ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУШЫЛАРҒА САЛЫҚ

Презентация қосу

ЖЕР ҚОЙНАУЫН
ПАЙДАЛАНУШЫЛАРҒА САЛЫҚ
САЛУ
ҚАРАСТЫРЫЛАТЫН СҰРАҚТАР:

1.Жер қойнауын пайдаланушылардың
салықтары мен арнайы төлемдері.

2. Жер қойнауын пайдаланушыларға
салық салу үлгілері.
3. Бонус және оның түрлері.
4. Роялти және оны есептеу тәртібі.
Роялти төлеу тәртібі.
5. Үстеме пайда салығы. Үстеме пайда
салығының ставкалары.
Қазақстан Республикасының салық жүйесінде табиғат ресурстарын, пайдалы
казындыларды, жер қойнауын пайдалануға байланысты біркатар төлемдер бар,
оларды шартты түрде салықтық сипаты бар табиғат ресурстары үшін теленетін
төлемдер ретінде бір топқа біріктіруіге болады.

Оларға үстеме пайдаға салынатын салық, жер қойнауын пайдаланушылардың
арнаулы төлемдері, пайдалы қазындыларды өндіру салығы, су үшін төленетін
төлем, орманды пайдаланганы үшін төлем (орман табысы) және басқалары
жатады.

Аталған төлемдер негізінен ренталық сипатта болады, өйткені олардың пайда
болуы мен мөлшерлемелерінің шамасы шығарылатын және шаруашылық
қызметте пайдаланатын материалды, шикізатты, минералдық ресурстарды алу,
тұтыну, олардың сапасы табиғат факторларымен байланысты болады.
Жер қойнауын пайдаланушылар – Қазақстан
Республикасының аумағында, мұнай
операцияларын қоса алғанда, жер қойнауын
пайдалану жөніндегі операцияларды Қазақстан
Республикасының заң актілеріне сәйкес жүзеге
асыратын жеке және заңды тұлға.
Жер қойнауын пайдаланушылар мынадай салықтары мен арнайы
төлемдердi төлейді:

1) үстеме пайда салығын;

2) жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы төлемдерiн:
а) бонустар (қол қойылатын және коммерциялық табу);
ә) роялтидi;
б) өнiмдi бөлу бойынша Қазақстан Республикасының үлесi;
в) қызметiн өнiмдi бөлу туралы келiсiм-шарт бойынша жүзеге
асыратын жер қойнауын пайдаланушының қосымша төлемiн
есептеу мен төлеу тәртiбi белгiленедi.
Келісімшарттардың негізгі түрлеріне қарай жер қойнауын пайдаланушыларға
салық салудың 2 үлгісі белгіленген:

1-үлгі 2-үлгі

жер қойнауын пайдаланушының өнiмдi бөлу
бойынша Қазақстан Республикасының үлесiн төлеуiн
(беруiн), сондай-ақ Салық кодексінде көзделген салық
Жер қойнауын пайдаланушының Салық пен басқа да мiндеттi төлемдердiң барлық түрлерiн
кодексінде көзделген салықтар мен төлеуiн көздейдi, оларға:
басқа да міндетті төлемдердің барлық •экспортталатын шикi мұнайға салынатын рента
түрлерін төлеуді көздейді. салығы;
•газ конденсатын қоса алғанда, шикі мұнайға
салынатын акциз;
•үстеме пайда салығы;
•жер салығы;
•мүлiк салығы қосылмайды.
Салық сараптамасы -
құзыреттi орган жасаған өнімді
бөлу туралы келісiм-шарт
жобасына, оған толықтырулар мен
өзгерiстерге талдау жасау мен
баға берудi қамтитын, салық салу
шарттарын анықтау, оның iшiнде
Қазақстан Республикасының
заңдарына сәйкес жер қойнауын
пайдаланушылардың арнаулы
төлемдерi мен салығын белгiлеу
мақсатында өткiзiлетiн мiндеттi
сараптама.
Бонустар жер қойнауын пайдаланушының
тіркелген төлемдері болып табылады және жер
қойнауын пайдалануға жасалған келісімшартта
белгіленген мөлшерлерде және тәртіппен ақша
нысанында төленеді.
Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын
пайдалануды жүргізудің жеке жағдайларын
негізге ала отырып, Бонустардың мынадай
түрлерін төлейді:

Қол қойылатын Коммерциялық
бонус табыс бонусы
Қол қойылатын бонус жер
қойнауын пайдаланушының
келісімшарт жасалатын аумақта
жер қойнауын пайдалану
жөніндегі қызметті жүзеге асыру
құқығы үшін біржолғы төленетін
төлемі болып табылады және
келісімшарт жасалған кезде
белгіленеді.
Коммерциялық табыс бонусы
келісімшарт аумағында әрбір
коммерциялық табу үшін, соның
ішінде кен орындарына қосымша
барлау жүргізу барысында,
бастапқы анықталған алынатын
қорды арттыруға жеткізетін
пайдалы қазбалардың табылғаны
үшін белгіленеді.
Қол қойылатын бонустың бастапқы мөлшерлерiн
пайдалы қазбалар көлемi мен кен орнының
экономикалық құндылығы ескерiлген есеп негiзiнде
Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейдi.
Қол қойылатын бонустың түпкiлiктi мөлшерiн жер
қойнауын пайдалануға құқық алуға өткізілген
инвестициялық бағдарламалар конкурсының
нәтижелері бойынша комиссия белгілейді және ол
жер қойнауын пайдалану үшін берiлетiн кен
орындарының (келісім-шарт аумақтардың)
экономикалық құндылығы есепке алынып, келiсiм-
шартта бекiтіледi, бiрақ бастапқы мөлшерлерден
төмен болмауы керек.
• Коммерциялық табыс бонусы келiсiм-шарт
аумағындағы әрбiр коммерциялық табу үшiн, оның
iшiнде кен орындарына қосымша барлау жүргiзу
барысында, бастапқы анықталған алынатын қорды
арттыруға жеткiзетiн пайдалы қазбалардың
табылғаны үшiн төленедi. Пайдалы қазбалардың кен
орындарына оларды кейiннен өндiрудi көздемейтiн
барлау жүргiзуге жасалған келiсiм-шарттар
бойынша коммерциялық табыс бонусы төленбейдi.
Коммерциялық табыс
бонусының мөлшерi - салық Коммерциялық табу
салу объектiсi, есептеу базасы бонусының мөлшерiн
мен ставка негiзге алына есептеу үшiн:
отырып белгiленедi.

