Кәсіпкерлердің ішкі және сыртқы экономикалық қызметтерінің кейбір аспектілері

Орындаған:Серикбаев Азамат МЭ 181 2 курс

Кез келген фирма нақты жағдайда немесе басқаша айтқанда, белгілі бір нарықтық ортада жұмыс істейді. Теорияда және практикада кәсіпорын қызметінің ортасын талдау кезінде бұл ортаны ішкі және сыртқы орта деп екіге бөліп қарастырады.

Тікелей әсер етудің ішкі ортасы

Ішкі орта:

құрылым, ресурстар, мәдениет, кадрлар

Жеткізіп берушілер

Ұйымның ішкі ортасы оның өмірлік күштерінің көзі болып табылады. Ол ұйымның бар және дамып келе жатқан әлеуетін қамтиды. Бірақ ішкі орта, егер ол оның қажетті жұмыс істеуін қамтамасыз етпесе, ұйымның проблемаларының көзі болуы мүмкін.

Бәсекелестер

Сатып алушылар

Кәсіпорынның ішкі ортасы оның құрылымымен және басқару органдарымен анықталады.

Басқару құрылымы деп оның элементтерінің өзара орналасуы және олардың арасындағы байланыстардың сипаты түсініледі.

Ішкі ұйымға әсер ететін жағдай элементтері оның жеке бөлігі болып табылады және ол кәсіпорынның ішкі ортасы деп аталады

Кәсіпорынның ішкі ортасы

Басқарушы персонал

Еңбек ұжымы

Шикізат

Ұйымның мәдениеті

Маркетинг

Есеп және қаржы

Ішкі факторларды кәсіпорынның өзі, бірінші кезекте оның басшылығы қалыптастырады. Алайда, кейбір жағдайларда еңбек ұжымының рөлін ескермеуге болмайды, әсіресе бұл көп жылдық тарихы бар үлкен кәсіпорындарға тән

Ұйымның сыртқы ортасын ұйымның қызметіне әсер ететін факторлардың барлық жиынтығы ретінде сипаттауға болады, атап айтқанда: тұтынушылар, бәсекелестер, үкіметтік мекемелер, жеткізушілер, қаржы ұйымдары, еңбек ресурстарының көздері, сондай-ақ ғылым, мәдениет, қоғамның жай-күйі және табиғи құбылыстар.

Сыртқы орта әсер ету факторларына байланысты екі топқа бөлінеді:

Тұтынушылар-ұйым өндіретін тауарлар немесе қызметтер көрсетуге мүдделі тұлғалар. Басқару саласындағы белгілі маман П. Друкер кез келген бизнестің жалғыз шынайы мақсаты - бұл тұтынушы құру деп санайды. Сатып алушының қажеттіліктерін қанағаттандыру қажеттілігі ұйым ішіндегі процестерге әсер етеді, өйткені тұтынушылар саны сайып келгенде қажетті өндірістік ресурстарды, ал тұтынушылардың сипаттамасы (олар қандай) - тауарлар мен қызметтердің қажетті ассортиментін және олардың сапасын анықтайды.

Барлық тұтынушыларды Төрт үлкен топқа бөлуге болады:

Сыртқы ортаның маңызды құрамдас бөлігі бәсекелестер болып табылады. Әрбір басшы өзінің тұтынушыларын бәсекелестері сияқты тиімді (белгілі бір сапамен және бағасымен) қанағаттандырмайтын болса, онда нарықтық жағдайларда кәсіпорын ұзақ уақыт жұмыс істей алмайтынын түсінуі тиіс. Бәсекелестер деп осындай тауарларды ұсынатын компаниялар ғана емес, басқа маркамен де, алмастырғыштар шығаратын компаниялар да түсініледі.

Осылайша, кез келген ұйымда бәсекелестердің екі түрі бар:

Әрбір компанияның шаруашылық қызметін жүргізу үшін сыртқы жеткізілімдер қажет: шикізат, материалдар, еңбек ресурстары, капитал. Бұл жағдайда аталған ресурстарды жеткізуді қамтамасыз ететін ұйым мен өнім берушілер желісі арасында тікелей тәуелділік туындайды.

Сатып алу нарығында ұйымды ең көп ресурстарды алу шарттары қызықтырады, атап айтқанда:

Жалпы, барлық сыртқы ортаны келесідей сипаттауға болады.

-Бір фактордың өзгеруі басқаларына әсер ететін орта факторларының өзара байланысы немесе әсер ету күші бар.

-Орта ұйымға әсер ететін әртүрлі факторлардың көп санымен ұсынылған, бұл оның күрделілігін көрсетеді.

-Орта өзгергіштіктің немесе қозғалушылықтың үлкен дәрежесімен сипатталады.

-Факторлардың көп саны мен олардың өзгергіштігі ортада болып жатқан процестер туралы ақпараттың дәлдігін жоғалтуға алып келеді, бұл ортаның белгісіздігін арттырады және шешім қабылдау процесін күрделендіреді.