Көне тарихи мұралар - болашаққа бастар жол

Презентация қосу

Көне тарихи мұралар –
болашаққа бастар жол.
Тақырыптың өзетілігі
Жазбаша деректермен қатар археологиялық қазба
жұмыстарының нәтижесінде табылған материалдарға ерекше
көңіл бөлу қажеттілігі туындайды. Өйткені көне ескерткіштер
- біздің елдігіміздің тарихы һәм шежіресі.
Қазіргі таңда халықтың киелі санайтын оңтүстік өңірден басқа
да еліміздің жерінде зерттеліп жатқан тарихи-мәдени маңызы
бар тұрақтар, киелі саналатын жерлерді бірі білсе, бірі біле
бермейтіні рас.
Мақсаты:
Киелі саналатын елді-мекендер мен тарихи маңызы зор
археологиялық қазбаларымен терең таныстыру
Қызыл Кеніш сарайы
Шыңдығында тарихтың шежіресінде Қарқаралы жерін
жоңғарлар мекендеген. Оған дәлел: Кент таулары бойында
орналасқан Қызыл кенші сарайы. Ескі Кент қаласының
орнында орналасқан сарай кішігірім жазықта, барлық
жағынан жартасты таулармен қоршалған. Ол Қарқаралы
ауданының Қызылсу өзенінің бойындағы Қызылкент
шатқалында орналасқан. Қызыл кеніш сарайының құрылысы
осы уақытқа дейін қаз-қалпында сақталған. Өз уақытында бұл
екі қабат етіп салынған. Құрылыс материалына, осы өңірдің
қызыл тасы қашап салынған. Қызыл кеніш сарайы 1832
жылдан белгілі. М. Чеканинскийдің ойынша, Қызыл Кентке
Будда храмына ұқсас етіліп салынған. Қызыл кеніш сарайы 15
гектардан астам жерді алып жатыр. Сарайда шамамен 5000-
ға жуық адам мекен еткен.
Қызыл кеніш туралы аңыз әнгімелерде жетерлік. «Бағзы заманда Әуке
және Қонтажы деген екі хан өмір сүріпті. Хан болғанда жергілікті байлар
болуы керек. Әр ру өз арасындағы беделдісін хан деп атай береді ғой.
Әукенің Нежде деген сұлу қызы болған. Қонтажы болса соған ғашық.
Көп кешікпей олар құда түсуге қам жасайды. Базарлықтарын артып
алып, керуен жолға шығады. Қонтажы өте бай болған. Әуке хан онымен
құда болатынына өте қуанады. Көп кешікпей Нежде өзінің туған үйінен
бірінші рет алыс сапарға шықты. Бас аяғы елу түйеге жүк артылып,
сексен адам керуен құрамына енді. Олармен қоса бір қазақ, бір қалмақ
батырын жібереді. Олар Кент тауының бауырына келгенде күн суытып,
боран соғады. Батырлар тоңғаннан кейін бір-бірімен күресуге бел
байлайды. Олар ұзақ алысып, ақырында қазақ батыры қалмақтың белін
сындырады. Мұны көрген хан қызы ашуға мінеді. Бірақ ол көп кешікпей,
қазақ батырына көңілін білдірді. Одан соң хан қызы бұдан әрі бармаймыз,
осы жерде қыстаймыз дейді. Оның сөзін екі етпейтін керуен мүшелері
сарай салу қамына кірісті. Сарай құрылысы басталып оны қызыл
граниттен салған. Сондықтан, оны Қызыл Кеніш деп атау ұйғарылды».
Тексеру жұмыстары барысында
сарайдың негізгі бөлігі, үш қосымша
бөліктері және сарай маңында
орналасқан оншақты зират орындары
анықталды. Ғалымдардың сөзіне
сенер болсақ, қазба жұмыстары
барысында табылған жәдігерлердің
көпшілігі жергілікті жердің
жағдайына сай келмейді. Олардағы
ою-өрнектер Моңғол елінің лама
храмдарындағы дүниелерді
әшекейлеу үшін қолданылатын
өрнектермен ұқсас. Соған байланысты
зерттеушілер бұл будда дінінің лама
тармағын ұстанушылардың
ғибадатханасы болған деген
қорытындыға келіп отыр.

Ұқсас жұмыстар

«Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» Астана қаласы, 11 қараша 2014 жыл

Қазақ халқының рухани мәдениеті

ҚАЗАҚ ӘДЕБИ ТІЛІНІҢ ҚАЛЫПТАСУЫ,ДАМУ ТАРИХЫ

Қазақ балалары

Көптік жалғаулары

Комитетінің хатшысы

Мәдени мұра- баға жетпес байлық

1991 ЖЫЛ ЖЕЛТОҚСАН ПРЕЗИДЕНТ САЙЛАУЫ

Құбыр жолы

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ-ҰЛТ БОЛАШАҒЫ

Пәндер