МЕМЛЕКЕТТІК ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ ҚАДАҒАЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ МАҚСАТТАРЫ

Қазақстан республикасына салқындатылған етті (импорттау) кезіндегі қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар және оларды жақсарту шаралары

Қазақ ұлттық аграрлық университеті

Ветеринария факультеті

Ветеринариялық санитариялық сараптау және гигиена кафедрасы

тақырыбына арналған СӨЖ

Жоспар:

I Кіріспе

II Негізгі бөлім

2. 1. Ет және ет өнімдерін темір жол көлігімен тасымалдау ережелері

2. 2. Ет және ет өнімдерін су көліктерімен тасымалдау ережелері

2. 3. Ет және ет өнімдерін әуе көліктерімен тасымалдау ережелері

2. 4. Ет және ет өнімдерін автокөлікпен тасымалдау ережелері

2. 5. ТМД елдеріне ет пен ет өнімдерін импорттау үшін қойылатын ветеринариялық-санитариялық талаптар

III Қорытынды

IV Пайдаланылған әдебиеттер

ҚР мемлектеттік шекарасында жануарларды, жануартекті өнім мен шикізатты және фуражды импорттау кезінде ветеринарлық-санитарлық қадағалауды дұрыс ұйымдастыру мақсатында ветеринарлық бекеттер жүйесі құрылған. Мұндай бекеттер халықаралық тасымалдаумен айналысатын ірі әуежайларда да бар. Шекаралық қадағалау бекетінің тексеруіне көліктің кез-келген түрі мен шекара арқылы өткен барлық жануарлар мен малшаруашылық жүктер және фураждар, көбінесе үй, зоопарктік, зертханалық т. б жануарлар, сонымен қоса құстар, шаяндар, балықтар, аралар, қоңыз және кенелер, шәует, уылдырық, жануартекті өнім және шикізат, фураж, биологиялық препараттар т. б жүгіндіріледі. Жануарларды, жануартекті өнімді және шикізатты тек аурудан таза шаруашылықтардан әкелсе ғана кіргізуге және шығаруға рұқсат етіледі. Жануарлардың, ауылшаруашылық өнімдерінің, шикізат және фураждың импорт операциялары ҚР АШМ ветеринария департаментінің рұқсатымен жүргізіледі.

Мемлекеттік ветеринарлық қадағалау - ветеринария саласындағы өкілетті мемлекеттік органның Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңдарын бұзудың алдын алуға, оны анықтауға болдырмауға және жоюға бағытталған қызмет. ҚР аумағында мемлекеттік ветеринариялық қадағалауды ҚР Үкіметі белгілеген ветеринария саласындағы өкілетті мемлекеттік орган және оның облыстық, аудандық, қалалық аумақтық бөлімшелері, ветеринариялық бақылау бекеттері бар шекарадағы және көліктегі мемлекеттік ветеринариялық қадағалаудың аймақтық бөлімшелері жүзеге асырады.

Мемлекеттік ветеринариялық қадағалаудың негізгі мақсаттары:

1. Жануарлардың жұқпалы ауруларының, оның ішінде адамдар мен жануарларға ортақ аурулардың алдын алу;

2. Мемлекеттік ветеринариялық қадағалау нысандарының ветеринариялық-санитариялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

3. ҚР аумағын басқа мемлекеттерден жануарлардың жұқпалы және экзотикалық ауруларын алып келуден және таратудан қорғау;

4. ҚР ветеринария саласындағы заңнамаларын бұзудың алдын алу, анықтау, болдырмау және жою;

Мемлекеттік ветеринариялық қадағалау келесі мәселелерді көздейді:

-жеке және заңды тұлғалардың ҚР ветеринария саласындағы заңдарының талаптарын орындау жөніндегі қызметін бақылауды;

-ҚР аумағын басқа мемлекеттерден жануарлардың жұқпалы және экзотикалық аурулары қоздырушыларының әкелінуі мен таралуынан қорғау жөніндегі ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру мен бақылау;

-ветеринария саласындағы заңдарында белгіленген тәртіпте ветеринариялық есепке алу мен есеп беруді жүргізу және оларды табыс етуді;

-ветеринариялық іс-шараларды ұйымдастыру мен олардың орындалуын бақылау; базарларда, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты өндіру, дайындау, сақтау, өңдеу және өткізу жөніндегі ұйымдарда, сондай-ақ мемлекеттік ветеринариялық қадағалауға жататын жүктерді тасымалдау (орнын ауыстыру) кезінде мемлекеттік ветеринариялық қадағалауды жүзеге асыру;

-мемлекеттік ветеринариялық қадағалау нысандарының қауіпсіздігін, ветеринариялық-санитариялық жағдайды бақылау;

-жануарлар ауруларының пайда болу мен таралу және жануарлардың азықтан улану себептері мен жағдайларын ашып, анықтау;

-ҚР заң актілеріне сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарау.

