Республикасының сот жүйесі

Презентация қосу

Қазақстан
Республикасының сот
жүйесі

СОТТАР
Сөздер:
Жоғарғы Көзделу – предусматривать
Сот – Верховный суд
Аудандық сот – районный суд Ұйымдастыру – объединять

Облыстық сот – бластной суд Бойынша - согласно
қадағалау алқасы – коллегия
Теңестірілу – равняться
проверки
Бейнелену – изображаться
Өзара – взаимный
Сот жүйесінің бірлігі – единство
Зерделеу – запоминать
системы суда
Атқару – исполнять
Билік – власть
Енгізу – внедрять
Нысан – объект
қарым-қатынас – связь
Асыру – превосходить
Алқа – коллегия
Мәртебе – статус
Сайлану – избирать
Есеп – счет Дербес – персональный
Қызмет – должность Түзу – составлять
Уәкілетті – уполномоченный Отырыстар – заседания
Ұсыныс – предложение Тағылымдама – стажировка
Бекіту – утверждать Қозғау – двигать
Төраға – председатель Тарату - распространять
Тәртіп – дисциплина
СОТ ЖҮЙЕСІ

1. Қазақстан Республикасының сот жүйесін Қазақстан
Республикасының Жоғарғы Соты және Қазақстан Республикасының
Конститутциясына және осы Конститутциялық заңға сәйкес құрылатын
жергілікті соттар құрайды.
2. Жергілікті соттарға мыналар жатады:
1) облыстық және оларға теңестірілген соттар (Республика астанасының
қалалық соты, республикалық маңызы бар қалалардың қалалық соттары,
мамандандырылған сот-Қазақстан Республикасы Әскерлерінің Әскери
соты және басқалар );
2) аудандық және оларға теңестірілген соттар (қалалық , ауданаралық ,
мамандандырылған сот-гарнизонның әскери соты және басқалар ):
3.Қазақстан Республикасында мамандандырылған (әскери,
экономикалық, әкімшілік, кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі
және басқа) соттар құрылуы мүмкін.
4. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты мен жергілікті соттардың
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы мен өзінің атауы
бейнеленген мөрі болады.
Сот жүйесінің бірлігі
Қазақстан Республикасының сот жүйесінің бірлігі:
1) Конститутцияда, осы Конститутциялық заңда, іс жүргізу және өзге де
заңдарда белгіленген, барлық соттар мен судьялар үшін ортақ және
бірыңғай сот төрелігі мен принциптерімен;
2) сот билігін барлық соттар үшін сот ісін жүргізудің заңдарға белгіленген
бірыңғай нысандары арқылы жүзеге асырумен;
3) Қазақстан Республикасының барлық соттарының қолданыстағы құқықты
қолданумен;
4) заңдарда судьялардың бірыңғай мәртебесін баянды етумен;
5) заңды күшіне енген сот актілерін Қазақстан Республикасының бүкіл
аумағында орындаудың міндеттілігімен;
6) барлық соттарды тек қана Республикалық бюджет есебінен
қаржыландырумен қамтамасыз етіледі.
Қазақстан Республикасындағы соттар қызметінің тәртібін және
судьялардың мәртебесін белгілейтін заңдар
Қазақстан Республикасындағы сот құрылысы мен судьялар мәртебесі ,
сондай-ақ сот төрелігін іске асыру тәртібі Қазақстан Республикасының
Конститутциясымен , осы Конститутциялық заңмен жне басқа да заң
актілерімен белгіленеді.
Аудандық және оларға теңестірілген соттар

