Мәтіннен түсіндерме

«НАЗАРБАЕВ ЗИЯТКЕРЛІК МЕКТЕПТЕРІ» ДББҰ «БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАЛАРЫ ОРТАЛЫҒЫ»

«Әдебиеттік оқу» пәнінің оқу мақсаттарын жүзеге асыру жолдары

Астана 2018 ж.

Білім беру бағдарламалары орталығы аға менеджері Сентаева Ж. Б.

БҮГІНГІ КҮННІҢ ЕРЕЖЕСІ

Сенімге бағытталған қарым-қатынас стилі;

Болып жатқан іс-әрекетке белсене қатысу;

«Осында және қазір» қағидасы бойынша қарым-қатынас;

Сөйлеушіге құрмет

ЖАТТЫҒУ

Менің жетістігім

Менің жоспарым

«ЖАНДЫ КІТАП»

Жаңартылған білім беру мазмұны аясында «Әдебиеттік оқу» пәнінің ерекшеліктері

Оқу мақсаттары жүйесінің және білім беру үдерісі нәтижелерінің артықшылықтары

тәсілдемелерді жүзеге

асыру арқылы

құндылыққа бағдарланған

әрекеттік

тұлғаға бағдарланған

коммуникативтік

іздеу

ақпаратпен жұмыс дағдыларының дамуы

өңдеу

табу

жасау

көрсетілім

Оқу сауаттылығы адамның жазба мәтіндерді түсініп және оны қолдануы, оқығаны туралы ойланып, өз мақсаттарына жету үшін, өз білімі мен мүмкіндігін кеңейту үшін, әлеуметтік өмірге қатысу үшін оқылыммен айналысуы, алған білімін өмірде қолдана білуі.

Оқушылардың оқу сауаттылығын қалыптастыруға көмектеседі

зерттеушілік

«Әдебиеттік оқу» пәнінің ерекшеліктері

«ӘДЕБИЕТТІК ОҚУ» ПӘНІ БОЙЫНША ОҚУ ЖЫЛДАМДЫҒЫНЫҢ НОРМАСЫ

Сынып

І жартыжылдық

ІІ жартыжылдық

2-сынып

40-45 сөз

50-55 сөз

3-сынып

60-65 сөз

65-70 сөз

4-сынып

75-80 сөз

80-90 сөз

ҚР Білім және ғылым министрлігінің 2018 ж. 10 мамыры №199 бұйрығының

13- қосымшасымен бекітілген

Жалпы сауаттылық

Компьютерлік сауаттылық

Төтенше жағдайлардағы әрекеттік сауаттылық

Ақпараттық сауаттылық

Коммуникативтік сауаттылық

Шетел тілін білу сауаттылығы

Тұрмыстық сауаттылық

Құқықтық және қоғамдық саяси сауаттылық

Сауаттылық түрлері

ҚАЗІРГІ УАҚЫТТА ОҚУШЫЛАРҒА ӨМІРДЕ МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУДЕ ҚАНДАЙ ДАҒДЫЛАР ҚАЖЕТ ДЕП ОЙЛАЙСЫЗ? ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ КЕСТЕСІН ТОЛТЫРЫҢЫЗ. ҚАНДАЙ ҚОРЫТЫНДЫ ШЫҒАРДЫҢЫЗ?

