Мұғалімнің шектеулілігі

Презентация қосу

ХХІ ғасыр мұғалімінің
кәсіби құзыреттілігі

Әрінова Б.А.
ХХІ ғасыр
мұғалімі қандай
болу керек?
Қазіргі заман мұғалімі –

рухани дамыған əрі əлеуметтік тұрғыдан есейген,
педагогикалық құралдардың барлық түрлерін шебер
меңгерген білікті маман, өзін-өзі əрдайым жетілдіруге
ұмтылатын шығармашыл тұлға. Ол жоғары білімді
шығармашыл тұлғаны қалыптастырып, дамыту үшін
жауапты деген.
Мұғалімнің кəсіби білігін шыңдаудың үздіксіздігі
оның шығармашылық қабілетінің дамуының кепілі жəне
өзіндік жеке педагогтік тəжірибесінің дамуының алғы
шарты болып табылады.
Мұғалімнің кəсіби шеберлігінің негізі:

Біріншіден, мұғалімнің өмірге көзқарасы,
оның идеялық нанымы.

Екіншіден, пəнді жетік білуі, ойын
оқушыларға жеткізу үшін жан жақты, терең
дайындықпен баруы, оқушылар бойына əдеп,
əдет, дағды сияқты жақсы қасиеттерді сіңіруі,
моральдық нормаларды білуі.

Үшіншіден, оқыту мен тəрбиелеудің əдіс-
тəсілдерін табысты қолдана білуі.
XXI ғасыр мектеп мұғалімнің
азаматтық тұлғасы

•Қазақ елінің жəне өз мектебінің елжанды патриоты;

•өзінің қызметтік міндеттеріне жауапкершілікпен
қарайтын, адамгершілік деңгейі жоғары тұлға;

• мектепте моральдық ахуалды жасап, командалық,
серіктестік рухты қолдаушы;

•салауатты өмір салтын ұстанушы.
Мұғалімнің кəсіби
құзіреттілігі –нəтижелі
білім берудің негізі, оның
жан-жақты білімімен,
ұстаздық шеберлігімен,
оқытудың жаңа əдістерін
меңгеруімен өлшенеді.
Педагог қаншалықты
білімді, шығармашыл
болса, оның құзыреттілік
аясы да соғұрлым кең
болмақ.
Кəсіби құзыреттіліктің төрт түрі
Қазіргі мұғалімнің кəсіби құзыреттілігі

•Оқыту мен тəрбиелеу нəтижелерін жүзеге асырудағы кəсіби
біліктілігі;

• ұстаздық шеберлікті шығармашылықпен меңгеруі ;

•ғылыми əлеуеті мен бəсекеге қабілеттілігін дамытуға деген
ұмтылысының болуы ;

•объективтілік, дербес əрекетшілдік жəне мақсаттылық, өзара
сынды қабылдай алуы;

•өзін интеллектуалды жəне жасампаз маман ретінде
көрсете білуі.
Мұғалімнің кəсіби құзіреттілігінің негізгі шарттары:

1. Тұлғааралық
Тұлғааралық жəне
жəне еңбектегі
еңбектегі байланыс.
байланыс.

2. Қызметтің
Қызметтің экономикалық,
экономикалық, əлеуметтік,
əлеуметтік, құқықтық,
құқықтық,
адамгершілік,
адамгершілік, психологиялық
психологиялық аспектілерін
аспектілерін меңгеруі.
меңгеруі.

3. Қызметті
Қызметті жаңа
жаңа жағдайға
жағдайға бейімдеудегі,
бейімдеудегі, басқару
басқару шешімін
шешімін
қабылдаудағы
қабылдаудағы дайындығы.
дайындығы.