Аудандық және оларға теңестірілген соттарды құру:
1. Аудандық және оларға теңестірілген соттарды (бұдан әрі –
аудандық соттар) уәкілетті органның Жоғарғы Сот
Төрағасымен келісілген ұсынысы бойынша Қазақстан
Республикасының Президенті құрады, қайта
ұйымдастыралы және таратады.
Қазақстан Республикасының Президенті бірнеше әкімшілік-
аумақтық бірліктерде бір аудандық сот немесе бір әкімшілік
–аумақтық бірлікте бірнеше аудандық сот құруы мүмкін.
2.Аудандық соттар үшін судьялардың жалпы санын
уәкілетті органның ұсынысы бойынша Қазақстан
Республикасының Президенті бекітеді.
3. Әрбір аудандық сот үшін судьялардың санын осы сот
төрағасының ұсынысы негізінде уәкілетті орган белгілейді.
Аудандық соттар
Аудандық соттың Аудандық соттың
құрамы өкілеттілігі

1. Аудандық сот Конституцияда 1. Аудандық сот бірінші
және осы Конституциялық инстанциядағы сот болып
заңлы белгіленген тәртіппен табылады.
тағайындалатын төрағадан 2. Аудандық сот:
және судьялардан тұрады.
1) өзінің қарауына
Егер аудандық сотта штат
жатқызылған сот істерін және
бойынша бір судья (бірқұрамды
материалдарын қарайды.
сот) көзделсе,ол осы соттың
2) сот статистикасын
төрағасы өкілеттігін атқарады.
2. Аудандық сотта кеңсе жүргізеді;
құрылады, оның штат санын сот 3) заңда көзделген басқа да
төрағасымен келісе отырып, өкілеттіліктерді жүзеге
облыс соттарының әкімшісі асырады.
белгілейді.
Аудандық соттың төрағасы

1.Аудандық соттың төрағасы судья болып табылады және судья
міндеттерін атқарумен қатар:
1) сот судьяларының сот істерін қарауын ұйымдастырады;
2) соттың кеңесіне жалпы басшылықты жүзеге асырады;
3) азаматтарды қабылдауды жүргізеді;
4) судья лауазымына кандидаттардың тағылымдамадан өтуін
ұйымдастырады;
5) сот статистикасын жүргізу мен талдауды ұйымдастырады;
6) өкімдер шығарады;
7) заңда көзделген басқа да өкілеттіліктерді жүзеге асырады;
2. Аудандық соттың төрағасы уақытша орнында болмаған жағдайда осы
сот төрағасының өкімі бойынша төраға міндеттерін атқару осы сот
судьяларының біріне жүктеледі.
Бірқұрамды сот төрағасы уақытша орнында болмаған жағдайда оның
міндетін атқару аумақтық уәкілетті орган басшысының ұсынысы бойынша
облыстық сот төрағасының өкімімен басқа соттың судьяларының біріне
жүктеледі.
Облыстық және оларға теңестірілген соттар

1. Облыстық және оларға теңестірілген соттарды (бұдан әрі – облыстық
соттар) уәкілетті органның Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының
Төрағасымен келісілген ұсынысы бойынша Қазақстан Респуьликасының
Президенті құрады, қайта ұйымдастырады және таратады.
2 . Облыстық соттар судьяларының жалпы санын уәкілетті органның
ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.
Әр облыстық сот үшін судьялардың санын осы сот төрағасының
ұсынысы негізінде уәкілетті орган белгілейді.

Облыстық соттың құрылымы мен құрамы:
1. Облыстық сот төрағадан, алқалар төрағаларынан және судьялардан
тұрады.
2. Облыстық соттың органдары мыналар:
1) қадағалау алқасы;
2) азаматтық істер жөніндегі алқа;
3) қылмыстық істер жөніндегі алқа;
4) соттардың жалпы отырысы.
Облыстық соттың өкілеттігі

Облыстық сот
Облыстық сот:
алқалары
1. Облыстық соттың азаматтық істер
1) өзінің қарауына жатқызылған жөніндегі алқасы мен қылмыстық істер
сот істерін және материалдарын жөніндегі алқасын – алқалар төрағалары, ал
қадағалау алқасын сот төрағасы басқарады.
қарайды; 2. Әрбір алқадағы судьялар саны сот
2) сот статистикасын жүргізеді; төрағасының үсынысы бойынша жалпы
3) сот тәжірибесін зерделейді және отырыста белгіленеді.
оны жинақтаудың қорытындылары 3. Қадағалау алқасы осы соттың жалпы

