Эндоплазмалық тор Метехондриялар Жасуша орталығы

Презентация қосу

КЛЕТКАНЫҢ МЕМБРАНАЛАРЫ
ЖӘНЕ МЕМБРАНАСЫЗ
ОРГАНОЙДТАРЫ.
Мембраналы Мембранасыз

Бірмембраналы Қосмембраналы Рибосомалар

Эндоплазмалық тор Метехондриялар Жасуша орталығы

Гольджи коплекісі Пластитер Микротүтікшелілер
Вакуоль Микрофиламенттер
ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ ТОР ТҮЙІРШІКТІ (КЕДІР-БҰДЫРЛЫ) ЖӘНЕ ЖАЗЫҚ БОЛЫП
КЕЛЕДІ.
КЕДІР-БҰДЫРЛЫ ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ ТОР ҰЗЫНША КЕЛГЕН КАНАЛДАР МЕН
ҚУЫСТАРДАН ТУРАДЫ. ҚУЫСТАРДЫҢ ЕНІ 20 НМ, КЕЙДЕ ОЛАРДЫҢ ДИАМЕТРІ
БІРНЕШЕ МКМ-ГЕ ДЕЙІН БАРАДЫ, БҰЛ ҚҰБЫЛЫС ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ ТОРДЫҢ
ҚЫЗМЕТІНЕ СӘЙКЕС ӨЗГЕРІП ОТЫРАДЫ. ТҮЙІРШІКТІ ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ ТОР
МЕМБРАНАСЫНЫҢ ГИАЛОПЛАЗМАҒА ҚАРАҒАН БЕТІНДЕ ТЫҒЫЗ ТҮЙІРШІКТЕР
ОРНАЛАСАДЫ, ОНЫҢ БАСҚАЛАРДАН АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ ДА ОСЫНДА.
ТҮЙІРШІКТІ ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ ТОР КЕЙБІР КЛЕТКАЛАРДА ШАШЫРАҢҚЫ
МЕМБРАНА ТҮРІНДЕ КЕЗДЕСЕДІ. АЛ БАУЫР КЛЕТКАЛАРЫНДА ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ
ТОРДЫ ШОҒЫРЛАНҒАН АЙМАҚ (БЕРГА ДЕНЕШІГІ) НЕРВ КЛЕТКАЛАРЫНДАҒЫ
ЭНДОПЛАЗМАЛЫҚ ТОР ОРНАЛАСҚАН АЙМАҚТЫ НИССЕЛЬ ДЕНЕШІГІ ДЕЙДІ.
ЭЛЕКТРОНДЫ МИКРОСКОП ОСЫ АЙМАҚТЫҢ ЭНОПЛАЗМАЛЫҚ ТОР ТҮТІКШЕЛЕРІ
МЕН КАНАЛДАРЫНАН ТҰРАТЫНЫН АНЫҚТАДЫ.
ГОЛЬДЖИ ЖИЫНТЫҒЫ — ӨСІМДІКТЕР МЕН
ЖАНУАРЛАРДЫҢ БІРЖАРҒАҚШАЛЫ ОРГАНОИДЫ. ОНЫ
1898 ЖЫЛЫ ИТАЛИЯЛЫҚ ҒАЛЫМ К.ГОЛЬЖДИ ЖҮЙКЕ
ЖАСУШАЛАРЫНАН ТАПҚАН. ОЛ АУЫР МЕТАЛДАРДЫҢ
ЕРІТІНДІЛЕРІМЕН (ОСМИЙ НЕМЕСЕ КҮМІС) ЖҮЙКЕ
ЖАСУШАЛАРЫН БОЯП ҚАРАҒАНДА, ОНЫҢ
ЦИТОПЛАЗМАСЫНАН ТОР БОЛЫП КЕЛЕТІН
ЖИЫНТЫҚТЫ БІРІНШІ БОЛЫП БАЙҚАҒАН. ОНЫ "ІШКІ
ТОР ТӘРІЗДІ АППАРАТ" ДЕП АТАДЫ. КЕЙІННЕН
ГОЛЬДЖИДІҢ ЕСІМІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ "ГОЛЬДЖИ
ЖИЫНТЫҒЫ" ДЕП АТАЛЫП КЕТТІ.
МИТОХОНДРИЯЛАР (ГРЕКШЕ МИТОС — ЖІП ЖӘНЕ
ХОНДРИОН — ТҮЙІРШІК) — ЖІПШЕ ЖӘНЕ ТҮЙІРШІК ТӘРІЗДІ
ОРГАНОИД. ОЛ АВТОТРОФТЫ ЖӘНЕ ГЕТЕРОТРОФТЫ
ОРГАНИЗМДЕРДІҢ ЦИТОПЛАЗМАСЫНДА КЕЗДЕСЕДІ.
МИТОХОНДРИЯЛАРДЫ ЕҢ БІРІНШІ 1850 ЖЫЛЫ P. А. КЕЛЛИКЕР
ЖӘНДІКТЕРДІҢ БҰЛШЫҚ ЕТТЕРІНЕН БАЙКАДЫ, ОҒАН
«САРҚОСОМА» ДЕГЕН ТЕРМИН БЕРДІ (БҰЛШЫҚ ЕТТЕГІ
МИТОХОНДРИЯЛАРДЫ ОСЫ КЕЗГЕ ДЕЙІН ОСЫЛАЙ АТАП ЖҮР).
АЛЬТМАН (1890 ЖЫЛЫ) АРНАУЛЫ БОЯУЛАР АРҚЫЛЫ
МИТОХОНДРИЯЛАРДЫҢ АНЫҚ КӨРІНЕТІНІН ДӘЛЕЛДЕП, ОЛАРДЫ
«БИОБЛАСТЫЛАР» ДЕП АТАДЫ. БЕНДЕ 1898 ЖЫЛЫ БҰЛ
ОРГАНОИДКА МИТОХОНДРИЯЛАР ДЕГЕН АТ БЕРДІ. МИХАЭЛИС
ТІРІ ЖАСУШАЛАРДЫҢ МИТОХОНДРИЯЛАРЫН ЖАСЫЛ ЯНУС
БОЯУЫМЕН БОЯП, ОЛАРДЫҢ ЖАСУШАДАҒЫ ТОТЫҒУ
ПРОЦЕСТЕРІМЕН БАЙЛАНЫСЫ БАР ЕКЕНІН АТАП КӨРСЕТТІ.
ПЛАСТИДТЕР (ГРЕК ТІЛІНЕН
