Бастауыш мектеп

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
№1 Алматы қазақ мемлекеттік гуманитарлық-педагогтік колледжі

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Бастауыш сыныпта математика сабағында сыныптан тыс
жұмыстарда математикалық ойын есептердің маңызы »

Орындаған: Ақбай С.А.
Тексерген: Садибекова С.С.
Курстық жұмыстың өзектілігі

Қазақстан Республикасының тұңғыш
Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың
Қазақстан Халқына жолдауында «XXI ғасырда
білімін дамыта алмаған елдің тығырыққа
тірелері анық. Біздің болашақтың жоғары
технологиялық және ғылыми қамтымды
өндірістері үшін кадрлар қорын жасақтауымыз
қажет. Осы заманғы білім беру жүйесінсіз әрі
алысты барлап, кең ауқымда ойлай білетін осы
заманғы басқарушыларсыз біз инновациялық
экономика құрай алмаймыз» - делінген.
Қазақстан Республикасы білім стандартында анықталғандай
математиканы оқыту төмендегідей мақсаттармен анықталады:

Ақиқатты танудың математикалық әдістері туралы оқушыларға
мағлұмат беру.

Логикалық ойлау қабілетін және кеңістікті елестете білуге қажетті
элементтерді құрастыра білу.

Жалпылау, синтездеу, сұрыптау, салыстыру сияқты ойлана білу
қабілеттілігін қалыптастыру.

Мектептегі математика курсының негізгі мазмұны бойынша
математикалық білім мен іскерлігінің белгілі бір жүйесін оқушыларға
жеткізе білу.

Өмірде күнделікті кездесетін оңай есептерді шешу үшін және басқа
да пәндерде қолдану мақсатында қажетті математикалық біліктілік
пен дағдыларды сыныптан тыс жұмыстар арқылы қалыптастыру.
Жұмыстың мақсаты
бастауыш сыныпта математика
пәнінен сыныптан тыс жұмыстар
арқылы оқушылардың ойлау
қабілетін, практикалық дағдылары
мен білімдерін тереңдете түсу,
математикаға деген қызығушылығын
арттыру;
бастауыш сыныпта математика
пәнінен сыныптан тыс жұмыстар
арқылы оқушылардың ойлауы
дамытылатын болса, онда олардың
математикадан білім деңгейі
жоғарылайды, өйткені пәнге деген
ынтасы оянып, қызығушылығы
нәтижелі қалыптасады.
Зерттеу жұмысының міндеттері:

1. Зерттеу тақырыбына байланысты
әдебиеттермен танысып, оларға әдістемелік
тұрғыдан шолу жасау.
2. Бастауыш сыныптың математика пәнінен
сыныптан тыс жұмыстар арқылы оқушылардың
математикаға деген қызығушылығын арттыру,
білім, практикалық дағдыларын қалыптастыру;
3. Бастауыш сыныпта математика пәнінен
сыныптан тыс жұмыстар арқылы оқушылардың
пәнге деген қызығушылық әдістемесін және
оның тиімділігін тексеру;
4. Математикадан алған білімдерін тереңдетеді,
қызығушылықтарын арттырады.
І БАСТАУЫШ СЫНЫП МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА
СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Бастауыш сынып оқушыларының сыныптан тыс жұмыстар
арқылы шығармашылық қабілеттерін қалыптастырудың теориялық
негіздері
Сыныптан тыс жұмыстардың негізгі міндеттері мыналар:
Оқушылардың практикалық дағдылары мен білімдерін кеңейте
және тереңдете түсу, логикалық ойлауды, тапқырлықты,
математикалық қырағылықты дамыту, неғұрлым қабілетті
дарынды балаларды көрсете білу, олардың ой-өрісінің әрі қарай
дамуына көмектесу, математикаға қызығушылығын арттыру,
балаларды қызықты сабақтарға, жұмыстарға тарту, соның
арқасында тәртіпті күшейте түсу, табандылыққа еңбекке деген
сүйіспеншілікке, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.
Мектептер тәжірибесінің негізінде
математикадан мына сияқты сыныптан тыс
жұмыстарын ұсынады:
Викториналармен эстафеталар.
Мектеп олимпиадалары.
Оқушылардың математикадан жарыстары.
Математикадан экскурсиялар.
Сыныптан тыс оқу-барысында
оқушылармен мазмұнды кітаптарды оқу.
1.2. Бастауыш мектепте математика пәнінен сыныптан тыс жұмыстар
арқылы экономикалық білім мен тәрбие беруді
Нақты дүниедегі заттар мен құбылыстарды, негізінен
жүзеге асырудың жолдары

