Бей үндес буынды кірме сөздерге қосымша жалғаудың орфографиялану

Презентация қосу

Қазақ тілі емлесінің жаңа ережелері,
құрылымы, жаңалығы туралы
«Жаңа әліпби негізіндегі қазақ тілі емлесінің
ережелері» «Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын
графикасына көшіру туралы» Қазақстан Республикасы
Президентінің 2017 жылы 26 қазандағы №569 Жарлығына
сәйкес бекітілген жаңа әліпби бойынша әзірленді.
Жаңа әліпби негізіндегі қазақ тілі емлесінің ережелері (Ереже) – латын
Жаңа әліпби негізіндегі қазақ тілі емлесінің ережелері (Ереже) – латын
графикасындағы қазақ әліпбиі бойынша дұрыс жазуды көрсететін
графикасындағы қазақ әліпбиі бойынша дұрыс жазуды көрсететін
құқықтық күші бар құжат. Сонымен қатар латыннегізді жаңа әліпби
құқықтық күші бар құжат. Сонымен қатар латыннегізді жаңа әліпби
бойынша қазақ тілінің орфографиялық нормаларын тұрақтандыратын,
бойынша қазақ тілінің орфографиялық нормаларын тұрақтандыратын,
дұрыс жазу мәдениетін қалыптастыратын басты нормативті қағидалар
дұрыс жазу мәдениетін қалыптастыратын басты нормативті қағидалар
болып саналады. Ережеде алдымен ұлттық тілдің жазу-сызумен
болып саналады. Ережеде алдымен ұлттық тілдің жазу-сызумен
байланысты:
байланысты:

тілдің жалғамалылығы;
тілдің жалғамалылығы;
тілдің ықшамдалуы;
тілдің ықшамдалуы;
тіл дыбыстарының үндестігі;
тіл дыбыстарының үндестігі;
дауыссыздардың бір-бірімен үйлесімділігі, т.б.
дауыссыздардың бір-бірімен үйлесімділігі, т.б.
негізгі заңдылықтары мен ерекшеліктері
негізгі заңдылықтары мен ерекшеліктері
ескерілді.
ескерілді.
Ереженің негізгі ұстанымы үшін
фонематикалық принцип басшылыққа
алынды. Сонымен қатар қазақ әдеби тілінің
лексикалық құрамындағы көне және кірме
тілдік қабаттардың кейбір түрлерінің емлесіне
қатысты дәстүрлі және фонетикалық, ал төл
сөздердің күрделі түрлері үшін морфологиялық
принцип те қолданылды.
Ережеде:
Ережеде:
латын негізді әліпби бойынша қазақ тілі дыбыстарының мәнін білдіретін
латын негізді әліпби бойынша қазақ тілі дыбыстарының мәнін білдіретін
әріптердің үндестікпен, үйлестікпен жазылу нормасы көрсетілді;
әріптердің үндестікпен, үйлестікпен жазылу нормасы көрсетілді;
сөздерді бірыңғай жуан немесе жіңішке жазу, соған сәйкес қосымшалардың
сөздерді бірыңғай жуан немесе жіңішке жазу, соған сәйкес қосымшалардың
жуан немесе жіңішке жалғану үлгісі берілді;
жуан немесе жіңішке жалғану үлгісі берілді;
қосар дыбыстарды (ұу/үу, ый/ій) дара әріппен (у, и әріптерімен)
қосар дыбыстарды (ұу/үу, ый/ій) дара әріппен (у, и әріптерімен)
таңбалаудың үлгісі ұсынылды;
таңбалаудың үлгісі ұсынылды;
қазақтың әдеби тіліндегі емлесі қиын сөздердің орфографиялану
қазақтың әдеби тіліндегі емлесі қиын сөздердің орфографиялану
ерекшеліктері көрсетілді;
ерекшеліктері көрсетілді;
Латын негізді жаңа әліпбиде жоқ ё, й, ц, щ, э, ю, я, ь, ъ әріптерінің жазылу
Латын негізді жаңа әліпбиде жоқ ё, й, ц, щ, э, ю, я, ь, ъ әріптерінің жазылу
баламасы берілді;
баламасы берілді;
Бей үндес буынды кірме сөздерге қосымша жалғаудың орфографиялану
Бей үндес буынды кірме сөздерге қосымша жалғаудың орфографиялану
тәртібі көрсетілді;
тәртібі көрсетілді;
Шет тілдік сөздердің орфографиялану үлгісі ұсынылды;
Шет тілдік сөздердің орфографиялану үлгісі ұсынылды;
біріккен, кіріккен, тіркесті және қос сөздердің емлесі, сондай-ақ бас әріппен
біріккен, кіріккен, тіркесті және қос сөздердің емлесі, сондай-ақ бас әріппен
жазылатын атаулардың жазылуы мен тасымалдың тәртібі көрсетілді.
жазылатын атаулардың жазылуы мен тасымалдың тәртібі көрсетілді.
Қазақ емлесіндегі тың өзгерістер, жаңа қағидалар және
Қазақ емлесіндегі тың өзгерістер, жаңа қағидалар және
олардың ғылыми негіздемесі ортологиялық құралдарда жан-
олардың ғылыми негіздемесі ортологиялық құралдарда жан-
жақты қамтылады. Ереже латын графикасы негізіндегі жаңа
жақты қамтылады. Ереже латын графикасы негізіндегі жаңа
ұлттық қазақ әліпбиі бойынша Орфографиялық,
ұлттық қазақ әліпбиі бойынша Орфографиялық,
Орфоэпиялық, Шеттілдік сөздер сөздіктері, Емлесі қиын
Орфоэпиялық, Шеттілдік сөздер сөздіктері, Емлесі қиын
сөздер сөздігі, Анықтағыштар мен Нұсқаулықтар, басқа да
сөздер сөздігі, Анықтағыштар мен Нұсқаулықтар, басқа да
әдістемелік құралдар түзу мен жасауда, мамандар даярлауда
әдістемелік құралдар түзу мен жасауда, мамандар даярлауда
ғылыми-нормативтік тірек ретінде алынатын басты құжат
ғылыми-нормативтік тірек ретінде алынатын басты құжат
болып саналады.
болып саналады.

Ұқсас жұмыстар

Сөзжасамдық калька

ДИАЛЕКТ СӨЗ КІРМЕ СӨЗ

Қазақ тілінің негізгі сөздік қоры мен сөздік құрамы

Көптік жалғауы және көптік категориясы

Қазақ тілінде жай сөйлем түрлерін ата

Қазақ және орыс тілдерінің бөлінуі

Жаңа сөздердің жасалуы

Қазақ тілі әлемі сайысы

ЖІКТІК ЖАЛҒАУЫН ҚАТЫСЫМДЫҚ БАҒЫТТА ОҚЫТУ

Сөз сазын келтіру қағидалары

Пәндер