Белсенді оқу

Презентация қосу

Орта білім мазмұнын жаңарту шеңберінде бастауыш сынып пəндері
бойынша педагог кадрлардың біліктілігін арттыру курсының білім
беру бағдарламасы

Тиімді оқыту жəне оқу Тиімді оқыту мен оқудың сипаттамалары

Белсенді оқу

Оқу ортасы
Жұптық жұмыс
Тиімді оқыту мен оқу тәсілдері қандай?

• Тәсілдер туралы идеяларды талқылау;
• Тәсілдерді сынып суреттерімен салыстыру;
• Өз сыныбында қолданылатын тәсілдердің
мысалдары туралы ойлану.
Тиімді оқу мен оқытудың кейбір тəсілдері

Жұпта жұмыс істей отырып, мына суреттермен үлестірме материалда
келтірілген тәсілдерді сәйкестендіріңіз.
Ә

В
A

Б
Тиімді оқу мен оқытудың кейбір тəсілдері

Жұпта жұмыс істей отырып, мына суреттермен үлестірме материалда
келтірілген тәсілдерді сәйкестендіріңіздер.

Ғ

Д

Г G

Е
1. Белсенді оқу
Өз тәжірибесінің негізінде
үйрену:
•оқушыларға эксперимент жасап,
мәнін ұғынып, түсінік
қалыптастыруға мүмкіндік
береді;
•жаңа білімді бұған дейінгі
біліммен байланыстырады;
•қателіктер бізге өзімізді тексеріп, F суреті
түсінігімізді жетілдіруге жол
ашады;
•нәтижесі – терең білім;
•көзқарасты өзгертеді.
2. Бірлескен оқу
Құрылымдалған топтық
жұмыс:
• тұлғааралық қарым-қатынас
дағдыларын жетілдіреді;
• ақпарат алу және жоғары
деңгейлі ойлау дағдыларын
жетілдіреді;
• тиімді дербестікті дамытады
– «біз бірлесіп табысқа Ә суреті
жетеміз»;
•оқушылар арасындағы
тосқауылдарды жояды.
3. Саралау

Әр оқушының оқудағы
қажеттіліктерін қанағаттандыру:
•түсінік пен дағдылар тереңдейді;
•өзіне деген сенімі мен оқуға деген
уәжі артады;
•оқушыларға идеяларды тереңірек
түсінуге көмектесе отырып,
шығармашылыққа ынталандырады;
•барлық оқушылар үшін тиімді;
•барлық оқушылардан күтілетін
нәтижені арттыра алады.
Е суреті
4. Пəнаралық байланыс
Пәндердің арасында
байланыс орнату:
• білім беру бағдарламасының
аясын кеңейтіп, теңестіреді;
• тереңірек білім алуға мүмкіндік
береді;
• көптеген дағдыларды
қалыптастырады;
Б суреті
• түсінік пен дағдыларды дамытуға
көмектесе алады;
• оқудың анағұрлым саналы
меңгерілуіне көмектеседі;
• оқуға деген уәжді арттыра алады.
5. Оқушылардың танымдық қажеттіліктерін қанағаттандыру

•уәжді және өзін-өзі бағалау деңгейін
арттырады;
•оқыту үдерісіне бағыт береді;
•оқушылардың өз жұмысын
жақсартуына мүмкіндік береді;
•оқушылардың барынша тиімді оқу
жолдарын түсінуіне көмектеседі

A суреті
6. Оқу əңгімелері
Оқушылардың тапсырмаларды өзара
талқылауы:
•оқушылардың көбірек үлес қосуына
мүмкіндік береді;
•оқушылардың бір-біріне білім мен
дағдыларды үйретуіне жетелейді;
•тақырыпты терең түсінуіне жол
ашады;
•оқушылардың өз үлгерімі туралы
ойланып, әрі қарай не істеу керектігі
туралы шешім қабылдауына мүмкіндік
береді;
•тапсырманы күрделендіріп,
оқушылардың уәжін арттырады. В суреті
7. Электронды оқу жəне жаңа технологияларды пайдалану