алғанда, саны жағынан зерттейтін ғылым болғандықтан,
экономикалық білім мен тәрбие беруді жүзеге асыруда
математика пәні маңызды орын алады. Өйткені, қоғамдық
өмірдегі барлық дерлік экономикалық процестерді
нормативті сан көрсеткіштерісіз, әр алуан шамалардың
сандық сипаттамаларынсыз және өзара қатынастарынсыз
көзге елестетудің өзі қиын. Тіптен, математиканы
білмейінше экономика негіздерін оқып - үйрену де мүмкін
емес.
ІІ БАСТАУЫШ СЫНЫП МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАРДАҒЫ ОЙЫН ЕСЕПТЕРІ
2.1 Математика пәнінен сыныптан тыс жұмыстардағы ойын есептер арқылы оқушылардың
логикалық ойлау тәсілдерін дамыту
Бастауыш сынып - баланың логикалық ойлауын дамытудың негізгі
кезеңі деп есептеледі. Өйткені логикалық ойлау, кейінірек бейнелік
ойлаудың негізінде қалыптасады, ауқымы кеңірек мәселелерді
шешуге, ғылыми білімдерді меңгеруге мүмкіндік береді. Бастауыш
мектеп оқушыларының танымдық іс-әрекеттің бір түрі -логикалық
ойлау тәсілдерін сыныптан тыс жұмыстар арқылы қалыптастыру.
Логикалық ойлауды дамыту дегеніміз:
барлық логикалық ойлау операцияларын (талдау, жинақтау,
салыстыру, жалпылау, саралау) арнайы жүйелі түрде қалыптастыру;
ойлау белсенділігін, өзбеттілігін дамыту;
трансформация әрекетін, яғни объектіні өзгерте білу қабілеттерін
жетілдіру.
2.3 Оқушылардың шығырмашылығын жетілдіруде жүргізілген
сыныптан тыс сабақ үлгілері
Бастауыш сынып - оқушы тұлғасының қалыптасуы
мен дамуының басты баспалдағы. Сондықтан
ойлау қабілетін дамытуда матемтика
сабағының алатын орны ерекше, өйткені
математика сабағының әрбір жұмысы ой-
белсенділігін қажет етеді. Оқушылардың
оқушылардың ой белсенділігін, саналы ойлана
білуін дамыту - мұғалімнің міндеті. . Бастауыш
сынып оқушыларының жас ерекшелігін,
психологиясын, даярлығын ескере отырып,
олардың логикалық ойлауын дамыту мақсатында
математика сабағында көптеген жұмыстар
жүргізуге болады. Қай пәннен болсын тиянақты
білім беру үшін баланы қызықтыра отырып сөйлеу
және сол пәннен сыныптан тыс қызықты сабақтар
өткізу керек.
Сабақтың тақырыбы: «ХХІ ғасыр көшбасшысы»
Сабақтың мақсаты:
А) Оқушылардың мектеп бағдарламасы бойынша алған білімдерін тереңдету, білімге деген қызығушылықтарын
ояту, оқу, білім-білік, таным ерекшеліктерін арттыру, сөйлеу мәдениетіне төселдіру, жылдамдыққа үйрету,
математиканың басқа да ғылым салаларын түсіндіру;
Ә) Оқушылардың сауатты сөйлеу дағдысын, есте сақтау қабілетін, танымдық әрекетін дамыту, жан-жақты ойлау
қабілетін, білім, білік, іскерлікті, сөздік қорын, тілін дамыту, математикалық білімдерін тереңдету;
Б) Оқушыларды сезімталдыққа, үлкенді сыйлауға, кішіге қамқор болуға, мейірімділікке, парасаттылыққа,
кішіпейілділікке, төзімділікке, шыншылдыққа, өз ойын еркін жеткізуге, тіл мәдениетіне, жылдамдыққа тәрбиелеу;
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, сызбалар.
Барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
І. Кіріспе сөз
Сайысқа қатысушыларды таныстыру
ІІ. Сайыс шарттары

