Корпоративтік табыс салығы

Презентация қосу

ДӘРІС ТАҚЫРЫБЫ:

КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС
САЛЫҒЫ
Сабақтың мақсаты:

Корпоративтік табыс салығының
экономикалық негізделуін
салық салу объектілерін
салықты төлеушілерді
есептелу механизмі мен төлену
тәртібін қарастыру
Дәріс сұрақтары:
1. Корпоративтік табыс салығын құрудың негіздері:
салықты төлеушілер, салық салу объектісі. Дамыған
елдердегі корпоративтік табыс салығының
ерекшеліктері.
2. Корпоративтік табыс салығы бойынша салық
салынатын табысты анықтау.
3. Бюджет кірістерін қалыптастыруда корпоративті
табыс салығының алатын орны.Салық ставкалары.
Салықты есептеу және төлеу тәртібі.
4. Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс
салығы.
5. Арнайы экономикалық аймақтардың аумақтарында
қызметін жүзеге асыратын ұйымдарға салық салу.
Әдебиеттер:

1.“Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы”
Салық Кодексі-А.,2012ж..
2. « 2012 жылғы арналған республикалық бюджет туралы» Заң
3. А.Д. Үмбетәлиев, Ғ.Е. Керімбек «Салық және салық салу» А,2006
4. Ф.С. Сейдахметова «Налоги в Казахстане» А,2002
5. Бухгалтер бюллетені
6. Қаржы-Қаражат

СӨЖ тақырыптары:
●Коммерциялық емес ұйымдарға салық салу.
●Корпоративтік табыс салығы бойынша орын алатын проблемалар және
дамыту перспективалары
І. Корпоративтік табыс салығын құрудың негіздері: салықты
төлеушілер, салық салу объектісі.
Дамыған елдердегі корпоративтік табыс салығының
ерекшеліктері.
Табысқа салынатын салық - салық төлеушілердің әр түрлі
табыстарынан түскен ақша қаражаттарына салынады.
Қазақстанда заңды тұлғалардан алынатын табыс салығына
арналған заң 1991 жылы желтоқсан айының 25 жұлдызында
шыққан. "Қазақ ССР азаматтарына, шетел азаматтарына және
азаматтығы жоқ тұлғаларға салынатын табыс салығы туралы"
болды. Ол осы уақытқа дейін қызмет етуші заңға өзгертулер
ретінде енгізілді.
Содан кейін Ұлттық салық жүйесінің қалыптасуы мен
дамуына байланысты табыс салығы да белгілі өзгерістерге
ұшырап отырды. 2002 жылдың бірінші қаңтарынан бастап
"Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
туралы" Салық Кодексіне сәйкес аты халықаралық
стандарттарға сәйкес өзгертіліп корпортивтік табыс салығы
болып енгізілді
ҚР-да заңды тұлғалардың
табысына
салық салу жүйесі
кезеңдері:
● І кезең (1991 – 1995 жж)
● ІІ кезең (1995 – 2001 жж.)
● ІІІ кезең (2001 ж. бастап)
I К Е З Е Ң (1991- 1995жж.)
ҚР 1991 жылдың 25-желтоқсанындағы
„Қазақстан Республикасындағы
салық жүйесі туралы" Заңы

Жалпы мемлекеттік салықтар – 16,
жалпыға бірдей міндетті жергілікті
салықтар мен алымдар – 10,
Жергілікті салықтар мен алымдар – 19 (45)

Жалпымемлекеттік салық түрі –
пайдаға салынатын салық.
ІІ КЕЗЕҢ
(1995 – 2001 жж.)

ҚР Президентінің 1995 жылы 24 сәуірдегі
«Салық және бюджетке төленетін басқа
да міндетті төлемдер туралы» Жарлығы
Жалпы мемлекеттік
салықтар – 5,
Жергілікті салықтар мен
алымдар – 6.(11)

Заңды тұлғалардан
алынатын табыс салығы
ІІІ К Е З Е Ң
2001 ж. бастап

2001 ж. 12 маусымдағы
ҚР «Салық және бюджетке
төленетін басқа да міндетті
Салықтар - 9,10 ,13
төлемдер туралы Заңы»
(Салық кодексі) алымдар – 5,
төлемақы - 10.