Технологияларды пайдалану:
•белсенді оқудың қызықты тәсілдерін
ұсына алады;
•уәжді арттыра алады;
•зерттеу жүргізу, қарым-қатынас
жасау, ынтымақтастық орнату және
тапсырмаларды тиімді іске асыру
үшін қолданылады;
•оқушылардың ақпарат іздеп, өз Д суреті
тәсілдерін табуына мүмкіндік бере
отырып, олардың өз үлесін қосуына
септігін тигізеді;
•сыныптан тыс өз бетінше білім алуға
мүмкіндік береді.
8. Модельдеу

Іске асып жатқан ойлау
үдерістерін түсіндіре отырып мысал
ұсыну:
•оқушыларды бір мезгілде пән
мазмұны туралы ойлануға және
сарапшы ретінде әрекет етуге
жетелейді;
•оқушылардың өз бетінше жұмыс
істеуіне көбірек мүмкіндік беріп,
тапсырманы кезеңдерге бөледі;
•үдеріс туралы ойланып,
рефлексия жасауға
ынталандырады. Г суреті
Жұп болып талқылау
Осы тәсілдерді қолдану үдерісі мен сіздің мектебіңізде қазір
қалыптасқан жағдайдың арасында қандай ортақ белгілер/
айырмашылықтар бар?
Бүкіл топпен талқылау
•Бұл тәсілдердің қазіргі кезде сіздің мектебіңізде қолданылатын
әдістермен қандай ұқсастығы/ айырмашылықтары бар?
•Осы тәсілдерді іске асыруда қандай қиындықтар туындауы
мүмкін?
•Оларды қалай шешуге болады?
Белсенді оқу əдістері

• Белсенді оқу үдерісіне қатысу;
• Белсенді оқудың не екенін түсіну;
• Өзінің педагогикалық қызметіне белсенді оқу
қағидаттарын енгізу;
• Оқытудың жай ғана жаттығуларды орындауға емес,
мақсатқа жетуге бағытталуы қажеттігін түсіну.
Белсенді оқу дегеніміз не?

Түрлі оқу стратегиялары = оқушылардың білімдерін,
дағдыларын және түсініктерін дамытуға арналған орта

Мен естимін, бірақ Мен ұмытамын!

Мен көремін жəне Мен есімде сақтаймын

Мен өзім істеймін, сондықтан Мен түсінемін!
Белсенді оқу дегеніміз…

• Іс-әрекет арқылы оқу

• КӨҢІЛДІ оқу!
Сезім органдарын оқу үшін пайдалану

Құл Көз Дауы Тері
ақ с арқы
лы
сезін
у

X

Ақпарат
алу
X

X X

X X
X X X

қолдану
Оқуда
X X X X

X X X X
Белсенді оқушы
Топтық пікірталас
Белсенді оқушы қандай болады?
Суретте белсенді оқушыға тән негізгі қасиеттер мен сипаттамаларды
көрсетіңіз.

Бүкіл топқа таныстыру
Белсенді мұғалім

Белсенді мұғалім қандай болады?
Белсенді мұғалім: Белсенді оқу қағидаттары (1)

Алға ілгерілеуді жандандыру:
•Оқу мақсаттарын қайталау;
•Әртүрлі жаттығуларды ұсыну;
•Дағдыларды шынықтыру;
•Бұған дейінгі біліміне негіздеу.
Белсенді мұғалім: Белсенді оқу қағидаттары (2)

Оқуды қолдау:
•Білімге құштарлықты
ояту;
•Сұрақ қою;
•Эксперимент жасау;
•Ұсыныс жасау;
•Ойлап шығару;
•Оқу стильдерін үйрету.
Белсенді мұғалім: Белсенді оқу қағидаттары (3)

