Дау-дамайлар: психологиялық тұрғылар, түрлері және шешу жолдары

Скачать

Дау-дамайлы жағдайлардан шығу жолдары.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ М. О. ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Орындаған:Қалдарбек Перизат

Тобы: АП-16-2к

Қабылдаған:Калходжаева Ардақ

Шымкент 2017

Адамзаттың бүкіл тарихы бұл - сан ғасырлық соғыстар мен дау-дамайлар тарихы. Дау-дамайлар әрдайым болған әлі болады да, әрі олардың пайдасыз немесе патология деуге болмайды. Олар біздің өміріміздегі қалыпты құбылыс. Сірә, қоғам өзінің даралығы мен еркіндігінен айырылғанда ғана дау-дамайсыз болар. Өткеннің көрнекті ойшылдары дау-дамай адамның ішінде дей келе, адамның өзі даудың тасымалдаушысы деп есептеген. Дау-дамай бұл - қарама-қарсы жақтардың қақтығысы немесе жақтардың өзара әрекеттестігінің барысында туындайтын маңызды қарама-қайшылықтарды шешудің неғұрлым шиеленіскен тәсілі.

Дау-дамай әртүрлі бағыттардың тұрғысында зерттелінеді. Н. В. Гришина психологиялық дау-дамайларды қарастырудың дәстүрлі үш - мотивациялық, ситуациялық және когнитивті түрлерін атап көрсетеді. Н. У. Заиченко дау-дамайлар зерттелінетін негізгі алты: когнитивтік, мотивациялық, аналитикалық, іс-әрекеттік, энергиялық-эмоциялы, ұйымдастырушылық және жүйелі тұрғыларды атап көрсетеді.

Н. В. Гришина психологиялық дау-дамайларды қарастырудың дәстүрлі үш түрі:

мотивациялық

ситуациялық

когнитивті

Н. У. Заиченко дау-дамайлар зерттелінетін негізгі алты жүйелі тұрғыларды атап көрсетеді.

Дау - дамай (конфликт) түрлері: БІТІСТІРУШІ ДАУ - КОНСТРУКТИВТІ жүйенің өзгермелі қоршаған орта шарттарына икемдесуге қолайлы жағдайлар жасауда жәрдемін көрсетеді. БҰЗАҚЫ ДАУ ДЕКОНСТРУКТИВТІ Белгілі құрылым тиімділігін төмендетіп, оның біртіндеп жойылуына себепші болады Жанжалға араласушы адамдар: • БҰЗАҚЫ - ДЕСТРУКТИВТІ • ЖАҒЫМПАЗ - КОНФОРМДЫ • БІТІСТІРУШІ - КОНСТРУКТИВТІ

Дау - дамайлы жағдайларға бақылау қоюдың бір қатар жолдары бар: 1. болуы мүмкін жанжалдың алдың алып, оған қатысушылар жөнінде мәліметтер топтау; 2. жанжалды басқарымсыз қалдыруға бағытталған әрекеттерге жол бермеу; 3. дау - дамай шешіміне бейтарап бедел иелерін тарту; 4. даулы екі тарапқа да тиімді шешім мүмкіндіктерін қарастыру; 5. іскерлік, әріптестік қатынасқа қолдау беріп, оны бітістіріп, кейін болатын алаусыздық көңіл - күй шарпуларының көзін басу.

Дау - дамайдан шығу әдістері

1. өзара жанжалды әрекеттерден (өз беделі мен табыстарын әсерлей көрсету, басқаны кеміте, әдейі дауға шақыру) қашу;

2. «проблеманы бірлікті шешу» ережесін (басқа есебінен пайда ниеттемеу, екі тарапқа да тиімді шешім жолын ойластыру) ұстану;

3. келісім (компромис) - екі тараптың да көзқарас, пікірлерінің үйлесім табуы;

4. үшінші тараптан көмек сұрау - тікелей дау - дамайдан тыс, бейтарап бедел иелерін екі тарап мүшелерін бітістіруге шақыру.

Назарларыңызға рахмет!!!

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс