Ұлыс хандары

Презентация қосу

Тақырыбы:
Ұлыс – ел деген мағынаны білдіреді. Шыңғыс хан
жаулап алған жерлерін өзінің 4 баласына бөліп
берді. Қазақстан жері оның 3 баласының қол
астына қарады. Бөліп берілген жерлер ұлыс деп
аталды.
Хан

Ұлыс хандары

Бектер, әмірлер

Орхондар (жоғарғы әскери басшылар

Монгол әскері (ондықтар)
монғол тайпалары
Монғолияның аумағы мен халқы 3 әскери әкімшілікке бөлінді:

Барунгар Кул Жоңғар

Оң қанат Орталық қанат Сол қанат

түменбасы 10 000 адам

мыңбасы 1 000 әскер

жүзбасы
100 әскер

10 әскер
онбасы

)
Ұлан-байтақ өңірлерді жаулап алған Шыңғыс
хан өлерінің алдында өзінің төрт ұлына ол
жерлерді бөліп береді.
Төлеге (кіші ұлы) кіндік Моңғолияны;
Шағатайға Жетісу мен Әмудария маңын
(Мәуереннахр), Шығыс Түркістанды;
Үгедейге Алтай, Тарбағатай, Батыс Моңғолия
жерлерін береді.
Жошы (үлкен ұлы) үлесіне Ертістен батысқа
қарай бүкіл Дешті-Қыпшақ жерін қоса Оралға
дейін, Жетісудың солтүстік бөлігі, Арал Каспий
маңындағы жерлер тиді.
Бұл бөлінген жерлер ұлыстар деп аталды. Барлық
ұлыстардың орталығы Қарақорым болды. Қазақстан аймағы
үш ұлысқа (Төледен басқа) қарады. Бұлардың ішінде ең ірісі –
Жошы ұлысы, кейінгісі – Шағатай ұлысы.
Шағатай ұлысы. Жетісу, Мәуереннахр сияқты өңірлерді
иеленген Шағатай 1241 жылы өлді. Оның орнына Шағатай
ұлысына баласы Есу-Мөңке хан болды. Бірақ Ұлы Ордаға билік
үшін күрес Шағатай ұлысына да зардабын тигізді. XIV
ғасырдың басына қарай ғана шыңғыс хан империясының
билігі Шағатай әулетінің қолына тиді. Шағатай ұлысындағы
бұл таластар, өзара қырқысулар XIV ғасырдың ортасында
ұлыстың ыдырауына себеп болды. Шағатай ұлысының мұрасы
ретінде Жетісуда Моғолстан мемлекеті құрылған еді.
Жошы ұлысы. Шыңғыс хан құрған алып империя
аумағының басым бөлігі Жошы ұлысына қарады.
Алғашқыда ұлыс территориясы Ертістен Еділге дейінгі,
Сібірден Сырдарияға дейінгі жерлерді қамтыды.
Қазақстан жерінің басым бөлігі осы ұлыстың құрамында
болды. Жошы хан өлгеннен кейін мирасқоры Батый
жорықтары нәтижесінде ұлыс аумағын Алтайдан
Дунайға дейін созды. Бұл ұлы мемлекет Алтын Орда
мемлекеті болды.
Шыңғыс хан жаулап алған жерлерін өзінің төрт баласына бөліп берді.
Қазақстан жері оның үш баласының қол астына қарады.
Үлкен ұлы Жошыға Иртыштан батысқа дейінгі жер, Әмударияның төменгі ағысы,
яғни Хорезм жері және Сырдарияның төменгі ағысы тиді. Екінші ұлы Шағатайға,
Қашғар, Мауереннахр жері тиді, яғни Әмудария мен Сырдария аралығындағы
территория. Үшінші баласы Үгедейге Батыс Монғолия мен Тарбагатай жерін берді.
Кіші ұлі Төлеге монғол жері қарады.
XIII ғ. соңында мықты держава құлдырай бастады.
Монғолдардың Қазақ жерін жаулап алуы

1207-1208 ж Жошы Енисей қырғыздарын, Сібір халықтарын
басып алуы

1207-1209 ж Таңғұт, Турфан кінәздіктерін, ұйғырларды басып алуы
1211-1215 ж Қытай жерін бағындырылуы, соғыс техникасын
қабылдауы
1217 ж Күшлікке қарсы Жебе ноянды аттандыруы
1218 ж Отырарға керуен аттануы “Отырар опаты”
1219 ж 150 мың әскерді Ертіс, Сырдарияға аттандырып,
Отырарды қоршап алуы

1219-1220 ж Сыр бойындағы қалалардың толығымен монғолдарға
бағынуы

Ұқсас жұмыстар

Наурыз- жыл басы туралы

Қазақ хандығына 550 жыл

Этнос пен ұлыс

НАУРЫЗ КЕЛДІ, ҚАРСЫ АЛАЙЫҚ

Наурыз - жыл басы

Пәндер