1917 жылғы тамыз - қыркүйек айларында Орталық Ресейде Корнилов бүлігінің талқандалуы




Презентация қосу
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.О.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
“АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ ҒЫЛЫМДАРЫ”ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ
“ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ”КАФЕДРАСЫ

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Тақырыбы:Қазақстан азаматтық қарсыласу жылдарында

Орындаған:Шәдібек Ж.
Тобы:АП-16-5К
Қабылдаған:Айкозов С.И.
1917-1920 жылдар аралығында болған Мысалы, Верныйда Мұсылман жұмысшыларының біріккен одағы, Омбыда Бірлік, Петропавлда
саяси-әлеуметтік оқиғалар.: Талап, Семейде Жанар, Меркеде Қазақ жастарының революциялық одағы, т.б. құрылды. 1917
жылдың 4–5 шілдеде Петропавлда Уақытша үкімет большивиктер ұйымдастырған ереуілді
. қарудың күшімен басты. В.И.Ленин мен оның серіктерін тұтқындауға бұйрық берілді.1917 жылдың
1917 жылы ақпанда Петроградта жұмысшылар мен
солдаттардың көтерілісінен кеін монархия құлап, 11 шілдеде қосөкіметтілік жойылып, ресми билік түгелдей Уақытша үкіметке көшті. Алаш
республика орнады да, қоғамдық-саяси жағдай басшылары саяси жағдайлары күрт өзгеруіне байланысты 21–26 шілдеде Орынборда бірінші
жалпықазақ съезін шақырды. Съезде Алаш партиясы дербес саяси ұйым ретінде қайта құрылды.
түбірімен өзгерді (қ. Ақпан рефолюциясы).
1917 жылғы тамыз-қыркүйек айларында Орталық Ресейде Корнилов бүлігінің талқандалуы
Уақытша үкмет қазақ халқының 1916 жылғы ұлт- монархияшыл күштерді әлсіретті. Уақытша үкімет пәрменді әрекет жасай алмай беделінен
азаттық көтерілісіне қатысушыларға кешірім айырылып қалды. Бүлікті басуда белсенділік көрсеткен большевиктер еңбекшілердің қолдауына
жариялады, олардың жазалау тоқталды. Сондай-ақ, сүйенді. Осы кезде өзін Қазақ Социалистік партиясы деп атаған Үш жүз партиясы құрылды. Оның
көтерілісті жазалаушыларға да кешірім жасалды. көсемі К.Тоғысов, белсенділері Ш.Әлжанов, Ә.Досов, М.Әйпенов, т.б. болды. Көп ұзамай олар
:Қоғамда азаттық келісім орнатуға жағдай Алаш партиясының басты сынаушыларына айналып, большевиктер жағына шықты.1917 жылдың
туғызылып, кең көлемде саяси бостандықтар 24–25 қазанда (6–7 қараша) Петроградта большевиктер төңкеріс жасап, Уақытша үкіметті құлатты
берілді (сөз, баспасөз бостандығы, саяси партиялар (қ. Қазан төңкерісі). Ілешала Ресейдің орталық облыстарында да Кеңес өкіметі орнады.
құру, т.б.). Ә.Бөкейхан жетекшілік еткен Қазақстанда бұл процесс 4 айға (1917 жылдың аяғы — 1918 жылы наурыз) созылды. Жаңа өкімет
интеллигенция өкілдері Уақытша үкімет қалаларда, темір жол бекеттерінде және ірі-ірі елді мекендерде ғана жеңіске жетті. Ал қазақ
ауылдарында кеңестер билігі тек 20-шы жылдардың бас кезінде ғана орнады (қ. Қазақ ауылын
құрамында жауапты қызметтер атқарып, ұлттық-
кеңестендіру). Осы кезде 1917 жылдың 5–13 желтоқсанда Орынборда екінші жалпықазақ съезі
демократиясы Алаш партиясын құруға кірісті.. Көп өтті. Съезде Ресей федерациясы құрамына кіретін Алаш автономиясы (қазақ мемлекеттігі)
кешікпей Уақытша үкіметтің жер-жердегі жарияланып, басқарушы ұлт кеңесі — Алаш Орда сайланды, халықтық милиция жасақтау қажеттігі