4. Практикалық
Практикалық кəсіби
кəсіби тапсырмаларды
тапсырмаларды орындаудағы
орындаудағы дайындық
дайындық əлеуеті
əлеуеті

5. Нақты
Нақты жағдайларға
жағдайларға байланысты
байланысты қандай
қандай да
да бір
бір əдістерді
əдістерді пайдалану
пайдалану біліктіліг
біліктіліг

6. Тиімді
Тиімді шешім
шешім қабылдау
қабылдау қабілеті.
қабілеті.
Педагог
Педагог шығармашылық
шығармашылық əлеуетін
əлеуетін
дамыта
дамыта отырып,
отырып, өзінің
өзінің құзіреттілік
құзіреттілік
аясын
аясын кеңітеді.
кеңітеді. Кəсіби
Кəсіби құзіреттілік
құзіреттілік
маманның
маманның əлеуметтегі
əлеуметтегі дəл
дəл осы
осы
уақыттағы
уақыттағы қабылданған
қабылданған стандарттар
стандарттар
мен
мен нормаларға
нормаларға сəйкес
сəйкес өзінің
өзінің кəсіби
кəсіби
педагогикалық
педагогикалық қызметін
қызметін атқаруға
атқаруға
дайындығы
дайындығы менмен қабілетін
қабілетін анықтайтын
анықтайтын
кəсіби
кəсіби білімдер
білімдер жиынтығы
жиынтығы немесе
немесе
жекелік-кəсіби
жекелік-кəсіби сипаттама.
сипаттама.

Кəсіби
Кəсіби құзіретті
құзіретті еңбек
еңбек деп
деп мұғалімнің
мұғалімнің
педагогикалық
педагогикалық əрекетті
əрекетті өте
өте жоғары
жоғары
деңгейде
деңгейде атқара
атқара алуы,
алуы, педогогикалық
педогогикалық
қарым-қатынасқа
қарым-қатынасқа түсе
түсе алуы
алуы
нəтижесінде
нəтижесінде оқушылардың
оқушылардың білімділік
білімділік
жəне
жəне тəрбиелік
тəрбиелік деңгейінің
деңгейінің жоғары
жоғары
болуы
болуы деп
деп санаймыз.
санаймыз.
Б.Тұрғынбаева «…өзінің
практикалық əрекеті арқылы
алған білімдерін өз өмірлік
мəселелерін шешуде қолдана
алуын – құзырлылықтар деп
атаймыз» деп анықтаса,
Ресей ғалымы
Н.Кузьминаның көзқарасы
бойынша «Құзырлылық
дегеніміз – педагогтің басқа
бір адамның дамуына негіз
бола алатын білімділігі мен
абыройлылығы».
А.Ф.Присяжная: Педагогика ғылымында
құзыреттілік - тұлғаның белгілі бір
сферадағы функциялары мен уəкілеттігін
анықтайтын, оның интегративті қасиеті
ретінде қарастылатындығын айтады .

К.Құдайбергенова: «Құзыреттілік ұғымы
- соңғы жылдары педагогика саласында
тұлғаның субьектілік тəжірибесіне ерекше
көңіл аудару нəтижесінде ендіріліп
отырған ұғым. Құзыреттіліктің латын
тілінен аудармасы «competens» белгілі
сала бойынша жан – жақты хабардар білгір
деген мағынаны қамти отырып, қандай да
бір сұрақтар төңірегінде беделді түрде
шешім шығара алады дегенді білдіреді»
деп көрсетеді.
Әрбір мұғалімнің кəсіби
Құзыреттілікті нəтижеге дайындық сапасына қойылатын
бағытталған білім беру талап немесе кəсіби теориялық
жүйесінің сапалық білімі мен практикалық
критериі ретінде қарау, біліктілігі –құзыреттілік пен
зерттеу, бүгінгі күн кəсіби шеберлігінің сапасы
талабы. ретінде қаралады.