бойынша облыс соттарының сот отырысында жасырын дауыс беру арқылы
судьялардың жалпы санының көпшілік
төрелігін іске асыруы кезеңдегі
дауысымен жыл сайын сайланатын
заңдылықтың сақталу мәселелерін судьяларынан тұрады.
қарайды; Азаматтық істер жөніндегі алқа мен
4) облыс соттарының әкімшісі қылмыстық істер жөніндегі алқа жалпы
қызметін бақылауды жүзеге отырыста талқылағаннан кейін дербес
асырады; құрамын сот төрағасы белгілейтін
судьялардан тұрады.
5) заңда көзделген басқа да
4. Сот төрағасы азаматтық істер жөніндегі
өкілеттіліктерді жүзеге асырады. алқа мен қылмыстық істер жөніндегі алқада
мамандандырылған құрам түзуі мүмкін.
Облыстық сот төрағасы

1.Облыстық соттың төрағасы судья болып табылады және судьяның
міндеттерін атқарумен қатар:
1) судьялардың сот істерін қарауын ұйымдастырады;
2) қадағалау алқасын басқарады, алқаларда сот істерін қараған кезде
төрағалық етуге құқылы;
3) қажет болған жағдайларда бір алқаның (қадағалау алқасынан басқа)
судьяларын басқа алқаның құрамында іс қарау үшін тартады;
4) облыстық соттың жалпы отырысын шақырады және оған төрағалық
етеді;
5) алқа төрағасы уақытша орнында болмаған кезде оның міндетін
атқаруды аоқа судьяларының біріне жіктейді;
6) облыстық соттың алқа төрағалары мен судьяларына, аудандық
соттардың төрағалары мен судьяларына қатысты тәртіптік іс қозғайды;
7) соттың жалпы отырысының ұсынысы негізінде Әділет біліктілік
алқасына судья қызметіне кандидаттың тағылымдамадан өту
нәтижелері туралы қорытынды жібереді;
Облыстық сот төрағасы

8) сот статистикасын жүргізуді, сот тәжірибесін зерделеуді
ұйымдастырады;
9) өкімдер шығарады;
10) соттың кеңсесіне жалпы басшылықты жүзеге асырады;
11) азаматтарды жеке қабылдауды жүргізеді;
12) заңда көздеген басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2.Облыстық сот төрағасы уақытша орнында болмаған жағдайда
оның міндеті өзінің өкімі бойынша сот алқалары төрағаларының
біріне жүктеледі.
3. Облыстық сот төрағасы орнынан түскен не өкілеттіктерін
мерзімнен бұрын өзгедей тоқтатқан жағдайда, оның міндеттері
уәкілетті органның шешімі бойынша сот алқалары төрағаларының
біріне жүктеледі.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
ЖОҒАРҒЫ СОТЫ

