Қазақстанда жасөспірімдердің мамандық таңдау дағы ұстанымдары

«Әр елдің жасөспірімдерінің мамандық таңдаудағы ұстанымдары»

Орындаған: Дәуітбекова Ш. Е

Тексерген: Нұрашева Э. Н

Мамандық таңдау - адамның жас шағында қабылдайтын ең маңызды шешімдердің бірі. Қуанышы да, ауырпалығы да мол үлкен өмірге енді аяқ басқалы тұрған жас жеткіншектің алдында көптеген мамандықтың, оқу орнының ішінен өзіңе лайықты біреуін таңдау міндеті тұрады.

Кәсіби бағдарлаудың міндеті - жасөспірімдерге өмір жолын табуға көмектесу ғана емес, сонымен бірге болашақта жұмыспен қамту жүйесін қалыптастыру, өйткені бүгінгі студенттер - ертеңгі күні емдейтін, сабақ беретін және құратын мамандар.

Өзге елдердегі жасөспірімдердің мамандық таңдаудағы принциптерімен танысып өтейік:

Жапониядағы жасөспірімдердің мамандық таңдауыдағы ұстанымдары:

Жапонияда профессор Фукуяма жасаған ерекше әдіс бар. Әдіс мамандықты саналы таңдаудың «үш тірегіне» негізделген: интроспекция, мамандықтарды бағалау, кәсіби тесттер. Оның мәні жетінші сыныптан бастап әр оқушы жыл сайын он алты түрлі мамандық бойынша қабілеттерін сынап көретіндігінде. Осыдан кейін психологтармен және мұғалімдермен бірге 62 пункт бойынша қабілеттерге өзін-өзі талдау жүргізіледі. Алынған өзін-өзі бағалау индексінің негізінде жеке оқу жоспары жасалады.

Қазақстанда жасөспірімдердің мамандық таңдаудағы ұстанымдары:

Нұр-Сұлтанда және Алматыда заманауи кәсіби бағдарлау шараларын әзірлеу және енгізу бойынша ғылыми орталықтар бар. Алайда, уақытты ескеріп, еңбек нарығының қазіргі заманғы қажеттіліктеріне толық сәйкес болу үшін, отандық мансаптық бағдарлау жүйесінің кейбір қағидаттарын басқа елдердің озық тәжірибелеріне назар аудара отырып қайта қарау қажет.

Бүгінгі таңда студенттердің өзін-өзі анықтау жүйесі бір немесе екі негізгі мамандыққа бағытталған, ал басқа экономикалық дамыған елдер бірнеше мамандықтарға шоғырланған. Адам өз таңдауын жасаған кезде де, кәсіптік қызметтің бір түріне назар аудармау керек. Кәсіптік бағдар беру орталықтарымен жұмыс берушілердің тығыз ынтымақтастығы барлық мамандықтар бойынша өзекті ақпаратты қамтамасыз етеді.

Мансапқа бағдарлау жан-жақты болуы керек және осы саладағы алғашқы зерттеулер төменгі сыныптарда жүргізілуі керек.

Өзіңізді стандартты тесттермен және психологпен әңгімелесумен шектемеңіз. Қазақстанда заманауи техниканы енгізетін жобалар тек қарқын алуда. Мысалы, «Таңдау жүйесі» тренингі қазіргі заманғы интегралды талдау әдістерінің көмегімен жасөспірімнің мүмкіндіктері мен мүдделері туралы нақты түсінік алуға бағытталған.

Бұл тәсілді енгізу ресейлік білім беру жүйесіне кәсіптік бағдарлау бағдарламасының тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді, ал ең жақсы шетелдік әдістерді пайдалану студенттерге қандай мамандықтар бар екенін және еңбек нарығында не сұранысқа ие екенін түсінуге көмектеседі.

Канададағы мамандық таңдау ұстанымдары:

Канададағы жасөспірімдердің кәсіптік бағдарлануына әр мемлекеттік университетте бар «таңдау орталықтары» жауап береді. Мұнда тесттер мен сабақтардан басқа, өзін-өзі анықтау курстары өткізіледі, оның мақсаты студенттерге болашақ іс-әрекеттерін таңдауда көмектесу болып табылады.

