Қазақстанда жасөспірімдердің мамандық таңдау дағы ұстанымдары

Презентация қосу

«Әр елдің жасөспірімдерінің
мамандық таңдаудағы ұстанымдары»

Орындаған: Дәуітбекова Ш
Тексерген: Нұрашева Э.Н
Мамандық таңдау – адамның жас шағында қабылдайтын ең маңы
зды шешімдердің бірі. Қуанышы да, ауырпалығы да мол үлкен өмірг
е енді аяқ басқалы тұрған жас жеткіншектің алдында көптеген м
амандықтың, оқу орнының ішінен өзіңе лайықты біреуін таңдау мі
ндеті тұрады.
Кәсіби бағдарлаудың міндеті - жасөспірімдерге өмір жолын табуға
көмектесу ғана емес, сонымен бірге болашақта жұмыспен қамту
жүйесін қалыптастыру, өйткені бүгінгі студенттер - ертеңгі күні
емдейтін, сабақ беретін және құратын мамандар.
Өзге елдердегі жасөспірімдердің мамандық таңдаудағы принципте
рімен танысып өтейік:
Жапониядағы жасөспірімдердің ма
мандық таңдауыдағы ұстанымдары:
Жапонияда профессор Фукуяма жасаған ерекше әдіс б
ар. Әдіс мамандықты саналы таңдаудың «үш тірегіне
» негізделген: интроспекция, мамандықтарды бағалау,
кәсіби тесттер. Оның мәні жетінші сыныптан баста
п әр оқушы жыл сайын он алты түрлі мамандық бойы
нша қабілеттерін сынап көретіндігінде. Осыдан кейін
психологтармен және мұғалімдермен бірге 62 пункт б
ойынша қабілеттерге өзін-өзі талдау жүргізіледі. Алы
нған өзін-өзі бағалау индексінің негізінде жеке оқу жос
пары жасалады.
Қазақстанда жасөспірімдердің мамандық таңдау
дағы ұстанымдары:
Нұр-Сұлтанда және Алматыда заманауи кәсіби бағдарлау шараларын ә
зірлеу және енгізу бойынша ғылыми орталықтар бар. Алайда, уақытты е
скеріп, еңбек нарығының қазіргі заманғы қажеттіліктеріне толық сәйкес б
олу үшін, отандық мансаптық бағдарлау жүйесінің кейбір қағидаттарын
басқа елдердің озық тәжірибелеріне назар аудара отырып қайта қарау қ
ажет.
Бүгінгі таңда студенттердің өзін-өзі анықтау жүйесі бір немесе екі негізгі
мамандыққа бағытталған, ал басқа экономикалық дамыған елдер бірне
ше мамандықтарға шоғырланған. Адам өз таңдауын жасаған кезде де, к
әсіптік қызметтің бір түріне назар аудармау керек. Кәсіптік бағдар беру о
рталықтарымен жұмыс берушілердің тығыз ынтымақтастығы барлық ма
мандықтар бойынша өзекті ақпаратты қамтамасыз етеді.
Мансапқа бағдарлау жан-жақты болуы керек және осы саладағы алғашқ
ы зерттеулер төменгі сыныптарда жүргізілуі керек.
Өзіңізді стандартты тесттермен және психологпен әңгімелесумен шекте
меңіз. Қазақстанда заманауи техниканы енгізетін жобалар тек қарқын ал
уда. Мысалы, «Таңдау жүйесі» тренингі қазіргі заманғы интегралды тал
дау әдістерінің көмегімен жасөспірімнің мүмкіндіктері мен мүдделері тур
алы нақты түсінік алуға бағытталған.
Бұл тәсілді енгізу ресейлік білім беру жүйесіне кәсіптік бағдарлау бағдар
ламасының тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді, ал ең жақсы шетелді
к әдістерді пайдалану студенттерге қандай мамандықтар бар екенін жән
е еңбек нарығында не сұранысқа ие екенін түсінуге көмектеседі.
Канададағы мамандық таңдау ұстанымдары:
Канададағы жасөспірімдердің кәсіптік бағдарлануына әр м
емлекеттік университетте бар «таңдау орталықтары» ж
ауап береді. Мұнда тесттер мен сабақтардан басқа, өзін-ө
зі анықтау курстары өткізіледі, оның мақсаты студентте
рге болашақ іс-әрекеттерін таңдауда көмектесу болып таб
ылады.
Канадалық кәсіптік бағдарлау мамандарының пікірі бойын
ша адамның кәсіби өзін-өзі анықтау алгоритмі бірнеше негі
згі кезеңдерден тұрады:

мазасыздық пен дұрыс таңдау туралы белгісіздікпен бірг
е жүретін тәуелсіз шешім,
табысты өзін-өзі жүзеге асыру үшін дамыту қажет ж
еке қабілеттер мен қасиеттерді талдау,
таңдалған мамандықтың еңбек нарығындағы өзектілігі
н бағалау
балама ізденіс
мамандық бойынша өзіңізді сынау: іссапар, тағылымдам
а, толық емес жұмыс,
түпкілікті шешім.
Германия жасөспірімдерінің мамндық таңд
ау принциптері::
Германиядағы мансаптық бағыт практикалық тестілеу, сауалнамалар ме
н кеңестердің көмегімен жүзеге асырылады. Зерттеу барысында алынға
н барлық мәліметтер жеке жұмыс кітабына жазылады, онда тест нәтиже
лерінен оқушының отбасы, қызығушылықтары мен кәсіби бейімділігі тур
алы ақпарат бар. Ноутбукке енетін мәліметтер негізінде мамандар студ
енттермен кеңеседі. Кейбір жағдайларда олар мектеп психологтарының
немесе дәрігерлердің көмегіне жүгіне алады.

