Қазақстанда болашақта ашық кен орындарын игеру есебінен 2015 жылға қарай

Презентация қосу

Қазақстан экономикасы
Қазақстан экономикасы көне заманнан бастап Қазан
төңкерiсiне дейiнгi кезеңде көшпелi мал ш-на негiзделдi. Мал
жыл бойы өрiсте бағылады. Жер көшпелi қауымның ортақ
меншiгi болып саналып, қазақ шаруалары оны қауымдасып
пайдаланды. Мал жеке меншiкте болды. Шын мәнiнде малдың
иесi жайылымға да иелiк еттi. Қазақстан Ресейге қосылған,
одан мемлекеттiлiгi жойылған кезеңнен бастап, әсiресе, 1891
ж. Дала ережесi өмiрге енгiзiлгеннен кейiн, көшпелi ш-тың
сипаты өзгердi. Тауар-ақша қатынастарының дамуы
көшпелiлердiң едәуiр бөлiгiн жерсiз қалдырды, ал шұрайлы
жайылымдық алқаптар ауқаттылардың қолына шоғырланды.
Көшу ұзақтығы едәуiр қысқарып, табынның құрылымы және
малды бағып-күту жағдайлары өзгердi. Тұрақты тұрғын үйлер
мен мал қоралары пайда болды. Болыстар мен ауылдарға
бөлiнген жерлердiң шекарасы айқындала бастады.
Қазақстан экономикасы -Қазақстанда нақты
жұмыс істейтін нарықтық экономика
құрылған. 2006жылғы
мамырда экономикадағы жұмыспен
қамтылғандар саны 7991,4 мың адам
болды. Өнеркәсіптің жетекші салаларының
қатарына түсті және қара металлургия
жатады. Қазақстанның мысы,қорғасыны,
мырышы және кадмийі сапасының жоғары
деңгейде болуына байланысты әлемдік
нарықта сұранысқа ие және бәсекеге
қабілетті.
Қазіргі таңда экономикалық дамудың негізгі көзі
елдің шикізат әлеуетін пайдалану болып табылады.
1985 жылмен салыстырғанда көміртегі шикізатын
өндіру көлемі 225 пайызға өсті, ал дүние жүзі
бойынша бұл көрсеткіш 1,3 есеге жуық өсті. 2005
жылы мұнай өндіру (газ конденсатын қоса алғанда)
61,9 млн. тоннаға, табиғи газ өндіру 25,2 млрд
текше м болды. Қазақстанда болашақта ашық кен
орындарын игеру есебінен 2015 жылға қарай 150
млн. тонна мұнай және 79 млрд текше м газ
мөлшерінде көмірсутегі шикізаты өндіріледі. 2009
жылдан бастап мұнай өндірудің негізгі өсімі Каспий
шельфінде байқалады деп көзделіп отыр.
Еуропа елдері Қазақстан экспорты көлемінің негізгі бөлігін
алады. Қазақстан ірі отын-энергетикалық өңір болып
табылады. Еуропа елдері арасында Қазақстан экспортын
негізгі тұтынушылар Швейцария, Италия, Польша, Германия
болып табылады. Еуропа елдеріне экспорт жасау мұнай,
ферроқорытпалар, металлургия өнеркәсібі өнімдерін, бидай
сату есебінен артып отыр. Азия өңіріндегі елдерге
қазақстандық өнімдерді жеткізу көлемі ұлғайды, онда негізгі
тұтынушылардың бірі қытай өнеркәсібі болып табылады.
1998-2005 жылдар аралығында ЖІӨ-нің нақты көлемі 1,8 есе
артты, ал ЖІӨ-нің орташа жылдық өсімі 9,1% болды. 1998-
2005 жылдары ЖІӨ-нің жан басына шаққандағы көлемі 2,5
есе артты. Қазақстанның ЖІӨ-нің көлемі 2006 жылы 76 млрд.
долларға жетті, ол жан басына шаққанда 5,1 мың АҚШ
долларын құрайды.
Қазақстанның қаржы жүйесі
ТМД елдерінің ішіндегі ең озық
жүйенің бірі деп танылды. Банк
секторы өз дамуында
Достастықтың басқа елдерінен
айтарлықтай алдыңғы қатарда
келеді. Қазақстан банктерінің
жиынтық активтері (50 млрд.
АҚШ долларынан астам)
Украина банктерінің жиынтық
активтеріне теңеседі. Қазақстан
Шығыс Еуропа елдерінің
бірқатарынан алдыңғы қатарда.
Қазақстанның капиталы сыртқы
нарықта белсенді орын алуда,
2005 жылы бұл көрсеткіш 15
млрд. АҚШ долларына жетті.
2006 жылы Қазақстанның халықаралық қорлары Ұлттық қордың
қаржысын қоса алғанда ағымдағы бағамен 29 764,8 млн. АҚШ долларын
құрады.
Республика экономикасына 50 млрд. АҚШ долларына жуық тікелей
шетелдік инвестиция тартылған. Қазақстан ашық сыртқы сауда саясатын
дәйекті жүргізуде. Мәселен, 2004 жылы сыртқы сауда айналымының
көлемі 7 млрд. доллардан астам оң сальдомен 33 млрд. АҚШ долларына
жақындап, 1994 жылмен салыстырғанда 3 еседен астам өсті.
2005 жылғы қаңтар-қараша аралығында Қазақстан Республикасының
сыртқы сауда айналымы ұйымдастырылмаған сауданы қоспағанда
41016,4 млн. АҚШ долларын құрады. Сыртқы сұраныстың және жоғары
экспорттық бағалар нәтижесінде экспорт 25197,4 млн. АҚШ доллары
болды. Тұрақты ішкі сұраныстың қалыптасуы нәтижесінде импорт 15819
млн. АҚШ долларын құрады.
Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында сыртқы сауда географиясы негізінен
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығымен шектелсе, ол қазір айтарлықтай
кеңейді. 2004 жылы Қазақстанның тауар айналымы құрылымында бірінші
орынға ЕО-қа мүше елдер, Ресей, Швейцария және Қытай шықты.
КСРО-ның экономикалық жағдайының
күрделене түсуі Қазақстан оның құрамды
бөлігі болғандықтан азды-көпті
қиындықтарға душар болды: халық
шаруашылығының салалары тұйыққа тірелді;
қоғамдық өндірістің тиімсіздігі жалғаса берді;
инвестициялық сала кемшін күйінде қалды;
халық шаруашылығын басқарудың
экономикалық және құқықтық тәсілдері
жөнді меңгнрілмеді; жоспар,өндіріс және
еңбек тәртібі олқылыққа ұшырады.
Қазақстан экономикасының
дамуы
Тәуелсіздік алғаннан кейін Қазақстан
Республикасында жоспарлы экономикадан
нарықтық экономикаға көшу үрдісі басталды.
Алдымен экономиқалық реформалар жүргізілді.
Қазақстанда жүргізілген экономикалық
реформалар республика органдарының
экономикалық басқарудағы рөлін, орны мен
функциясын түбегейлі өзгерту жолдарын
қарастырды. Министрліктердің ендігі
міндеттері-басқару емес, өнеркәсіптердің
техниқалық дамуына, салааралық өркендеуіне
дұрыс бағдар таңдау жұмыстарымен айналысу.
Экономикалық реформаны дамыту
жағдайында 35 станционерліқ
қоғам, 75 салааралық сыртқы,
экономикалық ассоцияциялар, 30-
ға жуық концерндер мен
консорциумдер, 30-дан астам
коммерциялық банктер құрылды.
Жекешелендіру. Нарықтық
құрылымының дамуын жеделдету
мақсатында мемлекет меншігінен алу
және жекешелендіру жоспары жасалды.
Ең бірінші кезекте нәтижесіздік танытқан
мемлекеттік секторларды жекешелендіру
қажет болды. Қазақстандығы
жекешелендіру салық салу реформасы,
бағаны қалыптастыру, еңбекті өтеу және
бөлектену саясатымен қатар жүзеге
асырыла бастады.
Жекешелендірудің мақсаты :
1. Кәсіпкерлікті дамыту.
2. Кәсіпорындарды
мемлекет иелігінен алу.
3. Еркін баға орнату.
4. Жеке меншік секторлар
құру.
5. Бәсекелестік ортаны
қалыптастыру.
Мақсаты:
- Нарықты басқару
механизмін еңгізу.
- Ерікті бақталастық пен
кәсіпкерлікті,
сұранымдылықты қорғауды
қатамсыз ету.
Нарықтық экономика
саясатының негізгі белгілері:
1. Экономиканы
мемлекет иелігінен
алу.
2. Жекешелендіру.
3. Кәсіпкерлікті
дамыту.
4. Монополияны жою.
5. Бағаны босату.
6. Қатал ақша –несие
және қаржы
саясатын жүзге
шыру.
Тест