Жоғарғы Соттың өкілеттігі
1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты жалпы юрисдикция
соттарының қарауына жатқызылған азаматтық, қылмыстық және
өзге істер бойынша жоғары сот органдары болып табылады , заңда
көзделген іс жүргізу нысандарында олардың қызметін қадағалауды
жүзеге асырады және сот практикасының мәселелері бойынша
түсіндірмелер береді.
2. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты:
1) өзінің қарауына жатқызылған сот істері мен материалдарын
қарайды;
2) сот практикасын зерделейді және оны жинақтаудың
қорытындылары бойынша Республика соттарының сот төрелігін
іске асыруы кезіндегі заңдылықтың сақталу мәселелерін қарайды;
3) сот практикасында заңдарды қолдану мәселелері бойынша
түсіндірмелер беретін нормативтік қаулылар қабылдайды;
4) заңда көзделген басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Жоғарғы Соттың құрылымы
Жоғарғы Соттың
құрылымы мен Жоғарғы Сот
құрамы алқалары
1. Жоғарғы Соттың азаматтық істер
1. Жоғарғы Сот Төрағадан, алқа жөніндегі алқасын –алқа төрағалары, ал
төрағаларынан және судьялардан тұрады. қадағалау алқасын Жоғарғы Соттың
Төрағасы басқарады.
Жоғарғы Сот судьяларының жалпы санын
2. Әр алқадағы судьялар саны Жоғарғы Сот
Жоғарғы Сот Төрағасының ұсынысы
Төрағасының ұсынысымен соттың жалпы
бойынша Қазақстан Республикасының
отырысында белгіленеді.
Президенті белгілейді.
3. Қадағалау алқасы Жоғарғы Соттың жалпы
2. Жоғарғы Соттың органдары мыналар:
отырысында жасырын дауыс беру арқылы
1) қадағалау алқасы;
судьялардың жалпы санының көпшілік
2) азаматтық істер жөніндегі алқа; даусымен жыл сайын сайланатын
3) қылмыстық істер жөніндегі алқа; судьяларынан тұрады.
4) соттың жалпы отырысы. Азаматтық істер жөніндегі алқа және
3. Жоғарғы Соттың жанынан ғылыми- қылмыстық істер жөніндегі алқа соттың
консультатциялық кеңес және баспа жалпы отырысында талқылағаннан кейін
органы құрылады. дербес құрамын Жоғарғы Сот Төрағасы
белгілейтін судьялардан тұрады.

4. Жоғарғы Соттың Төрағасы азаматтық
істер жөніндегі алқада және қылмыстық
істер жөніндегі алқада мамандандырылған
құрам түзуі мүмкін.
Жоғарғы Сот Төрағасы

1. Жоғарғы Сот Төрағасы судья болып табылады және судья міндетін
атқарумен қатар:
1) судьялардың сот істерін қарауын ұйымдастырады;
2) қадағалау алқасын басқарады, алқада сот ісін қараған кезде
төрағалық етуге құқылы;
3) Жоғарғы Соттың жалпы отырыстарын шақырады және оларды
төрағалық етеді;
4) Жоғарғы Соттың жалпы отырысының қарауына сот практикасында
заңдарды қолдану мәселелері бойынша Жоғарғы Соттың нормативтік
қаулыларын қабылдау үшін материалдар енгізеді;
5) Жоғарғы Соттың жалпы отырысының бекітуіне Жоғарғы Соттың
жалпы отырысы Хатшысының және ғылыми –консультациялық кеңес
мүшелерінің кандидатураларын енгізеді;
6) Қажет болған жағдайларда бір алқаның судьяларын басқа алқаның
құрамында іс қарау үшін тартады;
7) Жоғарғы Соттың жұмыс жоспарын бекітеді;
Жоғарғы Сот Төрағасы

8) Алқалардың жұмысын үйлестіреді;
9) Жоғарғы Соттың Аппаратына жалпы басшылықты жүзеге асырады,
оның құрылымы мен штатын бекітеді;
10) азаматтарды жеке қабылдауды жургізеді:
11) өкімдер шығарады;
2. Жоғарғы Соттың Төрағасы Республиканың өзге де мемлекеттік
билік тармақтары органдарымен және халықаралық ұйымдарымен
өзара қарым-қатынас кезінде Республика сот жүйесіні мүддесін
білдіреді сондай-ақ:
1) Қазақстан Республикасының Президентіне уәкілетті орган
басшысының кандидатурасын ұсынады;
2) Соттардың тиісті жалпы отырыстарының қарауына аудандық соттың
төрағасы, облыстық соттың төрағасы және облыстық сот алқасының
төрағасы ,Жоғарғы Сот алқасының төрағасы мен судьясы қызметінің
бос орнына балама негізде кандидатуралар енгізеді;
Жоғарғы Сот Төрағасы