Мемлекеттік ветеринариялық қадағалау нысандары:

1. Жануарлар, жануарлардан алынатын өнімдер мен жануарлардың жыныс және дене жасушалары;

2. Жануарлар ауруларының қоздырғыштары;

3. Жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізат, ветеринариялық препараттар, жемшөп пен жемшөптік қоспалар, патологиялық материал немесе диагностика және ветеринариялық-санитариялық сараптама үшін алынатын сынамалар, сондай-ақ су, ауа, топырақ, өсімдіктер сынамалары;

4. Жануарларды емдеу мен дауалау үшін, аурулардың диагностикасын өткізу үшін қолданатын препараттар, ветеринариялық-санитариялық сараптама үшін пайдаланылатын ветеринариялық және зоогигиеналық мақсаттағы бұйымдар мен қондырғылар;

5. Жануарлар ауруларының қоздырғыштарын тарататын факторлар көлік құралдары, ыдыстың барлық түрлері, буып-түю материалдары;

6. Жеке және заңды тұлғалардың ветеринария саласындағы қызметі;

7. Мемлекеттік ветеринариялық қадағалау бақылайтын жүктерді өсіретін, дайындайтын, сақтайтын, өңдейтін, өткізетін немесе пайдаланатын, сондай-ақ ветеринария саласындағы ғылыми қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың аумақтары, өндірістік үй-жайлары мен қызметі;

8. Мал айдайтын жолдар, маршруттар, мал жайылымдары мен суаттардың аумақтары, оларды жүйелеу рәсімдері мен нысандары;

9. Ветеринариялық есеппен есепке алу мен есеп беру жөніндегі нормативтік құжаттама, ветеринариялық куәлік, ветеринарлық сертификат, ветеринариялық анықтама, ветеринариялық-санитариялық қорытынды, сараптама актісі, мемлекеттік ветеринариялық қадағалау бақылайтын жүктерді өндіру, дайындау (сою), сақтау және өңдеу жөніндегі нормативтік-техникалық құжаттама мен ветеринария саласындағы өзге де нормативтік құжаттамалар.

Салқындатылған ет артылар алдында еттің ішкі қабатында температурасы 0 ден минус 4 о С-тан аспай, еттің үсті құрғақ және кепкен қатпары болып, көгермеген, жібімеген, сілекейсіз және қатқан етке тән бөлінген болуы керек. Салқындатылған түрінде шошқаның кесілімдері тасымалдауға жіберілмейді.

Салқындатылған түрде мұздатқышы жоқ, сойылғаннан соң сақталуы екі күннен аспаса тек қана мал, қой, жылқы етін ғана тасымалдауға болады. Салқындатылған ет тасымалдауға еттің үсті кепкен қатпары болып, еттің ішкі қабатында температурасы минус 4 о С-тан 12 о С-қа дейін болуы керек.

Мұздатылған және салқындатылған еттерді вагонға асып артылады, асып артылғанда ұшалар, жартылай бөлінген, төртке бөлінген еттер, бір-бірімен және вагонның едені мен қабырғасымен жанаспау керек.

Жартылай бөлінген қара мал етін ілгенде оң бөлігі вагонның бір жағына, сол бөлігі бір жағына, іш жақтарымен вагонның басына немесе аяғына қарай қаратылып ілінеді. Төртке бөлінген қара мал еті және қой еті екі қабаттап ілінеді, екінші қабаты бірінші қабатқа жіппен байланады. Қара мал етінің жартылай бөлінген және төртке бөлінгенін еттері шахмат тәсілінде ілінеді. Шошқаның жартылай бөлінген етін және басқа да ұсақ малдар етін орнының көлеміне байланысты қой мен сиыр етіне сәйкестеп ілінеді.

Ет және ет өнімдерін темір жол көлігімен тасымалдау ережелері

Ет және ет өнімдерін темір жол көлігімен тасымалдау ерекшелігі сапасын сақтай отырып, жылдам жеткізу керек. Ветеринарлық инспектор ветеринарлық сертификаттың дұрыс рәсімделгенін, олардың берілген өнімге сәйкестігін тексереді, құжаттары дұрыс толтырылмаған жүк тасымалдауға жіберілмейді. Оларды жеткізу үшін арнайы тоңазытқышты көлік-машинамен суытылған және электрмен жылытылатын изотермиялық вагондар, сонымен қатар мұзды-тұзды суытылатын мұздақ вагондар, рефрижераторлы вагондар пайдаланылады. Рефрижераторлы вагондар мұздақ вагондарға қарағанда артықшылығы молырақ, онда 15°С тен -18°С дейінгі температуралық режимін ұстануға болады. Мұздатылған 30 т дейінгі етті артып, түсіруге 3 сағаттан көп емес уақыт беріледі.

Ет тасымалдауға арналған изотермиялық вагондар

Қоңдылығы ортадан төменгі жануарлардан сойылған суытылған етке тасымалдау мерзімі 25% қысқартылады, оны үлкен жылдамдықпен жеткізуі шарт. Суытылған, тоңазытылған сиыр, шошқа, қой еттерін вагондарға ілмектерге іліп тасиды. Мұздатылған етті және субөнімдерді жазғы мерзімдерде тек рефрижераторлы вагондарда тасымалдайды. Тасымалдау барысында салмақ түсуі орын алады.

