Денедегі белоктың несепке араласып сыртқа шыгуы

Несептің физикалық қасиетін анықтау. Несептегі белокты және альбумозды анықтау.

Несеп дегеніміз не?

Несеп- /urina/ бұйректе түзіліп, несеп түтігі, қуық, несеп- жыныс каналы арқылы сыртқы шығарылып тастайтын сұйық зат /экскрет/. Тәулік бойы сыртқы шығатын несеп көлемі: ірі қарада- 6-12 л, жылқыда 3-6л, шошқада 2-4 л, түйеде 8-15 л.

Несептің ағзадан шығуы немесе ауытқулар

1. поллакизурия /поллакиурия/. Күшеніп аз- аздан жиі-жиі зәр шығару. Мыңадай клиникалық белгілер уроциститте, қуықта тас боғанда, вагинитта, перитонитта, шаншуда болады.

полиурия - көп мөлшерде, жиі-жиі несеп шыгару.

Олигурия- аз мөлшерде несеп шыгаруы

Анурия- несеп тоқтау

2. оликакизурия, олигурия - бүйректен шығатын несеп мөлшерінің қалыптан азаюы. Нефрит, гломерулонефрит, жүрек қызметінің әлсреуі, жиі-жиі терсеу, құсу, іш өту, ісіну, т, б, себептерден болатын қасірет.

3. странгурия - күшеніп, тынышсызданып, қынсылап аз-аздан несеп шығарудуы. Малдар уроциститпен, ісіп боғанда, простатитпен, уретра қабынғанда болады.

4. ИШУРИЯ Ischuria, грек. ischo-бөгеймін, тоқтатамын uron- несеп. Қуық байлану- ишурия. Сыртқа несеп шығара алмау салдарынан қуықтың кернелуі. Несеп жолының таспен, құммен бітеліп қалуынан болатын, малды тыпыршытып, қайта- қайта күшентетін, оның жанын кинайтын дерт.

5. ЭНУРЕЗ дегеніміз - мал әдісіне қарамай, күшенбей жиі-жиі несеп шығарады. Малдар бір әдіспен орналассып несеп шығарады. Жұлын мий жарақаттанып қабынуы, інднтті аурулар /ит обасы, листериоз/.

6. НИКТУРИЯ- ұйқтағанда жиі-жиі несеп шағаруды атайды.

5. Жоспар. Рентгенография- ұсақ малдарда женіл орындалады. Ірі малдарда жумсақ кассетаны тік ішекке кіргізіп орындайды.

Несептегі белок мөлшері

2. Белок алмасуы- мал денесіндегі белоктың ұдайы, үзілместен сапырылысы құбылуы. Белок, протеин- амин қышқылдарынан түзілген көп молекулалы табиғи қосындылар. Тірі денеде қалыптастыратың, құрамында көміртегі /50-55%/, сутегі /6-7, 5 процент/, өттегі /21-24 пр. /, азот /15-18, 5 пр. /, күкірт /0, 3-2, 5 пр. /, фосфор /1-2 пр. /, сондай-ақ аз мөлшерде темір, натрий, калий, кальций, магний, мыс, қалайы, марганец, йод, кобальд, бром сияқты элементтер бар органикалық зат.

Белок алмасуы бірнеше сатыдан түрады

1/. Малдың асқазанына келіп түскен азық белогінің ыдырап, пептидтер мен амин қышқылдарына айналуы, бұлардың қанға сіңіп, тканьдерге ауысуы;

2/. Амин қышқылдары мен пептидтердің тканьдерде дәл сол организмге тән белоктарға, сондай-ақ гормон, кофермент, пигмент сияқты биологиялық заттарға айналуы /түзілуі/;

3/. Денедегі белоктардың амин қышқылдарына дейін ыдырап, одан әрі тотығып, аммиакқа, көмір тотығына және суға айналуы;

4/. Белок алмасуының ақырғы туындыларының аммиак, т. б. бейтарапталып, сыртқа шығуы сатыларынан тұрады.

Белок алмасуы бүзлуында негізгі синдромдары:

Белок алмасуының бірнеше бұзылуынан түрады: 1. гипопротеинемия- белоктың қанда азаюі- цироз, кетоз, нефроз, нефрит, абцесс т. б. ; 2. гиперпротеинемиядан- белок кобеюі, гепатит, сепсис, ірінді эндометрит; 3. Парапротеинемиядан- қанда анамольді белок кобеюі; 4. диспротеинемиядан - қанда белоктің мөлшері бүзлу- індетті, паразиттік ауруларда.

Ацетонемиялық синдром- сүт қышқыл, ацетон иісі сезіледі, гипотония, кілегей қабықтары бозарған, сарғыш түсті, кетонемия, кетонурия, кетолактия, жүрек соғысы мен дем алысы жиі және т. б.

гепатотоксиқалық синдром- баурда дистрофиялық өзгерістер, көлемі ұлғайған, ауырсынғандық байқалады, ауру мал көбінесе жата береді, ынқылдайды, жүрек-қан тамырларының қызметтерінің жеткіліксіздігінің белгілірі байқалады.

Альбуминдер алмасуның бұзылуы

2. альбуминурия-лат albumen- белок, uron- несеп. Денедегі белоктың несепке араласып сыртқа шыгуы. Белокке бай жемшөп жеуден, зорығу-шаршаудан, тоңып қалтыраудан болатын физиологиялық құбылыс. Нефрит, нефроз, кейбір жіті және созылмалы аурулар кезінде, сондай-ақ асқазанға келіп түскен алмас, фосфор, күшәла, көгеріп шіріген азық әсерінен улану салдарынан пайда болатын дерт. Бүйрек сау болғанмен несеп түтігі, қуық, бүйрек түбегі зақымданса да мал альбуминурияға ұшрайды.