ПРОЦЕСТІК КЕЛІСІМ

Презентация қосу

ПРОЦЕСТІК КЕЛІСІМ
Құқықтану мамандығы, 302 топ
Скакбай Нурмолда
• Процестік келісім дегеніміз – қылмыстық процестің кез
келген сатысында прокурор мен күдікті, айыпталушы
немесе сотталушы немесе сотталған адам арасында осы
Кодексте көзделген тәртіппен және негіздер бойынша
жасалатын келісім. 2
• Процестік келісім жасалған кезде сотқа дейінгі тергеп-тексеру жасалған процестік келісім шеңберінде
қылмыстық істерді тергеп-тексеру мынадай:
• - онша ауыр емес, ауырлығы орташа не ауыр қылмыстар бойынша – күдікті, айыпталушы келтірілген
күдікпен, айыптаумен келіскен жағдайда – кінәні мойындау туралы мәміле нысанында;
• - қылмыстық топ жасаған қылмыстарды, өзге де адамдар жасаған аса ауыр қылмыстарды, сондай-ақ
экстремистік және террористік қылмыстарды ашуға және тергеп-тексеруге ықпал ету кезінде барлық
санаттағы қылмыстар бойынша ынтымақтастық туралы келісім нысанында жүргізіледі.
• Сонымен қатар, процестік келісімді қылмыстық заңда тыйым салынған іс-әрекетті есі дұрыс емес күйде
жасаған немесе қылмыс жасағаннан кейін психикасының бұзылумен ауырған адамдармен жасауға
болмайды.
• Процестік келісім жасасу адамды жәбірленуші және азаматтық талапкер болып танылған адамдардың
алдында азаматтық-құқықтық жауаптылықтан босатуға негіз болып табылмайды.
• Процестік келісімде қылмыстық заңда тыйым салынған іс-әрекетті
есі дұрыс емес күйде жасаған немесы қылмыс жасағаннан кейін
психикасының бұзылуымен ауырған адамдармен жасауға
болмайды.Процестік келісім жасасу адамды жәбірленуші және
азаматтық талапкер болып танылған адамдардың алдында
азаматтық- құқықтық жауаптылықтан босатуға негіз болып
табылмайды.
• Кінәні мойындау туралы мәміле нысанындағы процестік келісімде мынандай
шарттар болған: -күдікті, айыпталушы процестік келісім жасауға ерікті түрде
ниет білдірген; -күдікті, айыпталушы келтірілген күдікке, айыптауға және іс
бойынша қылмысты жасағанына қолда бар дәлелдемелерге, өзі келтірген
зиянның сипаты мен мөлшеріне дауласпаған; -процестік келісім жасасуға
жәбірленуші келіскен кезде жасалуы мүмкін. Күдікті, айыпталушы немесе
сотталушы соттың кеңесу бөлмесіне кеткеніне дейін қылмыстық іс бойынша іс
жүргізудің кез-келген сәтінде кінәні мойындау туралы мәміле нысанында
процестік келісім жасасу туралы өтінішхат беруге құқылы. Сондай-ақ, процестік
келісім прокурордың бастамасы бойынша жасалуы мүмкін.
• ҚПК-тің 628-бабына сәйкес, мемлекеттік айыптаушы, сотталушы және оның
қорғаушысы қылмыстық іс бойынша басты сот талқылауы барысында кінәні мойындау
туралы процестік келісім жасасу туралы өтінішхат мәлімдеуге құқылы. Кінәні мойындау
туралы процестік келісім жасасу туралы өтінішхат келіп түскен кезде судья сот
талқылауын үзеді және тараптарға процестік келісім жасасу үшін ақылға сыйымды
мерзім береді. Тараптар процестік келісімнің талаптары бойынша келісімге қол
жеткізбеген кезде соттың қылмыстық істі қарауы жалпы тәртіп бойынша
жалғастырылады. Келісім жасалған жағдайда, қылмыстық іс келісімдік іс жүргізуде
қаралады, төрағалық етуші сотталушыдан, қорғаушыдан процестік келісімді
қолдайтынын-қолдамайтынын сұрайды.
• Процеске қатысушылардың жасалған келісім туралы пікірін тыңдап, төрағалық етуші шешім
шығару үшін келісу бөлмесіне кетеді. Сотталушы соттың шешім шығару үшін кеңесу
бөлмесіне кеткеніне дейін жасалған процестік келісімнен бас тартуға құқылы. Егер сот
жазаның түрімен немесе мөлшерімен келіспесе, ҚПК-тің 623 –бабының 1 –тармағы 3 –
тармақшасына немесе 626-бабының 1-тармағы 2-тармақшасына сәйкес, жаңа келісім жасасу
мүмкіндігін ұсына отырып, қылмыстық іс прокурорға қайтару туралы қаулы шығарады.
Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 556-бабы 3-тармағына
сәйкес,жеңілдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру істері, сондай-ақ процестік келісімнің
барлық шарттары орындалған істер бойынша жасалған қылмыстық құқық бұзушылық үшін
жазаның мерзімін немесе мөлшерін осы Кодекстің Ерекше бөлігінің тиісті бабында көзделген
жазаның анағұрлым қатаң түрінің ең жоғары мерзімнің немесе мөлшерінің жартысынан
асыруға болмайды.
• Сотта жасалатын процестік келісім нысаны мен
мазмұны бойынша ҚПК-тің 616 бабы бірінші бөлігі
1),2),3),4),5),6),7) және 8) тармақтарының талаптарына
сәйкес келуге тиіс.
• Егер сотталушы қылмыстар жиынтығын жасады деп
айыпталып отырса, онда келісімде әрбір қылмыс үшін
жазаның түрі мен мөлшері,сондай-ақ түпкілікті
жазаның түрі мен мөлшері көрсетіледі.
• Егер сотталушыға үкімдердің жиынтығы бойынша жаза тағайындалса,
онда келісімде түпкілікті жазаның түрі мен мөлшері де көрсетіледі.
Келісім оған прокурор, сотталушы және оның қорғаушысы қол
қойғаннан кейінжасалды деп есептеледі. Прокурор қол қойылған
келісімді сот береді және істі келісімдік іс жүргізу шеңберінде шешу
туралы өтінішхат береді. Қылмыстық процеске қатысушылар ҚПК-тің
осы нормаларын дұрыс түсініп, оны кеңінен қолдана білсе, қылмыстық
процесті жүргізуші органдар мен барша адамдар үшін тиімді болмақ.
ПРОЦЕСТІК КЕЛІСІМ ЕКІ ТҮРДЕ ЖАСАЛУЫ
МҮМКІН:

