Девиантты мінез - құлық психологиясына қысқаша сипаттама

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Мардан Сапарбаев Институты

ПРЕЗЕНТАЦИЯ

Тақырыбы: «Девиантты мінез-құлықты балалардың отбасымен жүргізілетін

әлеуметтік жұмыс мазмұны, формасы, бағыттары»

Орындаған: Стамкулова У. Б.

Тобы:ППк18-1

Қабылдаған:Бектурсунова Д. Т.

Шымкент, 2020.

Жоспар:

Девиантты мінез-құлық психологиясына қысқаша сипаттама.

Отбасы психологиясы, ұғымы.

Девиантты мінез-құлықтың пайда болуының отбасылық факторлары.

Девиантты мінез-құлықты балалардың психологиясын отбасымен бірге түзету, алдын-алу.

Девиантты мІнез-құлық психологиясы

Девиантты мінез-құлық ( лат. deviatio - ауытқу) - жалпыға ортақ ережелерден ауытқитын әлеуметтік іс-әрекет, осы ережелерді бұзатын адамдар мен әлеуметтік топтардың қылықтары; қабылданған құқықтық немесе моральдық нормаларды бұзған адамның мінез-кұлқы. Девиантты мінез-құлықтың көрсеткіштеріне: агрессия, демонстрация, оқудан, еңбектен бет бұру, үйден кету, алкоголизм, наркомания, қоғамға жат қылықтар, жыныстық жат мінез-құлық, суицид т. б. жатады.

Девиантты мінез-құлық

Кең мағынасында девиантты мінез- құлық кез келген әлеуметтік ережелерден (мысалы, оның ішінде жағымды: батырлық, аса еңбек- қорлық, альтруизм, өзін құрбан эту, аса үлкен рөл ойнау, жетістіктермен қатар, жағымсыз: қылмыс, қоғамдық тәртіпті бұзу, адамгершілік ережелерін, дәстүрді, әдет-ғұрыптарды этап өту, өзіне-өзі қол жұмсау және т. б. ) ауыт- қушылықты білдіреді. альтруизм

Тар мағынасында қалыптасқан құқықтық және өнегелік ережелерді тек белінен басып, этап өту деп түсініледі. Мүндай девиантты мінез- құлық әлеуметтік өмірді ыдыратып, әлеуметтік аномияға әкеп соқтырады. Ол конформизмге қарама-қарсы

Отбасы психологиясы

Отбасы - адамзат қоғамының ең шағын бейнесі. Қоғамда отбасы екі қызмет атқарады, оның бірі - дүниеге ұрпақ әкелу, екіншісі - дүниеге келген сәбиді тәндік жағынан дамытуды қамтамасыз етіп, өмір бойы рухани жағынан жетілдіріп, оны тұлға ретінде қалыптастыру.

Отбасы психологиясы- психологиядағы неке және отбасы проблемаларын зерттейтін пәнаралық бағыт. Отбасы- некелесуден, туыстық байланыстардан тұратын шағын топтар, жеке өмірді ұйымдастырудың маңызды формасы және әлеуметтік қоғамдастық түрі. Отбасы тәрбиесі- ұлттық тәрбиенің негізі болып табылады. Отбасылық екіжақты жанжалдар- күйеуі мен әйелі де қатысатын отбасылық жанжалдар.

Отбасының бала тәрбиесіндегі міндеттері:

баланың дене және танымдық дамуы үшін максималды қауіпсіз жағдайлар мен түрлі мүмкіндіктер жасау;

баланы эмоционалдық қолдауды қамтамасыз ету;

баланың тіршілік іс -әрекетінде қауіпсіздік туралы алғашқы білім қалыптастыру;

балаларды өз - өзіне қызмет етуге және жақындарына көмектесуге бағытталған қолданбалы дағдылар мен іскерлікке үйрету;

тілдік қатынастың дамуын қамтамасыз ету;

баланың бейімі мен қызығушылығын дамыту.

Баланың психоәлеуметтік дамуындағы ауытқушылықтардың негізгі факторы - ата-ана. Баланың бойындағы асоциалды мінез-құлықты қалыптастыратын отбасы қатынасының бірнеше жағымсыз стилдері бар:

дисгармонды стиль - бір жағынан ата-ана баланың барлық тілектерін орындайды, үлкен қамқорлық жасайды, екінші жағынан конфликті жағдайларға баланы итермелейді

тұрақсыз, конфликті стиль - толық емес отбасындағы, ажырасу кезіндегі, ата-ана мен балалар бөлек тұрған жағдайдағы тәлім-тәрбиелік кемшіліктерден туындайды

асоциалды стиль - ата-ананың арақ ішуі, нашақор заттарды пайдалануы, криминалды іс-әрекет, аморальді өмір сүру жағдайы, отбасылық қаттыгездік, зорлаушылық жатады.

Жасөспірімдердің девиантты мінез-құлқын алдын-алу процесі әртүрлі әлеуметтік институттар кешені арқылы жүзеге асады. Алдын -алу шараларымен отбасы, мектептен тыс демалыс мекемелері (спорттық секциялар, клубтар және т. б. ) сияқты әлеуметтік институттар да айналысады. Олардың алдын-алу шаралары жасөспірімдерге қоғамда қабылданған тәсілдермен өздерінің қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік беруге және жағдай жасауға бағытталған, сонымен қатар, индивидке өмірлік субъективті қиын жағдайларда дер кезінде кәсіби көмектер көрсету

Девиантты мінез -құлықты түзету, алдын алу жолдары:

отбасы институтымен тығыз байланысты жүзеге асыру; •

жеткіншектер бос уақытындағы мазмұнды түрлі қызметтердің жанамалануы;

жеткіншектердің бос жəне сабақ уақыты аясындағы педагогикалық өзара əрекеттесудің тиімді формаларын, əдістерін, əдістемелерін, техноголияларын пайдалану;

жасөспірімдердің класстан жəне мектептен тыс уақытында концерттер, байқаулар, жарыстар, мерекелер өткізу;

оқу жылы мен демалыс уақытында спорттық-сауықтыру қызметін жүзеге асыру.