Жануарлар биотехнологиясы

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

Биотехнология - тірі ағзалар мен биологиялық үрдістерді өндірісте пайдалану, экономикалық құнды заттарды алу үшін ген және жасуша деңгейінде өзгертілген биологиялық объектілерді құрастыру технологиялары мен пайдалану жөніндегі ғылым және өндіріс саласы.

Жасушалық инженерия

жоғары сатыдағы организмдердің, өсімдіктер мен жануарлардың жеке жасушаларын және ұлпаларын жасанды қоректік орта жағдайында өсіру

Гендік инженерия

генотипі жағынан жақсарған организмдер алу

Экологиялық инженерия

Қоршаған ортаның экологиялық күйін сақтау

Инженерлік энзимология

биотехнологиялық процестерді қарқындандыру қажеттілігіне байланысты пайда болған жаңа ғылыми-техникалық бағыт

Микробиологиялық өнеркәсіп

биологиялық белсенді заттарды өндіру

Биотехнологиялық зерттеулердің объекттері - тірі ағзалардың негізгі топтарының өкілдері. Олар вирустер, бактериялар, өсімдіктер және жануарлар, олардан бөлек жүрген молекулалар, жасушалар және жасушалардың құрамдарындағы заттар. Зерттеген уақытта тірі жүйелердің мүмкіншіліктерін, олардың қорларын қарастырады.

Жануарлар биотехнологиясы дегеніміз - молекулярлы және жасушалы биотехнология әдістерінің көмегімен генотипті реттейтін, резистенттігі жоғары және жоғары өнімді жануарларды алу әдістерді зерттейтін ғылым

Жануарлардың биотехнологиялық қорлары:

Жануарлар биотехнологиясының пайдалану салалары:

Мал шаруашылықта биотехнологиялық қорлар ашу үшін молекулярлы, жасушалы, көбейту биотехнологияларымен қолданады.

Жануарларды көбейту биотехнологиясы - жануарлардың репродуктивтік қорларының генетикалық мүмкіншіліктерін жақсарту мақсатымен қолданылатын әдіс. Көбейту биотехнологиясында зерттеу пәні - жануарлардың репродуктивтік қасиеті ал зерттеу объекті - олар:

жануарлардың ағзаларының гормондары - гипоталамус, гипофиз, гонадалар арқылы зерттелетін;

көбею мүшелерінің құрамы және физиологиясы.

Көбейту биотехнологиясының әдістері:

Жануарлар биотехнологиясының әдістері

Жануарлар биотехнологиясы Қазақстанда

Қазақстанда жануарлар биотехнологиясының дамуына Ф. М. Мухамедгалиев, К. Ж. Жанабеков, Р. Б. Абильдинов үлес қосқан. Олар ұрықтармен жұмыс істегенде бірінші рет суперовуляция және трансплантация әдістерімен қолданып осының арқасында Қазақстанда жануарлар биотехнологиясы даму жолына тұрды.

Қазіргі уақытта Қазақстанда бір топ мамандар жануарлар биотехнологиясынан жұмыстар өткізе алады. Олар Қасымов К. Т., Тойшибеков М. М., Садыкулов Т. С., Аузбаев С. А., Малмаков Н. И., Салықбаев Т. Н., Джамалова Г. А. және т. б. Осы ғалымдар ғылыми жұмыстарын тек қана зертханада өткізбей тәжірибеде қолдану сұрақтарын қарастырады. Мысалы, 1997 жылдан бастап Алматы облысы «Мади» тұқым шаруашылығында дегресс қойларын көбейту ғылыми зерттеулері өткізіліп жатыр.