1.Бәйге 2.Дода 3.Жорға 4.Көрермендер көрімдігі
Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, оқушылар және сайыскерлер!
Көңілді тапқырлар, білгірлер
Бар білімін алдарыңа салады.
Кім білімді, көп оқыған болса, егер,
Бүгінгі күн жеңімпазы болады.
Өмірде ойлап тұрса бәрі де есеп,
Ауырсаң іше – тұғын дәрі де есеп.
Есепсіз сүрген өмір мазмұнсыз – ау
Дүниенің бар тұлғасы есеп десек.

Құрметті көрермендер математика пәнінен бүгінгі «ХХІ ғасыр көшбасшысы» атты интелектуалдық ойынымызға
қош келіпсіздер! Сайысымызға қатысатын топтарды ортаға шақырамыз, олар «Сұңқар» және «Бәйтерек» топтары.
Қазылар орнықтырар әділдікті,
Кімдердің жауаптары кәміл шықты?
Білім мен тапқырлықтың жарысында
Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты, - демекші, қазылар алқасын таныстырып өтейік.
Сайыскерлерімізге тек сәттілік тілейміз!
Білім деген биік шың,
Бақытқа сені жеткізер.
Білім деген ақылшың,
Қиындықтан өткізер,-деп сайысымыздың алғашқы кезеңі «Бәйге» бөлімін бастаймыз.
Бәйге айналымының шарты:
1.Мұнда барлық сайыскерлерге ортақ мектеп бағдарламасынан және бағдарламадан тыс 11 сұрақ беріледі.
2. Әр сұрақтың 3 жауап нұсқасы бар.
3. 5 секунд ішінде қойылған сұрақтың жауабын бұрын қол көтерген оқушы айтады.
4.”Бәйгенің” сұрақтары оқылып болғаннан кейін сайыскерлердің ұпайлары есептелінеді.
«Сұңқар» тобына арналған
сұрақтар
«Бәйтерек» тобының сұрақтары:
1. Теңдеудің шешімін тап: Х – 19 =221
(240)
2. Көбейтінді қай уақытта 0-ге тең боладыы? 1. Азайтындының компоненттерін ата
(0) (Азайғыш, азайтқыш)
3. Іле Алатауының етегінде орналасқан қала? 2.Ел басқару саласындағы ең жоғарғы
(Алматы) лауазым (президент)
4. y · 2= 450 + 372 теңдеудің шешімін тап 3. Іле Алатауының етегінде орналасқан
(411) қала ? (Алматы)
5. «Шегіртке мен құмырсқа мысалын қазақ 4. 190 мен 60-тың айырмасын 2 есе арттыр
тіліне аударған ақын(Абай) (260)
6. Қазақтар қандай дала өсімдігінің иісін 5. Бір кітапта 40 бет, ал екінші кітапта 10
отанымыздың символы санаған? бет. Бірінші кітапта екінші кітапқа
7. Еліміздің астанасы қай қала? қарағанда неше бет артық? (30)
8. Мұғалім сабақта әр қатарға 9 парақтан 6. Қызғалдақтың отаны? (Голландия)
таратты. Сыныпта 3 қатар бар. Егер 76 парақ 7. Қазақстан БҰҰ-ға қай жылы мүше
қалған болса, бумада неше парақ болған? болды? (1992жылы 2-наурыз)
(103) 8. Көбейтінді қай уақытта 0-ге тең
9. Тұңғыш қазақ мектебін ашқан қазақ болады ? (0)
мұғалимасы 9. Көбейтіндіні 1 –ге бөлгенде (Сол
10. Қазақстанда қанша ұлт өкілі тұрады? (130- санның өзі шығады)
дан астам) 10. Қазақстанда қанша ұлт өкілі тұрады?
11. Қазақстанда қанша облыс бар? (130-дан астам)
11. Бөлуді қай амалмен тексереміз?
(Көбейту)
ІІ кезең «Жорға»
Сайыс шарты:
1.Бұл сайыста 6 ойыншыға мына экрандағы 3 тақырыпты таңдау ұсынылады. (қазақ тілі,
математика әлемі, спорт)
2. Ойыншылар кезегімен бір тақырыптан таңдайды.
3.Бұл айналымда алдыңғы айналымда жинаған ұпайларыңыз толығымен сақталады.