Корпоративтік табыс салығы
Көптеген мемлекеттерде заңды тұлғалардың
табысына салынатын салық компанияның
таза пайдасынан үйлесімді салық
ставкасымен алынады. Салық салынатын
таза пайда жалпы түсім мен өндіріс процесі
барысында жұмсалған шығындар
арасындағы айырма негізінде анықталады.
Ал компанияның пайдасы бөлінетін және
бөлінбейтін деген екі бөліктен тұрады.
Салық салу барысында бұл бөліктер өз алдына мынадай түрлерге
топталады:
oКлассикалық жүйе, компанияның бөлінетін пайдасына
корпарациялық және жеке табыс салығы салынады. Бұл жүйе негізінен
Бельгия, Люксембург елдерінде кеңінен таралған.
oКомпания деңгейінде салық салынатын пайданы кеміту
жүйесі екі нұсқада қолданылады:
- әр түрлі ставкалар негізінде, әсіресе бөлінетін пайдаға салық
төмендетілген ставкамен салынады. Бұл жүйе Португалия, Австрия
елдерінде қолданылады;
-бөлінетін пайданы салық салудан ішінара босату негізінде. Бұл
жүйе Ирландия, Финляндия елдерінде қолданылады.
oАкционерлер деңгейінде салық салынатын пайданы кеміту
жүйесі дивидендтер түрінде қолданылады:
- корпорациялық табыстан ұсталған – ұсталмағанына қарамастан,
дивидендтерді салықтан ішінара босату;
-салық несиесі немесе импутациялық жүйе дивиденд жеке табысқа
қосылып есептеледі.
oБөлінетін пайданы салықтан толығымен босату мына деңгейде
жүргізіледі:
- компания (Греция, Норвегия);
- акционерлер (Финляндия, Дания).
Корпорациялардың пайдасына салық салудың
импутациялық жүйесі – корпорациялардың пайдасына
екіжақты салық салуды жою мақсатымен енгізілген.
Бельгияда, Ұлыбританияда, Данияда, Ирландияда, Италияда
және Францияда қолданылады.
Корпорациялық табыс салығын салудың негізгі ерекшеліктері
мемлекеттің экономикалық даму деңгейімен, сонымен қатар
халықтың жалпы жағдайына байланысты.
Корпорациялық табыс салығы американдық белдеуде өте кең
дамығандықтан, оған өз ерекшеліктерін иелендірді.
Федералды салықтың ставкасы -34%, бірақ салық салуда
Батыс Европа елдерінде байқалмаған прогрессивті әдіс
бекітілген. Салық салынатын база үш шедулаға бөлінген,
оның біріншісіне - 15%, екіншісіне - 25%, ал үшіншісіне 34%-
дық ставка бекітілген. Мұнда мемлекет елдегі бизнестің
қалыптасуы және дамуын қолдауға бағыт алған.
Ұлыбритания мемлекетінде корпорация салығының
ставкасы- 35-33 пайыз. Шағын бизнестегі
компанияларға 25 пайыз мөлшерінде төмендетілген
ставка қолданылады. Мұнай өнеркәсібіндегі
компанияларға арнайы салық режимі бекітілген.
Олар мұнайдың корпорациялық салығын
7,5 пайыздық ставкамен төлейді.

Германия мемлекетінде корпорация салығының
ставкасы -40 пайыз. Салық тоқсан сайын бірдей
үлеспен бөлініп, төленеді. Жыл соңында салық
декларациясы негізінде бюджетпен толық
есеп-айырысу жүргізіледі.

Канадада корпорация табысына салынатын
салық федералдық және провинциялық
бюджет кірісне түседі. Федералдық табыс салығының
ставкасы Канада заңымен 12 және 28 пайыз
мөлшерінде барлық провинцияларға біртұтас болып
бекітілген. Өңдеу өнеркәсібіндегі кәсіпорындар үшін
федералдық табыс салығының ставкасы 23 пайыз
мөлшерінде белгіленген.
Францияда корпорация пайдасына салынатын
салық кәсіпорындардың жылдық таза пайдасына
салынады. Кәсіпорынның жылдық таза пайдасы
өндіріс процесінде алынған табыстары мен
шығыстары арасындағы айырмаретінде анықталады.
Негізгі салық ставкасы – 34 пайыз. Жекеленген
жағдайларда 42 пайызға дейін жоғарылайды.

Швецияда корпорация пайдасына
салынатын салықты коммерциялық
қызметпен айналысатын барлық акционерлік
қоғамдар, кооперативтер,шетел компаниялары
30 пайыздық ставкамен төлейді.

Италияда заңды тұлғалардың табысына салынатын
салықты ел аумағында жұмыс жасайтын барлық заңды
тұлғалар төлейді. Салық салу объектісі болып
компанияның бөлінбеген пайда түріндегі таза табысы
саналады. Ол өз кезегінде компанияның жиынтық табысы
мен өндіріс процесінде жұмсалған шығындарының
арасындағы айырма ретінде анықталады. Жиынтық
табысқа негізгі қызметті жүзеге асырудан тапқан барлық
табыстар жатады.Салық 36 пайыздық ставкамен төленеді.
Корпоративтік табыс салығы тура салықтар деп аталатын
салықтар категориясына жатады. Тура салықтарда салық
салынатын субъект бір уақытта оны төлеуші заңды және
жеке түрде жүретін салық салынатын субъект алып жүреді
және салықты төлеу салық төлеушінің мүлкінің нақты
азаюына әкеледі.
Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Қазақстан
Республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме
арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан
Республикасындағы көздерден табыстар алатын резидент
емес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын
төлеушілер болып табылады.
Оңайлатылған декларация негізінде арнаулы
салық режимін қолданатын заңды тұлғалар
көрсетілген режим шеңберінде салық
салынатын табыстар бойынша корпоративтік
табыс салығын есептейді және төлейді.
Салық салу объектілері
Корпоративтік табыс салығын салу объектілері
мыналар болып табылады:
салық салынатын табыс;
төлем көзінен салық салынатын табыс;
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты
мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды
тұлғаның таза табысы.
Салық салынатын табыс көзделген түзетулерді
ескере отырып жылдық жиынтық табыс пен осы
бөлімде көзделген шегерімдер арасындағы айырма
ретінде айқындалады.
Корпоративтік табыс салығының
Объектілері субъектілері

