Жанама әсері

Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті

“Ветеринария және биоқауіпсіздік” жоғары мектебі

Дайындаған:Вм-31 тобының студенті Адыров Ғ. Б.

Тексерген: о. Сенгалиев Е. М.

Наркоз туралы түсінік

Орал-2019 ж.

Наркоз (грек. narkosіs - мелшию, ұйып қалу) - орталық жүйке жүйесіне арнайы дәрілер жіберу арқылы организмде жасанды түрде шақырылған терең ұйқы. Наркоздан кейін адам есінен толық не жартылай айырылып, ауыру сезімін жоғалтып, тіндер жансызданады.

Негізінен күрделі хирургиялық операциялар кезінде ауру сезімін болдырмау мақсатында наркоз беріледі. Яғни наркозды- наркозға арналған дәрілік заттар шақырады.

Наркозға арналған заттардың барлық негізгі әсерлерінің дамуы олардың ОЖЖ - де нейронаралық (синаптикалық) берілуді тежеуіне байланысты. Бұл кезде афферентті импульстерден берілудің бұзылуы, қыртыс - қыртысасты байланыстардың, аралық мидың, орта мидың, жұлыннын және т. б. қызметтері өзгереді. Синаптикалық берілулердің бұзылуына байланысты пайда болған ОЖЖ-ның функционалды дезинтеграциясы наркоздың дамуын шақырады.

-Наркозға ОЖЖ-ның сезімталдығы бойынша әр түрлі.

Олар: өте сезімтал ми қыртысы қыртыс асты жұлын сопақша ми.

-Сопақша ми басқаларына қарағанда төзімді, себебі онда жүйкелік және гуморальдық реттелу орналасқан.

- анельгезия кезеңі

- қозу кезеңі

- хирургиялық наркоз кезеңі

1-ші деңгей - беткейлік наркоз

2-ші деңгей - жеңіл наркоз

3-ші деңгей - терең наркоз

4-ші деңгей - өте терең наркоз

IV. - агония (жанталас) кезеңі.

Наркоздың кезеңдері:

Наркоз аспабы. Қүрделі операция алдында ауамен немесе оттекпен қосылған еліткіш затты тыныс жолдарына жіберіп, ештеңе сезбейтіндей, (қозғалтпау, ауыртпау, бұлшық еттерді босаңсыту) жағдайға келтіретін құрал.

Наркозға арналған заттарға қойылатын талаптар:

Оларды қолданғанда наркоз жылдам басталуы керек және мүмкіндігінше

қозу кезеңісіз. Операцияға қажетті жағдай туғызатын наркоз жеткіктей терең болуы керек. Наркозға арналған заттарды қолдануда наркоздың тереңдігінің жақсы басқарылуы маңызды көрсеткіш болып саналады. Наркоздан шығу кезеңі жылдам жүруі тиіс және салдары болмауы керек. Бұл наркоздан кейінгі кезеңді жеңілдетеді.

Наркозға арналған заттарды қолданғанда олар техникалық қауіпсіз болуы керек. Қойылатын талаптардың бірі препараттардың өрт жағынан қауіпсіздігі: олар жанбауы және атылмауы тиіс.

-Ингаляциялық наркозға арналған заттармен тыныс

алғанда диффузия жолымен оккпеден қанға түседі

-Ингаляциялық наркоз - наркотикалық затты тыныс жолдары арқылы енгізеді.

-Ингаляциялық заттар жақсы басқарылатын наркоз шақырады, қозу шақыратын да түрі кездеседі (Эфир) .

-Наркотикалық кеңдігі - ол тыныс алатын ауадағы заттың концентрациясы.

Ингаляциялық наркоз

ФТОРОТАН

Фармакологиялық әсері:

-Брадикардия

-АҚ төмендейді

- Тамырларға тікелей миотропты әсерді төмендетеді.

