Аурудың дамуы

Презентация қосу

Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
A.Этиологиясы
B.Патогенез
C.Клиникалық белгілері
D.Емі
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Остеомиелит(Osteomyelitis) – сүйек кемiгiнiң миының
қабынуы. Жануарларда iрiңдi және актиномикозды
остеомиелит кездеседi.

Остеомиелиттiң екi түрі бар

асептикалық инфекциялық

іріңді
актиномикозд туберкулезд
ы маңқалы
і

Iрiңдi
остеомиелит гематогенді
микробтың
енуiне қарай
келесi түрлері жарақатты
болады
Iрiндi қабыну процесте сүйектiң барлық элементерiн сүйектiң
беткi қабаты эндоста, сүйектiң кемiктерiне, сүйек майларына
жайылады. Мұндай жағдайда остеомиелит барлық сүйектiң
қабынуына-паноститке алып келедi.
Iрiңдi остеомиелиттiнiң жiтi және созылмалы түрі
болады.

Остеомиелиттiң жiтi Созылмалы iрiңдi
түрінде қабыну остеомиелитте
процессi қарқынды қабыну процессi
жүрiп, ұлпаларға тез шамалы ауқымда
тарап кетедi. Бұл жүрiп, қоршалып,
жағдайда қабыну секвестрленедiде,
процессiнiң остеоидтты
ұлпаларға тез тарап, ұлпаларымен
жайылып кетуiне қан бекiтiлiп және iрiңдi
арқылы септикалық тесiктер (свищтер)
процесс әсер етедi. пайда болады.
Жануарлардың iрiңдi остеомиелитiмен астыңғы жақ негiзгi
тiстердiң iрiңдi периодонтитiнде және пульпитiнде,
қабырғалармен, аяқтардың астыңғы бөлiктерi, бел кеуде
омыртқаларының сыртына шығып тұрған тiк өсiндiлер
сүйектерi зақымданады.
Этиологиясы
Негiзгi себептер - сүйектiң жарақаттануы, үсуi, малдың
арықтауы, авитоминоздар, ауыр жұқпалы аурулар, инфекцияға
ағзаның қарсыласу резистенттiлiгiнiң төмендеуi.
Асептикалық
остеомиелиттiң
негiзгi
себебтерiнiң бiрi
механикалық
зақымдану болып
саналады, ал
iрiңдi
остеомиелиттiң
себебi ол ашық
жарақаттану,
инфекцияның
таралуы, iрiңдi
периоститке
айналуы.
Патогенез
Сүйек кемiгi iшiнiң асептикалық қабынуы гиперемиямен және
экссудациясымен сипатталады.
Бұл процесс жағымды өтiп, тез жазылады. Қабыну процессi
эндостатқа өткен жағдайда, iшкi сүйектердiң ұлпаларында
эндостоз пайда болады. Сүйек кемiгiне микробтардың ену
кезiнде, жайылмалы реактивтi қабынулар, қан тамырлары iсiнiп,
өткiзгiштiгi жоғарылайды , сүйек миы қызарады, қан
тамырларының өткiзгiштiгi ұлғайып, қабыну iсiктерi пайда
болады. Қан айналымы нашарлап, iркiледi. Ол жерде тромбит
пен тромбофлебит дамып, қан тамырларының фибриндi iсiнулерi
мен некрозына ұшырайды. Сүйек миларының ұлпалары серозды
фибриндермен толып, кейiн iрiңдi экссудатқа айналады. Сүйек
iшiндегi iрiңдi өлi процестер гавер және фолькман түтiкшелер
арқылы сүйек бетiндегi қабықшаға және оны қоршаған жұмсақ
ұлпаларға жетiп, абцесстер пайда болады. Оны хирургиялық
жолмен ашқанда iрiңдi тесiктер (свищтер) пайда болады.
Жұмсақ ұлпалардағы абцесстердiң, сүйек iшiндегi, өлi
массалардың iрiңдi тесiк арқылы сыртқа шығуы, қабыну
процестерiнiң бәсеңдеуiне септiгiн тигiзедi.
Клиникалық белгiлерi
Iрiңдi остеомиелиттiң клиникалық көрiнiсi әр түрлі болып келедi.
Оның жiтi түрінiң белгiлерi ауыр өтетiн инфекциялық ауруларға
ұқсас: дененiң қызуы көтерiледi, тамыр соғуы жиiлейдi, қанда
гиперлейкоцитоз байқалады. Зәрдi судан lll боятқышымен
араластырғанда, зәрдiң бетiнде май тамшылары пайда болады.
Бұл ауруда жануалар аяқтарын жерге басып жүре алмайды, қатты
ақсайды. Зақымдалған аймақтың ұлпалары iсiңкi болады, сүйек
бетi қабығында және төңiрегiндегi жұмсақ ұлпаларда
инфильтрация болып, iсiнiп тұрады. Бұл қабынған аймақтарды
пальпация, әсiресе перкуссия жасағанда қатты ауырып тұрғаны
сезiледi.
Осы себептен сол аймақтағы лимфа бездерiнiң үлкейгенi
байқалады және ол қолмен ұстатпайды.
Уақыт өткеннен кейiн қабынған сүйек көлемi ұлғайып
оссифирленген периоститке айналады. Сүйек қуысынан шыққан
iрiң, сүйектiң айналасындағы жұмсақ ұлпалардың арасынан өтiп,
терiнi тесiп шығады. Iрiңдi сүйектiң остеомиэлитiнде, iрiңнiң
құрамында сүйек майының тамшылары және талқандалған сүйек
ұлпаларының түйiршiктерi кездеседi. Жылқы, шошқа және
иттердiң денесiндегi тесiгiнен (свищтен) көп мөлшелерде иiсi
аңқыған iрiңдi экссудаттар ағады. Қара малдардың дене тесiгiнен
Остеомилиттiң созылмалы түрінде рентген аппараты арқылы
тексергенде сүйек бетi қабаттарының қалындағанын (гиперостоз),
сүйектiң кортикальды жағында, сүйек ұлпаларында қуыстары
көбейедi (остеопороз) және өлi ұлпалары кездеседi. Сүйек
айналасындағы жұмсақ ұлпалардың iсiгi аздау болып, қабынған
сүйектiң пiшiнi жақсы көрiнедi.