1. Зат есімнің неше түрі бар? ( 2)
2. Қазақ тілінде неше сөз табы бар? (9)
3. Қазақ альфавитінде неше әріп бар? (42)
4. Тіл туралы заң қай жылы қабылданды? (1989жылы 22 қыркүйек)
5. Белгілі бір аймақта қолданылатын сөздер (диалект)
Математика әлемі
1. 7 саны 91-ден неше есе кем? (13есе)
2. Қосындының компоненттерін ата (қосылғыш, қосылғыш,
қосындының мәні)
3. Өнімділікті қалай табамыз? (Орындалған жұмыс : уақыт =
өнімділік )
4. 600-х=3•90, Теңдеуінің шешімін тап (330)
5. Көпбұрыштың ауданы неге тең? (қабырғаларының
ұзындығының көбейтіндісіне тең)
Спорт бойынша:
1. 2000 жылы олимпиада қайда өтті? (Сидней)
2. Биылғы жылы спортшыларымыз жазғы олимпиадалық
ойындарынан қанша медальға ие болды? (13)
3. Шахмат ойынының тарихы қай кезеңнен басталады?
(1500жыл бұрын)
4. Пьер Де Кубертен туралы не білесің? (Олимпиада
ойындарының негізін қалаушы)
ІІІ кезең «Жорға»
Шарты:
Екі топ бір-бірлеріне алдын-ала дайындап келген логикалық есептерін жасырады.
ІV кезең «Көрермендер көрімдігі»
Шарты:
Көрермендерге сұрақ қою арқылы білімдерін шыңдау.
1. Қандай санның жазылуында қанша әріп болса, сонша цифр бар? (100)
2. Қазақстанның «Швейцариясы» қай қала? (Көкшетау, Бурабай)
3. Қазақстан Әнұранының авторлары кім? (Ж.Нәжімеденов, Н.Назарбаев, Ш.Қалдаяқов)
4. Қазақстанның ұлттық теңгесі қай жылы, қай күннен астап шыға бастады?(1993жылы 14 қараша)
5. Жердің нақты үлгісі (глобус)
6. Түлкі әр 6 секундта 4 рет секіреді. 10 рет секіру үшін қанша секунд кетеді?(15)
Қорытынды
Білімнің мініп алып, тұлпарына
Қиналмай шықты білім шыңдарына.
Бүгінгі сайысымыз аяқталды
Сөз кезегі қазылар алқасында.
Бүгінгі сайысымызды қорытындылап, жеңімпаздарды анықтау үшін қазылар алқасына сөз кезегін
берелік.
Құрметті ұстаздар мен оқушылар! Осымен бүгінгі сайысымыз аяқталды. Жарыс болған соң
жеңіс пен жеңіліс қатар жүреді. Жарыста жеңілсеңіздер де, өмірден жеңілмеулеріңізге тілектеспін!
Ойын рубикінің текшесі
Заттарды орнына орналастыр
Ойлан тап!
Қорытынды
Қазақстан Республикасы бастауыш білімінің мемлекеттік стандартында:
"Бастауыш сынып оқушысын белгілі бір қажетті біліктер мен
дағдылардың иесі, оқу әрекетінің субъектісі, әр түрлі мәдениеттермен өз
көзқарасы тұрғысынан диалогқа түсетін автор және жас ерекшелігіне
сәйкес өз жолын қалыптастыруға күш жұмсап еңбектенетін бала" - деп
қарау міндеті анықталған. Бұл міндет негізгі мақсаты - балаларға білім
беру екендігі қазіргі кезде бір жақты, жеткіліксіз деп есептеледі.
Себебі, мектеп оқушыларға білім берумен қанағаттанып, сол білімді
нақты тәжірибеде қолдануға үйретпесе, онда бұл жеткіліксіз болар еді.
Есеп шығару математиканы оқытудың ажырамас бөлігі, себебі есеп
шығару математикалық ұғымдарды қалыптастырып байытуға
оқушылардың математикалық ойлауын өрістетуге, білімдерін практикада
қолдануга, табандылық, ізденгіштік, еңбек сүйгіштік қасиеттерін
тәрбиелеуге жол ашады.
Демек оқушыларға есеп шығарудың әр алуан әдістерін үйрету