PLASTIDES - ЖАСАЙТЫН, ТУЗЕЙТІН) -
ЭУКАРИОТТЫ ӨСІМДІК
ЖАСУШАСЫНЫҢ ОРГАНОИДТАРЫ.
Ә РБІР ПЛАСТИДАДА КОС
МЕМБРАНАЛЫҚ Қ ҰРЫЛЫСЫ БАР.
ОЛАР ПІШІНІ, МӨЛШЕРІ, Қ ҰРЫЛЫСЫ
МЕН Қ ЫЗМЕТТЕРІ БОЙЫНША
Ә РТҮРЛІ. ТҮСІ БОЙЫНША ЖАСЫЛ
ПЛАСТИДТЕР, (ХЛОРОПЛАСТТАР),
САРЫ-АШЫҚ Қ ЫЗЫЛ ЖӘ НЕ Қ ЫЗЫЛ.
(ХРОМОПЛАСТТАР) ЖӘ НЕ ТҮССІЗ,
(ЛЕЙКОПЛАСТТАР) АЖЫРАТЫЛАДЫ
Вакуольдер (латынша: vacuus-бос) -
өсімдік жасушасының
цитоплазмасындағы -
мембраналармен шектеулі-
(тонопластпен) және клетка
шырынымен толған қуыстар. Барлық
өсімдік жасушасының вакуольдер
жүйесі вакуоль деп аталады. Жас
жасушада вакуоль арық тәрізді және
көпіршік күйінде болады. Өсімдік
өскен сайын вакуоль ұлғаяды және
бір үлкен вакуольге айналады. Ол
жетілген жасушаның 70-95%
құрайды.[1]
Рибосома (лат. rіbes — ағыс және грек. some —
дене) — ақуыз синтезін жүзеге асыратын жасуша-
ішілік органоид. Рибосомалар - екі орташа: үлкен
және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар
биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды
қосады) іске асырады
Рибосомалар жасушада ақуыз синтезіне
қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-
бірімен байланыстыру қызметін атқарады.
Эндоплазмалық тордың жарғақшасындағы
рибосомалардың бірнешеуі бірігіп полирибосома
құрайды. Олар жасуша жасуша тіршілігіне
қажетті ақуызды синтездейді. Рибосомадағы
ферменттер, магний мен кальцийдің тұздары зат
айналым өзгерістеріне қатысады. Рибосомада
минералдық элементтерден азот,фосфор, темір
және мыс кездеседі.[2]
Микрофиламенттер – плазмалық мембрананың
астында шоғыр немесе қабат болып орналасатын
фибриллді құрылысты. Микрофиламенттер
жиырылғыш актин, миозин ақуызынан құралған
және жасушаішілік жиырылғыш аппарат болып
табылады

Микротүтікшелержасушаның уақытша және тұрақты
құрамына кіреді. Уақытшаға бөліну ұршығы, ал
тұрақтыға-талшықтар, кірпікшелер және жасуша
орталығының центриолдері жатады.
Микротүтікшелер –жартылай цилиндр пішінді
диаметрі -24 нм, олардың қабырғасы тубулин ақуыз
малекулаларынан тұрады. Электрондық микроскоп
арқылы қарағанда микротүтікшелердің сақиналы
байланысқан 13 суббірліктен тұратынын көруге
болады. Микротүтікшелердің қызметінің бірі –
жасуша ішінде каркас түзу. Сонмен қатар
микротүтікшелермен ұсақ везикулаларда араласады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ !!!

Ұқсас жұмыстар

Эндоплазмалық тор

Жасуша қызметі мен құрылысы

Клетканың формасы жә не кө лемі

Ядро мембранасы тор

Клетка және органоидтардың құрылысы

Жасуша компоненттері

ӨСІМДІК ЖАСУШАСЫ ЖАНУАР ЖАСУШАСЫ

Прокариоты клетка

Жасуша қабық

«Жасуша органоидтары»

Пәндер