-Сілекей, бронхиалды және асқазан бездерінің секреторлық белсенділігін төмендетеді

Қолдануға көрсеткіштері

-Наркоздың хирургиялық кезеңін шақыру үшін

-Фторотанды бронхиалды астмамен ауыратын науқасқа қолдануға болады

-Фторотанды азот тотығымен бірге қолдануға болады

Жанама әсері:

-Жүрек аритмиясы

-гипосаливация

-лоқсу, құсу.

ГАЛОТАН

Наркотикалық белсенділігі айқын, наркотикалық кеңдігі жеткілікті, уыттылығы төмен.

Біріншілік саты - Анальгезиялық: аура сезімінің жойылуы, есте сақтау, естен тану, қозғалыстың бұзылуы көрініс береді. Ми қыртысынң наркоздық заттарға сезімталдығымен сипатталады. Бұл кезде шағын операциялар (тіс жұлу, абсцестік ашылулар) жүргізуге болады.

Екіншілік саты - Қозу (10 - 20 мин) : Бұл ОЖЖ ешқандай қатысы жоқ, ми қыртысы және қыртыс асты қабаттарының наркоздық заттарға сезімталдығымен сипатталады. Психомоторлық қозулар, естен тану, шартты рефлекс, тыныс алудың жиілеуі, тахикардия, АҚ өзгеруі көрініс береді.

Наркозға арналған эфир

Үшіншілік саты - хирургиялық : ми, жұлынжа нейроналды тежелу жүреді. сана - сезімі, ауру сезімі жоқ. Қарашық тарылған, пульс сирейді. Наркозды терең енгізгенде пульс өзгереді. Артериялық қысым өзгереді, жүрек аритмиясы байқалады, тыныс аздап тежеледі, қаңқа бұлшық еттерінің операцияға қолайлы релаксациясы байқалады.

-Үшінші сатыда операция жүргізіледі.

Төртіншілік саты - наркзодан айығу: Бірінші жұлын функциясын қалыпқа келтіру, миорелаксация жойылады. Содан кейін - қыртысасты қозу болуы мүмкін, ми қыртысы және естің қалыпқа келуі жүреді. Наркоздан айығу наркоздық депрессия деп аталады.

Жанама әсері: көп мөлшерде енгізсе ми, тамыр қозғалтқыш орталықтарының күрт төмендеуі агония, тыныстың төмендеуі, асфиксия, қарашықтар агония кезінде кеңейеді. Егер қажетті шараларды дер кезінде жүргізбесе науқас тыныс алу орталығы салданады, жүрек тоқтауынан өледі.

Ингаляциялық емес:

Ингаляциялық емес наркозды келесі тәсілдермен енгізеді:

-Күре тамыр арқылы

-Тері астына

-Бұлшықетке

-Тік ішекке

Әсер ету уақытына байланысты:

-Аз уақыт әсер ететіндер (10-15мин) пропанидид, кетамин.

-Орташа уақыт әсер ететіндер (20-40мин) гексобарбитат, тиопентал натрий.

-Узақ уақыт асер ететіндер (60-мин) нартий оксибутират.

Наркотикалық кеңдігі - ол заттың енгізілгендегі концентрациясы.

Кетамин - ұнтақ тәрізді зат, көк тамырға және бұлшық етке ерітінді ретінде енгізеді. Ауру сезімін басады, жеңіл ұйықтатқыш әсер көрсетеді. Әсері қысқа.

Фармакологиялық әсері:

-Қаңқа бұлшық еттері босаңсымайды, қол - аяқта еріксіз қозғалыстар байқалады.

-АҚ қысым, пульс жиілігі жоғарылайды.

-Гиперсаливация, көз іші қысымы аздап көтеріледі.

Қолдануға корсеткіштер:

-АҚ төмен науқастарға өз тынысын сақтау үшін

Ұқсас жұмыстар

Тыныштандырғыш заттар

Гипотензивті дәрілер

«Жүрек қан тамыр жүйесінің патологиясында фитопрепараттарды қолданылуы»

Шеткі қан тамырларының бұзылыстары

Ісікке қарсы дәрілік зат