мұғалімнің маңызды да жауапты міндеттерінің бірі. Қорыта келе,
сыныптан тыс сабақтарда жоғарыда көрсетілгендей ойын есептеулерді
шешу арқылы оқушылардың пәнге деген қызығушылығы артады.
Дүниетанымы кеңейеді, жылдам есептеу шеберліктері артып, білім
сауаттылығы күшейеді.
1. А.Н.Абдрахманова және т.б. Қазак халық педагогикасындағы.
идеяларды сыныптан тыс жұмыстарда қолдану. Шымкент-2002
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
2. Әбілқасымова, Көбесов, Кенеш. Математиканы оқытудың теориясы
мен әдістемесі. Оқу құралы. Алматы «Білім», 1998
3. Н.В.Мельник. Развитие логического мышления при изучении
математики./Начальная шқола. 1997, №5 186
4. О.Мұсабеков. Логикалық ойлау тәсілдерін қалыптастыпу. Бастауыш мектеп №7-8. 1996
5. М.С.Дауметова. Логикалық сұрақ-тапсырмалар. /Бастауыш мектеп. №6
200І, 206
6. Кенеш. Оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. /ИФМ 1999, №2 96
7. Р.Кәріпбаева. Ойлау қабілетін дамыту. /Бастауыш мектеп 1986, №3
8.Т.В.Никулина. Оқушылардың ойлау қабілетінің даму ерекшеліктері туралы. Бастауыш мектеп 1986, №5 36.
9. Р.Абдуллаева. Ойлай білуге уйрету. /Бастауыш мектеп 1990, №4 186.
10. К.Есжанова. Ақыл-ойды дамытуға арналған есептер. /Бастауыш мектеп
1984, №9 166.
11. Л.Г.Петерсон «Математика» 2 класс 1-бөлім.
12. Т.Қ.Оспанов, Ш.Х.Құрманалина, Ж.Т.Қайыңбаев, К.Ө.Ергешова. «Математика оқыту әдістемесі» Алматы, Атамұра 1998 ж.
13. М.Тәттібекова "Математикалық логика" 2001 N 3 216.
14. А.Жакипова "Оқушылардың математикалық ойлауын дамыту" ИФМ 1997 N3 76.
15. П.Сағымбекова "Бастауыш мектепте математикадан сабақ беруге дайындау" Бастауыш мектеп 2004 N11 12-6.
16. Т.Оспанов, Ш.Құрманалина, С.Құрманалина «Бастауыш мектепте матемактиканы оқыту әдістемесі» Астана Фолиант 2010
17. Қосанов Б.М. Математика курсындағы шығармашылық жаттығулар: орындау технологиясы. – Алматы, 2005. — 72 бет.
18. Ерешова К,Омарғазинова Г., Логика әлемі. 4 сынып.Алматы «Өлке» 2011.
19. Бексұлтанов Ертегі есептер.-Алматы, «Мектеп»,1971ж-114 бет
20. Қазақстан Республикасы бастауыш білімінің мемлекеттік стандарты. – Астана, 2016. - 135 бет.
21. Глазырина Л.Л.Математика пәні бойынша бастауыш сынып оқушыларының логикалық ойлау және есептеу дағдыларын дамытуға арналған
тапсырмалар жинағы (2,3,4 сыныптар). «Келешек - 2030»ЖШС, 2010.

Ұқсас жұмыстар

Бастауыш мектеп математикасында алгебралық ұғымдардың оқыту әдістемесі

Бастауыш мектепте информатика негіздерін енгізудің қажеттілігі

Мектепке дейінгі мекеме мен мектептің ерекшеліктері

Бастауыш оқушыларының адамгершілік тәрбиесі

Бастауыш білім беру педагогикасының пәні және оның негізгі ұғымдары

Бастауыш сынып окушыларының психологиялық ерекшеліктері

Жас ерекшеліктер туралы ұғым

Оқытудағы құндылықтарға бағытталған ұстаным

Кіші жастағы оқушыларға математиканы оқытудың теориясы мен тәжірибесіні қазіргі жағдайы, даму болашағы

БАСТАУЫШ МЕКТЕП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Пәндер