Психотропты заттар

Презентация қосу

Место для логотипа

Психотропты
заттар
Тексерген :Құрмет Тоқтар
Орындаған.Сутенова Айнур 308«Б»тобы

Дата
Психотропты заттар – арнайы
адамның психикасына,
тәртібіне, көңіл-күйіне әсер
ететін заттар. Психотропты
заттарды зерттейтін
фармакологияның бөлігін
психофармакология деп
атайды. Қазіргі уақытта,
аурушылдықтың жалпы
құрылымында психикалық
аурулар маңызды орын алады
және жұмысқа қабілеттігінің
төмендеуінің негізгі себебі
болып табылады.
Психотропты заттар

Психоаналепт
Психолептикалық икалық
заттар
заттар

Антидепресанттар
Антипсихотиктер
Психостимуляторлар
Транквилизаторлар
Нейрометаболикалы
Тимоизолептиктер
қ стимуляторлар
(психозға қарсы
заттар)
• Нейролептиктер– белсенді психозға
қарсы әсер ететін заттар.
• Негізгі фармакологиялық әсерлері –
антипсихотикалық, тынышиандырғыш,
вегетотропты.
• Антипсихотикалық әсер – сандырақты,
галлюцинацияны, агрессивтілікті басу
болып табылады.
• Тыныштандыратын әсер – науқасты
жалпы тыныштандырады, қорқыныш
сезімді және үрейді басады.
Антипсихотикалық заттардың әсер
механизмі:
• Мезолимбиялық жүйедегі постсинапстық Д2-
дофамнергиялық рецепторларды тежейді
• Дофаминдік жүйеге әсер еткендіктен
антипсихотикалық заттар
экстрапирамидалық бұзылыстар шақырады.
• Жоғарлаған активтеуші ретикулярлы
формацияның аденозиндік рецепторларын
тежейді, сондықтан тыныштандыратын
әсер көрсетеді.
• Арнайы жанама афференттік жолдан
ретикулярлы формацияның нейрондарына
нервтік қозудың берілуін тежейді.
• Дофаминдік және адренорецепторларды
тежейді және медиаторлардың босап шығуын,
олардың кері нейрональды ұсталуын тежейді.
Кейбір препараттар бас миындағы
серотониндік және М-холинорецепторларды
тежейді.
Нейролептиктердің
(антипсихотикалық
заттардың) жіктемесі

1.Типті антипсихотикалық заттар
1.1.Фенотиазин туындысы
Аминазин Трифтазин Фтор феназин
1.2.Тиоксантен туындысы
Хлорпротиксен
1.3.Бутирофенон туындысы
Галоперидол Дроперидол
2.Типті емес антипсихотикалық заттар
2.1.Бензоамидтер
Сульпирид
2.2.Дибензодиазепин туындысы
Клозапин
Место для логотипа
Аминазин
• Негізгі фармакологиялық әсерлері.
• ОЖЖ әсері:
• 1.Антипсихотикалық әсер – психоздың
продуктивті синдромдарын
(галлюцинацияны, сандырақты, қозуды)
басу.
• 2.Психоседативті әсер –
тыныштандырғыш әсер –
тынышсыздықты, агрессивтілікті,
психикалық қозуды басады.
• 3.Ұйқтатқыш әсер.
• 4.Наркоздық, ұйықтатқыш,
наркотикалық және наркотикалық емес
анальгетиктердің әсерін күшейтеді.
• 5.Тырысуға қарсы