Ресурстарға келесі сипаттар тән екеніне көз
жеткізіңіз:
•Ұйымдастырылған;
•Қолжетімді;
•Бірлесіп қолдануға қолайлы;
•Бәріне таныс;
•Әзірленген;
•Жүйелі қолданылады;
•Уақыт өте келе күрделенеді;
•Сапасы жақсы.
Оқу үдерісінде белсенді оқу әдістерін қолдану
• Өзінің педагогикалық тәжірибесіне белсенді оқу
қағидаттарын енгізу;
• Оқытудың жай ғана жаттығуларды орындауға емес,
мақсатқа жетуге бағытталуы қажеттігін түсіну.
Жеке жұмыс
Сіз өзіңіз өткізген табысты жаттығу туралы ойлаңыз.
Шағын топтардағы жұмыс
Өз жаттығуыңыз туралы айтып беріңіз. Белсенді оқу аспектілерін
жазыңыздар.
Бүкіл топпен жұмыс
Белсенді оқудың үздік үлгілерімен алмасу.
Оларды табысты оқуға айналдыратын не?
Оқыту тәжірибесіндегі саралау
Диалог
Сыныптағы жұмысты
Саралау дегеніміз не? саралаудың ең кең таралған
Біз оны тәжірибеде жеті тəсілі:
қалай жүзеге асырамыз? • Тапсырма;
• Ресурстар;
Тапсырмаларды саралауға • Жылдамдық;
мысалдар келтіріңіз. • Нәтиже; Үлестірме
Әріптесіңізбен • Диалог және материалға
қолдау; қараңыз. Осы
идеяларыңызды әрекеттерден
талқылаңыз. • Бағалау; сіз қайсыларын
• Топтасу қолдандыңыз?
Әр тәсіл
туралы сіз не
ойлайсыз?
Оқыту тәжірибесіндегі саралау

Саралау түрлері

Нәтиже арқылы Тапсырма
саралау Жалпы Әртүрлі арқылы
тапсырма тапсырма саралау

Жалпы Әртүрлі
ресурс ресурс

Ресурс және қолдау
көрсету арқылы саралау
Оқыту тәжірибесіндегі саралау

Талқылау:
•Сабақта сараланған тапсырмалар қолданудың маңызы қандай?
•Сіз өз тәжірибеңізде саралауды қалайша барынша тиімді
пайдалана аласыз?
Сіз:
жоспарлау кезінде оқушының бұрынғы тәжірибесі мен
үлгерімін қаншалықты ескересіз?
оқушыларға түрлі деңгейлерге қол жеткізуге мүмкіндік
беретініңізге қаншалықты сенімдісіз?
сіз оқушының қабілетіне сәйкес қосымша мүмкіндік, балама
тапсырмалар мен қолда бар қажетті ресурстарды қалай
пайдаланасыз?

Саралап оқыту әрбір оқушының жеке қажеттіліктеріне сәйкес
тапсырма мен нұсқауларды, материал мен әдіс-тәсілдерді іріктеп
қолдану үдерісі, оқушыларды оқуға ынталандыруға, шығармашылық және
сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамытуға септігін тигізеді
Тиімді оқыту жəне оқу

Біз не үшін сұрақ қоямыз?

Ықтимал себептері • Қызығушылықты немесе
•Оқудағы олқылықтарды білуге құмарлықты ояту үшін;
анықтау үшін; • Күрделендіру үшін;
•Оқушылардың ойларын • Сұрақ-жауап пен сын
бағыттау үшін; тұрғысынан ойлауды
•Бағалау үшін; модельдеу үшін;
•Келесі сұрақтарға түрткі болу • Түсінуге көмектесу үшін;
үшін; • Бағамдау үшін.
•Тақырыпты қайта қарау үшін;
Тиімді сұрақтар қандай болады?
Жақсы сұрақ дегеніміз не?

Жабық сұрақтар “иә”/“жоқ” деп қана жауап
беруді қажет етеді. Олар пайдалы болуы мүмкін,
бірақ сөйлеу мен ойлауды жетілдірмейді.
Мысалы, Мыс магниттеле ме?
Ашық сұрақтар оқу үдерісін бәрінен тиімді
жақсартады. Олар сөйлеу мен ойлауды
жетілдіреді.
Мысалы, Қандай металдар магниттеледі?
Тиімді сұрақтар қандай болады?

Жалпылама ашық сұрақтар
•Біз … қалай істей аламыз?
•Сен қалай …?
•Егер …, не болады?
•Маған … туралы айтып бере аласың ба?
•Сен … туралы не ойлайсың?