Корпоративтік
табыс салығы

Салық салынатын обектілер Төлеушілер

ҚР-дағы қайнар көздерден
Салық салынатын табыс
табыс алатынсрезидент заңды тұлға

ҚР-дағы қайнар көздерден табыс
Төлем көзінен салық салынатын табыс алатын резидент емес заңды тұлға

ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы
Арнайы салық режмін қолданатын
жүзеге асыратын резидент емес заңды
заңды тұлғалар
тұлғаның таза табысы

Босатылғандар: мемлекеттік мекеме
Корпоративтік табыс салығының салыну принциптері

Салық салынатын Резиденттік принципі Территориялық принципі
объектілер

Салық төлеушінің Есепке алынады Төменгі дәрежеде есепке
материалдық және алынады
әлеуметтік жағдайы

Салықтық база Берілген юрисдикция Берілген елде қолданылатын
резиденттерінің барлық өндірістің барлық
табыстары шетелде салық факторларынан алынған
салудан босатылады табыстар, бұл факторлардың
соңғы резиденттерімен
байланытсы емес

Төленетін салық түрлері Корпорациялық табыс Шетел резиденттерінің
салығы, жеке табыс салығы, пайдасына табыстарды
мүлік салығы, трансферттік бөлуге салықтар,
салықтар дивиденттер, роялти

Принциптің табыстылығы Капиталды экспорттаушы Капиталды импорттаушы
елдерге елдерге
Корпоративтік табыс салығы бойынша салық салынатын
табысты анықтау.
Корпоративті табыс салығы бойынша салық салынатын табыс
жылдық жиынтық табыстан және түзетулер ескерілген, шегерімдер
арасындағы айырма ретінде анықталады.
Салық салынатын табыс == Жылдық жиынтық табыс(түзету)
– Шегерімдер
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның
Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық
кезеңінің ішінде алуына жататын табыстарынан тұрады.
Жылдық жиынтық табысқа енгізілетін табыстар
Жылдық жиынтық табысқа салық төлеуші табыстарының барлық
түрлері:
►өткізуден түсетін табыс;
►құн өсімінен түсетін табыс;
►туынды қаржы құралдары бойынша табыс;
►міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін табыс;
Мысалы, 2011 жылы 31-желтоқсандағы жағдай бойынша «Х» ЖШС-де
келесідей кредиторлық берешек бар:

Кредитордың Сомасы, мың Туындаған күні Түсіндірме
атауы теңге

«А» ЖШС 1 120 000 20.12.08 Сатып алынған таурлар
бойынша

«В» ЖШС 5 000 000 05.03.08 Қаржылай көмек, өтеу
мерзімі 2008 жылғы 31-
желтоқсанда аяқталады.

«С» ЖШС 1 500 000 01.01.11 Кредитор берешекті
есептен шығарады
«В»ЖШС және «С»ЖШС алдындағы міндеттемелер бойынша
компания міндеттемелерді есептен шығарудан түскен табыстарды
тануы тиіс, себебі бірінші жағдайда шартқа сәйкес өтеу мерзімінен
бастап үш жыл өтті, екінші жағдайда кредитор борыштың сомасын
есептен шығарды.
күмәнді міндеттемелер бойынша табыс;
банктердің және лицензия негізінде банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың құрылған
провизияларының (резервтерінің) мөлшерлерін азайтудан түсетін
табыс;
сақтандыру, қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру,
қайта сақтандыру ұйымдары құрған сақтандыру резервтерін
азайтудан түсетін табыс;
талап ету құқығын басқаға беруден түсетін табыс;
Мысалы:
ЖШС дебитордан 3 000 000 теңге, «ХХХ» ЖШС-нен 2 700 000 теңге
мөлшеріндегі талап ету сомасын сатып алды. Борышкерден 3 000 000 теңге
соманы ала отырып, төленген және алынған сома арасындағы айырма
300 000 теңге болады және талап ету құқығын басқаға беруден табыс
300 000 теңгені құрайды.

●кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім бергені үшін алған
табыс;
●тіркелген активтердің шығып қалуынан түсетін табыс;
Есептік кезеңде:
1) 125000теңге сомасында (ҚҚС-ын есептемегенде) жиһаз өткізілді. Салық
есебінде жиһаз IV топқа енгізілген;
2) 60 000 теңге сомасына (ҚҚС-ын есептемегенде) ноутбук өткізілді.
IIIтоптың жылдың басындағы топтың құндық балансы – 356000
IV топтың құндық балансы 43500
№ Тіркелг Шығы Шыққан Шығып То Кезең Кезең Келіп Таб
ен п күні қалған п басындағ ішінде түскенд ыс
актив қалу ТА ы кіші келіп ерді сома
атауы себеб құны ТҚБ түскен ескерге сы
і ТА нде ТҚБ

1 ноутбу өткізу 25.10.2009 60 000 ІІІ 356 000 50000 406000 0
к

2 жиһаз өткізу 01.11.2009 55 000 IV 43 500 8500 52000 3000

жиыны 125000 - - - 3000
табиғи ресурстарды геологиялық зерттеуге және өндіруге дайындық
жұмыстарына арналған шығыстарды, сондай-ақ жер қойнауын
пайдаланушылардың басқа да шығыстарын түзетуден түсетін табыс;
кен орындарын әзірлеу салдарын жою қорына аударымдар сомасының кен
орындарын әзірлеу салдарын жою жөніндегі іс жүзіндегі шығыстар сомасынан
асып кетуінен түсетін табыс;
бірлескен қызметті жүзеге асырудан түсетін табыс;
егер бұрын бұл сома шегерімге жатқызылмаса, негізсіз ұсталып, бюджеттен
қайтарылған айыппұлдардан басқа, таңылған немесе борышкер таныған
айыппұлдар, өсімпұлдар және басқа санкция түрлері;
бұрын жүргізілген шегерімдер бойынша алынған өтемақылар;
өтеусіз алынған мүлік түріндегі табыс;
дивидендтер;
депозит, борыштық бағалы қағаз, вексель бойынша сыйақылар, ислам
жалдау сертификаты;
оң бағамдық айырма сомасының халықаралық қаржылық есептілік
стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және
қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес анықталған
теріс бағамдық айырма сомасынан асып кетуі;
ұтыстар;
әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыс;
кәсіпорынды мүліктік кешен ретінде сатудан түсетін табыс;
Шегерімдер
Шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда, салық төлеушінің табыс
алуға бағытталған қызметті жүзеге асыруға байланысты шығыстары салық
салынатын табысты айқындау кезінде шегерімге жатады.
Шегерімге жатқызылған шығыстардың мөлшері белгіленген нормалардан
аспауға тиіс.

Шегерімдерді салық төлеуші өзінің табыс алуға бағытталған қызметіне
байланысты шығыстардырастайтын құжаттары болған кезде жүргізеді.
Бұл шығыстар, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және
Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік
туралы заңнамасының талаптарына сәйкес айқындалатын болашақтағы
кезеңдердің шығыстарын қоспағанда, олар іс жүзінде жүргізілген салық
кезеңінде шегерімге жатады.
Болашақтағы кезеңдердің шығыстары олар қатысты болатын
салық кезеңінде шегерімге жатады:

►Қызметтік іссапарлар кезінде өтемақылар сомасының шегерімі;
►Өкілдік шығыстар сомасының шегерімі;
►Сыйақы бойынша шегерімдер;
►Төленген күмәнді міндеттемелер бойынша шегерім;
► Күмәнді талаптар бойынша шегерім;
►Резервтік қорларға аударымдар бойынша шегерімдер;
►Кен орындарын әзірлеу салдарын жоюға арналған шығыстар бойынша
шегерімдер және салдарды жою қорларына аударымдар сомасының
шегерімдері;
►Ғылыми-зерттеу және ғылыми-техникалық жұмыстарға арналған шығыста
бойынша шегерім;
►Қызметкерлердің есепке жазылған табыстары және жеке тұлғаларға өзге
төлемдер бойынша шығыстарды шегеру;
►Табиғи ресурстарды геологиялық зерттеуге және оларды өндіруге
дайындық жұмыстарына арналған шығыстар бойынша шегерімдер
және жер қойнауын пайдаланушының басқа да шегерімдері;
Тіркелген активтер бойынша шегірімдер амортизациялық аударымдарды
есептеу арқылы шегерімге жатқызылады.
Амортизация нормалары ҚР Салық Кодексіне сәйкес келесідей белгіленген:

Рет Топ Тіркелген акивтердің атауы Амортизацияның
№ № шекті нормасы (%)

1 2 3 4

1 I Мұнай,газ ұңғымаларын және беру 10
қондырғыларын қоспағанда құрылыстар,
ғимараттар

2 II 25
Мұнай-газ өндіру машиналары мен
жабдықтарын, сондай-ақ ақпаратты өңдеуге
арналған компьютерлер мен жабдықтарды
қоспағанда, машиналар мен жабдық

3 III 40
Ақпаратты өңдеуге арналған компьютерлер мен
жабдықтар

4 IV 15
Басқа топтарға енгізілмеген тіркелген активтер,
соның ішінде мұнай, газ ұңғымалары, беру
Салықты және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдерді шегеру мыналардан:

● жылдық жиынтық табыс айқындалғанға дейін
алып тасталатын салықтан;
● Қазақстан Республикасының және басқа мемлекеттердің
аумағында төленген корпоративтік табыс салығынан және
заңды тұлғалардың табыстарына салынатын салықтан;
● жеңілдікті салық салынатын елдерде төленген салықтан;
● Үстеме пайда салығынан басқа, салық төлеушінің салық
салу объектілері бойынша Қазақстан Республикасының
немесе өзге мемлекеттің бюджетіне төленген салықтар
есептелген және есепке жазылған шекте шегерімге жатады.

