ҚАЗАҚСТАННЫҢ БАС ҚАЛАСЫ

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАННЫҢ БАС
ҚАЛАСЫ
Астана — Қазақстан Республикасының елордасы.
Астанада 1 032 475 адам тұрады
(1 қаңтар 2018). Қазір қаланың
аумағы 710 км2 алып жатыр. Қала
Қазақстанның орталық бөлігінің
солтүстігінде Ақмола облысында,
Есіл өзенінің алабындағы өзен
маңы жазықтығында орналасқан.
Қазақстанның заманға лайық
жаңа астанасын салу идеясы
Мемлекет басшысы Нұрсұлтан
Назарбаевқа тиесілі.
Тарихы
Астана 1830 ж. Есіл өзенінің жағасында орыс әскерлері негізін қалаған бекіністен бастау алады.
1862 ж. Ақмола қала мәртебесін алды.
1962 ж. қалаға Целиноград атауы берілді.
1997 ж. егемен Қазақстанның Президенті Н. Назарбаев Жарлығымен елорданы Алматыдан Ақмолаға көшіру
туралы шешім қабылдады.
1998 ж. 6 мамыр жаңа елорданың атау Астана болып өзгертілді.
1998 ж. 10 шілде Қазақстанның жаңа елордасы — Астананың халықаралық тұсауы кесілді.
1998 ж. ЮНЕСКО-ның шешімі бойынша Астана қаласына «Бейбітшілік қаласы» жоғары атағы беріліп,
медальмен марапатталды. Бұл атақ қысқа мерзім ішінде әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени дамуда
неғұрлым әсерлі әрі қуатты өсуге, тұрақты этникааралық қатынасты орнықтыруға қол жеткізе алған
ғаламшардың жас қалаларына беріледі. Бразилияда өткізілген бұл конкурста Астана барлық өлшемдер
бойынша әлемнің әр түрлі елдерінің он екі қаласын басып озды.
Жер бедері
Астана қаласы Есіл өзенінің жағалауындағы жазықта және ішінара өзен аңғарында орын тепкен. Аумақтық жер
бедері еңісі мен биігі байқалмайтын жазық болып келуімен сипатталады. Мұндағы ойдым-ойдым көлтабандарда
ғана қар суы мен көл немесе сор-сазда уытты көлшіліктер пайда болады. Қала қуаң дала белдеуінде , оның
күңгірт қоңыр , қоңыр топырақты,бетегелі-селеулі іші қуаң белдеуінде орналасқан. Топырақ жамылғысы біртекті
емес, алуан сипатты. Қала орналасқан өңірдің ⅔ аумағын жадағай толқынды , суайрықты жазықтық алып
жатыр. Қала аумағының жер бедерінен айтарлықтай еңіс немесе көзге шалынардай өр байқалмайды, мұндағы
геморфологиялық бөлшектер бір-біріне ұласа жалғасып кете барады. Жазық Есіл өзеніне қарай аздап еңістеу
болып келеді.
Елорданы Алматыдан Ақмолаға ауыстыру туралы шешімді Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесі 1994
жылы 6 шілдеде қабылдады. Астананы ресми көшіру 1997 жылғы 10 желтоқсанда жүзеге асты. Президенттің
1998 жылғы 6 мамырдағы Жарлығымен Ақмоланың атауы Астана болып өзгертілді. Жаңа астананың
халықаралық тұсаукесері 1998 жылғы 10 маусымда өтті. 1999 жылы Астана ЮНЕСКО шешімімен «әлем
қаласы» атағын алды. Қазақстанның бас қаласы 2000 жылдан бастап Астаналар мен ірі қалалардың
халықаралық ассамблеясының мүшесі. Астана – Азияның ең солтүстігінде орналасқан елорда. Қазіргі уақытта
Астананың аумағы 722 шаршы шақырымнан асады. Қала үш ауданнан – «Алматы», «Сарыарқа» және «Есіл»
ауданынан тұрады.
Климат
Климатының өзіндік ерекшелігі тым континентік болып келеді, жауын-шашынның орташа жылдық
мөлшерінің аз және күн көзінің өткір болуы салдарынан көлдердің суы азайып, шағын өзен арналардың
кеуіп қалуына әсерін тигізеді. Қысы суық, аязды. Ызғарлы аяз шамамен 245 күнге, ал қыстың ұзақтығы
5-5,5 айға созылады. Қарашаның ортасына қарай түскен қар 130-140 күнге дейін жатады. Қаңтар
айының орташа температурасы -17°С (52°С-қа көтерілетін аяз өте сирек болады). Аязды күндердің
орташа температурасы -25°С. Мұндай күндердің ұзақтығы жылына 10-14-тен 38-45 күнге дейін ауысып
отырады. Қыс айларының шамамен 30 күні боранды , боран оңтүстік-батыстан соғады. Қар қалың
түскен жылдары өзендер тасып, көлтабандар көлге , көлдер шалқыған айдынға айналады. Бұлтты
күндер аз, жылына шамамен 2200 сағаттай күн бұлтсыз ашық болады. Жазы ыстық, қуаң. Шілде
айының температурасы ең жоғарылаған кезде +42°С -ға жетеді. Ең жоғары температура шілденің 11-12
күнін қамтиды. Жылы мезгіл шамамен 213 күнді, аязды мезгіл 120 күнді құрайды. Жазғы найзағалы күн
саны шамамен 19-25 күн аралығында , ұзақтығы 2,4 сағат. Жазда 1-2, кейде 4-9 күндей бұршақ
жауатын мезгіл байқалады. Жерге түсетін ылғалдың жылдық мөлшері 300 мм, оның 30 %-көктемге,
34 %-жазға, 36% күз, қыс айларына келеді. Жел жиі соғады, орташа жылдамдығы-2м/сек. Желдің
қаттырақ соғатын мезгілі наурызға (6 м/сек), баяу соғатын мезгілі тамызға (4 м/сек) келеді. Ал жылына
40 кейде 87 күн қатты жел соғатын (15 м/сек жуық) тұсы болады. Өте күшті дауыл (36 м/сек) 20 жыл
мөлшерінде бір рет байқалған.
Халқы
1989 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
28125 27510 27530 32690 38100 44620 49310 50199 51053 52933 55043
2 2007 0 2008 0 2009 0 20100 0
2011 0
2012 8
2013 3
2014 5
2015 82016