Аурудың дамуы
Диагнозы. Рентгенография жасау арқылы қойылады.
Болжамы. Қолайлы, кейде күдiктi.
Емi. Iрiңдi остеомиелиттiң жедел түрінде ауырған жануарға
толығымен тыныштық, көп сұйықтық, витаминдерге бай
азықтарды тағайындау керек.
Аурудың жергiлiктi процессiнде новокаинмен
жансыздандырып сүйек iшiне антибиотиктердi енгiзедi. Өтiп
кеткен, яғни өте ауыр жағдайда операцияға дайындық
алдында, сүйек iшiне антибиотиктi енгiзудi тағайындайды. Ол
инфекцияны басып операциядан кейiнгi жағдайын
жеңiлдетедi. Остеомиелит кезiнде, сүйектiң
прогрессирленуiмен өтетiн жағдайда операция жасайды.
Оперативтi емдеуде сау ұлпаға дейiнгi iрiңдi- некрозға
ұшыраған ұлпаларды алып тастайды. Iрiңдi экссудатты және
сынған майда сүйектердi жақсы тазалау үшін, кесiктi кең етiп
операция жасайды. Өлi ұлпаларды сау ұлпаларға дейiн кесiп
алып тастайды. Секвестрленген сүйектi және сүйектiң
трепанациясында шапқы немесе фрездiң көмегiмен жүргізедi.
Грануляцияланған ұлпаларды- өткiр қасықпен алып тастайды.
Секвестрленетiн және өлi ұлпалардың қуысын
фурациллинмен тазалап жуып, содан соң спирттi – эфирмен
өңдейдi.
Операция аяқталғаннан кейiн қуысты спирттi- эфирмен
жақсылап тазалап, күрделi антисептикалық ұнтақты көп
Операция жасалған аймақты және сынудан немесе жылжып
кетпеуден сақтау үшін, гипстенедi. Кейiн қабыну реакциясы
жойылғаннан кейiн алып тастайды. Кейбiр жағдайларда шиналы-
гипстi байламдар жасайды.
Остеомиелиттiң созылмалы түрін емдегенде – сульфаниламидтi
препараттарымен антибиотиктердi қосып ем қолданады. Жедел
және созылмалы остеомиелитте физикалық емделу әдiстерiн
қолданады-ультра күлгiн сәулесiн, УВЧ, озокерит парафинмен
емдеудi тағайындайды.
Аурудың алдын алу. Ашық сынықтарда жараны ертерек, мұқият
тазалап өңдейдi.
Қорытынды
Кей жағдайда (инфекциялық аурулар, арықтаудан, жарақаттан
соққы алудан) созылмалы остеомиелит қайталанады. Остеомиелит
ауруында қабынған түрлі ұлпалардың химиялық құрамдары, атап
айтқанда ферменттердiң атқаратын кызметi бұзылып, ақуыз,
көмiрсутегi, май, минералды-витаминдердiң зат алмасуы бұзылады.
Сүйекпен тiстердiң минералды зат алмасуының өзгеруiнен, ондағы
кальцийдiң, фосфордың, азоттың, көлемiнiң азайуына және
құрамдарының ара қатынастарының бұзылуына алып келедi. Ол
жағдайда қаның сары суында кальцидiң саны көбейiп, ал
фосфордiң көлемi азаяды, қанның қышқылдық, сiлтiлiк тепе-теңдiгi
бұзылады, қышқыл, ацидоз жағы басымдау болады.
Қан құрамындағы аскорбин қышқылының, тиаминнiң, және
ретинолдың құрамдары төмен түсiп, азаяды. Мұның өзi организмде
витамин қорларының аздығын көрсетедi. Сондықтан остеомиелит
ауруымен ауырған жануарлардың рационына витаминдермен бай
жем шөп беру керек.
Қара малдың, қойлардың, шошқалардың, иттердiң, остеомиелитпен
алғашқы ауру және аурудың ұлғаю сатысында, сiлтiлi
фосфотазының белсендiлiгi төмендейдi, қышқыл фосфотазаның
белсендiлiгi артады.
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі
1. Д.Чередков, В.Никаноров, В.Захаров.
"Хирургия және ортопедия " Алматы, 1953 жыл.
2. Орысша - қазақша малдәрігерлік сөздігі.
Т.Сайдулдин. Алматы, 1993 жыл
3. Б.К.Ілиясов."Алғашқы ветеринариялық
жәрдем". Алматы 2001 жыл.
4. Б.К.Ілиясов. Ветеринариялық хирургия.
Алматы 2009 жыл.
5. К.И.Шакалов, Б.А.Баликиров, Б.С.Семенов,
А.В.Лебедов, А.И.Федеров, В.А.Лукьяновский.
"Хирургические болезни сельско -
хозяйственных животных".
6. Интернетте «Stud.kz» сайтынан

Ұқсас жұмыстар

НОЗОЛОГИЯ ТУРАЛЫ

Патогенез

Қызанақтың бурыл дағы

Мес қарын паракератозы

Аурудың ішкі бейнесінің деңгейлері

Аурудың шығу көзі

Инфекциялық ауру

миокардит

Ешкілердің кривиллозы

Гликогеннің алмасуы

Пәндер