3) Соттардың жалпы отырыстарының қорытындылары
негізінде соттардың жалпы отырыстарында қаралған барлық
кандидаттардың материалдарын қоса тіркей отырып, тиісінше
Жоғарғы Сот Кеңесіне немесе Әділет біліктілік алқасына
аудандық сот төрағасы, облыстық сот төрағасы және облыстық
соталқасының төрағасы , Жоғарғы Сот алқасының төрағасы
мен судьясы қызметтерінің бос орындарына балама негізде
кандидатуралар ұсынады;
4) Қазақстан Республикасының Президентіне заңдарды
жетілдіру жөнінде ұсыныс енгізіледі;
5) Осы Конституциялық заңмен көзделген негіздер туындаған
жағдайда, тиісінше Жоғарғы Сот Кеңесіне және Әділет
біліктілік алқасына Республика соттары төрағаларының, алқа
төрағалары мен судьяларының өкілеттігін тоқтату мәселесі
бойынша ұсыныс енгізеді;
Жоғарғы Сот Төрағасы

6) Қазақстан Республикасының Президентіне судьяларды
мемлекеттік наградалармен марапаттау және оларға құрметті
атақтар беру туралы ұсыныс енгізіледі;
7) Республика судьяларына «Құрметті судья» атағын береді, осы
атақты беру тәртібі туралы ереже бекітіледі;
8) Республиканың судьяларына қатысты тәртіптік іс қозғайды;
9) Заңмен және өзге де нормативтік құқықтық актілермен
көзделген басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.
3. Жоғарғы Соттың Төрағасы уақытша орнында болмаған кезде
оның міндеті Жоғарғы Сот Төрағасының өкімі бойынша
алқалардың бірінің төрағасына жүктеледі.
4. Жоғарғы Сот Төрағасы орнынан түскен жағдайда не өкілеттігі
мерзімінен бұрын тоқтатылған өзге де жағдайдаТөрағаның
міндетін уақытшы атқаруды Қазақстан Республикасының
Президенті Жоғарғы Сот алқалары төрағаларының біріне
жүктейді.
Сурақтар:

Жергілікті соттарға не жатады?
Аудандық және оларға теңестірілген соттарға қандай соттар жатады?
Аудандық және оларға теңестірілген соттарды құру қандай?
Аудандық сот нешінші инстанциядағы сот болып табылады?
Аудандық соттар үшін судьялардың жалпы санын уәкілетті органның ұсынысы кім
бекітеді?
Әрбір аудандық соттың судьялары кім белгілейді?
Облыстық және оларға теңестірілген соттарға қандай соттар жатады?
Облыстық сот төрағасы қандай істер тексереді?
Өкімдердің қандай соттар шығарады?
Аудандық соттың төрағасы судья болып қандай міндеттерін атқарады?
Облыстық соттар судьяларының жалпы санын уәкілетті органның ұсынысы кім
бекітеді?
Облыстық соттың құрылымы мен құрамы қай?
Жоғарғы Сот Төрағадан кімде турады?
Жоғарғы Соттың органдары қандай?
Жоғарғы Соттың жалпы отырыстарын шақырады және оларды төрағалық етеді
ма?

Ұқсас жұмыстар

Сот жүйесі

Аудандық соттың төрағасы

Облыстық соттың органдары

Қазақстанның Transparency International сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексіндегі рейтингінің жақсаруына ықпал ету

ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҒЫ

Сот билігі

Қазақстан Республикасы сот билігінің конституциялық құқықтық негізі

Қазақстан Республикасының сот жүйесі

Ішкі істер Прокуратура органдары Құқық қорғау органдарына жататындар

Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарының қызметі мен ұйымдастырылуы

Пәндер