Ет пен өзге өнімдер тасымалдауға арналған изотермиялық вагондарда артар алдында техникалық және санитарлық сәйкестігі тексеріледі. Бөгде иісі бар вагондарды пайдалануға болмайды (балық, бояу, тыңайтқыштар, т. б. иістері бар) . Жөнелтерден 2-4 сағат бұрын мұздақ вагондарға мұз бен тұз салынуы керек (алдын ала суынуы үшін) . Жазда тасымалдағанда мұздатылған етті мұз бен тұзға 4 сағат, ал суытылғанда 2 сағат бұрын салады.

Жолда мұздақ-вагондарды әрбір 24-48 сағат салып мұзбен толықтырады. Қыста вагондарды мұз, тұзбен қамтиды, сыртқы температурасы күндіз -10°С төмен болғанда тоқтатады. Ет, ет өнімдерінің әр партиясын ветеринарлық инспектор қарау керек, ол бұлшық ет қабатындағы температурасын барлық орындардың, кем дегенде 5% тексереді. Стандарт бойынша бұлшық ет қабатындағы температурасы еттің термиялық күйіне сәйкесуі керек.

Салқындатылған ет

Салқындатылған етті тиеу алдында еттің ішкі қабатының температурасы 0°С - 4°С-тан аспай, еттің үсті құрғақ және кепкен қатпары болып, көгермеген, жібімеген, кілегейсіз және қатқан болуы керек. Салқындатылған түрінде шошқаның кесілімдері тасымалдауға жіберілмейді. Салқындатылған түрде мұздатқышы жоқ, сойылғаннан соң сақталуы екі күннен аспаса, тек қана мал, қой, жылқы етін ғана тасымалдауға болады. Салқындатылған ет тасымалдауға еттің үсті кепкен қатпары болып, еттің ішкі қабатында температура минус 4°С-тан 12°С-қа дейін болуы керек.

Ет және ет өнімдерін су көліктерімен тасымалдау ережелері

Ет және ет өнімдерін теңіз, өзен көліктерімен тасымалдайды. Бұл мақсатта арнайы төмен температурамен қамтамасыз етілген, жүкке арналған рефрижераторлы бөлімдері бар кеме және баржаларды қолданады. Рефрижераторлы кемелерден басқа, механикалық желдеткіштері бар су көліктерін де қолдануға болады. Мұндай кемелерде консервілерді, ысталған өнім, май және т. б. өнімдерді тасымалдайды, соңғы кезде тез бұзылатын өнімдерді тасымалдауға арналған изотермиялық және рефрижераторлы контейнерлер қолданады.

Кемені дайындау

Трюмдерге өнімдерді артар алдында, да, жуып, кептіреді, егер ет тасымалданатын жағдайда, тазалаудан кейін трюмдерді ыстық сумен жуып, желдетеді. Трюм палубасына тор орнатады. Қажет болса дезинфекция, дезинсекция, дератизация жұмыстарын жүргізеді.

Трюмдердің жылу изоляциясын тексереді, изоляцияның бұзылғаны анықталса, жөндейді. Трюмдердің герметизациясына да көңіл бөлінеді. Трюм түбіне ағаш бөлшектерін жақсы желдетілу үшін салады. Барлық төселетін материалдарды трюмге алдын ала салады, олар қажетті температурада болу керек.

Суытылған және мұздатылған тез бұзылатын өнімдерді артуға арналған рефрижератор кемелерінің жүк бөлімдерінің ауа температурасы 2-3°С төмен болмаған жөн.

Жүктің сапалық жағдайын келесі тәртіпте жүргізеді: жүкті қараудан өткізеді; жүктің тасымалдау мүмкіндігін бағалайды; құжаттарды тексереді; герметикалық жабдықталған ыдыс-қораптардың сыртқы түрін қарайды, тоңазытқыш камералардың жағдайын тексереді.

Етті тасымалдау

Тез бұзылатын жүктерге ет өнімдері жатады, оларды тасымалдауға жіберер алдында келесі жағдайлар орындалады: жөнелтуші етті мұздатылған, суытылған немесе салқындатылған күйнде, тұтас ұша немесе бөлшектенген түрде тасымалдайды. Ірі қара мал ұшасын төрт бөлікке бөліп, шошқа жартылай ұша немесе тұтас бассыз тасымалдайды.

Ұқсас жұмыстар

Қазақстанның қаржы нарығын мемлекеттік реттеу

Ветеринариялық анықтамалар

Мемлекеттік ветеринариялық санитариялық инспекторлардың міндеті мен құқығы

Етті қайта өңдеуші кәсіпорындағы ветеринариялық менеджмент

Селекциялық жетістіктерді қорғау туралы 1999 ж. 13 шілдедегі No 422-1 Қазақстан Республикасының Заңы

Жеке ветеринариялық қызметті жүргізуге құрылтайшы құжаттардың жиынтығын құрастыру

Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы

Бақылау және қадағалау органдарын басқару қызметтері мен міндеттері

Жабайы кәсіби жануарлар және ауланатын құстарды аулау әдістері

Сазқұндыз шаруашылығы өнімдерін жұқпалы аурулар кезінде ветеринариялық - санитариялық сараптау

Пәндер