574448 602684 605254 649139 697129 742918 778083 814401 852985 872655

Астана қаласы халқының саны 2000 жылмен салыстырғанда 169,2 мың адамға көбейіп, 2006 жылдың
басында 550,2 мың адам болды. 2013 жылдың 1 наурызындағы ақпарат бойынша халық саны - 783
471 адамды құрады. Халық саны бойынша Қазақстандағы Алматы қаласынын кейінгі 2-орында.
Астана қаласы халқының табиғи қозғалысының оң факторы бала туу мен неке қию деңгейінің артуы
болып табылады. 2005 жылы қалада 8,8 мың бала өмірге келді, ол 2000 жылы туылғандармен
салыстырғанда 4,3 мыңға көп. 2005 жылы бала туудың коэффициенті 1 мың тұрғынға шаққанда 6,3,
өлім — 6,7 құрады.
Қала халқының өсуі негізінен көші-қон ағыны есебінен қамтамасыз етілуде. Көші-қон сальдосының
елеулі түрде өсуі (50 мыңнан асатын шекте) 2000—2001 жылдары байқалды.
Мәдениет және қоғам
Соңғы жылдары қалада мәдени-ағарту мекемелері желісі едәуір көбейді. 3 театр, 23 кітапхана, 5 мұражай,
1 клуб мекемесі, 2 кинотеатр, Мемлекеттік филармония, 2 сарай, 3 балалар музыка мектебі, өнер мектебі,
көркемөнер мектебі жұмыс істейді.
Халықты спортпен және дене шынықтырумен тұрақты айналысуға тарту мақсатында өткен кезеңде жаңа
спорт кешендері ашылды және балалар-жасөспірімдер спорт мектебіне (БЖСМ) күрделі жөндеу жүргізілді.
Халыққа қызмет көрсетуге 25 спорт-сауықтыру кешендері іске қосылды.
Қаланың назар аударарлық орындары
•Сулы-Жасыл гүлзар — Астана орталығындағы жаңа көше.
•Ақ-Орда — Қазақстан Республикасы Президентінің резиденциясы.
•Бәйтерек — Астананың басты символы.
•Тәуелсіздік Сарайы — мемелекеттік ресми іс-шараларды, форумдарды, мәжілістерді, кездесулерді,
съездерді өткізу орны болып табылады
•Бейбітшілік пен келісім сарайы — Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезін өткізу үшін арналған
ғимарат.
•Хан-Шатыр — Астананың ең үлкен ойын-сауық орталығы және т.б.
Қызықты деректер
••Астана
Астана —
— Азия
Азия астаналарының
астаналарының ішінде
ішінде солтүстік
солтүстік полюске
полюске ең
ең жақын
жақын орналасқан.
орналасқан.
••Астана
Астана —
— ғаламшардағы
ғаламшардағы еңең суық
суық астаналардың
астаналардың бірі,
бірі, Моңғолия
Моңғолия астанасы
астанасы Ұлан-Батырдан
Ұлан-Батырдан жылы,
жылы, Канада
Канада
астанасы
астанасы Оттавадан
Оттавадан суық
суық
••Әлемдегі
Әлемдегі астана
астана аталатын
аталатын астаналар
астаналар тек
тек қана
қана Қазақстан
Қазақстан астанасы
астанасы —— Астана
Астана қаласы
қаласы және
және Оңтүстік
Оңтүстік Корея
Корея
астанасы
астанасы —
— Сеул
Сеул қаласы
қаласы
Спорт
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Қазақ тілі-Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі туралы ақпарат

Қазақ тілі-Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі

БІЛЕСІҢ БЕ ЕЛОРДАНЫҢ ТАРИХЫН?

Жарасқан Әбдірашев - қазақ ақыны

Тұңғыш ғарышкер кім

Батыстағы қалалар

Кеңес Одағы жылдары қала атауы

ТҮРКІСТАН - ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТАРИХИ ҚАЛАСЫ

Астана - Қазақстанның бас қаласы

АСТАНА - БАС ҚАЛА

Пәндер