Тағам өндірістерінің аппараттарын жасауда қолданылатын материалдар

Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі Жәңгір-хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті

Орал 2020 жыл

Дайындаған: ТПП-23 студенті Құтжан Т. Қ. Тексерген:РһD доктор, аға оқытушы

Умирзакова Г. А.

Тұтынудың тұрақты өсуі өнеркәсіпті көптеген тауарлар шығаруға мәжбүрлейді. Бұл барлық салаларға, соның ішінде азық - түлік өндірісіне қатысты. Кешенді технологиялық желілерге біріктірілген жабдықтарсыз бұл міндетті шешуге болмайды. Тамақ өнеркәсібіне арналған жабдық-бұл технологиялық процестің барлық кезеңдерінде тиісті операцияларды орындауды қамтамасыз етуге арналған механикаландырылған және автоматтандырылған құрылғылар.

Тамақ өнімдерін өндіру технология бойынша да, шикізат немесе соңғы өнім түрлері бойынша да алуан түрлі. Сонымен қатар, тауарлардың әртүрлі топтарын дайындау үшін ұқсас процестер қолданылуы мүмкін. Осыған байланысты, бүгінгі күні жабдықтың бірыңғай жіктемесі жоқ. Дегенмен, ұқсас белгілермен біріктірілген құрылғылардың түрлі санаттары бар. Технологиялық процестің әртүрлі кезеңдерінде қолдануға қатысты үш ірілендірілген санатқа бөлінеді :

Шикізатты қабылдау және есепке алу, оның сапасын бағалау, Дайындық операцияларын орындау, сондай-ақ сақтау және тасымалдау үшін.

Соңғы өнімді өңдеу және дайындау бойынша негізгі операциялар үшін.

Өнімді буып-түю және буып-түю үшін. Барлық аппараттар автоматты, жартылай автоматты және қол, үздіксіз немесе мерзімді әрекеттегі болып бөлінеді. Шикізатпен жұмыс істеу принципі бойынша : жылу, механикалық немесе электрофизикалық өңдеу үшін, массаалмасу, биологиялық немесе химиялық процестер үшін.

Тамақ өнеркәсібінің аппараттарын жасау үшін әртүрлі металдар, метал емес материалдар және пластикалық массалар қолданылады.

Металдардан болат, шойын, мыс, латунь, аллюминий, қола және т. б. Қолданылады. Көптеген өндірістерінде Ст2 және Ст3 қолданылады. Дегенмен, бұл болаттар тез коррозияланады, тамақ өнімі татпен ластанады және темір өнімге өтеді. Тетармірдің аз мөлшерінің өзі тамаққа қара түс және ұнамсыз металл дәмін береді. Сондықтан, егер аппараттар жай болаттан немесе шойыннан жасалса, онда олардың ішкі беті қорғаныс қабатпен қапталады.

Егер орта агрессивті немесе жоғары температуралы болса, онда болаттардың тат баспайтын, қышқылға төзгіш және қызуға төзгіш арнаулы түрлері қолданылады.

Тот баспайтын болат

Бұл жабдықты жасау үшін қолданатын ең танымал материал. Рас, "тағамдық тотықпайтын" ұғымы көп маркалар жасалғандықтан қолданады, ал өндіріс шарттары бойынша әр түрлі. Бір технологиямен жақсы жұмыс істейді, басқа үшін өте жарамсыз. Нақты таңдау өнімнің түріне және жұмыс жағдайларына байланысты. Дегенмен, жалпы алғанда, бұл болат түсті металдарға қарағанда әрқашан қолайлы деп айтуға болады. Оның өте жақсы гигиеналық, технологиялық және механикалық сипаттамалары бар. Сонымен қатар, көптеген адамдар тот баспайтын болаттан жасалған тамақ жабдықтарын сатып алуды қалайды, себебі ол әдемі және заманауи көрінеді. Ең көп таралған AISI-304 және AISI-316 маркалары. Бұл материал әмбебап, өндіріс үшін ғана емес, сондай-ақ өнімді тасымалдау және сақтау үшін жарамды.

Түрлі-түсті металдар.

Тамақ жабдықтарын дайындау кезінде түсті металдар мен қорытпалар : мыс, алюминий, титан, жез, қола және басқалары кеңінен қолданылады. Олар машина бөлшектерін, сыйымдылықтарды, құбырларды өндіруге пайдаланады. Алюминийден жиі орау жасайды. Тот баспайтын болаттан айырмашылығы, түсті металдарға регламент қолданылады, онда қандай жағдайда қандай материалды қолдануға рұқсат етілгені жазылған. Мысалы, мыс сүт өндірісі үшін жарамсыз, бірақ кондитерлік цехтарға арналған жабдықтарда айырықша қолданады. Алюминий сүт өнеркәсібінде балалар тамағын өндіретін агрегаттардан басқа жалпы рұқсат етіледі.

Алюминий - күміс түсті ақ металл, жылуды және электр тогын жақсы өткізеді, созуға, соғуға икемді, коррозияға берік, қалыпты температурада тұрақты, себебі бетіндегі алюминий оксидінен тұратын жұқа қабыршақ оны тотығудан қорғайды.

Алюминий құймалары авиа, авто, кеме, ядролық реактор, химиялық аппараттар жасауда, құрылыста, т. б. салаларда, таза металл түрінде электртехникасында ток өткізгіш сымдар, тұрмысқа қажетті бұйымдар дайындау үшін қолданылады.

Алюминийден жасалған ыдыстар

Алюминий - ыдыс жасауда ең кең таралған металл. Өзінің жеңіл, ұзақ уақыт шыдамдылығы мен жоғары беріктігі және әмбебаптығымен ерекшеленеді. Бірақ осындай ерекшеліктің артында жасырынған қауіп бар. Ғалымдар бұл металды жүйкеге уытты қатарына жатқызып отыр. Егер ағзада оның мөлшері көбейсе, адам ұмытшақтық пен орталық жүйке жүйесі ауруына шалдығуы мүмкін.

Әрине, өндірушілер алюминийдің бетін денсаулыққа зиянсыз ету үшін арнайы қабықшамен қаптайды. Дейтұрғанмен ыдыс болған соң сызылып, бүлінеді. Сондай бүлінген аумақтан тағамға бөлінетін металл бөлшегі ағза үшін өте қауіпті.

Ескеретін жайт! Алюминий ыдыстар үшін балама ыдыс - шыңдалған шыны. Онда ешқандай зиянды қоспалар жоқ, сол себепті де денсаулық үшін қауіпсіз. Шыны ыдыстар қоршаған орта үшін зиянсыз әрі беріктігімен ерекше. Ешқандай артық иісті сіңірмейді, оңай жуылады. Жалғыз кемшілігі - отқа төзімсіз.