Алдыңғы салық кезеңдері үшін есепке жазылып,
есептеліп, ағымдағы салық кезеңінде төленген
салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті
төлемдер ағымдағы салық кезеңінде шегерімге жатады.
Түзету – белгіленген жағдайларда есепті салық
кезеңіндегі табыстың немесе шегерімнің мөлшерін
бұрын танылған табыстың немесе шегерімнің сомасы
шегінде ұлғайту немесе азайту.Табыстар немесе
шегерімдер мынадай жағдайларда:

○тауарларды толық немесе ішінара қайтарғанда;
○мәміленің шарттарын өзгерткенде;
○сатылған немесе сатып алынған тауарлар, орындалған
жұмыстар, көрсетілген қызметтер үшін бағаны, өтемақыны
өзгерткенде;
○бағадан жеңілдіктер, сатудан жеңілдіктер жасалғанда;
○шарттың талаптарын негізге ала отырып, өткізілген немесе
сатып алынған тауарлар, орындалған жұмыстар, көрсетілген
қызметтер үшін ұлттық валютамен төленуге тиіс сома өзгергенде;

Түзету бір мезгілде олардың туындайын растайтын
құжаттар болған жағдайда жүргізіледі.
ІІІ. Қазақстан Республикасында корпоративтік табыс салығы салықтардың ішіндегі ең күрделісі
және бюджет түсімдерінің 27,2 пайызын құрайды.
Кесте -1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджеттің кірістер бойынша атқарылуы
( млн.теңге)

Атауы 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл

1 2 3 4

І Кірістер 2338034 2887874 4034410

Салықтық түсімдер 2209102 2356040 2819510

Оның ішінде:

Корпоративтік табыс салығы 776609 758301 920912

Жеке табыс салығы 165033 221025 267356

Әлеуметтік салық 236569 295733 251222

Қосылған құн салығы 489572 629279 640983

акциздер 47433 58753 56528
Кесте -2 Мемлекеттік бюджеттің салықтық
түсімдерінің құрылымы

Атауы 2009 ж. 2010 ж. 2011 ж.
% % %

Корпоративтік табыс салығы 35,2 32,1 32,7

Жеке табыс салығы 7,5 9,4 9,5

Әлеуметтік салық 10,7 12,5 8,9

ҚҚС 22,2 26,7 22,7
Кесте 3. Семей қаласы бойынша корпоративтік табыс салығы
түсімдеріне экономикалық талдау, мың теңге

Кірістер 2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл
атауы

жоспар нақты % жоспар нақты % жоспар нақты %

1189557 1306296,7 109,8 1464852 1875414 114,4 1479919 1850903, 125,1
Резидент заңды 9
тұлғалардан
алынатын
корпоративтік табыс
салығы

Резидент емес заңды 1457 1471,2 101 1373 78 5,7 0 344,9
тұлғалардан
корпоративтік табыс
салығы

Төлем көзінен 2097 2462 117,4 1072,0 2649,0 247,1 1911,0 3233,4 169,
резидент заңды
тұлғалардан табыс
салығы

Төлем көзінен 76887 76932,5 100,1 43979 43982 100 71105 84986,1 119,5
резидент емес заңды
тұлғалардан табыс
Кесте 4– «Силикат» АҚ бюджетке 2009-2011 жылдардағы аударылған салық көлемі

Салық түрлері Бюджетке аударылған Бюджетке аударылған салық Бюджетке аударылған салық
салық көлемі көлемі көлемі

2009 2010 2011

мың теңге үлесі,% мың теңге үлесі, % мың теңге үлесі, %

Барлығы 564234 100,0 739532 100,0 802566 100,0

Корпоративтік 108045 19,15 199549 26,98 337743 42,08
табыс салығы

Жеке табыс 31320 5,55 49779 6,73 57949 7,22
салығығы

Әлеуметтік 99218 17,58 156568 21,17 140435 17,5
салық

Жер салығы 9304 1,65 16028 2,17 31933 3,98

Мүлік салығы 6610 1,17 13863 1,87 15588 1,94
60 ҚТС
54,39
ҚҚС

40,72 42,08

30 26,98 27,05

19,15

0
2009 жыл 2010 жыл 2011 жыл

Корпоративтік табыс салығы мен қосылған құн
салығының үлес салмағын салыстыру
Корпоративтік табыс салығының негізгі ставкасы 20%,
ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруші заңды тұлғалардың,
өзі өндірген өнімдерін қайта өңдеу, өткізу жөніндегі қызметті
жүзеге асырудан алған жағдайда 10 пайыздық ставка
қолданылады. Резидент еместердің ҚР-дағы көздерден алатын
табыстарын қоспағанда, төлем көзінен салық салынатын
табыстар төлем көзінен 10 пайыздық ставка бойынша салық
салуға жатады. Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты
мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды
тұлғаның таза табысы 15 пайыздық ставка бойынша салық
салынады. Корпоративтік табыс салығының есептелу
механизмі келесі кестеде көрсетілген.
Корпоративтік табыс салығын есептеу және өндіріп алу
ЖЫЛДЫҚ ЖИЫНТЫҚ ТАБЫС

