Витаминдер классификациясы

Презентация қосу

Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық
университеті

Дәрумендер

Орал 2020 жыл
Витаминдер
Витаминдер- химиялық табиғаты әр
түрлі органикалық заттар.Витамин
латынша vіtа — өмір, тіршілік; vitman
— тіршілік амині деген мағынаны
білдіреді. Олар тағамдық заттармен
организмге түсіп, зат алмасуға,
организмнің өсіп-өнуіне әсерін
тигізеді. Организмнің қорғаныштық
қабілетін арттыруда витаминдердің
атқаратын міндеті өте зор.
Дәрумендер – адам мен жануарлардың
тіршілігіне, олардың организміндегі зат
алмасудың бірқалыпты болуы үшін аз
мөлшерде өте қажетті биологиялық активті
органикалық қоспалар. Витамин туралы ілімнің
негізін 1880 жылы орыс дәрігері Николай Лунин
салды. 1912 жылы поляк дәрігері Казимеж
Функ сол кезге дейін жасалған тәжірибелер
нәтижесін қорытындылап, ғылымға витамин
терминін енгізді
Витамин жетіспеушілік, авитаминоз –
күнделікті ішетін тағамда витаминдердің
жетіспеуінен, олардың бойға сіңуінің
бұзылуынан не витамин синтезделуінің
тежелуінен туатын аурулар. Егер адам үнемі
витамині аз, бірыңғай тағаммен
(консервіленген, кептірілген, рафинадталған)
тамақтанса, организмге, негізінен көмірсулар
(қант, тағыда басқа) ғана түсіп, белок пен
майлар аз түссе, ал көкөніс пен жеміс-
жидектер мүлдем болмаса витамин
жетіспеушілік дамиды. Сондай-ақ азық-түлік
дұрыс сақталмаса немесе олардан сапасыз
тағам дайындалса, азық-түлік құрамындағы
витаминдер бұзылады. Мысалы, құрамында
никотин қышқылы (РР витамині) аз дәнді
дақылдармен ғана қоректену пеллагра
ауруына, ал қауызы алынған күрішпен және
өте ұнтақталған бидай ұнынан жасалған
нанмен ғана тамақтану бери-бери сырқатына
әкелуі мүмкін.
Дүние жүзінде дәруменді 40 фирма өндіреді.
Оларлың 18-і АҚШ-да, 8-і Жапонияда, 14-і
Батыс Еуропада орналасқан. Дәруменді өндіру
көлемі бойынша 1-ші орында Швейцариялық
концерн Хофман Ла Роше тұрады, ал жалпы
шығарылатын дәруменнің 70-50% құрайды.
Дүние жүзінде дәруменді 40 фирма өндіреді.
Оларлың 18-і АҚШ-да, 8-і Жапонияда, 14-і
Батыс Еуропада орналасқан. Дәруменді өндіру
көлемі бойынша 1-ші орында Швейцариялық
концерн Хофман Ла Роше тұрады, ал жалпы
шығарылатын дәруменнің 70-50% құрайды.
Витаминдер классификациясы...

Алифатикалық
витаминдер қатары
(аскорбин қышқылы);
Алициклды витаминдер
қатары;
Ароматикалық
витаминдер қатары;
Гетероциклды
витаминдер қатары.
Витаминдер

Суда Майда
еритін еритін

В1, В2,
А, Д
В6, В12

Е, К С, РР
Дәрумендер дегеніміз- ағзаның тіршілік әрекетіне қажет органикалық
заттардың жеке тобы