№

Сауаттылық түрлері

Дағдылар

Жалпы сауаттылық

Компьютерлік сауаттылық

Төтенше жағдайлардағы әрекеттік сауаттылық

Ақпараттық сауаттылық

Коммуникативтік сауаттылық

Шетел тілін білу сауаттылығы

Тұрмыстық сауаттылық

Құқықтық және қоғамдық саяси сауаттылық

№

Сауаттылық түрлері

Дағдылар

Жұмыс түрлері

Жалпы сауаттылық

Жазу

Санау

Сұрақтарға жауап беру

Компьютерлік сауаттылық

Іздеу және таңдау

Қолдану

Талдау

Төтенше жағдайлардағы әрекеттік сауаттылық

Көмектесу

Қамқорлық

Өзін ұстау

Денсаулығын сақтау

Ақпараттық сауаттылық

Іздеу және таңдау, сұраптау

Қолдану

талдау

Коммуникативтік сауаттылық

Жұмыс жасау

Ұйымдастыру

Берілмеу

Бейімделу

Шет тілін білу сауаттылығы

Сөздікпен аудару

Әңгімелеу

Мәтінді түсіну

Айтып беру

Қарым - қатынас жасау

Тұрмыстық сауаттылық

Таңдау

Жоспарлау

Қолдану

Бағдарлау

Құқықтық және қоғамдық саяси сауаттылық

Айырмашылығын түсіндіру

Айырмашылығын анықтау

Дәлелдеу

Талдау және салыстыру

Дағды бойынша қандай жұмыстар орындауы мүмкін? Қандай қорытынды шығардыңыз?

№

Сауаттылық түрлері

Дағдылар

Тапсырма түрлері

Жалпы сауаттылық

Жазу

Санау

Сұрақтарға жауап беру

эссе, шығарма, реферат жазу,

калькультарсыз санау,

сұрақтараға жауап беру, сөйлемдерді, сөз тіркестерін, сөздерді қолдануда қиналмау

Компьютерлік сауаттылық

Іздеу және таңдау

Қолдану

Талдау

Интернет желісінен ақпарат іздеу, мәтін құрастыру және редакциялау, электронды почтаны қолдану, электронды таблицалармен жұмыс, графикалық редакторларды қолдану

Төтенше жағдайлардағы әрекеттік сауаттылық

Көмектесу

Қамқорлық

Өзін ұстау

Денсаулығын сақтау

Алғашқы медициналық көмек көрсету, арнаулы қызмет көрсетуге жүгіну, өз денсаулығын сақтау, қауіпсіздік ережелерін сақтау

Ақпараттық сауаттылық

Іздеу және таңдау, сұраптау

Қолдану

талдау

Ақпаратты анықтамалықтардан, кітаптардан, энциклопедиядан, табу және таңдау, кесте, сызба, графиктерді оқу, БАҚ (газет, журнал, радио, теледидар) құралдарындағы ақпаратты қолдану, кітапханадағы алфавиттік және жүйелілік каталогті қолдану, сандық ақпаратты талдау

Коммуникативтік сауаттылық

Жұмыс жасау

Ұйымдастыру

Берілмеу

Бейімделу

Топта, командада жұмыс жасау, өзіне сендіру, топтың жұмысын ұйымдастыру, жаңаға бейімделу, үйреншікті және қалыптасқан талаптардан бас тарту

Шет тілін білу сауаттылығы

Сөздікпен аудару

Әңгімелеу

Мәтінді түсіну

Айтып беру

Қарым - қатынас жасау

Жеңіл мәтіндерді сөздіктің көмегімен аудару, өзі туралы, достары, тұратын қаласы туралы әңгімелеп айту, алуан түрлі заттардың зат белгілеріндегі нұсқаулықты оқу, тұрмыстық техникалық заттардың нұсқаулығын оқу

Тұрмыстық сауаттылық

Таңдау

Жоспарлау

Қолдану

Бағдарлау

Заттарды, тауарларды, қызметтерді таңдау (дүкендерден, әртүрлі қызмет көрсету түрлері), отбасының қаражатына байланысты жұмсалатын қаржыны жоспарлау, әртүрлі техникалық құрылғыларды нұсқаулығы бойынша қолдану, таныс емес қалада анықтаманы, картаны қолданау

Құқықтық және қоғамдық саяси сауаттылық

Айырмашылығын түсіндіру

Айырмашылығын анықтау

Дәлелдеу

Талдау және салыстыру

Өз құқығын қорғау, билік басшыларының қызметі мен құзіреттілігі арасындағы айырмашылығын түсіндіру, құқықтық, азаматтық, тәртіптік заң бұзушылықтың арасындағы айырмашылықты түсіндіру, сайлау алды үміткер адамдар мен партиялардың бағдарламаларын салыстыру және талдау

Тапсырманы орындаңыз.

