КӨРНЕКІЛІКТЕР МЕН ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРАЛДАР

Презентация қосу

ӘДЕБИЕТ САБАҚТАРЫНДА
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЗАМАНАУИ
КӨРНЕКІЛІКТЕР МЕН
ТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРАЛДАР

Орындаған: Шахан М.Б.
МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ
Көрнекіліктер мен техникалық құралдар туралы жалпы түсінік
Көрнекіліктер мен техникалық құралдарды сабақта қолдану
жолдары
Көрнекіліктер мен техникалық құралдардың тиімділігін талдау
ҚОРЫТЫНДЫ
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі: Жаңа ғасыр қоғамды қайта құру жағдайында білім
беру саласындағы басты міндеттердің бірі – ұлттық ерекшеліктерді еске алып, жас
ұрпаққа білім мен тәрбие беру ісін дамыту және жетілдіруді басты мақсат етіп отыр.
Білім мен тәрбие берудің негізі жалпы білім беретін мектептердің педагогикалық
процесін жақсарту кезек күттірмейтін мәселе.

Мұғалімнің оқыту процесін жетілдіре түсудегі жұмысының бір түрі – сабақтың
формалары мен құрылымын дамыту, оқытуддың жаңа әдістерін талмай іздестіру. Олай
болса, мұғалім сабақта қандай мақсат көздейтінін, оған жету үшін қандай әдіс-тәсілдер
мен көрнекіліктер, техникалық құралдар қолданатынын нақты, алдын-ала жоспарлап алу
қажет. Сондықтан әдебиет сабақтарында көрнекіліктер мен техникалық құралдарды
қолдана білу мұғалім алдында тұрған басты міндеттердің бірі.
Курстық жұмыстың мақсаты – Әдебиет сабақтарында қолданылатын заманауи
көрнекіліктер мен техникалық құралдарды қарастыра отырып, олардың тиімділіктерін
талдау.
Курстық жұмыстың міндеті:
- көрнекіліктер мен техникалық құралдар туралы жалпы түсінік беру;
- көрнекіліктер мен техникалық құралдарды сабақта қолдану жолдарын ұйымдастыру;
- көрнекіліктер мен техникалық құралдардың тиімділігін талдау.
Курстық жұмыстың құрылымы: курстық жұмыстың көлемі кіріспеден, бір бөлімнен,
қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Көрнекіліктер мен техникалық құралдар туралы жалпы түсінік

Оқу процесін жетілдіру қоғам талабынан келіп
туындайтын ғылымның даму дәрежесіне содан
келіп шығатын оқу материялының мазмұнына
Оқытудың көрнекілік ұстанымы сабақ
оның көлеміне оны оқытудың уақыт мөлшеріне
үрдісінде басты рөль атқарады.
прогрaммалық материялдарды тез де жеңіл
«Көрнекілікпен оқытудағы басты мақсат –
меңгеруге мүмкіндік беретін көмекші
оқушыны байқағыштыққа, оймен
құралдардың сапасына осы пәнді оқытатын
топшылауға жаттықтыру. Өзінің
мамандардың даярлық дәрежесіне тікелей
байқағандарын сөзбен айтып бере білуге,
байланысты болып табылады. Бұлардың
одан логикалық қорытынды шығаруға
әрқайсысының оқу процесін жетілдіруде өзіндік
үйрету». Көрнекілікті оқу үрдісінің барлық
орны бар. олардың бәрін жоғары бәрән төмен
кезеңінде пайдалануға болады, бірақ оны
қойып қараудан болмайды сондай-ақ бірімен
жиі қолдануға да болмайды. Көрнекілікті
бірін ауыстыруғада болмайды. Олардың ішінде
белгілі тақырып мақсатында пайдаланғанда
қазіргі кезеңде оқу процесін жетілдіруде
ғана тиімді болмақ.
техникалық құралдарды тиымды пайдаланудың
орны ерекше екенін естен шығармауымыз
керек.
Әдебиет сабағындағы көрнекіліктердің
түрлері және маңызы

