Тауар саудасының Тауар саудасының ұйымдасқан формасы ұйымдаспаған формасы

Презентация қосу

Биржалық сауданың
мәні және
даму кезеңдері

Орындаған: Қасенова
Әсел
Биржалық сауда - ол әрқашан
ұйымдастырылған нарықтың бір
формасы, яғни ол нормативтік
акттерде көрсетілген ережеге сай
қызмет ететін нарық.
Жалпы нарық деген түсінік капиталға
жеке меншік негізінде құрылған
өндірістік қатынастардан туындайтын
көптеген процестерді қамтиды.

Осы мағынада ұйымдастырылған
нарық - ол белгілі бір тәртіппен кез-
Алайда, биржалық іс-әрекет тұрғысынан
келген активтерді, яғни тауарларды,
қарағанда нарық деген ұғым сату, сатып
қызмет түрлерін, бағалы қағаздарды
алуға байланысты процестерден тұрады.
және т.б.активтерді сатып алу, сату
қатынастарының жиынтығы.
Нарықта активтердің қай түрі айналысқа түсуіне
байланысты оны ұйымдастыру ерекшеліктері де
өзгеріп отырады. Дегенмен ұйымдасқан нарыққа
тән бірсыпыра ерекшеліктер бар. Олар:
сауда жүргізу, есеп айырысу және
активтерді нарыққа түсірудің
бекітілген ережелері болуы;
нарықтың жұмысын басқаратын

ұйымның болуы шарт;
уақыт және кеңістік бойынша сұраныс

пен ұсынысты шоғырландыру;
мемлекеттік органдар және қоғамдық

ұйымдар тарапынан нарықтың
жұмысын реттеу керек.
Ұйымдастырылған нарық - ол, басқаша айтқанда, реттелген
нарық, бірақ бұл реттеу деңгейі әртүрлі болуы мүмкін.

Мысалы: тауарлардың немесе басқа да
активтердің сатып алу-сату процестері әртүрлі
деңгейде реттеліп отырылуы мүмкін.
Ол ұйым сауда
Сауданы ұйымдастыратын
ережесін жазып,
ұйым болуы
оны қажет.
бекітіп,
нарыққа
қатысушыларға
жеткізіп, оның
орындалуын
қадағалап отырады.
Ұйымдастырылған нарық бірсыпыра белгілерге байланысты жіктеледі:

1. Сатылатын активтің түріне байланысты :

бағалы қағаздар
нарығы (ол
ұйымдастырылған
әрқашан
тауар нарығы;
ұйымдастырылған
нарық);

банктік ссуда валюта нарығы
нарығы; болып бөлінеді.
2. Ұйымдастыру деңгейіне қарай шартты түрде үшке бөлінеді:

жоғары
шағын деңгейде
ұйымдасқан, ұйымдасқан,
ұйымдасқан,
онда сауданың онда сауданың
онда сауда
барлық негізгі
ережемен
процестері элементтері
реттеледі;
ережемен ережемен жан-
реттелмейді; жақты
реттеледі
3. Нарықтың пайда болуына қарай:

орталықтанған, яғни
өзара ұйымдасқан,
нарықты мемлекет
яғни саудаға
ұйымдастырған
қатысушылар өздері
болып бөлінуі
ұйымдастырған;
мүмкін.
4. Сауданың жүргізілу формасына қарай:

ұйымдасқа
н көтерме
нарық;

биржалық ұйымдасқа
нарық деп н дара
бөлінеді. сауда;
Биржалық сауданың басқа сауда
формаларынан ерекшеліктерін
айтатын болсақ, ең алдымен, бұл атау осы
сауданы іс-жүзіне асыратын ұйымның
атауынан «биржа» сөзінен шыққан.
Шын мәнінде биржалық сауда
ұйымдастырылған сауда, себебі оны
ұйымдастырған арнайы ұйым - биржа.

Биржалық саудаға кез-келген
нарыққа қатысушылар, биржадағы
активтерді сатып алу-сатуға қатыса
алады, бірақ сатып алу-сату тек
биржалық делдалдар арқылы ғана
жүзеге асырылады. Бұл биржалық
сауданың басқа сауда түрлері мен
формаларынан өзгешелігін
білдіреді.
Барлық саудадағы негізгі операция -
ол аталған активтерді сатып алу-сату.
Биржалық сауда я капитал тобына Биржалық саудаға қатысушылар
(мыс, бағалы қағаздар, валюта), я биржа активтерін сатып алу-сатуда
тауарлар тобына (мыс, түсті металдар, өзара кез-келген операцияларды
ауыл шаруашылық тауарлары және жүргізеді, мыс, ссудаға ақша
т.б.) жататын активтермен жүргізіледі. қаражатын, бағалы қағаздарды алады,
сондай-ақ кепілге тауар және т.б.
алады.