Әр ұстаз оқытудың жаңа технологиясындағы тиімді
пайдаланылған əдістердің бəрі бала дамуына қарай
бағытталатындығын ескеруі керек. Әлемдік тəжірибеде бар
электронды оқу құралдарын пайдалану шеңберін ұлғайту.
Құзыреттілікті нəтижеге бағытталған білім беру жүйесінің сапалық
критериі ретінде қарау, зерттеу, бүгінгі күн талабы.
•Әр ұстаз оқытудың жаңа технологиясындағы тиімді пайдаланылған
əдістердің бəрі бала дамуына қарай бағытталатындығын ескеруі керек.
Әлемдік тəжірибеде бар электронды оқу құралдарын пайдалану шеңберін
ұлғайту

•Мектепішілік
•Мектепішілік бақылау
бақылау –– басшылық
басшылық жұмыстарын
жұмыстарын жандандыру,
жандандыру, себебі
себебі бұл
бұл
оқушының
оқушының білім
білім сапасының
сапасының деңгейін
деңгейін анықтап,
анықтап, ұстаздың
ұстаздың жеке
жеке жауапкершілігін
жауапкершілігін
көтереді.
көтереді.

•Мектептің
•Мектептің материалдық
материалдық базасын
базасын нығайту
нығайту

.
•Мемлекеттік
•Мемлекеттік тілде
тілде жазылған
жазылған əдістемелік
əдістемелік құралдарды
құралдарды шығару.
шығару.

Оқыту
Оқыту деңгейін
деңгейін халықаралық
халықаралық стандартқа
стандартқа жеткізуге
жеткізуге қадам
қадам жасау.
жасау.
Осындай
Осындай биік
биік нəтижеге
нəтижеге қол
қол жеткізуді
жеткізуді ––
кəсіби
кəсіби құзіреттілігі
құзіреттілігі жоғары
жоғары мұғалім
мұғалім ғана
ғана жүзеге
жүзеге асырмақ
асырмақ
ХХІ ғасыр мұғаліміне қойылатын талаптар

Біріншіден, мұғалім жеке көзқарасы бар жəне соны қорғай білетін жігерлі тұлға жəне маман
мұғалім болуы қажет.Зерттеушілік, ойшылдық қасиеті бар мұғалім жалтақ болмайды.Өз ісін жетік
біліп, сабағын креативті жүргізетін мұғалім ғана түпкі нəтижеге қол жеткізе алады.
Екіншіден, педагогтік, психологиялық білімін жетілдіріп үйренумен қатар, сол білімін күнделікті
ісінде шебер пайдалана білетін болуы керек.Дүние жүзінде ғаламдану үрдісі жүріп жатқандықтан,
ақпараттар ағыны көбейді.Мұғалім қай пəннен сабақ бермесін, ол баланы өмірдің əр саласына
қатысты кез келген сұрағына жауап беруге даяр болуы керек.Әр мұғалімнің педогогикалық ойлау
қабілеті ғылыми түрде қалыптасуы тиіс. Психологиялық басты заңдылық «Адам өзінің
шығармашылық өзгерушілік қызметі арқылы адамдармен қарым – қатынас жасайды жəне жеке
ойлау қабілеті зор жеке тұлға болып қалыптасады» дейді. Көп білу үшін көп оқу, «Интернет»
жүйесін меңгеру қажеттігі туындайды.
Үшіншіден, инновациялық оқыту, ақпарат құралдарының, мультимедиалардың көбеюі мұғалімнің
еңбегінде оқулықтарды жалаң пайдалануды артқа тастады. Енді білім негіздерін өз бетінше оқып
үйренуге оқушыны баулу міндеті тұр.Өзінің оқушысын өз бетінше білім алуға үйретпеген мұғалім
қазір түпкі нəтижеге қол жеткізе алмайды. Жан – жақты даму үшін осы салада мұғалім ғана
көмектесе алады.
Төртіншіден, мұғалім ұйымдастырушылық, құрылымдылық, бейімділік сараптамалық қабілеттер
мен қатар өз бойындағы педагогикалық жағдаяттарды, дəйектерді, құбылыстарды талдай білуі жəне
солардың пайда болуының себеп – салдарын анықтай білуге де бейім болуы шарт.Соның негізінде
күрделі жағдайларда шешім таба алатын дəрежеге жету мүмкін.
Бесіншіден, мұғалімнің адамгершілік, саяси идеялық ұстанымдарды бала тəрбиесіне негіз етіп алуы
тиіс. Оқушы ықпал ету обьектісі емес , ынтымақтаса қызмет ететін тұлғаға айналуы қажет.
Қазіргі уақытта мұғалім мына төмендегі сипаттамаға
лайық болуы тиіс екендігі атап көрсетіледі:
Мұғалімнің кемшіліктері :