Канадалық кәсіптік бағдарлау мамандарының пікірі бойынша адамның кәсіби өзін-өзі анықтау алгоритмі бірнеше негізгі кезеңдерден тұрады:

мазасыздық пен дұрыс таңдау туралы белгісіздікпен бірге жүретін тәуелсіз шешім,

табысты өзін-өзі жүзеге асыру үшін дамыту қажет жеке қабілеттер мен қасиеттерді талдау,

таңдалған мамандықтың еңбек нарығындағы өзектілігін бағалау

балама ізденіс

мамандық бойынша өзіңізді сынау: іссапар, тағылымдама, толық емес жұмыс,

түпкілікті шешім.

Германия жасөспірімдерінің мамндық таңдау принциптері::

Германиядағы мансаптық бағыт практикалық тестілеу, сауалнамалар мен кеңестердің көмегімен жүзеге асырылады. Зерттеу барысында алынған барлық мәліметтер жеке жұмыс кітабына жазылады, онда тест нәтижелерінен оқушының отбасы, қызығушылықтары мен кәсіби бейімділігі туралы ақпарат бар. Ноутбукке енетін мәліметтер негізінде мамандар студенттермен кеңеседі. Кейбір жағдайларда олар мектеп психологтарының немесе дәрігерлердің көмегіне жүгіне алады.

Оқуды бітіргеннен кейін түлектер әлеуетті жұмыс орнында арнайы оқуды жалғастырады.

Жұмыс беруші оқудың екі нұсқасын ұсынады: жалпы бағыт университетке әрі қарай түсуге мүмкіндік береді, ал мамандандырылған жол сізге практикалық дағдыларды шеберханаларда немесе өндірісте игеруге мүмкіндік береді.

Франция жасөспірімдерінің мамандық таңдауы:

Мұнда мұғалімдер бастауыш сыныптан бастап баланың қабілетін байқай бастайды. Мектеп курсының ортасында мамандар студенттерді еңбек нарығындағы тиісті мамандықтармен таныстырады. Барлық деректер қабылдау күнінен басталатын жеке құжаттамада енгізіледі.

Мектептерде мамандандырылған психологтар бар, олар оқушының әртүрлі пәндерді қалай сәтті меңгергендігін түсінуге бағытталған.

Психологтар баланың таңдаған мамандығында өзін-өзі тануына көмектесу үшін қабілеттері мен қызығушылықтарын дамыту бойынша ұсыныстар жасайды. Францияда, үкімет қамқорлығында арнайы ақпараттық және бағдарлау орталықтары бар, олармен сіз өз-өзіңізді анықтаумен айналыссаңыз қажет.

Скандинавия елдеріндегі жасөспірімдерінің мамандық таңдау принциптері :

Олар 7-ші сыныпта міндетті түрде 1 аптаны таңдап, таңдаған мамандығыңыз бойынша тәжірибе жинай аласыз. 8-ші сыныпта балалар мансаптық өсу мәселелерін оқи бастайды, ал бір жылдан кейін - әртүрлі компаниялардың кадрлық қызметтеріндегі мамандармен кездесулерге барады. Егер 9-сыныптың соңында студент әлі таңдау жасай алмаса, онда ол мансап жөніндегі кеңесшінің көмегін алады.

Ұқсас жұмыстар

Болашақ мамандық

Ірі қала жағдайында мектеп оқушыларының арасында кеңінен тараған зиянды дағды-әдеттер мен олардың алдын алу

Мұрағат істерін ұйымдастыру

Балалардың және жас жеткіншектердің дамуына маңызды фактор - құрбылар қауымдастығы

Мамандық таңдау - болашақты таңдау

Жоғарғы сыныпта мамандық таңдау басты құндылық

Жоғары сыныпта мамандық таңдау басты құндылық

Жоғарғы сыныпта мамандық таідау басты құндылық”

МАМАНДЫҚ ТАҢДАУ КЕЗЕҢДЕРІ

МЕНІҢ МАМАНДЫҒЫМ - МЕНІҢ БОЛАШАҒЫМ

Пәндер