Экономика дегеніміз не?
А) Бұл жалпы халық шаруашылығы саласының жұмыс істеуін және жекелеген
кәсіп орындарды зерттеу.
В) Бұл кәсіпорын тек өнім өндіріп қана қоймай сондай – ақ халықты жұмыспен
қамту.
С) Кәсіпорында әрекет ететін шаруашылық тетіктерінің негізгі элементтерін
қарау т.с.с.
Д) Бұл тауарлармен қызмет көрсетулерді өндіру, бөлу, сату және пайдалану
жөніндегі қоғамдық ғылым т.с.с.
Кәсіпорын экономикасы немен тығыз байланысты?
А) Микро мен макромен байланысты.
В) Менеджментпен байланысты.
С) Микромен байланысты.
Д) Маркетингпен байланысты.
4. Өндіріс деген не?
Нарықтық экономикалық негізгі шаруашылық субъектілеріне нені жатқызамыз?
А) Өндірістік шаруашылықты.
В) Үй шаруашылығы, фирманы, үкіметті.
С) Өнім, машина, инструмент.
Д) Бәрі дұрыс.
сұрақтар
Қазақстан экономикасы деген
не?
Нарықтық экономика
саясатының негізгі белгілері
қандай?
Қазақстан экспортын негізгі
тұтынушылар кім?

Ұқсас жұмыстар

Жалпы ішкі долларының ЖІӨ

Қазақстан экономикасы

Қазақстанның қазіргі замандағы мұнай өнеркәсібі

Қазақстанның мұнай саласы - Қазақстан экономикасының негізгі

Экономиканың бәсекеге қабілеттілігінің теориялық негіздері

ЭКОНОМИКА САЛАЛАРЫН ЦИФРЛАНДЫРУ

Жеке кәсіпкерлік бастамаларды көтеу саласында мемлекеттік саясат саласының негізгі бағыттарын анықтайтын

Республикасының мұнай - газ кешенінің инновациялық дамуы

Ресей және ОПЕК

Техногендік шөлейттену

Пәндер