ЖЖТ-ны түзету

Шегерімдер (заңнамамен реттелмеген шектерде ЖЖТ-ны алумен
байланысты шығыстар)

Салық салынатын табысты түзету

Залалдарды ауыстыру ( - ) Салық салынатын табыс

20% 15% 10%

Салық салынғаннан кейінгі табыс Салық сомалары

Төлеушіде қалады Мемлекеттік бюджетке
Салық төлеушілер белгіленген тәртіппен аванстық төлемдерді енгізу жолымен
салық кезеңі ішінде корпоративтік табыс салығын төлейді. Аванстық төлемдер сомасы
ағымдағы салық кезеңі ішінде тең үлестермен төленеді.
Алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны
табыс еткенге дейінгі кезең ішінде төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы бойынша
аванстық төлемдер сомасының есеп-қисабы есепті салық кезеңінің бірінші тоқсаны үшін
есепті салық кезеңінің 20 қаңтарынан кешіктірілмей, салық төлеуші орналасқан жердегі
салық органына табыс етіледі.
Алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны
табыс еткенге дейінгі кезең ішінде төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы бойынша
аванстық төлемдер сомасы өткен салық кезеңі үшін аванстық төлемдер сомаларының
есеп-қисабында есептелген аванстық төлемдердің жалпы сомасының төрттен бірі
мөлшерінде есептеледі.
Алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны
табыс еткеннен кейінгі кезең ішінде төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы
бойынша аванстық төлемдер сомасының есеп-қисабын есепті салық кезеңінің екінші,
үшінші, төртінші тоқсандары үшін салық төлеуші оны табыс еткен күннен бастап
күнтізбелік жиырма күн ішінде табыс етеді.
Алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны
табыс еткеннен кейінгі кезең үшін төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы бойынша
аванстық төлемдер сомасы өткен салық кезеңі үшін есептелген корпоративтік табыс
салығы сомасының төрттен үші мөлшерінде есептеледі.
Алдыңғы салық кезеңінің қорытындылары бойынша залал шеккен немесе салық
салынатын табысы жоқ салық төлеушілер алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік
табыс салығы бойынша декларацияны табыс еткен күннен бастап күнтізбелік жиырма
күн ішінде салық органына ағымдағы салық кезеңіндегі корпоративтік табыс салығының
болжамды сомасын негізге ала отырып, аванстық төлемдер сомасының есеп-қисабын
табыс етуге міндетті.
Салық төлеушілер есепті салық кезеңі ішінде алдыңғы салық кезеңі үшін
корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны табыс еткеннен кейінгі кезең үшін,
есепті салық кезеңіндегі табыстың болжамды сомасын негізге ала отырып, есепті салық
кезеңінің алдағы айлары үшін төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы бойынша
аванстық төлемдер сомасының қосымша есеп-қисабын табыс етуге құқылы.
Корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық төлемдер сомасының қосымша есеп-
қисаптарында көрсетілген түзетулер ескеріле отырып, алдыңғы салық кезеңі үшін
корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны табыс еткеннен кейінгі кезең үшін
төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық төлемдер сомасының
теріс мәні болмауы керек.
Алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы
бойынша декларацияны табыс еткеннен кейінгі кезең үшін
төлеуге жататын корпоративтік табыс салығы бойынша
аванстық төлемдер сомасының қосымша есеп-қисабы салық
кезеңінің 20 желтоқсанынан кешіктірілмей табыс етілуі мүмкін.
Алдыңғы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы
бойынша декларацияны табыс ету мерзімі ұзартылған кезде
салық төлеуші аталған декларацияны табыс ету мерзімі
ұзартылған кезең үшін аванстық төлем сомасын өткен салық
кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық
төлемдер сомалары есеп-қисабында есептелген аванстық
төлемдердің жалпы сомасынан айқындалған орташа айлық
аванстық төлем мөлшерінде төлейді.
Егер салық төлеуші салық кезеңі үшін нақты есептелген корпоративтік табыс
салығының сомасы салық кезеңі ішінде есептелген аванстық төлемдер
сомасынан он пайызынан астам мөлшерінде асып түсуіне жол берсе
«Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» ҚР Кодексіне сәйкес нақты салықтан
асып түсу сомасына 70 пайыз мөлшерінде айыппұл салуға әкеледі.

Мысалы:

1.Есептелген аванстық төлемдер - 250000 мың теңге;
Нақты есептелген КТС – 270 500 мың теңге;
Асып түсуі – 20500 мың теңге;
Шығарылуы - 270 500*100/ 250000= 108,2% -100%= 8,2%, бұл
жағдайда 20500 мың теңге сомасындағы асып түсу сомасына
әкімшілік санкция қолданылмайды.