1) кен орнынан алынатын
пайдалы қазбалар қорының 2) алынатын пайдалы қазбалар 3) коммерциялық табу бонусы
уәкiлеттi мемлекеттiк орган қорының бекiтiлген көлемiнiң есептеу базасының 0,1
бекiткен осы мақсаттағы құны төлемдi есептеу базасы пайызы ставкасы бойынша
көлемi салық салу объектiсi болып табылады. бөлінеді.
болып табылады;
• Жер қойнауын пайдаланушы роялтидi Қазақстан
Республикасының аумағында өндiрiлетiн пайдалы
қазбалардың әр түрi бойынша, оның сатып алушыларға
өткiзiлгенiне (тиеп жөнелтiлгенiне) немесе өз қажетiне
пайдаланылғанына қарамастан, жеке төлейдi.
• Жер қойнауын пайдалану барлаумен және өндiрумен
байланысы жоқ жер асты құрылыстарын салу және
пайдалану жолымен жүзеге асырылатын кезде жер
қойнауын пайдаланушы роялтидi жер асты құрылыстарын
салу кезiнде жер қойнауынан алынатын пайдалы
қазбалардың көлемi үшiн, сондай-ақ мұндай құрылыстардың
жер қойнауында алатын көлемi үшiн төлейдi.
• Жер қойнауын пайдалануға жасалған келiсiм-шартта
белгiленген роялти, төменде көзделген жағдайларды
қоспағанда, ақшалай нысанда төленедi.
Роялти мөлшерi салық салу объектісi, eceптeу базасы мен ставка негізге алына
отырып айқындалады.
Пайдалы қазбалардың өндіріліп алынған көлемi немесе нақты өндiрiлген пайдалы
қазбалардан алынған алғашқы тауарлы өнiмнің көлемi салық салу объектiсi
болып табылады.
Мыналар:
1. пайдалы қазбалардың өзi:
мұнай, табиғи газ және газ конденсаты;
көмiр және жанғыш тақтатастар;
тауарлы кендер;
жер асты сулары, оның ішінде бастапқы өңдеуден өткен сулар;
слюда, керіш, құрылыс материалдары өндiрісіне арналған шикізат;
металлургияға арналған кен емес шикізат;
2) қымбат бағалы металдар, құмда, кенде, концентратта болатын металдар;
3) қара, түсті, сирек кездесетiн және радиоактивті металдардың, кен-химия
шикізатының концентраттары;
4) қымбат бағалы тастар, бастапқы өңдеуден өткен жарқырауық тас және
пьезооптикалық шикізат;
5) басқа пайдалы қазбалар бойынша - бастапқы өңдеуден өткен минералдық
шикізат алғашқы тауарлы өнiм болуы мүмкiн.
Роялтидi:
1) жеке тұлғалар өзiнiң жеке меншiк құқығындағы жер
учаскелерiнде өндiретiн жерасты сулары бойынша, осы
сулар сыртқа сатылмайтын және кәсiпкерлiк қызметтi
жүзеге асыру кезiнде өндiрiс пен технологиялық
қажеттерге жұмсалмаған жағдайда;
2) жерасты суларын өзiнiң шаруашылық қажеттерi үшiн
өндiрудi жүзеге асыратын мемлекеттiк мекемелер;
3) жер қойнауын пайдаланушылар iлеспе өндiрiлген
жерасты суларын жер қабатының қысымын қалпында ұстау
үшiн керi айдағанда төлемейдi.
Жер қойнауын пайдаланушылардың үстеме пайдаға
салынатын салығы – салыстырмалы жақсы табиғи
жағдайлардағы қызметінен алынған немесе рыноктың
салыстырмалы жағдайындағы шығарылған өнімді сатудан
алынған қосымша пайда үшін төленетін төлем.
Өнімді бөлу туралы келісімшарттар және кең таралған пайдалы
қазбалар мен жерасты суларын өндіруге жасалған келісімшарттар
бойынша қызметті жүзеге асыратындарды қоспағанда жер
қойнауын пайдаланушылар осы келісімшарттар пайдалы
қазбалардың басқа түрлерін өндіруді көздемеген жағдайда,
үстеме пайдаға салық төлеушілер болып табылады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу

Cалықтық құқық- бюджеттік құықтың ерекшеленген институты ретінде пәні жүйесі

АҚШ - ТЫҢ БАНК ЖҮЙЕСІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ

АҚШ

ҚР БЮДЖЕТТІК КІРІСТЕР ҚҰРЫЛЫМЫНДАҒЫ САЛЫҚТЫҚ ТҮСІМДЕР

Салық салу объектілері

Салық және салық салу курсы

Табиғатты пайдалану қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің құқықтық негіздері

Қазақстан Республикасының салық жүйесiн құру кезеңдері мен бүгiнгi жағдайына сипаттама

Алымдар

Пәндер