органдарымен қатар жұмысшы, солдат және шаруа айтылды. Алаш Орданың төрағасы болып Ә.Бөкейхан сайланды. Саяси биліктен айырылғаннан
кеңестері құрылды. Петроградта және Ресейдің кейін революцияға қарсы топтар қарулы қарсылық көрсете бастады. Кеңес өкіметін құлату үшін
орталығындағы аудандарында қос өкімет орнады, 1918 жылы жазда ақ гвардияшылар шет елдердің (АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Жапония, т.б.)
ал Қазақстан көпөкіметтілік жағдайында қалды. көмегімен кең көлемде азамат соғысын бастады. Олар Ақмола, Петропавл, Қостанай, Семей, т.б.
Өйткені 1917 жылдың наурыз-маусым айларында қалаларды басып алып, кеңес өкіметін құлатты. Көп ұзамай Жетісу және Сырдария облыстарының
Қазақстанда билікке Уақытша үкіметтің жергілікті көпшілік бөлігі, және Торғай облыстарының кейбір аудандарынан басқа жерлердің бәрінде Кеңес
органдары, кеңестер, жергілікті Алаш партиясын өкіметі құлады. Алаш Орда үкіметі 1918 жылдың жазынан бастап Кеңес өкіметіне ашық қарсы
шығып, Орынбордағы атаман Дутовпен, Омбыдағы Уақытша Сібір үкіметімен одақтасты. Ақ
құрушылар, Жетісу, Орал, Орынбор, Сібір қазақ
гвардияшылар басып алған аудандарда Кеңес өкіметін қолдаушылар партизан қозғалысына көшті.
әскерлерінң билеуші органдары, т.б. таласты. Саяси Партизан қозғлысының негізгі орталықтары Торғай облыстарының Қостанай уезі, Ақмола және
күштер топтала бастады. Атап айтқанда Жетісу, Семей облыстарының жекелеген өңірлері (Черкасск қорғансы, Тарбағатай мен Алтайдың
оңшылдарға негізгі мүшелері кадет партиясынан “тау қырандары”, т.б.) болды. Қазақстандағы 1918–20 жылдары қарулы қарама-қарсылық Ресейде
құралған Уақытша үкітеттің жергілікті к-ттері, орын алған Азамат соғысының құрамдас бөлігі болды. 1919 жылдың жазында Қызыл Армияның
казачество билеушілері жатты. Аралық шығыс майданда Колчак Армиясын талқандауы Батыс, Солт.–Шығыс, Солтүстік Қазақстан мен
(центристік) лагерьді қолдаушылар эсерлердің Жетісудың ақ гвардияшылырдан азат етілуіне ықпал етті. 1919 жылдың аяғында Қазақстанның
ықпалындағы жергілікті кеңестер жатты. Оларға негізгі аумағы ақ гвардияшылардан азат еттілді. 1920 жылдың наурызда ең соңғы майдан —
майданның қара жұмысынан қайтқан қазақ Солтүстік Жетісу азат етілді. Ақ гвардияшылардан босатылған аудандардан Кеңес өкіметі қалпына
жігіттері мен майдангерлер қосылды. Жер- келтірілді. 1919 жылдың 10-ші шілдеде РКФСР ХКҚ декретімен Қазақ Революциялық Комитеті
(Казревком) құрылды. Ол Қазақстандағы Әскери–азаматтық басқаруды өз қолына шоғырландырды.
жерлерде жұмысшылар мен оқушы жастардың
1920 жылдың 4–12 қазаңда Орынборда Қазақстан кеңестірінің Құрылтай съезі өтіп, Қазақ АКСР-
қоғмдық-саяси ұйымдары құылып, саяси нің Декларациясын қабылдады. Декларация РКФСР құрамына кіретін Қазақ АКСР-нің
мәселелерге араласа бастады. құрылғаның жариялады (қ. Қазақ Автономиялық Кеңестік Социалистік Республикасы).

Ұқсас жұмыстар
Қазақстан кеңестерінің Құрылтай съезі өтіп, Қазақ АКСР - нің
Алашорда үкіметінің құрылуы
Алаш қозғалысы, ұлт зиялылары
Қазақстан мен Орталық Азияда Кеңес үкіметін орнату
Қарасора арамшөбі
1917 жылға дейін көтеріліс болған өңір
Алаш партиясын құрылуы
1916 жылғы көтеріліс бүкіл
Алашорданың батыс бөлімінің тарихы- өлке тарихының құрамдас бөлігі
Кадет партиясы ұлт автономиясына қарсы
Пәндер