2. Есептелген аванстық төлемдер - 215000 мың теңге;
Нақты есептелген КТС – 275 000 мың теңге;
Асып түсуі – 60500 мың теңге;
Шығарылуы - 275000*100/ 215000= 128,2% -100%= 28%,
бұл жағдайда асып түсу мөлшері 10 пайыздан асатындықтан
әкімшілік санкция қолданылады, 60500*70%, яғни 42350 мың теңге
айыппұл төлеуі тиіс.
Салық төлеушілер корпоративтік табыс салығын төлеуді орналасқан жері
бойынша жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент емес заңды тұлғалар корпоративтік табыс салығын
төлеуді тұрақты мекеменің орналасқан жері бойынша жүргізеді.
Салық төлеушілер корпоративтік табыс салығы бойынша аванстық
төлемдерді бюджетке айқындалған мөлшерде ағымдағы айдың 25-інен
кешіктірмей, ай сайын енгізуге міндетті.
Салық кезеңі ішінде бюджетке енгізілген аванстық төлемдер сомасы есепті
салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығы жөніндегі декларация
бойынша есептелген корпоративтік табыс салығын төлеу есебіне есепке
жатқызылады.
Салық төлеуші салық кезеңінің қорытындысы бойынша корпоративтік табыс
салығы бойынша төлемді декларация табыс ету үшін белгіленген мерзімнен
кейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей жүзеге асырады.
Салық декларациясы салық кезеңінен кейінгі жылдың 31-наурызынан
кешіктірілмей табыс етіледі.
Төлем көзінен ұсталатын табыстарға келесідей табыстар жатады:

Қазақстан Республикасының резидент Қазақстан Республикасының резидент
заңды тұлғасы, Қазақстан заңды тұлғасы, Қазақстан
Республикасында қызметін тұрақты Республикасында қызметін тұрақты
мекеме арқылы жүзеге асыратын мекеме арқылы жүзеге асыратын
резидент емес заңды тұлға резидент емес заңды тұлға Қазақстан
Қазақстан Республикасының Республикасының резидент заңды
резидент заңды тұлғасына, тұлғасына, Қазақстан Республикасында
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы
қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды
жүзеге асыратын резидент емес тұлғаға төлейтін сыйақы;.
заңды тұлғаға төлейтін ұтыстар;
резидент еместердің тұрақты
мекемесімен байланысты емес
Қазақстан Республикасындағы
көздерден алған табыстары;
Келесідей табыстар төлем көзінен салық салуға жатпайды:

1) мемлекеттік бағалы қағаздар мен агенттік облигациялар бойынша сыйақы;
2) орналастырылған зейнетақы активтері бойынша жинақтаушы зейнетақы
қорларына, өмірді сақтандыру саласында қызметін жүзеге асыратын сақтандыру
ұйымдарына, пайлық және акционерлік инвестициялық қорларға және
орналастырылған активтер бойынша Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына
төленетін инвестициялық табыстар;
3) сыйақы есептелген күні Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор
биржасының ресми тізімінде болатын борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақы;
4) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті
мемлекеттік органның лицензиясы негізінде банктік қарыз операцияларын жүзеге
асыратын ұйымдарға төленетін кредиттер (қарыздар) бойынша сыйақы;
5) кредиттік серіктестіктерге төленетін кредиттер (қарыздар) бойынша сыйақы;
6) Қазақстан Республикасының секьюритилендіру туралы заңнамасына сәйкес
құрылған арнаулы қаржы компанияларына төленетін кредиттер (қарыздар) бойынша
сыйақы;
7) резидент банкке төленетін кредит (қарыз), депозит бойынша сыйақы;
8) резидент лизинг берушіге төленетін қаржы лизингі бойынша сыйақы;
9) кәсіби қызметін бағалы қағаздар нарығында жүзеге асыратын ұйымдарға
төленетін, репо операциялары және борыштық бағалы қағаздар бойынша
сыйақы;
10) микрокредиттік ұйымдарға төленетін микрокредиттер бойынша сыйақы төлем
Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығын есептеу тәртібі
Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығының сомасын салық агенті төлем көзінен
салық салынатын төленетін табыс сомасына ставканы қолдану жолымен айқындайды.
Салық агенті көрсетілген табыстарды төлеу кезінде төлем көзінен ұсталатын салықты табысты
төлеу нысаны мен орнына қарамастан, ұстап қалуға міндетті.
Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығын аудару тәртібі
Салық агенттері төлем жүзеге асырылған ай аяқталғаннан кейін күнтізбелік жиырма бес
күннен кешіктірмей, төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығының сомасын аударуға
міндетті.
Төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығының сомасын аудару салық агенті
орналасқан жер бойынша жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент
емес заңды тұлға төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығының сомасын бюджетке
аударуды тұрақты мекеме орналасқан жер бойынша жүргізеді.
Төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығы жөніндегі есеп-қисап
Салық агенттері төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығының сомасы бойынша
есеп-қисапты төлем жүргізілген тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15-інен кешіктірмей табыс етуге
міндетті.
Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығын есептеу тәртібі
Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығының сомасын салық
агенті төлем көзінен салық салынатын төленетін табыс сомасына ставканы
қолдану жолымен айқындайды.
Салық агенті көрсетілген табыстарды төлеу кезінде төлем көзінен ұсталатын
салықты табысты төлеу нысаны мен орнына қарамастан, ұстап қалуға
міндетті.
Төлем көзінен ұсталатын корпоративтік табыс салығын аудару тәртібі
Салық агенттері төлем жүзеге асырылған ай аяқталғаннан кейін күнтізбелік
жиырма бес күннен кешіктірмей, төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс
салығының сомасын аударуға міндетті.
Төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығының сомасын аудару
салық агенті орналасқан жер бойынша жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент емес заңды тұлға төлем көзінен ұсталған корпоративтік
табыс салығының сомасын бюджетке аударуды тұрақты мекеме орналасқан
жер бойынша жүргізеді.
Төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығы жөніндегі есеп-
қисап
Салық агенттері төлем көзінен ұсталған корпоративтік табыс салығының
сомасы бойынша есеп-қисапты төлем жүргізілген тоқсаннан кейінгі екінші
айдың 15-інен кешіктірмей табыс етуге міндетті.
КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫ
БОЙЫНША ДЕКЛАРАЦИЯ 100.00 форма