Оқуды бітіргеннен кейін түлектер әлеуетті жұмыс орнында арнайы оқуд
ы жалғастырады.
Жұмыс беруші оқудың екі нұсқасын ұсынады: жалпы бағыт университетк
е әрі қарай түсуге мүмкіндік береді, ал мамандандырылған жол сізге пр
актикалық дағдыларды шеберханаларда немесе өндірісте игеруге мүмкі
ндік береді.
Франция жасөспірімдерінің мамандық таңдауы:
Мұнда мұғалімдер бастауыш сыныптан баст
ап баланың қабілетін байқай бастайды. Мек
теп курсының ортасында мамандар студент
терді еңбек нарығындағы тиісті мамандықта
рмен таныстырады. Барлық деректер қабыл
дау күнінен басталатын жеке құжаттамада е
нгізіледі.

Мектептерде мамандандырылған психологт
ар бар, олар оқушының әртүрлі пәндерді қал
ай сәтті меңгергендігін түсінуге бағытталған.
Психологтар баланың таңдаған мамандығы
нда өзін-өзі тануына көмектесу үшін қабілетт
ері мен қызығушылықтарын дамыту бойынш
а ұсыныстар жасайды. Францияда, үкімет қа
мқорлығында арнайы ақпараттық және бағд
арлау орталықтары бар, олармен сіз өз-өзіңі
зді анықтаумен айналыссаңыз қажет.
Скандинавия елдеріндегі жасөспірімдерінің мамандық
таңдау принциптері :

Олар 7-ші сыныпта міндетті түрде 1 аптаны таңдап, таңдаған маманды
ғыңыз бойынша тәжірибе жинай аласыз. 8-ші сыныпта балалар мансапт
ық өсу мәселелерін оқи бастайды, ал бір жылдан кейін - әртүрлі компаниял
ардың кадрлық қызметтеріндегі мамандармен кездесулерге барады. Егер 9-
сыныптың соңында студент әлі таңдау жасай алмаса, онда ол мансап жө
ніндегі кеңесшінің көмегін алады.

Швецияда жасөспірімдерге өздерінің жеке басының ерекшеліктерін, қызы
ғушылықтарын, бейімділігі мен дарындарын жақсы түсінуге көмектесеті
н «Өмірдің баспалдақтарын қайда көтеру керек» деген кәсіби бағдарлау ба
ғдарламасы бар. Бағдарлама аясында балалар кәсіптермен танысады, жұ
мыс берушілер қоятын талаптар, даму перспективалары және білім беру
жолдары туралы әңгімелейді. Сіз жазғы тәжірибе немесе қосымша курст
ар кезінде мамандық бойынша жұмыс жасай аласыз.
Еуропалық Одаққа мүше мемле
кеттердегі мамандық таңдау:
Көптеген Еуропа елдерінде мансаптық жоспарлау бастауыш
сыныптан бастап жасалынған. Мысалы, жұмыс іздеу техноло
гиясы бойынша сыныптар және мансаптық өсу бойынша дәрі
стер курстары бар. Балаларға кәсіптер әлемінде өз бетінше
баруға және еңбек нарығындағы жағдайды ескере отырып өз
дерін бағалауға үйретіледі.

Ұлыбритания, Германия және Франция мектептерінде жасөс
пірімдерге мансаптық және психологиялық кеңес беретін арн
айы бюролар бар. Математика, ғылым, менеджмент, өнер жә
не мәдениетте кәсіби бағдарлау бағдарламалары бар. Бағда
рламада теориялық және практикалық сабақтар, іскери ойын
дар, тренингтер және табысты кәсіпкерлермен кездесулер ба
р. Бұл студенттерге түйіндемені қалай дұрыс құрастыруға жә
не мамандықтарға арналған арнайы мәліметтер базасын қол
дануға үйренеді.

Ұлыбританияда жоғары сынып оқушылары мен студенттерін
е еңбек нарығының жағдайы мен жұмыс шарттары туралы ай
тылады, сонымен қатар олар үшін қажет мамандықтардың тіз
імдері жасалады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Болашақ мамандық

Мамандықтар жөнінде мәліметтермен бөлісу, еңбек нарығында енді ғана пайда болған мамандықтар жөнінде мағлұмат беру

Ірі қала жағдайында мектеп оқушыларының арасында кеңінен тараған зиянды дағды-әдеттер мен олардың алдын алу

Мұрағат істерін ұйымдастыру

Балалардың және жас жеткіншектердің дамуына маңызды фактор - құрбылар қауымдастығы

Жоғарғы сыныпта мамандық таңдау басты құндылық

Жоғары сыныпта мамандық таңдау басты құндылық

Жоғарғы сыныпта мамандық таідау басты құндылық”

МАМАНДЫҚ ТАҢДАУ КЕЗЕҢДЕРІ

МЕНІҢ МАМАНДЫҒЫМ - МЕНІҢ БОЛАШАҒЫМ

Пәндер