Біз қалай оқимыз?

Бір ағлышын унвиерисеттінің зретету нтәиежсі бойныша сөздреді оуқда әірптредің онралсауы еш кдеергі бомладйы екен. Бсатысы сзөдгеі ағлақшы және сңоғы әрпітер оырнда блоу креек. Ал қағлан әірпетрідң онралаусына еш мән беірлемйді. Бұл мәтніді оуқға еш кедрегі кетліремегн. Мұынң себбеі, біз әр сөдзегі әірптедрі жкее еемс, тұатс оқмиыз.

Мәтінді оқыңыз.

Мәтін мазмұнын түсіндіңіз бе?

Қандай қорытынды шығардыңыз?

Біз қалай оқимыз?

Бір ағылшын университетінің зерттеу нәтижесі бойынша сөздерді оқуда әріптердің орналасуы еш кедергі болмайды екен. Бастысы сөздегі алғашқы және соңғы әріптер орнында болу керек. Ал қалған әріптердің орналасуына еш мән берілмейді. Бұл мәтінді оқуға еш кедергі келтірмеген. Мұның себебі, біз әр сөздегі әріптерді жеке емес, тұтас оқимыз.

Оқырман қызығушылығы

журналдар;

комикстер;

көркем әдебиеттер;

анықтамалық әдебиеттер;

газеттер.

ОҚУШЫЛАРДЫҢ ОҚУ ТАПСЫРМАСЫН ОРЫНДАУДА ҚИНАЛАТЫН ТАПСЫРМАЛАРЫ:

сөздердің мағынасын анықтау, тірек сөздерді табуда;

мақсатты ақпаратты табуда;

білік пен дағдыны бір аймақтан екінші аймақта қолдануда;

диаграмманы, кестені, мәтінді оқуда;

білімін белсендіруде;

қойылған міндетті шешуде шешім таңдауда;

өз көзқарасын дәлелдеуде.

Ақпаратты табу

Мәтінді интерпретациялау

Мәтін мазмұнына рефлексия/ түрі және оған бағалау

Мәтінді шолып оқу, мәтіннен негізгі элементтерді анықтау және ақпараттың қажетті бірлігін табу, сұраққа қарағанда мәтінде берілген ақпарат түрін табу

Әртүрлі ақпараттарды салыстыру және мәтіндерді өзара салыстыру, тезиске қорытынды шығару, автордың қорытындысына немесе мәтінннің негізгі ойына әкелу

Мәтіндегі ақпараттарды байланыстыру, мәтіндегі дәлелдемелерді бағалау, өз көзқарасын дәлелдеу, дәлелдер келтіру және табу

ТҰТАС ЕМЕС МӘТІНДЕР

Графиктер

Диаграммалар

Сызбалар

Кестелер

Кіру билеттері

Сайт картасы

Көлік қозғалысының кестесі

Тұрғылықты жердің картасы

Бөлменің, тұрғын үйдің жоспары

Қандай ақпарат алуға болады? Ортақ тақырыбын анықтаңыз.

Мәтінді оқыңыз.

Оқудың қандай түрін қолдануға болады?

Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыз.

Туған жердің тасы да танымал

Қаныш Британия елінің шақыруымен келгеніне бірталай күн болып еді. Аз күнде көргендері де, білгендері де көп-ақ.

Бүгін де сондай күндердің бірі еді. Таңертеңгі ас үстінде өздерін бірнеше күннен бастап жүрген үкімет шенеулігі Қанышқа:

-Мистер Сәтбаев, сіздің тілегіңізді Британия музейі қуанышпен қабыл етіпті. Қай сағатта баруды қалайсыз? - деді.