Место для логотипа 7
6.Гипаталамустық орталықты тежеп, ыстықты түсіреді.
7. Құсуға қарсы әсер
8.Бұлшық еттердің релаксациясын шақырады.
ШЖЖ әсері:
1.Альфа-адреноблокаторлық әсері (адреналиннің әсерін
бұрмалайды).
2.М-холиноблокаторлық әсер көрсетеді.
3.Н1-гистаминдік рецепторларды тежейді, гистаминге қарсы әсер
көрсетеді.
4.Қабынуға қарсы, миотропты спазмолитикалық, жергілікті
жансыздандыратын әсер.
Эндокриндік жүйеге әсер етеді: пролактиннің бөлінуін
жоғарлатады, галакторея байқалады, СТГ төмендейді, овуляция
тежеледі.
Қолданылуы:
• 1 . П с и х о з д а рд а ( ш и з о ф р е н и я )
• 2.Анестезиологияда – премедикация үшін
• 3.Құсуға қарсы зат ретінде
• 4 . Қ и м ы л д ы қ қ о з уд ы б а с у ү ш і н
• 5 . Н е в р о л о г и я д а қ а ң қ а б ұл ш ы қ е т т е р і н і ң т о н у с ы
ж о ғ а р ы л а у м е н ж ү р е т і н а у р ул а рд а , э п и л е п с и я д а
• 6 . Ги п е р т о н и я л ы қ к р и з д і б а с у ү ш і н ,
феохромоцитомада
• 7 . Те р і а у р ул а р ы н д а
• 8.Спирттік ішімдікке құмаршылдықты басу үшін
Нейролептиктердің жанама
әсерлері
1.Дәрілік паркинсонизм – экстрапирамидтік бұзылыстар (көбіне типтік
нейролептиктерге тән)
2.МХБ әсер – ауыздың құрғауы, көз ішілік қысымның жоғарылауы, іш
қату, несептің бөлінуі тежеледі
3.Гипотензия, ортостатикалық коллапс, тахикардия
4.Фотосенсибилизация – терінің күн сәулесіне сезімталдығын
жоғарлатады
5.Эндокриндік бұзылыстар - әйелдерде аменорея, галактерея,
ерлерде – гинекомастия, либидо төмендейді
6.Терінің зақымдануы
7.Тітіркендіргіш әсер көрсетеді 8.Препаратты бірден тоқтатқанда –
қайтару синдромы
9.Қан құрамының бұзылыстары (агранулоцитоз)
10.Бауыр қызметінің бұзылыстары
11.Бейімделу, антипсихотикалық әсерінен басқа әсерлеріне
Транквилизаторлар
(анксиолитиктер)
-үрейді, қорқыныш сезімді және басқа да теріс
эмоцияларды басатын дәрілік заттар.
Оның нейролептиктерден
ерекшелігі:1.Антипсихотикалық әсері жоқ
2.Экстрапирамидалық бұзылыстар шақырмайды
3.Көбіне невроз және невроз тектес жағдайларда
қолданылады
4.Вегетотропты әсер көрсетпейді
5.Барлық транквилизаторлар теротогенді әсер
көрсетеді
6.Дәріге тәуелділік шақырады
7.Науқастың жұмысқа қабілеті төмендейді.
Химиялық жіктемесі
1.Бензодиазепин туындысы
НозепамДиазепам Феназепам
Мезапам
2.Пропандиол туындысы
Мепротан
3.Дифенилметан туындысы
Амизил
4.Тримедоксин туындысы
Триоксазин
5.Әр түрлі заттар
Оксилидин Мебикар Буспирон
Транквилизаторлар фармакологиялық әсерлердің
белсенділігіне байланысты жіктеледі

1.Тыныштандырғыш әсері басым
транквилизаторлар – феназепам, амизил
2.Ұйықтатқыш әсері жоқ (белсенді емес)
транквилизаторлар – мезапам мебикар
3.Тыныштандырғыш әсері айқын емес,
ынталандырғыш әсер көрсететін
транквилизаторлар – триоксазин
Транквилизаторлардың әсер механизмі

Транквилизаторлар ОЖЖ әрбір бөлігіне лимбиялық жүйеден
бастап ми қыртысына дейін тежегіш әсер көрсетеді, олардың
өзара байланысын бұзады. Сонымен қатар, спиналдық
рефлестерді басады, бұлшық еттердің релаксациясын шақырады.
Транквилизаторлардың негізгі фармакологиялық
әсерлері

1.Анксиолитикалық әсер – қорқыныш сезімді,
үрейді, эмоциялық қозуды басу
2.Тыныштандырғыш әсер
3.Ұйқы шақырады (ұйқының құрылысын
бұзбайды)
4.Қаңқа бұлшық еттерінің релаксациясын
шақырады
5.Тырысуға қарсы әсер көрсетеді.
6.Ұйықтатқыштардың, наркозға араналған
заттардың әсерін жоғарлатады
7.Кейбір ТК – лар тәждік қан тамырларды
кеңейтеді, мидың қан айналымының
жақсартады
Қолданылуы:
1.Невроз және невроз тектес
бұзылыстар
2.Премедикация үшін анестезиологияда
3.Ұйқы бұзылыстарында ұйықтатқыш
ретінде
4.Эпилепсияда
5.Әр түрлі генезді тырысуларда
6.Нейрогенді функционалды бұзылыстар
– гипертониялық ауру, асқазан және 12
елі ішектің ойық жарасында.

Ұқсас жұмыстар

Құрамында наркотикалық құралдар, психотроптық заттар және прекурсорлар бар дәрілік заттармен жұмыс істеуге рұқсат етілген тұлғалардың тізімі

Құрамында наркотикалық заттар, психотроптық құралдар мен прекурсорлар бар дәрілік заттарды сақтау тәртібі

Психоактивті зат

Тыныштандырғыш заттар

Дәрілік препараттарды синтездеу әзірлеу

Дәрілік заттармен улану

Мәселелі дәрілер туралы түсінік. Дәлелдімедицинаның қазіргі уақыттағы фармакотерапияның дамуындағы атқаратын рөлі

Неврологиядағы диагностика және емдеу әдістері

Психикалық аурулар

Оңтүстік Қазақстан медициналық академиясы

Пәндер