Алайда, биржалық сауда - ол сәйкес
активтерді тек сатып алу-сату процесі.
Биржалық сауда басқа сауда формаларынан өзінің атауынан басқа да бірсыпыра
белгілермен ерекшеленеді:

Биржалық сауда арнайы дайындалған орында және биржа
белгілеген уақытта жүргізіледі;

Биржалық сауда биржаның өзі бекіткен ережеге сай жүргізіледі.
Оған барлық қатысушылар ереже талаптарын орындауы міндетті.

Биржалық сауданың жариялылығы, яғни биржалық сауда барлық
биржа мүшелері қатысқанда ғана, олардың келісімімен жүргізіледі;

Ашықтығы, яғни биржалық сауданың нәтижесі көпшілікке ақпарат
құралдары арқылы жеткізіледі;

Мемлекеттік органдар мен қоғамдық ұйымдардың сауданы реттеуі

Биржада сатылатын тауарларға сұраныс пен ұсыныс жинақталып,
шоғырланады.
Биржалық сауданың даму кезеңдері
«Биржа» деген сөздің екі түрлі этимологиясы (шығу

тарихы) бар.
Біріншіден, кейінгі латынның "bursa" сөзі әмиян деген

ұғымды білдірсе, французша да, грекше де әмиян және
студенттік шәкірт ақы деген мағынаны білдіреді екен.
Екіншіден, қазіргі Бельгияның Брюгге қаласындағы

Вандер Бурзе деген дворяниннің үйінде үш әмиян
салынған белгі ілінген. Сол үйдің алдындағы алаңда
Еуропа қалаларынан келген саудагерлер сауда-саттық
жүргізген, әсіресе ақша айырбастаумен шұғылданган (ол
үшін үйдің қожасы ақы алған).
Сөйтіп алғашқы биржа 1406 ж. пайда болып, онда

Еуропаның әртүрлі қалалары мен елдерінен тауарлар
айырбасталған.
Ал қазіргі биржа - сауданың ұйымдасқан түрі,
сұраныс пен ұсыныстың негізінде белгілі-бір
тәртіппен және еркін баға белгілеу принципіне сай
стандартты биржалық активтерді сатып алу-сатуға
биржалық саудагерлер кездесетін орын.
Қазіргі ұғымдағы биржалық тауар саудасының
пайда болуының басты себебі:

Біріншіден, ірі өнеркәсіптің
дамуы және оның шығарған Екіншіден, тауардың бағасы
ірі партиялы үнемі, сұраныс пен ұсыныстың
қайталанып отыратын арақатынасына байланысты
тауарларын сататын қалыптасуынан.
нарықтың қажеттігі;
Биржалық сауданы бір үлгіге
салу, яғни стандарттау
биржалық жаңа активтің -
биржалық фьючерстік шарттың,
яғни белгілі бір мерзімнен кейін
келешекте биржалық тауармен
қамтамасыз ету шартының
пайда болуына әкеп соқтырды.

Себебі, фьючерстік шарттың
негізіне кез-келген актив
Осы активке сай биржалық
алынады, бірақ шартта оның
сауданың жаңа механизмі -
нақты зат сипаты, не болмаса
фьючерстік сауда пайда болды.
сапалық сипаты көрсетілмейді.
Фьючерстік сауданың механизмі
Оның тек белгілі-бір сандық
биржалық сауданың әмбебап
көрсеткіші, мыс, активтің
құралы болып шықты.
проценті немесе оның индексі
алынады.
Биржалық сауданың өрістеуі барысында бұл
сауданың механизмінде де, объектісінде де
үлкен өзгерістер пайда болды.

Биржалық тауар саудасы XVI ғасырда пайда
болып, XX ғасырдың екінші жартысында
толығынан жойылды.

