Аралардың гигиенасы




Презентация қосу
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Аралардың гигиенасы
Жоспар:
I. Кіріспе бөлім
II. Негізгі бөлім
Омартаға орын таңдау
Ара ұяларының микроклиматы
Аралардың қыс мерзіміндегі гигиенасы
Аралар омартасындағы ветеринариялық-
санитарлық режим
III. Қорытынды бөлім
IV. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Омартаға орын таңдау
Омартаны балдық шырындарға бай
кең алқаптарға орналастырады.
Омартаның орналасқан жерінің бал
жинайтын көздерден 1,0-1,5 км
қашықтығы балдың түсімін
төмендетеді. Омартаны басқа
омартадан аралардың ұшатын
жолдарына орналастыруға
болмайды. Ондай кездерде аралардың
қарқынның төмендеп, тіпті басқа
омартаның аралары мен төбелесіп, Омартаның размері
бірін-бірі өлтіруге дейін барады. балшырынды жерлердің
ауданына және
шаруашылықтардың
араларды ауылшаруашылық
өсімдіктерін
Омартаға территория тозаңдандыруға сұранысына
таңдағанда әр араның байланысты әртүлі болады.
ұясына орта есеппен 30-40 Ол кезде балшырынды
шаршы метр жер керек өсімдіктердің өсу уақыты
екендігін ескеру қажет мен ұзақтығы ескеріледі.
Бал алатын омартаның
омартаға таңдаған жер шетінен 2 км радиусы
біраз су көздері бар аймаққа бойында жатқан жерлердің
таяу болып, желден жақсы балдық тепе-теңдігін
қорғалған және қатынас есептейді
жолдары болуы керек.
Ара ұяларының микроклиматы
Ұядағы (семья) аралардың барлық түрлерінің қалыпты өсуі үшін,
ұядағы температура бір қалыпты, тұрақты 34-35С болып азық
қоры жеткілікті және асырағыш аралардың болуы қажет.

Аралардың ұясында, әсіресе өну зонасында, сыртқы ортаның
температурасына байланыспай-ақ тұрақты қалыпты
температураны ұстап тұрады. Бұл жерде температураның
тәуліктік ауытқуы еш уақытта болмайды. Ұяның өну
орталығының шеткі аймақтарында температура +33,5С болады.

Сыртқы ортаның температурасы төмендеп +10С болғанда,
ұяның шет жағындағы температураның қалыптыдан ауытқуы
1,5С ғана болады.

Аналық аралардың өсу зонасындағы температурада, өте
тұрақтылығы мен сипатталады.Ол арадағы орташа
температура 34С болады. Ұяның сыртындағы ауа
температурасы 23С тан 11С дейін төмендегенде аналықтар
ұясының температурасы 0,5С артық өзгермейді.
Аралардың еркектерінің (трутня) өну зонасында температура жұмысшы аралардың өсу
орындағы мен салыстырғанда 1-2 градусқа төмен болады. Қыс мезгілдерінде, яғни өну жоқ
кездерінде температура 15-30С аралығында болады. Аралардың ұяларындағы қалыпты
температура, олардың пайдаланған оттегісінен бөлінген энергиясы мен теңестіріліп тұрады.
Жазғы мезгілдерде, сыртқы ауа температурасы 23-38С болып тұрғанда, ұя аралары ең аз
мөлшерде энергия шығындайды. Ең аз мөлшерде энергияның шығындалуы, сыртқы ортаның
температурасы 4-6С аралығында болады.

Ұядағы салыстырмалы ылғалдылықтың мөлшері сыртқы ауаның
температурасы мен ондағы су буының шамасына, сол сияқты аралардың
жағдайы және қарқынына байланысты болады. Сыртқы ортаның ауа
температурасы жоғары болғанда ұядағы ылғалдылықта жоғарлайды да 20%
дан 100 % дейін көтеріледі. Ең тұрақты салыстырмалы ылғалдылықтың
мөлшері ұяның ортасында болады да, 72-78 % шамада тұрады, ал ұшып
шығатын өңешінде (летка) ылғалдылық – 63 % болады.