Қаныш сол сағатта-ақ музейге баруға әзір екендігін білдірді. Патшалықтың тас қазынасы әрқайсысы жеке музей дерлік, зәулім, кең бірнеше залға орналасқан екен. Қайда қараса да көздің жауын алғандай жыпырлаған тас.

Геологтың кәнігі көзі зал экспонаттары ішінен Африканың тұңғиық мөлдір алмасын да, Алтайдың аспан түстес яшмасын* да көрді.

Содан бір сәтте ол қалың шынымен тұтас көмкерілген ұзын тағанның қазынасын қарап болып, бүйір қабырғаға бұрыла бере, ұзағырақ бөгелді. Содан соң:

- Мүмкін емес! - деп қабырғаға жақындай берді.

Бұл көлемі ат басындай саф мыс еді.

Кесектің іргесінде жатқан этикеткаға үңілді. Жазуды аудартқан жоқ, өзі оқыды. Бірақ оқығанына таңданғаны соншалық, артына жалт бұрылып:

- Мынау жатқан саф мыс «Трансвальден келген» деп жазылыпты. Мен соны бекер деймін. Бұл қазақ даласының қазынасы. Осы сөзімді анықтап жеткізіңіз, өтінемін, - деді ғалым тілмашқа бұрылып.

Гид тыжырынып қалды. Қонақтың сөзін ұнатпай қалса керек.

- Мистер Сәтбаев академик деп естідік. Ғафу өтінемін, қателесіп тұрсыз. Бұл - Трансвааль мысы.

- Онда мен де артық айтсам, ғафу өтінемін. Бұл тас қазақ даласында жаратылған. Тіпті түпкі мекенін де айтайын, Жезқазған. Бұл сөзді геология ғалымының докторы, академик қана емес, сол Жезқазғанның мыс кенін ағылшын компаниясы кеткеннен кейін он бес жыл ұдайы зерттеген инженер-геолог Сәтбаев айтып тұрғанын ескеріңіз . . .

Сапардың аяқталар қарсаңында қонақтар жатқан отельге бір жапырақ хат келді. Британия музейінен екенін танып, ашып қараса сол жолғы жайсыздық үшін өзінен сыпайы кешірім өтініпті. Экспонаттарды соңғы бір реттеуде музей қызметкерлері жаңылысып, тас этикеткасын ауыстырып алған деп түсіндіріпті. Бары сол-ақ . . .

Қаныш түнгі Лондонның отқа оранған келбетіне қарап, ойда тұр. Кеудесін бір қуаныш кернегендей. Ұйқысы ашылып, туған даласын ойлап, қиялдап кетті.

- Қызық болды-ау өзі. Иен даланың бір тасын осынау басқа құрлық, бөгде елде, мынау тұман бүркеген Лондонның тұнжыр аспаны астында кезіктірем деп кім ойлаған. Шіркін, туған жердің жұмыр тасы-ай! Ақ, қара демей, асыл, жасық деп талғамай, бір ғана белгі - қасиетің үшін, туған жердің топырағында жаралып, қыр төсінде жатқаның үшін де қымбаттысың-ау, туған жердің сұр тасы! . . .

М. Сәрсеке

4. 2. 1. 2 ШЫҒАРМАНЫ ІШТЕЙ КӨЗ ЖҮГІРТІП, ШОЛЫП, ТҮРТІП АЛЫП, СҰРАҚТАР ҚОЯ ОТЫРЫП, ҚАЖЕТТІ АҚПАРАТТЫ ТАУЫП, БЕЛГІ ҚОЙЫП ОҚУ, ТАЛДАУ ЖАСАП ОҚУ, СЫН ТҰРҒЫСЫНАН БАҒАЛАП ОҚУ

Көз жүгіртіп оқу мәтіндегі ақпарат туралы жалпылама түсінік алу мақсатында қарастырылатын оқу түрі

Тапсырма түрлері:

Қажеттілік деңгейі бойынша деректерді топтастыру.