көру, есту үрдістеріне
көрнекілік
көруге негізделген
көрнекіліктер

байланысты
Көркем суретті;
естуге негізделген
Графикалық көрнекіліктер
материалдар, үнтаспа
жазбалары, оқу көруге де, естуге де
фильмдері негізделген
көрнекіліктер
Макет – кітапта берілетін көркем шығармалардың, мәтіннің немесе суреттердің
орналасуын көрсететін үлгі-жоба. Макет арқылы белгілі бір кезеңдегі оқиғаны немесе
көркем шығармадан үзінділерді бейнелеп көрсетуге болады.
Аудиомәтін – белгілі бір көркем шығарманы өткенде сөйлеу әрекетінің негізінде
тыңдалатын мәтін. Аудиомәтінді тыңдау арқылы шығарма бойынша тапсырмалар
орындай алады.
Көркем туындылар жазылған компакт дисктер – сабаққа қосымша көрнекі құрал
ретінде пайдалануға болады. Өткелі жатқан көркем шығармаға қатысты аудиолар немесе
әндер мен күйлер жазып алынып, оқушыларға тыңдатылады.
Кинофильм – өткелі отырған көркем шығармаға қатысты көрсетіледі. Фильмдер барлық
өтілетін тақырыптарда бола бермейді. Фильмді көсету арқылы оқушарға кітапта
жазылған шығармамен салыстыруға мүмкіндік беруге болады. Мысалы, «Менің атым
Қожа», «Аманай мен Заманай», «Құлагер» фильмдері.
Кеспе, үлестірмелі қағаздар – жеке ақын-жазушылардың көркем шығармалары
бойынша жасалады. Көрнекіліктің бұл түрі оқушының өзіндік, шығармашылық
жұмыстарды орындау мақсатында пайдаланады.
Әдебиет пәнін оқытуда техникалық құралдарды пайдаланудың жолдары

Техникалық құралдар

Экрандық
техникалық құралдар

Дыбыстық
техникалық құралдар
Интерактивті тақта
Қазіргі кезде білім саласында қолданатын жаңа ақпараттық
технологиялардың негізгі компоненттерінің – интерактивті
тақталар. Интерактивті тақталарды білім саласыында қолдану
оқыту үрдісіне жаңа сапа енгізеді, өйткені тек қана сабақты
дайындауды және өткізуді жеңілдетіп қоймай, интерактивті
тақталарға дейін болмаған мүмкіндіктерге жол ашады.

Интерактивті тақтамен жұмысты оқу материалын хабарлау және
оқушылардың ақпаратты меңгеруін ұйымдастыру арқылы, көзбен
көру, жадын іске қосқанда арта түсетін қабылдау
мүмкіндіктерімен қамтамасыз ететін әдіс деп қарауға болады.
Аудио мен бейнеақпаратты бір мезгілде қолдану есте сақтауды 40-
50%-ға дейін арттырады.

Интерактивті тақтаны қолдану барысында оқушылардың сабаққа
деген қызығушылығының күрт артқандығы байқалады.
Мұғалімдер де өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық
Электронды оқулық
Дәстүрлі сабақта ең қажеттісі оқулық пен оқу құралдары болса, жаңа технологиялы
сабақтардың барлығында дерлік электронды оқу құралы пайдаланылады.
Электронды оқу құралдары – жаңа сабақты түсіндіру, тірек-сызбалары, тақырыптық
тапсырмалар, тақырыптық тест жұмыстары, логикалық тапсырмалар, жаттығу
тапсырмалары сияқты бірнеше сабақ элементтерін қамтитын кешенді электронды жинақ.
Оқушылар әдебиет сабақтарында арнайы компьютерлік бағдарламалар мен электронды
оқулықтарды пайдалану арқылы кез келген тақырыпты өздері меңгереді. Бұл
оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыруға, олардың ой-танымын кеңейтуге,
өз бетінше шығармашылықпен, ізденімпаздықпен жұмыс жасауына көп көмегін тигізеді.

Электрондық оқулық арқылы түрлі суреттер, бейне көріністер, табиғат
құбылыстарының дыбысы мен музыка тыңдатып көрсетуге болады. Бұл, әрине,
мұғалімнің тақтаға бормен жазып түсіндіргенінен әлдеқайда тиімді, әрі түсінікті.
Дыбыстық техникалық құралдар
Радио берілісі – бұл сөз арқылы жан-жақты талданып берілетін
оқу материалдарын түсіндіруде тиімді болмақ. Осы арқылы
сабақты жандандыруға, оның барысына жаңалықтар ендіруге,
мазмұндау дәрежесінің эмоциональдық дәрежесін арттыруға
мүмкіндік береді. Әдебиет пәнінде радио берілісінің жазбасын
кіріспе, қорытынды сабақтарда, жазушының өмір жолын
әңгімелегенде не шолу лекцияларының алдында, кей көркем
шығармалар мазмұнын талдауға кірісер кезінде пайдалануға
болады. Ал мәтін талдауда аз қолданылады.
Көрнекіліктер мен техникалық құралдарды сабақта
қолдану жолдары

1. Кейіпкерлерді сипаттау. Детальды айту.
Оқушыларға интерактивті тақта арқылы шығарма кейіпкерлерінің сипаттамасы
беріледі. Оқушылар сол сипаттамалар арқылы кейіпкерлерді табады.
Қолы тоңған адамша дірілдей қалшылдаған, көзі қып-қызыл болған, Аян мен
ауыл балалары үлгі тұтатын тұлға – Иманжанов.
Өте қатал, ауылдың бригадирі, аса қатыгез, мейірімсіз адам, жағымсыз кейіпкер
– Тұржан.
Сидаң бойлы, жүгіргенде алдына жан салмайтын, өзі төбелесқор, сотқар бала.
Кейде қараптан-қарап келе жатып әркімге бір ұрынатын жаман әдеті бар. Әлі
жеткенді аяқтан шалып қап, болмаса басынан тоқай алып жылатып жіберетін.
Аян алғаш рет келген кезде, Аянмен төбелесіп, одан жеңіліп қалған еді –
Есікбай.
Ақкөңіл, мейірімді, Аянның жақын досы – Сайын Мұратбеков.
2. Интерактивті тақта арқылы повесть бойынша ұсынылған суреттерден
оқушылар оқиға орнын, қай үзіндіден алынғанын анықтайды.
1-сурет: Аянның алғаш рет ауылға келіп, балалармен танысуы.
2-сурет: Аянның ауыл балаларына ертегі айтып беруі.
3-сурет: Аянның бұзаудан құлап, тобығын тайдырып алуы.
4-сурет: Аянның түнде жалғыз шығып, шанада сырғанауы.
5-сурет: Садық әкелген темекісін басқа балаларға беруі.
6-сурет: Қораның үстіндегі шөптің өртенуі.
7-сурет: Аянға майдандағы әкесінен қара қағаздың келуі.
Осылайша интерактивті тақтаны қолдану арқылы сабақты қызықты әрі
нәтижелі өткіздім. Оқушылар С.Мұратбековтің «Жусан иісі» повесін
толықтай меңгеріп, жақсы нәтиже көрсетті.
Көрнекіліктер мен техникалық құралдардың
тиімділігін талдау
• Көрнекіліктерді қолдану тек сабақты Қорыта келе, көрнекіліктер мен
сырттай түрлендіру рөлін ғана атқармай, техникалық құралдарды қолдану
мұғалімнің беретін ақпаратын еселеп, нәтижесінде:
көрнекі түрде жеткізе алатын тірек болуы - оқушы тұлғасының танымдық
тиіс. Мектепте көрнекілікті қолданудың өз қабілеттерін дамытуға;
тәртібі бар. Алдымен, көрнекілік оқушыға
- танымдық процестерді
эстетикалық әсерлілігі, мазмұндылығы
тұрғысынан ықпал ету керек. Көрнекілік
жетілдіруге;
оқушылардың жаңадан танысуға тиісті - оқуға жағымды қызығушылық
тақырыбына тың ақпарат, көрнекілік қалыптастыруға;
тұрғысында қабылдауына әсер ету керек. - белсенді сөздік қорын, ауызша
• Қазіргі сабаққа қойылатын талап және жазбаша тілін ұстартуға;
тұрғысынан техникалық құралдарды, - тұлғаның қиындықтарға даяр
кестелер, сызбалар, үнтаспа жазбаларын болу және оны білу, қарым – қатынас,
пайдалану арқылы оқушылардың есту, ойын, танымдық, өзін-өзі бекіту
көру сезімдеріне әсер ете отырып, олардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға ықпал
ойлану қабілетін дамытуға көңіл бөлінеді. етеді.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, сабақта көрнекіліктер мен техникалық
құралдарды пайдалану оқушылардың сабаққа, сонымен
қатар оқып жатқан пәніне деген қызығушылығын арттыра
түседі. Оқушының танымдық қабілетін жетілдіріп, өздігінен
жұмыс істеуге бағыт береді. Байқампаздыққа тәрбиелеп,
танымын кеңейте түсіреді. Мұғалімге де әдістемелік жақтан
жетіле түсуіне жағдай жасайды.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Экрандық техникалық құралдар

Алыстан көру

Слайдты безендіруде түстерді таңдау

Үйде оқытуға жауапты мамандарда және пән мұғалімдерінде болу тиіс құжаттар

Оқыту әдістері мен құралжабдықтары

Көрнекілік принципін жүзеге асырудың теориялық негіздері

Бала тәрбиесінің педагогикалық алғышарттарын анықтау

Блум таксономиясы негізінде қазақ ауыз әдебиеті саласы бойынша мультимедиялық көрнекіліктер әзірлеу

Мұғалімнің сабаққа дайындығы

Асық ойындары

Пәндер