Аминқышқылда Жұқпалы
ауруларға Ағзаның суық
р,майлар,
қарсы тиюден
нуклеин
тұруына сақтауына әсер
қышқылдар,гор
ықпал етеді етеді
мондар синтезі
мен ыдырауына
қатысады Дәрумендер
Денсаулықтың
Дәрумендер нығаюын жүзеге
асырады
Жұмысқа
қабілеттілікті
арттырады Ферменттердің
Тәулігіне құрамында
әртүрлі болып,
дәруменде биохимиялық,
рдің физиологиялы
бірнеше қ процестерге
милиграмы қатысады
ғана қажет
Суда еритін витаминдерге:
тиамин, рибофлавин, панготен
қышқылы, никотин қышқылы,
пиридоксин, кобаламин,
никотинамид, аскорбин
қышқылы, биотин, инозит, холин,
рутин, фолий қышқылы,
парааминобензой қышқылы және
т.б. (В1, В2, В3, В5, Вб, В12 В5,
РР, С, Н, Р және т.б.) енеді.
Майда еритін витаминдерге:
ретинол, кальциферол,
токоферол, филлохинон,
убихинон, алмастырылмайтын
май қышқылдары (А, Д, Е,К)
және т.б. кіреді.
Қазіргі кезде 30-дан астам
витаминдер түрлері ашылды.
Суда еритін витаминдер
ферменттердің
простетикалық топтарының
құрамына кіреді, сөйтіп, олар
ферменттердің активтілігін
жоғары-латады. Керісінше де
әсер етеді. Суда жақсы
еритін витаминдер түрі өте
көп. Бұл витаминдердің адам
организміне қабылдану
мөлшері де түрліше болады.
А витамині
(аксерофтол) майда ериді,
қыздырғанда ыдырамайды, тек
оттегі мен күннің күлгін
А витамині жетіспесе,
сәулесінің әсерінен ыдырайды.
онда баланың өсуі
тежеледі және көзінің
Сырт көрінісі сары май түсті
өткірлігі нашарлайды зат. Сәбіздің
халық арасында « құрамында каротин түрінде
соқыр тауық» деп болады. Каротин 2 молекулаға
аталатын, яғни іңірде бөлінгенде А1 витамині болады.
көрмеушілік пайда Балықтың майында, етінде А2
болады витамині түрінде кездеседі. А1
және А2 – А витаминының
түрлері.
Д витамині Мешелмен ауырған балада
(кальциферол) организм кальцидің және фосфордың
де жетіспеуінен мешел алмасуы бұзылады,
немес рахит (грек. рахис сондықтан олардың
– омыртқа) ауруы пайда сүйектері дұрыс өсіп
болады. Ол Англияда жиі
жетілмейді. Сүйектер
тараған ауру, сондықтан
жұмсарып, борпылдақ
оны ағылшын ауруы деп
болады,
та атайды. Күн сәулесә аз
болатын аймақта, қыс
кезінде туған балаларда
мешел жиі байқалады.
Е витамині
(токоферол). Токоферолдың a, b, g
түрлері бар, бірақ а – токоферол ғана
Ол етте,
белсенді. Бұл витамин өте тұрақты,
қайнатқанда ыдырамайды, 170 ` C жұмыртқада,
температурада бұзылмайды. сүтте, сары майда,
көкеністе, нанда,
мақта майында
көп болады.
В1 витамині (тиамин). Асқорыту, жүрек,
жүйке жүйесінің қызметіне өте қажет. Ол
белок, май, көмірсу алмасуына қатысатын
ферменттердің құрамына кіреді, өсу мен даму,
жүрек, қан тамырларының т.б. ішкі
мүшелердің қызметінің нервтік реттелуіне
қатысады. Бұл витамин ішкен тамақта
болмаса, не қажеттіліксіз болса адам «бери-
бери» (аяғын сүйретіп басу) немесе
полинефрит деген сырқатқа ұшырайды. Ең
алғаш Индокитайда, Филипин аралдарында
және Жапонияда осындай науқанстар
байқалған.
Ішек қабырғасынан тиамин
қанға өтіп, ұлпаларда
фосфоферилаза
ферментінің көмегімен
фосфарландыру жолымен
өзгеріп, декарбоксилаза
коферментіне айналып,
катализаторлық қызмет
атқарады.
С витамині
С витамины (аскорбин
көкеністер мен
қышқылын) антицингалық жемістерде көп
фактор деп те атайды. . Сүйекке болады, әсіресе
және тіске беріктік қасиет береді. капустада, картопта,
С витамині биологиялық тотығу пиязда, бұрышта,
жемісөжидекте
кезінде зиянды заттардың түзілуін
жеткілікті мөлшерде
тежейді. Бұл организмде болады. Ағзаға
жетіспесе, құрқұлақ (цинга) ауруы қажетті тәуліктік
пайда болады және қан мөлшері 60-100 мг.
тамырларының, әсіресе капилляр
тамырларының серпімділігі
төмендейді, ағза тез шаршайды,
сілемейлі қабықшалар қабынады,
қызылиек қанталайды.

Ұқсас жұмыстар

Алициклды витаминдер қатары

Витаминтәрізді заттар

Ағзаның ауыстырылмайтын заттары

Липидтердің қызметтері

Витаминдер және оларға ұқсас заттар

Майда еритін витаминдер

Өрмекшітәрізділердің зиянды формаларымен күрес жолдары

Орот қышқылы

Өсімдік ауруларына қарсы қорғау шараларының жүйесі

ВИТАМИНДЕРДІҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

Пәндер