Инвестициялық құқықтың принциптері

Орындаған Жақсыбай Төлеби Орындаған уақыты: 08. 04. 2020 жыл

Инвестициялар

Инвестор

Мемлекеттің инвестициялық ахуалы

Инвестициялық ахуалды инвестормен бағалау

Мезо деңгейде

Макро деңгейде

Микро деңгейде

Тұракты заңнама базасы

Мемлекеттің инвестициялық саясаты

Саяси жағдай

кәсіпорының экономикалық әлеуетті

жабдықтың жай-күйі

инновациялық орта

Инвестициялық әлеуеттер:

ресурстар мен шикізат

еңбек ресурстары

өңдірістік/инновациялық

экспорт

экономикалық

қаржы

саяси

сыртқыэкономикалық

әлеуметтік

экологиялық

қылмыстық

заңнамалық

Инвестициялық тәуекелдер

Қазақстанның инвестициялық ахуалына жарнама

Инвестиция

«Инвестиция» термині латынның investire - жұмылдыру‖ сөзінен алынған.

«Инвестиция» және «Инвестициялық қызмет» түсініктерінің өзі-ақ инвестициялау саласында шетелдік капиталистік елдер тәжірибесіне телініп қарастырылды.

Инвестициялық құқық - әртүрлі салалық қатыстылықтың нормаларын біріктіретін құқықтық құрылым. Осыған байланысты инвестициялық құқық құқықтың кешенді саласы болып табылады, құқықтың негізгі салаларымен (азаматтық, кәсіпкерлік, қылмыстық, әкімшілік, еңбек, процессуалдық) бірдей қызмет атқарады.

Инвестициялық құқықтың аралас салаларымен қарым-қатынасы

Инвестициялық және кәсіпкерлік құқық өз дамуының әртүрлі деңгейінде тұрса да, - құқықтың кешенді салалары (инвестициялық құқық - анағұрлым жас сала, ал кәсіпкерлік құқық қалыптасқан әрі тұрақтанған сала) .

Инвестициялық және азаматтық құқық - инвестициялық құқық үшін азаматтық құқық - «аналық» сала, немесе инвестициялық-құқықтық нормалардың «негізгі тіркелген орны».

Инвестициялық және әкімшілік құқық - бұлардың өзгешеліктері құқықтық реттеудің табиғи мәні мен әдісінен көрінеді. Императивтік әдістің көмегімен реттелетін инвестициялық қатынастар - инвестициялық жалпылама-құқықтық қатынастар; олардың атқарушы билік саласында (мемлекеттік басқару) пайда болған түрлері - әкімшілік қатынастарға жатады: мемлекеттік басқарудағы инвестициялық қатынастар және инвестициялық қызметтің мемлекеттік реттеудегі қатынастар, оның ішінде инвестицияларды лицензиялау, сертификаттау, мемлекеттік қолдау, инвесторлардың әкімшілік жауапкершіліг.

Инвестициялық құқықтың принциптері

Құқықтың жалпықұқықтық принциптері мемлекеттің Негізгі заңы - Конституцияда көрініс алады. Атап айтқанда, Қазақстан Республикасының Конституциясында мынадай принциптер тұжырымдалған: демократия, халық билігі, Конституция мен заңдардың мәртебелілігі, идеологиялық және саяси көптектілік, меншіктің барлық нысандарының теңдігі, халықаралық құқық принциптері мен нормаларын құрметтеу, жеке бастың құқықтары мен бостандығын құрметтеу, тең құқылық, құқықтық әдеттілік.

Инвестициялық құқықтың принциптері инвестициялық қатынастарды реттеу мен регламентациясын жүзеге асырудағы анағұрлым елеулі сәттер мен идеялардан көрініс алады.

Инвестициялық құқықтың негізгі принциптерінің қатарына:

Инвестициялық құқық субъектілерінің теңдігі принципі. Осы принцип инвесторлардың инвестициялық қызметті жүзеге асыруда құқықтарының теңдігінен көрінеді.