Сыныпта сұрақ қою үшін осы сөйлем құрылымдарын
пайдалануға болады.
Тиімді сұрақтар қандай болады?

Сұрақты теріс айналдырыңыз.
Нақты қайталауды талап ететін сұрақты қоюдың
орнына, оны теріс айналдырыңыз, мысалы:
Мыс металл ма?
деген сұрақ
?
Неліктен мыс металл болып табылады?
… деген сұраққа айналады…
Тиімді сұрақтар қандай болады?

X жəне Y
Оқушылардан неліктен X Y-ке мысал бола алатынын
сұраңыз, мысалы,
Неліктен алма жеміс болып табылады?
Неліктен түлкі сүтқоректі болып табылады?
Мұндай сұрақтар нақты қайталаудан гөрі кеңірек
білімді қажет етеді – олар себебін түсіндіруді талап
етеді.
Сұрақтарды кім қояды?
Оқушылар сұрақ қояды
Оқушыларға сұрақ қоюға мүмкіндік беріңіз:
•Мұғалімнен сұрауға;
•Бір-бірінен сұрауға;
•Жазбаша сұрақтарға арналған «сұрақ
құрылымы» оқушыларға сұрақтарды әртүрлі
тәсілдермен қоюға мүмкіндік береді.
Сіз сұрақ қоюға, жауап беруге барлық оқушыларды қалай
жұмылдырасыз?

Мына сұраққа қараңыздар:
Басқалар _____(ның) идеясы туралы не ойлайды?

Сұрақты сыныпқа ‘шашып жіберіңіз’ …
Сендер мәселені барынша жан-жақты қамту үшін
______(ның) жауабын қалай толықтыра аласыңдар?

Содан кейін барынша тиянақты жауап берген
оқушыдан сұраңыз…
Сен естігеннің барлығын бір ғана жауапқа қалай сыйдыра
аласың?
Оқушыларды сұрақ қоюға жəне жауап беруге қалай
ынталандыруға болады?

Қате жауаптар
Мәселені талқылау үшін қате жауаптарды пайдаланыңыз.
Бұл сыныпта қате жауап беруге қорықпайтын, сондай-ақ «алға
ілгерілеуге» талпыныс жасалатын ахуал орнатуға көмектеседі.

Бұл онша дұрыс емес…
Қане, осы туралы
сөйлесіп көрейікші…
Оқушыларды сұрақ қоюға жəне жауап беруге қалай
ынталандыруға болады?

Кем дегенде 5 секунд беріңіз
Ойлануға уақыт беру
Оқушыларға ойлануға уақыт беріңіз:
•Мұғалім сұрақ қояды да, оқушының жауабын күтеді.
•Оқушылар айтып болған соң, мұғалім жауап бермес
бұрын сәл кідіріс жасайды.

Бұл оқушыларға барынша дұрыс жауап беруге немесе
басқа оқушылардың өз ойын айтуына мүмкіндік береді.
Сіз өз сұрағыңызды қалай тиімді сұраққа айналдыра аласыз?

• Сұрақтарды алдын ала жоспарлаңыз – бұл оларды
барынша күрделендіре түседі.
• Дұрыс қойылған бірнеше ашық сұраққа баса назар
аударыңыз.
• Сұрақтарды бір-бірден қойыңыз.
• Ойлануға уақыт беріңіз.
• Сұрақ қою әдісіңізді өзгертіп отырыңыз.
• Барлық оқушылардың жауап беруіне мүмкіндік
берілгеніне көз жеткізіңіз.
Өзін-өзі бағамдау

Ұқсас жұмыстар

Белсенді оқушы

Белсенді оқыту әдістері

Оқытудың белсенді әдістері - оқу

Ықшамсабақ жаттығуын жоспарлау

Оқу белсенді топтардың жұмысы

БЕЛСЕНДІ ОҚЫТУДЫҢ ЗЕРДЕЛЕ

Оқытудың белсенді әдісі

Оқу үдерісін Саралап оқыту тәсілдерін қолдану ұйымдастырудағы педагогикалық әдіс - тәсілдер

Белсенді оқыту әдістерінің жіктелуі

Қызыл түсті асық

Пәндер