Өте маңызды деген мәліметтерді атаңыз;

Мәтіннен түсіндерме және сипаттама ақпараттарды анықтаңыз.

Кешенді жоспар құрастырыңыз.

Белгілер қоя отырып оқудың мақсаты ойланып оқу, ақпаратты бағалау, автор сөзін өз сөзімен түрлендіріп айта білу біліктерінің қалыптасқандығы болып табылады.

Іштей саналы түрде түсініп оқу ұсынылып отырған ақпаратты одан әрі қолдану үшін мәтінді мұқият оқуды көздейді.

Тапсырма түрлері:

Азат жолдың тірек сөйлемдерін атау;

Мәтіннің жаңа тақырыбын ашатын сөйлемді атау;

Арнайы ұсынылып отырған азат жолдарды оқып, оларды қандай ортақ тақырып байланыстырып тұрғандығын анықтау;

Мәтін …. . деп аталса оның мазмүнын қалай жалғастыруға болады?

Тапсырма түрлері:

V - таныс ақпарат

! - жаңа ақпарат

- мен басқаша ойладым

? - мені таңалдырды (қызықтырды), одан да көп білгім келеді

СҰРАҚТАР

Сұрақтар не үшін қажет?

«Жақсы сұрақ» - түрлі тәсілмен жауап береуге мүмкіндік береді.

Сұрақтың көмегімен жаңа ақпарат алуға болады.

Дұрыс сұрақ қоя отырып белгілі ақпаратты толықтыруға болады.

Сұрақты әңгімені басқа бағытқа аламастыру үшін қолдануға болады.

Сұрақ қоя отырып өз пікіріңді, өз ұстанымыңды білдіруге болады.

Дұрыс қойылған сұрақ жауапты көрсетуі мүмкін.

Сұрақ арқылы әңгімелесушіні өзіңізге ыңғайлы сөйлеу қарқынына, көңіл-күйге бағыттап алуыңызға болады.

ТАПСЫРМА ТҮРІН АНЫҚТАҢЫЗ

1-деңгей

-мәтіннен сөз, сөз тіркесін, терминдерді тап және астын сыз;

-топтастыр;

-ата, тізімін жаз.

2-деңгей

- сипатта, түсіндір;

- басты белгілерін анықта;

-басқаша ат қой.

3-деңгей

шеш;

мысалдар келтір;

- сұрақтар құрастыр

4-деңгей

мәтінді бөліктерге бөл, тірек сөздерді анықта, әр бөлікке ат қой;

мәтіндерді салыстыр;

ойша экеперимент жаса, тексер;

- басқа шешім тәсілдерін ұсын, тап

5- деңгей

кесте, нұсқаулық, жоспар, сценарий құрастыр;

жұмыс бетін, сайттың дизайн жаса;

- комикс құрастыр.

6-деңгей

- материалдың берілуін, стилін, түрін бағала;

ақпараттың берілуін бағала (жарнамалануы, насихаттау)

- ақпараттың нақты, дұрыстығын бағала.

2. 2. 7. 1

мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдеуіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу

3. 2. 7. 1

мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдеуіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу

4. 2. 7. 1

шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану

2- сынып

теңеу, кейіптеу

3- сынып

теңеу, эпитет, кейіптеу

4- сынып

теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу

Оқу мақсатын қалай жүзеге асыруға болады? Ойыңызбен бөлісіңіз.

2. 2. 7. 1

мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдеуіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу

3. 2. 7. 1

мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдеуіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу

4. 2. 7. 1

Ұқсас жұмыстар

Лексикография туралы түсінік

ТАҒДЫР КОНЦЕПТІСІ

Мәтіннен мағыналары жақын сөздерді тауып жаз

Қазақ тілінің сөз байлығы

Қызыл қасқыр тобы

Частных детских сада

Наурыз- жыл басы туралы

Тапсырма арқылы саралау деңгейлік тапсырма

Қазақтар - Ұлы дала мұрагері

Көзі қилы бала

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz