Биологиялық мембраналар




Презентация қосу
“Астана медицина
университеті”КеАҚ

Молекулалық биология,гистология,цитология
және

СӨЖ
генетика кафедрасы

Тақырыбы: Биологиялық мембраналар.
Биологиялық мембраналар арқылы зат тасымалы
Жасуша
1. Жасушаны сыртқы қоршаған ортадан
шектейді және сыртқы ортаның кері
әсерінен қорғайды
2. Жасуша мен оны қоршаған ортаның
арасындағы зат алмасуды басқарады
3. Электрлік потенциалдардың пайда болуына
ықпал етеді
4. Митохондриядағы АТФ энергиясын
синтездеуге қатынасады
Плазмолемма (жасушаның
сыртқы қабаты)
Жасушаішілік мембраналар
Базальды мембрана
Мембрана негізінен үш маңызды
қызмет атқарады

Матрицалық Барьерлік
(кедергілік) Механикалық
мембаранадағы Жасушалармен
ақуыздардың Жасушалар мен
жасушалар
жеке бөліктерге
орналасуын, ішіндегі
керексіз
олардың бағытын бөлшектердің еніп құрылымдар
және өзара берік болып өзін
кетуінен қорғайды
– өзі басқарады.
ұтымды әсерлесуін Мысалы, улы зат
қамтамасыз етеді. ішкен кезде.
- Фосфолипидтердің екі қабаты
- Липид молекулалары гидрофилды
бастан және гидрофобты
құйрықшаны түзейді
- Билипидты қабатына ақуыз
молекулалары, гликопротеидтер мен
көмірсулар батырылған.
Басы

Денесі
(мойны)

құйрықшалары
*липидтер;
*ақуыздар;
*көмірсулар;
*гликопротеидтер (көмірсулардың
ақуыздармен байланысы);
*органикалық заттар .
фосфолипидтер
гликолипидтер
стероидтар
Құрамы:
*Полярлы (гидрофильді) - (басы және
денесі);
*Полярлы емес (гидрофобты) -
(құйрықшалары)
Басы – азотты (этаноламин, холин) және
азотты емес (серин, инозин, треонин)
негіздерінен құралған. Ортофосфорлы
қышқылдардың әсерінен басы денесімен
байланысады.
Денесі глицериннен немесе сфингозиннен
(қанықпаған аминспиртінен) тұрады.
Құйрықшалары полярсыз май
қышқылдарының СН тізбегінен тұрады.
Бастары
Май қышқылды
Глицерин құйрықшалар
Екі қабатты фосфолипидтер
Су ерітіндісінде липидтер мицелла, ал
мембранада – гидрофилді саңылаулар
түзейді

Мицелла
құрылысы
СУ

Бастары

Құйрықшалары

СУ
1931 жылы Н.Девсон және Р.Даниелли
сэндвич (бутерброд) моделін
ұсынды.
Биомембраның
«Бутерброд моделі» :
1 – ақуыздар
(белоктар),
2- бимолекулалық
фосфолипидтердің
моноқабаты
1982 жылы ұсынылған Синджер мен
Никольсонның сұйықтық – мозаикалық
моделі кеңірек тараған.
Мембрананың сұйық мозаикалық
моделінің негізіне - липидтік
биқабатты мембрана алынған.
Биологиялық жүйелердегі түрлі
үрдістер: АТФ синтезі, бұлшық еттің
жиырылуы, нерв импульсының
таралуы т.б., мембрана арқылы зат
тасымалына байланысты . Осы үдерісті
зат тасымалдану деп атайды.
Мембраналық ақуыздар
Тасымалдану түрлері:
1. Белсенді тасымалдау

2. Белсенді емес тасымалдау
Белсенді тасымалдау –
заттардың арнайы энергия
пайдаланып электрохимиялық
градиентке қарсы ауысуы.
Егер зат тасымалы
электрохимиялық потенциалдың
кемуімен, яғни энергия
шығынын қажет етпейтін болса,
ол тасымал белсенді емес деп
аталады
Weeee!!!
Белсенді емес (пассив) тасымал
энергия жұмсалмайды
1. Диффузия
2. Жеңілдетілген диффузия жоғар
ы
3. Фильтрация
төме
Белсенді (актив) тасымал н
энергия жұмсалады Бұл
қиын
1. Насос ақуыздар жұмыс!!!
2. Эндоцитоз жоғары
3. Экзоцитоз

төмен

Ұқсас жұмыстар
Мембрана құрылысы
Биологиялық мембрана
Биологиялық мембраналар. Иондық каналдар. Электрогенез механизімі
Биологиялық мембрананың өткізгіштік механаимі. Иондық каналдар және тасымалдаушылардың құрылысы мен функциясы. Электрогенез механизмі
Жасушаның биологиялық мембраналарының молекулалық құрылымы мен функциялары
Био - мембраналар
Мембараналық әдіспен жұмыс жасайтын құрылғылар
Биологиялық мембраналардың қызметі
Биомембрананың енжар электрлік қасиеттері
Жасуша туралы мәліметтер
Пәндер