Ұяның ауасындағы газдың концентрациясы оның желдетуіне байланысты болады.
Ауадағы көмірқышқыл газының мөлшері – 0,3 % болғанда 6-7 ара желдетеді, ал 8 %
болса желдететін аралардың саны 20 есеге дейін көбейеді. Көмірқышқыл газының
мөлшері 1,4 % болғанда ұяны желдету тежеледі. Қыс айларында көмірқышқыл газының
концентрациясы 4 % көтерілгенде аралар ұяны қарқынды желдете бастайды.
Көмірқышқылы газының мөлшері өте жоғары болғанда (4 % көп) аралардың
физиологиялық жағдайы нашарлап, көктемдегі өсіп-өнуіне зиянды әсерін тигізеді.
Аралардың қыс мерзіміндегі гигиенасы
Ауа райы суытып, тұрақтаған кезде араларды қыстаққа (зимовка)
көшіреді. Араларға қыстақтық қораны, ауа райы суық жерлерде ара
ұяларын 5-7 ай бойы қыстату үшін салады. Қыстаққа қатты жел
өтінен жасырын, сәл атмосфералық жауын-қар сулары
жиналмайтындай, су ағары бар дөңестеу, жер асты сулары төмен
орналасқан (2 м жақын емес) құрғақ участок таңдалады.

Қыстамаға дұрыс дайындалған аралар ұялары аса елеулі күтімді
қажет етпейді де, қыстың алғашқы 1-2 айларында ғана қатысып,
ондағы температураны, ылғалдылықтың құралы психрометрің
көмегімен, тексеріп, желдету арқылы микроклиматын қалыпқа
келтіреді. Қыстың екінші жартысынан бастап ұяларда
аралардың өнуі басталып, балдың шығыны екі есе артады да, ол
кездер өте жауапты болып саналады.

Қыстақта температура мен ылғалдық тұрақты болуға тиіс. Аралар
ортаның температурасы мен ылғалдықтарының жиі-жиі
ауытқуларына сезімтал келеді. Сондықтан қыстақтың ішкі ауа
температурасы бір қалыпты 0-2С болып, минус 2С дан плюс 4С дейін
ауытқуы рұқсат етіледі. Жоғары температура кезінде аралар
мазасызданып, олардың қыстауына зиянды әсерін тигізеді.
Салыстырмалы ылғалдылық қыстама Қыстамадағы араларға төменгі ылғалдықта
қорасының ауасында 75-85% аралығында зиянды әсер етіп, олар шуылдап өңештен
болуы керек. Жоғарғы ылғалдық болғанда шығып, қыстақтың едендерінің үстінде
ұядағы бал ауа буын бойына сіңіріп алып, топталып өліп қалады. Сол сияқты төменгі
ашып кетеді. Аралардың сұйыған балды ылғалдықта ара ұяларындағы бал тез
жегеннен соң іші өтіп, әлсірейді. кристалданады да, аралар өте қатты шөлдейді.

Қыстақтағы ауаның ылғалдығын жоғарлату
үшін, шағын 20-40 ара ұяларынан артық Суық қыстамада, ауа температурасы
болмаса, жоғарыға 8-10 суланған мешоктар
(қап) іліп қояды. Ірі қыстамаларда жүретін сыртқы атмосферадағыдай төмен
жолдардың бойына мұз кесектерін қойып болса, кейбір ара семьялары қатты
қояды. Кристалданған балдары бар ара қыстарда 20 кг одан көп бал жеп, басқа
ұяларында, олар қатты гуілдесе (шуласа) бос қуыстарға (балы жоқ) кіріп аштан
ұшатың өңешінің жоғарғы жағына су өліп қалады.
толтырылған шөлмек іліп, оның мойнын білте
арқылы ұшу өңешімен жалғастырып қояды.

Қыстама кезіндегі араларға ең жақсы азық болып қант пен балдың
қосындысы: 80 % ұнтақ қант және 45С температурада
қыздырылған (кристалсыз) балдың – 20 % алынады. Азықтың дайын
болғандығын органолептикалық тәсіл мен анықтайды. Егер бетінде
жабысқақ түйірлер қалқып жүрмесе, онда қоспаның дайын
болғандығын білдіреді.
Аралар ұясын тыңдаудың
алдында, үсіген аралдарды
басып кетпеу үшін,
сақтықпен сыпырып алады.
Ұяны тындаған кезде, резина
түтікшенің бір басын ұшу
Азық қоры таусылуға айналған өңешіне жіберіп, екінші
семьяда, аралар қатты жағын құлаққа
мазасызданып, шуылы біркелкі жақындатады. аралардың
Аралар сол сияқты варроа болмай, ал кейбір аралар
кенелері мен немесе басқа зиянды түтікшеден жақсы етілетін біркелкі, ағаш
жәндіктер мен зақымдалғанда «қауіп хабарын» жібереді. жапырақтарының сылдыры
да, және ауа өте құрғап кеткенде Аралардың аштан өлер алдында сияқты, шуылы семьяның
де, шуылдайды. Аралар ұяларын семьядан біркелкі емес әр жағдайының дұрыстығын
қыстақтан шығарғаннан кейін, дыбысты және өте әлсіз шулар білдіреді. Егер аралар
қораны мұқият тазалап, шығады да, ал ұшу өнешінің мазасызданып шуылдаса, ол
кептіріп және жаңа сөндірілген маңайынан іш өткеннің белгісі желдетудің нашарлығын
хлорлы әкінің 10-20% көрінеді.
ертіндісімен ақтайды. көрсетеді.
Аралар омартасындағы
ветеринариялық-санитарлық режим
Шаруашылыққа немесе омартаға ескі пайдаланған ұялар, бал шығаратын аппараттар,
әртүрлі саймандар, бал салатын ыдыстар т.б. түскенде міндетті түрде дезинфекцялаудан
өткізіледі. Омартада ұялардың артық қоры (10-15 %) болуы керек. Аралардың семьяларын
бүтін, боялған, номерлеген және жер бетінен 30 см биіктікте аяқтарға отырғызылған
ұяларда ұстайды. Омартада қол жуғыш, қақпақты шелек, дәрі-дәрмек, жәшік, сабын, қол
орамал және бір жұмысшыға екіден халаттар болуы керек.
Әрбір жаңадан келген аралардың партиясын, басқа омартадан 5-7 км жақын емес
жекелеген омартаға орналастырады. Оны малдәрігерлік бақылауда 30 күн ұстап, жұқпалы
аурулардың қоздырғыштарының бар жоғын тексереді. Егер лабораториялық зерттеудің
нәтижелері аурулардың жоқтығын бекітсе, семьяларды негізгі омартаға орналастырады.
Көктемде арашы адам әр ұядағы аралардың ұшу қарқынына көңіл аударады. Омартаның
жұқпалы аурулардан амандығын анықтау үшін, әрбір ара семьясынан 10 % есебінен (50-ден
кем емес) тірі араларды бөліп алып (немесе сондай мөлшерде өлгендерден) лабораторияға
жібереді. Бал жинау аяқталғаннан соң, көктем және күзде аралар семьяларын тексереді.
Қарап тексеру кезінде ұялардың ұшу өнештеріндегі өлген аралардың санына көңіл бөледі.
Аралардың 5-10 бастарының өлуі табиғи болуы мүмкін, ал өлгендер саны көп болса,
ұяларды қараудан өткізеді. Ұялардың алдыңғы алаңдарында жорғалаған аралар, олардың
личинкалары, өлекселері және ұшып қонатын тақтайларында, қабырғаларында ара
нәжістерінің жұғындылары болса семьяларды мұқият тексеруден өткізеді.
IV. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Гершун В.И., Муслимов Б.М. Ветеринарная гигиена. Учебное
пособие.Алматы,Қайнар, 1994.
2. Храбустовский И.Ф., Демчук В.М., Онегов А.П Практикум по
зоогигиене. Уч.пособие Москва, Колос, 1984.
3. Мырзабеков Ж.Б. Сагындықов Қ.А. және т.б. Ветгигиена.
Лабораториялық-практикалық сабақтардың методикалық нұсқаулары.
Алматы, 2005
4. Кузнецов А.Ф., Демчук М.В и др. Гигиена сельскохозяйственных
животных. Книга 1,2. Москва: Агропромиздат, 1991.
5. Мырзабеков Ж.Б., Сағындыков Қ.А. және т.б. Жалпы зоогигиена. Оқу
құралы. Алматы, 1992.
6. Мырзабеков Ж.Б., Ибрагимов П.Ш. Ветеринариялық гигиена. Алматы,
2005 жылдары. Шетелдегі және ТМД елдеріндегі жылқы өсірудің озат
тәжірибесі.
7. Волков Г.К. и др. Ветеринарно – санитарные и зоогигиенические
проблемы промышленного животновдство. М., Колос, 1979.

Ұқсас жұмыстар
Ара гигенасы
Аралар гигенасы
АСПЕРГИЛЛЕЗДІ БАЛАУ ЖӘНЕ ІНДЕТКЕ ҚАРСЫ
Ара шаруашылығы өнімдерін аралардың бактериалы және вирсуты ауруларына байланысты ветеринариялық санитариялық сараптау мен санитариялық бағалау, қарсы күресу және алдын алу шаралары
Араларды қысқа дайындау
Гафниозды балау және індетке қарсы шаралар
Әртүрлі ара ауруларында ара өнімдерінің ветеринариялық санитариялық сараптау және бағасы
Бал араларын адамдар
Балықтардың аурулары
Ара шаруашылығы өнімдері
Пәндер