Келісімшарт еркіндігінің принципі. Инвестициялық құқықта келісімшарт бірге басқа да өзіндік белгілерге иелік етеді, нарықтық қатынастар (оның ішінде инвестициялық қатынастар да) - бұл азаматтық-құқықтық (немесе жекеменшік-құқықтық) қатынастар ғана емес, жалпылама-құқықтық қатынастар.

Инвестициялық құқықтың қалыптасу және даму кезеңдері

Бірінші кезең - 1990-1994 жж. Инвестициялық құқық, тұтастай алғанда, оның негізгі институттары қалыптасу сатысында тұрды. Бұл кезең тәуелсіз мемлекет ретінде Қазақстан Республикасының қалыптасу жылдары, нарықтық қатынастардың еніп, даму кезеңі, жаңа құқық жүйесін жасау мен заңнаманы түбірінен өзгерту жылдары болды.

Екінші кезең 1994 жылы 27 желтоқсанда Қазақстан Республикасының шетел инвестициялары туралы Заңы мен ҚР Азаматтық Кодексін қабылдаудан басталады, бұл заң актылары инвестициялық қатынастарды дамытуға жеткізді. Экономикалық дағдарыс, инфляция, отандық товарлардың бәсекеге қабілетсіздігі, сыртқы қарыздың ұлғаюы - сол кезеңдегі инвестициялық саясаттың негізгі зардаптары осындай болды.

Үшінші кезең 1997 жылы 28 ақпанда Қазақстан Республикасының «Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы» Заңы және одан кейін оны орындау үшін бірқатар Заңнамалық және нормативтік актылар қабылданды. Мемлекеттің бірыңғай инвестициялық саясатының маңыздылығымен және қажеттілігімен, инвестициялық қызметке тұғырнамалар жасауға деген ұмтылыспен, бағалы қағаздар нарығында, товар өндірісі мен қызметтер көрсету саласында, табиғатты пайдалану (оның ішінде жер қойнауын пайдалану) саласында, т. б. салалардағы кешенді қызметте инвестициялық шаралардың тұғырнамаларын жасап, жүзеге асырумен сыпатталады.

Инвестициялық құқықтың қалыптасу және даму кезеңдері

Төртінші кезең 2003 жылы 8 қаңтарда Қазақстан Республикасының «Инвестициялар туралы» Заңын қабылдаудан басталды. Ең алдымен, шетел және ұлттық инвестициялар үшін бірыңғай құқықтық тәртіп орнатылды. Сонымен бірге жаңа инвестициялық заң құқықтардың кешенді саласы ретінде инвестициялық құқықтың қалыптасу үрдісін аяқтады.

Бесінші кезең - 2015 жылдың 29 қазанында Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексі қабылданды.

Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексі

274-бап. Инвестициялар, инвестор, ірі инвестор және инвестициялық қызмет ұғымдарына:

1. Лизинг шартын жасасқан кезден бастап қаржы лизингi нысанасын, сондай-ақ оларға құқықтарды қоса алғанда, заңды тұлғаның жарғылық капиталына немесе кәсiпкерлiк қызмет үшiн, сондай-ақ мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасын, оның ішінде концессиялық жобаны іске асыру үшін пайдаланылатын тiркелген активтердi ұлғайтуға инвестор салатын мүлiктiң барлық түрлерi (жеке тұтынуға арналған тауарлардан басқа) инвестициялар болып табылады.

2. Инвестор деп Қазақстан Республикасында инвестицияларды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар түсініледі.

Ұқсас жұмыстар

Инвестициялық әрекетті жүзеге асыру кезінде пайда болатын қоғамдық қатынастар

ҚҰҚЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ ПРИНЦИПТЕРІ

Халықаралық жария құқық

Қаржылық инвестициялар, инвестицияның сапасы мен тиімділігін бағалау туралы

Азаматтық құқық туралы

Конституциялық құқық туралы

Халық аралық инвестициялар

Конституциялық құқық

Конституциялық құқық әдістері

Кәсіпорынның инвестициялық стратегиясын қалыптастыру