КҮЙІСТІЛЕР АВИТЕЛИНОЗЫ




Презентация қосу
Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

“Биологиялық қауіпсіздік” кафедрасы
“Паразитология және инвазиялық
аурулары” пәні

I-СӨЖ

Тақырыбы: Жануарлар тизанезиозы мен
авеллинозын балау,емдеу және алдын алу
Орындаған: Әбділла Береке.
ВМ-407
Қабылдаған : ЖантелиеваЛ.
Мазмұны:

1. Тизанезиозға және авеллетинозға
сипаттама.
2. Қоздырғышы.
3. Өсіп-өнуі
4. Аурудың өрбуі
5. Өлекседегі озгерістер
6. Анықтау.
7. Емі.
8.Сактандыру шаралары.
Күйістілер тизаниезиозы
қойлардың, ешкілердің
және ірі қара малдың
тизаниезиозының
қоздырғышы — Тhysaniezia
diardi тұқымынан
Avitellinidae, ішекте
паразиттік тіршілік етеді.
Көбінесе бұл ауру
Закавказье, Қазақстан,
Орта Азия, төменгі
Поволжье және Украинаның
оңтүстігінде кездеседі
1-сурет
Қоздырғыштың морфологиясы
. Thysaniezia giardi — үлкен цестода,
ұзындығы 1-4,5 м және ені 9 мм дейін.
Цестоданың табыттары қарусыз сколекс,
мойны және қысқа буындардан тұрады.
Жыныс аппараты жалғыз, жыныс
тесіктері екі жағынан дұрыс емес
кезектеседі. Бұғы бүйірінде бойлық
экскреторлық ыдыстар байқалады,
олардан 75-90 тұқымдықтар орналасқан.
Жатырдың тегіс түтікшесі бар,
дивертикулдары бар және көлденең
жатыр. Дивертикулдардан 3-тен 8
данаға дейін жұмыртқамен толтырылған
2000-ға жуық мөлшерде парутер
органдары (капсулалар) қалыптасады.
Капсуланың диаметрі 0,07—0,1
мм.Жұмыртқа өте ұсақ (диаметрі 0,018—
0,027 мм), дөңгелек пішінді, сұр түсті;
онкосфераның жұмыртқасының ішінде
алмұрт тәрізді аппараттан айырылған.
2-сурет
3-сурет. Тіршілік циклі
Қоздырғыштың
биологиясы.
Дефинитивті иелердің (күйістілер) және аралық
(жәндіктердің) қатысуымен тизаниезиялар дамиды.
Клиникалық белгілері. Инвазияның едәуір және
күшті дәрежесі кезінде диарея, шырышты
қабықтың анемиясы, жалпы тежелу және жүйке
құбылыстары байқалады. Закавказье мен Орта
Азиядағы аурудың айқын клиникасы жаздың екінші
жартысында аралас инвазия кезінде (тизаниезиоз
+ авителиноз) байқалады.
Диагноз мониезиозбен бірдей әдістермен
белгіленеді.
Өлекселерді ашқан және ішекте тизаниезия
табылған кезде оларды морфологиялық белгілері
бойынша мониезиядан ажырату қажет.
Аралық иесі – кейбір деректер
бойынша

4-сурет
5-сурет
Емі. Тизаниезиоз кезіндегі тиімді антгельминтик-
жасына байланысты бір қойға 0,4-тен 1 г дейінгі
мөлшерде мышьяк- қалайы қышқылы, сондай-ақ
фенасал (0,075 г/кг) және битионол (0,1 г/кг).
Алдын алу күйіс қайыратын жаунарлар