XVI ғасырда пайда болған бағалы қағаздармен
биржалық сауда қазіргі бағалы қағаздар
нарығының шамамен алғанда тек жартысын
қамтыды.
Оның негізі -
электронды-есептегіш Сауда биржалық
техника (ЭЕТ) және Енді залда емес
қазіргі байланыс биржалық компьютерлік
құралдарының дамуы. сауда желі арқылы
Ғылыми- Осыларды пайдалану жүреді. Сатушы
нәтижесі әлемдегі сатушының
техникалық офистен
елдердің биржалық биржалық
революция шықпай-ақ,
нарығын біртұтас залда
биржа ісіне әлемдік биржалық немесе өз үйінде
көпшіліктің отырып-ақ
де енді. нарыққа ұштастыру
мүмкіндігін тудырды саудаға сауданың
және оның тәулік бойы қатысуымен барысын біліп
жұмыс істеуін өтпейді. отырады.
қамтамасыз етті.
Биржалық сауданың негізгі даму кезеңдері

Тауар саудасының биржаға дейінгі формасы

Тауар саудасының Тауар саудасының
ұйымдасқан формасы ұйымдаспаған формасы

Биржалық Ұйымдасқан
тауар саудасы сауданың басқа
формалары

Биржалық Фьючерстік
бағалы қағаздар шартпен
саудасы биржалық сауда

Фьючерстік
шартпен
компьютерлік
жүйе саудасы

Сауданың компьютерлік жүйесі
Нарықтық
Жұмыс істеп тұрған экономиканы
Сондықтан ТМД
ұйымдық қалыптастыру үшін XX ғасырдың 90-шы
елдерінің
құрылымдарды жаңа өндіріс аясымен жылдарының
барлығындағы
жағдайға қатар айналыс аясын басында
сияқты Қазақстанда
икемдеумен қатар да түбегейлі қайта Қазақстанда қор
да жоспарлы
олардың жаңалары құру міндеті тұрды. биржасының
экономикадан
да құрыла бастады. Алайда, құрылуы нарықтық
нарықтық
90-шы жылдары шаруашылықты қатынастарды
экономикаға өтудің
құрылған тауар жүргізудің дамытуға қажетті
жаңа экономикалық
биржасы, Қазақстан нарықтық шарттардың бірі
жүйесін құру қажет
қор биржасы формаларына бірден болды.
болды.
солардың айғағы. өтудің мүмкіншілігі
болған жоқ.
Қазақстанда биржалық сауданың пайда болуы
Атап кететін жәйт, биржалық
сауданың Қазақстанда теориялық
және практикалық негізі болған
жоқ.

Дегенмен патшалық Ресейдің биржа
ісі бойынша 1917 жылға дейінгі,
оған қоса КСРО-ның 20-шы
жылдардағы биржаларының сондай-
ақ биржалардың әлемдік тәжірибесі
болған.
Ол 1995 жылдың 19
сәуірінде бірінші рет
сауда ұйымдастырды.
1995 жылдың орта
шенінде Қарағандыда,
1991 жылы Ақмолада, Павлодарда
Қазақстанда үш, атап және Шымкентте оның
айтқанда Алматы, аймақтық бөлімшелері
Қостанай және Қазақ ашылып, жұмыс істей
қор биржалары бастады. Кейіннен оның
құрылды. филиалдары барлық
облыс орталықтарында
ашылды.

1991 1994 1995
жыл жыл жыл

1994 жылы
желтоқсанда Алматы
және Қазақ қор
биржалары бірігіп,
Орталық Азия қор
биржасы деп аталды.
Қазақстан заңдарында қор биржасының жарғылық қорының ең аз шегі
көрсетіледі.

Қор биржасы коммерциялық емес ұйым, яғни оның мақсаты пайда
табу емес, ол басқа да жұмыс түрлерімен айналыспайды.

Оның мақсаты - бағалы қағаздармен сауда жасауға қолайлы және
тиімді жағдай тудыру, бағалы қағаздарга ұзақ мерзімге ақша
қаражатын салатын жеке және институционалдық инвесторларды
тарту, инвесторлардың, клиенттердің және биржа мүшелерінің
мүддесін қорғау.

Ұқсас жұмыстар

«Қазақстан Республикасының экспорт және импорт жағдайы.»

Әлемдік қаржы нарығының дамуы мен қалыптасуы

Ақшаның мәні мен маңызы

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА ШАРТТАРЫ

Біріккен Нидерландтың Тәуелсіздік алуы

БАЛАЛАР ТАҒАМЫН ӨНДІРУ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КЕДЕН ОРГАНДАРЫ

Халықаралық еңбек бөлінісі

Халықаралық еңбек бөлінісі, интеграция

Кәсіпкерліктің нысандары

Пәндер