Несеп жүйесінің аурулары

Қанды зерттеу

- Қанның жалпы анализі, ЭТЖ, Л-тоз, анемия белгілері

-Биохимиялық қан анализі

Жалпы зәр анализі

-Зәрді бактериологиялық зерттеу

Лабораториялық зерттеу әдістері

Гемолитикалық анемия

Қан элементтерінің көп талқандалуы салдарынан ондағы эритроциттер мен гемоглобиннің азаюымен, анемия, сары ауру синдромдарымен, бауыр мен көк ббауырдың ұлғаюымен, асқынған жағдайда гемоглобинуриямен сипатталатын ауру.

Ауылшаруашылық малдарының шуы эритроциттерге қарсы денелерді өткізбейтіндіктен, жатырдағы ұрық бұл ауруға шалдықпайды. Оларға туғаннан кейін уыз сүті арқылы барады да, жаңа туған төлдерде 3-5-ші күндері аурудың белгілері біліне бастайды. Торайларда жиі кездеседі.

Организмнің өзінде түзілетін қарсы денелерде эритроциттерді талқандайды. Эритроциттердің көп талқандалуы билирубиннің қалыптан тыс босап шоғырлануына апарып соғады. Ондай билирубин бауыр арқылы өтпейді қан плазмасында жинақталады да гемолитикалық сары ауру пайда болады.

Гемолитикалық анемияға тән өзгерістер: кілегей қабықтары ағарған, сарғыш түсті, лейкоциттер көбейеді.

Эритроциттердің тұну жылдамдығын анықтау (ЭТЖ)

Панченков әдісі капиллярға «Р» белгісіне дейін 5 пайыздық натрий цитратының ерітіндісін алып оны сағат әйнегіне үрлейді. Осы капилляр мен қанды 2 рет «К» белгісіне дейін құйып алады да, 2рет қанды натрий цитратының ерітіндісімен араластыра отырып, сағат әйнегіне үрлейді. Алынған қоспаны капиллярға «К» белгісіне дейін алып, штативке қояды. ЭТЖ-ны 1 сағаттан кейін есептейді.

Сау малдарда ЭТЖ (мм/с) : ірі қарада-0, 5-1, 5; қойда-0, 5-1; ешкіде-0, 3-1; жылқыда-40-70; шошқада-2-9; итте-2-6; тауықта-2-3.

ЭТЖ-ның төмендеуі полиурияда, іш өтуде, гастроэнтеритте, механикалық және паренхиматоздық сарғаюда, инфекциялық энцефаломелит т. б болады.

ҚАНДАҒЫ ЖАСУШАЛАРДЫҢ САНЫН ЕСЕПТЕУ. ЭРИТРОЦИТТЕР ЛЕЙКОЦИТТЕР ТРОМБОЦИТТЕРДІҢ САНЫН ЕСЕПТЕУ

Қанның аталған жасушаларының санын есептеу үшін есептеу камералары мен электронды есептеу құралдарын пайдаланады. Эритроциттердің санын есептеу үшін эритрогемометр және көмегімен есептеуге болады.

Эритроциттердің санын есептегенде қанды қоспа сұйықтықпен араластырылады. Жалпы, бұл жағдайда Николаев әдісі жиі қолданылады. Егер қанды меланжерге араластырса, онда капиллярға 0, 5 белгісіне дейін қан алады капиллярдың ұшын мақтамен сүртеді де араластырғышқа 101 белгісіне дейін араласқан сұйықтықты қосады. Араластырылған қанның тамшысы әйнектің астындағы саңылау кеңістікке түседі де камераны толтырады.

Гемоглобин мөлшері

Сау жануарлардың қанындағы гемоглобиннің мөлшері(100гмл)

Ірі қара 9. 9-12. 9; Қойда 9-13. 3; Ешкіде10-15; Жылқыда 8-14; Шошқада 9-11; Итте 11-17; Тауықта 8-12;

Қандағы гемоглобин мөлшерінің көбеюі (гиперхромемия) іш өту, тершеңдік, экссудат пен транссудат бөлінгенде миоглобинурин бөлінгенде өкпе эмфиземасы кезінде болады. Қан құрамындағы гемоглобин мөлшерінің азаюы (олигохромемия) әр түрлі себептен қан азайғанда болады

Несепті зерттеу

Несеп шығару органдары : бүйрек, несеп түтігі, қуық, несеп каналы. Организмнен қалдық заттар несеп арқылы шығады. Несептің бөліну процессі бүйректің нефронында болады. Нефрон мальпигий денешігі мен бүйрек каналшаларынан тұрады. Несеп шығару екі процесстен тұрады: 1. бүйректің түйінділерінде қанның плазмадан бірінші несептің түзілуі, 2. зат алмасудың ақырғы заттарды жояды. 3. ішкі секрецияны қамтамасыз етеді.

Қуық - несеп түтігі арқылы бүйректен келіп құйылған несеп жиналатын, жамбас қуысында орналасқан, кілегйлі, етті, сірлі қабаттардан тұрады. Қуықты нұқу арқылы тексереді. Ірі қарада, қоймен ешкіде қуықты тік ішек арқылы зерттейді.

Жоспары:

Кіріспе

Лабораториялық зерттеу әдістері

Қандағы жасушаларды есептеу

Эритроциттердің тұну жылдамдығы (ЭТЖ)

Несепті зерттеу

Несеп жүйесінің аурулар

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. М. А. Молдағулов, А. Н. Ермаханов, Ө. К. Есқожаев, А. З. Дюсембаева т. б. Жануарлар ауруларының клиникалық диагностика. оқу құрал - Алматы, 2007.

2. К. Н. Қожанов, А. З. Дюсембаева, С. О. Балтыбеков, А. К. Омашев. Малдың ішкі жұқпалы емес ауруларының практикумы. Семей, 2000ж.

3. Сейітов З. С. Биохимия, Алматы 1991ж.

4. К. Н. Қожанов Малдың ішкі жұқпалы емес аурулары/қосымша оқу құралы/, Семей, 2005ж.

Қорытынды:

Кез келген ауруға нақты диагноз қою үшін малдан алынған материалды зертханалық жағдайда зерттеп ауруды нақтылайды.

Қан элементтерінің және несептің патологиялық өзгерістерінің диагностикалық маңызы - ішкі ағзалардың ( бауырдың, бүйректің, өт қалтасынын және баскаларынын ) жұмысын бағалауға метоболизм (липидтер, ақуыздар, көмір сулар алмасуы) туралы ақпарат алуға, микроэлеметтерге қажеттіліктерді анықтауға ерік береді. Қалыпты көрсеткіштер ауытқыған кезде мал организімінде түрлі аурулар пайда болады.

Қан элементерінің патологиялық өзгерістерінің диагностикалық маңызы ең алдымен қан алу, қанның физикалық қасиеттерін анықтау, қан сарысуын анықтау, қандағы гемоглобин көрсеткіштері анықтаумен негізделеді. Ал несептің физикалық қасиеттерін, құрамындағы белоктың, глюкоза көрсеткіштерін анықтау диагностикаоһлық маңызға ие.