1. Салық төлеушінің тіркеу нөмірі
2. Салық кезеңі (Жыл)
3. Салық төлеуші атауы
4. Декларация түрі
5. Валюта коды – теңге.
Бөлім. ЖЫЛДЫҚ ЖИЫНТЫҚ ТАБЫС

Жол коды Атауы млрд. млн мың

1 2 3 4 5

100.00.001 Тауарларды ( жұмыс, қызмет көрсету) - 500 000
өткізуден табыс

100.00.002 Құн өсімінен түсетін табыс - - -

100.00.003 Міндеттемелерді есептен шығарудан түсетін - 700 000
табыс

100.00.004 Күмәнді міндеттемелер бойынша түсетін - - -
табыстар

100.00.005 Мүлікті жалға беруден түсетін табыстар - 920 000

100.00.006 Борышты талап етуді басқаға беруден түсетін - - -
табыстар
100.00.009 Кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі - - -
нақты шығыстар сомасынан кен орындарын игеру
зардаптарын жою қорына аударылған соманың
асып түсуінен алынатын табыстар

100.00.010 Бірлескен қызметті жүзеге асырудан түсетін табыстар - 240 000

100.00.011 Айыппұлдар, өсімпұлдар және санкциялардың басқа - - -
да түрлері

100.00.012 Бұрын жүргізілген шегерімдер бойынша алынған - 120 000
өтемақылар

100.00.013 Өтеусіз алынған мүлік түріндегі табыс - - -

100.00.014 Дивидендтер - - -

100.00.015 Сыйақылар - 150 000

100.00.016 Оң бағамдық айырма сомасының теріс бағамдық айырма - - -
сомасынан асып кетуі

100.00.017 Ұтыстар - - -

100.00.018 Роялти - - -
БӨЛІМ. САЛЫҚ САЛЫНАТЫН ТАБЫСТЫ ЕСЕПТЕУ

100.00.038 САЛЫҚ САЛЫНАТЫН ТАБЫС (ЗАЛАЛ) (100.00.023- 460 000
100.00.037)

100.00.042 Көшіруге жататын залал - - -

100.00.043 Салық салынатын табысты түзету - - -

100.00.045 ТҮЗЕТУЛЕР МЕН КӨШІРІЛГЕН ЗАЛАЛДАРДЫ - 460 000
ЕСКЕРІП САЛЫҚ САЛЫНАТЫН ТАБЫС

БӨЛІМ. САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІНІҢ ЕСЕБІ

100.00.046 Есептелген салық сомасы (100.00.045*20%) 92 000

100.00.047 Таза табысқа салынатын салық сомасы - - -

100.00.048 Жүргізілген есепке алулардың барлығы - - -
БӨЛІМ. САЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕСІНІҢ ЕСЕБІ

100.00.046 Есептелген салық сомасы 92 000
(100.00.045*20%)

100.00.047 Таза табысқа салынатын салық сомасы - - -

100.00.048 Жүргізілген есепке алулардың барлығы - - -

100.00.049 ЕСЕПТЕЛГЕН САЛЫҚТЫҢ БАРЛЫҒЫ

100.00.050 Төленген аванстық төлемдердің барлығы - 80 000

100.00.051 ТӨЛЕНУГЕ ТИІС САЛЫҚТАРДЫҢ 12 000
БАРЛЫҒЫ

100.00.052 Артық төленген сома - - -
Назарларыңызға
рахмет !!!

Ұқсас жұмыстар

Корпоративтік салық туралы

Корпоративтік салық

Салық салу объектілері

Салық және салық түрлері

ҚР БЮДЖЕТТІК КІРІСТЕР ҚҰРЫЛЫМЫНДАҒЫ САЛЫҚТЫҚ ТҮСІМДЕР

Арнаулы салық режимі

Қысқа мерзімді міндеттемелер есебі және аудиті Alma Tech ЖШС

Алымдар

ҚР Қаржы министрлігінің салықтық түсімдердің түсуі бойынша есебін талдау

Салық және салық салу курсы

Пәндер