• Мұғалімнің шектеулілігі;

•Заман талабына бейімделе
алмауы;

•Теория көп, тəжірибе аз;

•Стереотиптік ойлар.
Мұғалім имиджі
Имидж» түсінігі ХХ ғасырдың соңында қоғам
назарының жəне ғылыми талдаудың пəні болды. 90
жылдардың ортасында имиджді қалыптастырудың
психологиялық аспектілеріне арналған, имидж
жайында алғашқы отандық өңдеулер Р.Ф.Ромашкина,
Е.И.Манякина, Е.В.Гришунина, П.С.Гуревич,
Ф.А.Кузин жəне т.б. еңбектерінде жарық көрді.
Педагог имиджі – мұғалім, оқытушы бейнесінің
тəрбиеленушілер, əріптестер жəне əлеуметтік
жұртшылық санасында, бұқаралық санада
қабылданудың стереотипі. Педагог имиджінің
қалыптасуында нақты сапалар тығыз байланыста
болады, бұл оқушының, студенттің, ата-аналардың,
жұртшылықтың ол туралы ойынан туған бейнесі. Өз
имиджін жасауға талпынған педагог, жақсы көрініп
қана қоймай, өзін жақсы сезінеді, өзіне көбірек
сенімді, нəтижесінде ол жақсы жетістікпен нəтижелі
жұмыс атқарады!
Қо с ін е
ұ з ы р л ы м а м а н и е
р Білім беруде кəсіби қ ш а ө з п ə н ін ж е тік
ы бо й ы н
ыт жеткен деп мамандығ ы л ы ғ ы мен
ң ш ы ғ а р м а ш
ы білетін, оқушыны й
ы ғ ы н а ж а ғ д ай ж а с а
нд дарындыл т т ы л ы ғ ы ж о ғ ар ы ,
т ұ лғ а л ы қ -і з г іл ік ба ғ ы
ы ал аты н ,
қ ш еб е р л ік п е н ө з ін ің іс-
педагогикалы у ғ а қ а б іл етті,
ік п е н а т қ а р
қимылын жүйеліл р ы н т о л ы қ
х н о л о г и я л а
оқытудың жаңа те т ə ж ір и б е л ер ді
е т е л д ік
меңгерген, отандық, ш іл е т ін к ə сіб и
о л д а н а б
шығармашылықпен қ
п ед а го г т ы а т а й м ы з .
маман
Ушинскийдің «Бала
балқытылған алтын, оны
қандай қалыпқа құйып, қандай
мүсін жасаймын десе де
мұғалімнің қолында» деген сөзі
аталған міндетті жүзеге асыру
жолында ұстазды үлкен
асуларға жетелейді,
жауапкершілігін арттырады.
Біздің басты мақсатымыз –
оқушылардың өз бетінше білім
алатын шығармашылық
деңгейін көтеру.
Ұлы ағылшын ағартушысы
Уильям Уорд:

"Жай мұғалім хабарлайды,
Жақсы мұғалім түсіндіреді,
Керемет мұғалім көрсетеді,
Ұлы мұғалім
шабыттандырады",-дейді.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Кәсіби құзыреттіліктің төрт түрі

Қаңлылар туралы

Тіршілік үшін күрес

ТОПТЫҚ ЖОБА IOS ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕСІ

Несие туралы

Инвестициялық нысан

Эндовидиохирургия

Көру кемістігі бар балаларды психологиялық педогогикалық сипаттамасы

Иммануил Кант философиясы

Фармакоэкономикалық анализ

Пәндер