Кінәні мойындау Ынтымақтастық туралы
туралы келісім аса ауыр келісім –қылмыстық топпен
емес, орташа жасалған қылмыстарды,
ауырлықтағы немесе басқа адамдармен жасалған
аса ауыр қылмыстарды,
ауыр қылмыстар сондай-ақ экстремистік және
бойынша – күдікті, террористік қылмыстарды
айыпталушы күдікпен, ашуға және тергеуге
айыппен келіскен мүмкіндік туғызсабарлық
жағдайда жасалады. санаттар бойынша жасалады.
Кінәні мойындау туралы мәміле түрінде процестік келісім жасау
салдары мыналар болып табылады:

1. Мұндай істер бойынша сотқа дейінгі тергеу мерзімі ҚР ҚІЖК-нің 192 бабымен
көзделген және процестік келісім жасау сәтінен анықтау істері бойынша бір айдан және
алдын ала тергеу істері бойынша екі айдан аспауы тиіс (өтініштерді сотқа дейін
тергеудің бірыңғай тізімінде тіркеу).

2. Осы санаттағы істер бойынша сот талқылауы келісілген өндірісте және қысқартылған
тәртіпте 10 күндік мерзімде қаралады, ерекше жағдайда бұл мерзім 20 тәулікке дейін
ұзартылуы мүмкін. Процестік келісім жасауға келісім берген жәбірленуші одан ары
зиянды өтеу мөлшері туралы талаптарды өзгертуге құқылы.
Сонымен бірге күдікті, айыпталушы сот шешім қабылдау үшін кеңесу бөліміне кеткенге
дейін кез келген сәтте процестік келісімнен бас тартуға құқылы.
Процестік келісім жәбірленушіні және азаматтық талапкерді осы қылмыстық істе
немесе азаматтық іс жүргізу тәртібінде азаматтық талап ұсыну құқығынан айырмайды.
Тараптардың процестік келісім жасаудан бас тартуы оны қайта жасау туралы өтініш
мәлімдеуге кедергі келтірмейді.
Кінәні мойындау туралы мәміле түрінде процестік келісім:
1) қылмыстардың жиынтығына қатысты, егер олардың
біреуі болсын заңмен көзделген талаптарға сәйкес келмесе;
2) егер жәбірленушілердің біреуі болсын процестік келісім
жасаумен келіспесе жасалмауы тиіс.
• Кінәні мойындау туралы процестік келісім жасасу туралы өтінішхат келіп
түскен кезде судья сот талқылауын үзеді және тараптарға процестік келісім
жасасу үшін ақылға сыйымды мерзім береді.
• Кінәні мойындау туралы процестік келісім жасалғаннан кейін ол судьяға
беріледі, ол істі келісімдік іс жүргізуде қарауды жалғастыру туралы қаулы
етеді. Тараптар процестік келісімнің талаптары бойынша келісімге қол
жеткізбеген кезде соттың қылмыстық істі қарауы жалпы тәртіп бойынша
жалғастырылады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Кінәні мойындау туралы мәміле нысанындағы процестік келісім

Келісімді жүргізу бойынша қылмыстық істерді сотта қарау

Соттың үкімі

Азаматтық сот ісін жүргізудің қағидаттары ұғымы бойынша азаматтық процестік құқық саласының ғалымдарының пікірлері

Еңбек құқығының функциясы

Қылмыстық құқық бұзушылық туралы арыз, хабар

ЖАСЫРЫН ТЕРГЕУ ӘРЕКЕТІ

ЖАСЫРЫН ТЕРГЕУ ӘРЕКЕТТЕРІ ҰҒЫМЫ, ОЛАРДЫ ЖҮРГІЗУ НЕГІЗДЕРІ

Қазақстан Республикасындағы экстрадицияның құқықтық ерекшеліктері мен орындалу шарттары

Сотқа дейінгі тергеп - тексерудің басталуы

Пәндер