастылары жүрек
гликозидтері- цирин жəне
адонитоксин. Соңғы
жылдары оның құрамында
К- строфантин, флавонды
гликозид,адониверкит
жəне т.б заттар
анықталған.
Жүрек гликозидтерінің фармакокинетикасы

Жүрек гликозидтерінің фармакокинетикасы олардың
физико-химиялық қасиеттеріне тəуелді. Померлы
емес жүрек гликозидтері майларда жақсы ериді жəне
жасуша жарғақтарынан жеңіл өтеді, померлы
заттар суда ериді жəне мембрана арқылы нашар
өтеді, жүрек гликозидтері қаңқа бұлшықеттерінде
жиналады, миокартда енгізген дозаның 1%-і енеді.
Дигоксин қағанақ
арқылы енеді. Жүрек
гликозидтерінің
элиминациясы
биотрансформация
жəне өзгермеген
заттар немесе олардың
метаболиттері зəр
арқылы немесе өт
арқылы бөлінеді.
Фармакокинетика бойынша жүрек гликозидтері 3-топқа бөлінеді:

1)Полярлы емес липофилды жүрек
гликозидтері.
2)Аралық полярлы қасиеттері бар жүрек
гликозидтері.
3)Липофилды қасиеттері бар жүрек
гликозидтері.
Эритропоэз-
Эритропоэз- сүйек
кемігінде түзілетін
эритроциттердің өнімі.
Эритропоэз
стимуляторлары қан
аздықты емдеу үшін
қолданылады.
Темір - басқа элементтермен бірге жер бетінде орналасқан.
Көптеген минералды көздермен өсімдіктер мен жануарлар
ағзаларының ажырамас бөлігі болып табылады, бұл
барлық жасушалық элементтердің, әсіресе өсімдіктердің
хлорофилл және гемоглобиннің бөлігі болып табылады.
Темір басқа элементтермен бірге жер бетінде
орналасқан. Көптеген минералды көздермен
өсімдіктер мен жануарлар ағзаларының ажырамас
бөлігі болып табылады, бұл барлық жасушалық
элементтердің, әсіресе өсімдіктердің хлорофилл және
гемоглобиннің бөлігі болып табылады.
Ветеринарлық
тәжірибеде анемия
(гипохромды қоса
алғанда) көптеген
аурулармен бірге
жүретін
симптомикалық кешен
болып табылады, ал
шошқаларға үлкен
зиян келтіретін
тәуелсіз ауру болып
табылады.
Гипохромдық анемияға
үлкен қан жоғалту,
белгілі бір аурулардың
топырағындағы
эритроциттердің қатты
бұзылуы, уланулардың
әсері, жас жануарлардағы
эритроциттердің
гемолизі, әсіресе
жеткіліксіз тамақтану
арқылы туындауы
мүмкін. Сондықтан темір
бұл анемияның түрі үшін
қолданылады.
Эритропоэздік дәрілерге жатады:

Витамин В12;
Витамин Е;
Гематоген;
Темір лактаты;
Коамид;
Эпостим, т.б.
Гематоген- профилактикалық дәрі, темір мен
қанның қалыптасуына көмектеседі. Ішектегі темірді
сіңіруге көмектеседі, қандағы гемоглобин мөлшерін
арттырады, плазмада ферритинді арттырады.
Темір лактаты - суда
едәуір еритін, жасыл-ақ
кристалды ұнтақ (1:50).
Қолданылуы: гипохромдық
анемияда күніне 2-3 рет әр
түрлі формаларда.
Мөлшері: ірі қараға, жылқыға
1-5г; шошқа 0,3-1г; итке 0,1-
0,3г.
Ferrum reductum.
Қара-сұр ұнтақ, суда ерімейтін.
Құрамында 99% темір бар.
Қолданылуы: ішке
гипохромды анемияда және
қанның түзілуінде
қолданылады. Күніне 3 рет
тағайындайды,тұз
қышқылымен немесе аскорбин
қышқылымен бірге ішкен жөн.
Мөлшері: ірі қараға, жылқыға
1-5г; шошқа 0,3-1г; итке 0,1-
0,3г.
Лейкопоэзге әсер ететін дәрі-дәрімектер

Жануарлардың әртүрлі
ауруларында лейкопения
сырқаты дамуы мүмкін. Ол
организмді әлсіретеді, зат
алмасуын бұзады.
Лейкопенияның себептері
әртүрлі болады. Бірақ
лейкопоэз патологиясының
барлық жағдайында натрий
нуклейнаты, пентокил және
лейкоген қолайлы әсер етеді.
Натрий нуклейнаты

Ашытқыны гидролиздеу және тазарту арқылы алынады.
Ол ақ немесе аздап сұрғырлелттау ұнтақ. Суда ерігенде
опалесцентті ерітінділер түзеді. Лейкопенияларда және
агронулоцитоздарда қолданылады.
Ішкізілу мөлшері: итке 0,05-0,1г; мысыққа 0,02-0,05г.
Пентоксил әртүрлі жағдайда пайда болған
лейкопенияларда шипалы.
Мына мөлшерде ішкізіледі: итке 0,1-0,3г; мысыққа
Пентоксил0,05-0,2г.
Қорытынды
Гликозид- өсімдіктерден алынатын эфир тәрізді,
ыдырағанда қантсыз, қантты және органикалық
компоненттерге ыдырайтын азотсыз органикалық
қосылыстар. Жүрек гликозиді - өсімдік текті
азотсыз қосылыстар, декомпенсацияланған
миокардқа кардиотоникалық әсер береді және
жүрек жетімсіздігін емдеу мақсатында
қолданылады.
Пайдаланылған әдебиеттер

К.Н.Қожанов “ Ветеринариялық фармакология”
Алматы 2007 19-52 бет
Б.Д.Айтжанов, Ә.М.Өтенов, М.А.Молдағұлов

Ұқсас жұмыстар

Жүрек гликозидтері

Құрамында жүрек гликозидтері бар өсімдіктерге жататын дәрілік өсімдіктер тізімі

Жүрек гликозидтері туралы түсінік

Құрамында гликозидтері бар өсімдіктерден улану

ГЛИКОЗИДТЕР КУМАРИН ТИПТІ ГЛИКОЗИДТЕР

Стероидты гликозидтер

Жүрек гликозидтері агликондары

Жүрек гликозидтерімен улану

Жүрек қызметіне басымырақ әсер ететін улы өсімдіктер

Құрамында эфир майлар бар өсімдіктер

Пәндер