тизаниезиозды жұқтырмауға бағытталуы тиіс.
Тизаниезиоз бойынша қолайлы емес
шаруашылықтарда профилактикалық жұмыстар
көктемде малдарды жайылымға шығару
алдында және күзде оларды қорада ұстауға
қойғаннан кейін жүргізіледі. Кейбір әсер
химиопрофилактика (мониезиоз ретінде) береді.
КҮЙІСТІЛЕР
АВИТЕЛИНОЗЫ
Авителлиноз шақырылады цестодой
Avitellina centri-punctata бірі- Ірі қара мал,
түйе және жабайы күйіс (арқарлар,
киіктер, қарақұйрықтар).Негізінен елдің
оңтүстік және шығыс бөліктерінде (Орта
Азия Республикасы, Кавказ, Қазақстан,
Иркутск облысы және т.б.) кездеседі.
Тип : Plathelminthes
Класс: Cestoda
Тек тармағы: Anoplophalata
Тұқымдасы: Avitellinidae
Туысы: Avetellina
Түрі: Avetellina
centripunctata
Қоздырғыштың морфологиясы. Avitellina
centripunctata алдыңғы бөлігінде сыртқы
сегменттеуден айырылған ұзындығы 1 м
және ені 3 мм-ге жуық құлпы бар.
Сколекс қарусыз. Жыныс аппараты
жалғыз. Топтарға жиналған
тұқымдықтар бойлық экскреторлық
ыдыстардың жақтарында орналасқан.
Жыныстық тесіктер дұрыс кезектеседі.
Ересек буында жұмыртқамен
толтырылған парутериялық орган
бар.Жұмыртқа ұсақ, ұзындығы 0,023—
0,035 мм, ені 0,019—0,022 мм, алмұрт
тәрізді аппараты жоқ онкосферадан
тұрады.Қоздырғыштың биологиясы
зерттелмеген.
6-сурет
Эпизоотологиялық мәліметтер. Авителиноз үшін маусымдық сипат бар.
Қыстың соңында және көктем басында (фев-содан кейін ол күрт
төмендейді. Жаңа инвазия тамыз айында атап өтіледі. Моние-зиозға
қарағанда, қозылардың клиникасы айқын көрінеді, авителинозбен
негізінен 1-3 жастағы қойлар ауырады. Тек ағымдағы жылы туған
қозылардың аз ғана бөлігі жазғы кезеңде маусым айынан бастап
жұғады.Патогенез және клиникалық белгілері. Авителлин жануардың
ағзасына ауру тудыратын әсері механикалық және әсіресе токсикалық
және сенсибилизациялық әсерден құралады, нәтижесінде жиі өліммен
(өліммен) аяқталатын жүйке бұзылыстары бар аурудың қысқа мерзімді
ағымы байқалады.Ауру жануарлар қатты тежеліп, табыннан артта
қалады, жиі құлайды, оларда қозғалыс үйлесімі бұзылған, кейде
бұлшықеттердің тырысқақ қысқаруы байқалады.Авителиноздың,
сондай-ақ басқа да цестодоздардың ағымы және күйіскендердің
байқалатын симптомдарының ауырлығы инвазияның қарқындылығына,
жануарлардың физиологиялық жағдайына және жан-жақты жыныстық
аурулардың болуына байланысты.
Емі. Фенасалды, күшәнқышқыл қалайы,
битио-нолды, сондай-ақ мониезиоз
кезінде ұсынылған дозаларда мыс
купоросының 2% ерітіндісінен
қанағаттанарлық әсер алады.Алдын алу
нашар әзірленген. Қойлардың
профилактикалық дегельминтизациясын
(қыркүйекте және Қаңтарда)
жайылымдық кезеңде химиялық алдын
алумен ұштастырған жөн
7-сурет
Пайдаланылған әдебиеттер
1.М.С.Сабаншиев. “Паразитология және
жануарлардың инвазиялық аурулары”
2.Ордабеков.С, С.Әміреев, С.Сүлейменов,
М.Бердіқұлов “Паразитология” Тараз
университеті баспасы Тараз 2012.
3.Г.С.Шардарбаева, Г.Д.Ахметова,
Г.Е.Тұрғанбаева, С.С Усманғалиева, Д.У.
Асылханов. “Гельминтология” Алматы 2013.
4. Сидоркин.В.А “ Паразитарные болезни
плотоядных животных” Москва, 2005
5. Субботин В.М и.др “Современные
препаратығ применяемые в ветеринарии. г.т
Ростов на Дону,2000”

Ұқсас жұмыстар
РАБДИТАТОЗДАР. Күйістілер стронгилоидозы. Шошқа стронгтлоидозы
ВЕТЕРИНАРЛЫҚ - САНИТАРЛЫҚ ШАРАЛАР
Күйістілер монезиозы
Күйістілер және шошқа трихоцефалезін балау
Жылқы стронгилятозы
Гельминтозға қарсы шаралар. Тұяқтылар фасциолезі. Күйістілер дикроцилезі
Күйістілердің аноплоцефалятоздары,ветеринариялық-санитариялық шаралары
Ұсақ кұйістілердің обасын балау әдістерін меңгеру, індет ошағында сауықтыру және дауалау шараларымен танысу
Мониезиоз - Moniezia туыстығына, Anoplocephalidae тұқымдастығына жататын құрттардың ересек сатысы қоздыратын гельминтоз
Парамфистоматоз ауруынын балау, емі, және алдын алу
Пәндер