Инфекция көздері

Презентация қосу

ТАҚЫРЫБЫ: ТЫРЫСҚАҚ
Тырысқақ – антропонозды жіті ішек жұқпасы, Халықаралық медициналық –
санитарлық ережелерге сәйкес карантинді жұқпаларға жатқызылады. Жұқпа
таралуының жалғыз көзі – ауру адам немесе тырысқақ бойынша қолайсыз
аймақтан келген қоздырғышты нәжіс немесе құсық арқылы бөлетін
вибриотасымалдағыш. Мұндай жұғу жолы – ауыз – нәжістік деп аталады.
Қоздырғыш жұқтырылған тамақ және су (жиі кездеседі) арқылы адам ағзасына
түседі, ауру адаммен қатынаста болғанда немесе тұрмыстағы заттарды
пайдаланғанда жұғады. Қоздырғыш суда, сүтте, ағынды суларда ұзақ уақыт бойы
сақталады және қайнатқанда жойылады.
Тырысқақтың жасырын мерзімі қысқа – бір
күннен бес күнге дейін.
Ауру таралуының негізгі себебі қауіпсіз судың
тапшылығы не жоқтығы, санитариялық
құралдардың болмауы, бұған қоса, қоршаған
ортаның нашар жағдайы, жеке бас
гигиенасының сақталмауы болып табылады.
Тырысқақ өте жұқпалы, және оған балалар да,
ересектер де шалдығады. Басқа ішек
ауруларынан ерекшелігі ол бірнеше сағат
ішінде дені сау ересек адамның өзін өлімге
душар етеді. Иммунитеті төмен тұлғалар,
дұрыс тамақтанбайтын балаларға және АҚТҚ
жұқпасына шалдыққан адамдарға тырысқақ
жұққанда өлім қаупі өте жоғары. Емдеу
жасалмаса, өлім коэффициенті 30-50 пайызға
дейін жетеді.
Медициналық көмекке дер кезінде жүгінсе,
және емдеу дұрыс жүргізілсе, аурудың соңы,
көп жағдайда сауығумен аяқталады.
Этиологиясы: қоздырғышы Vibrio cholerae
Vibrio cholerae classica- азиаттық классикалық холераның қоздырғышы.
Vibrio cholerae Эль-Тор — Эль-Тор холераның қоздырғышы.
Вибриондар: өте қозғалмалы, үтір түрде иілген, грамм теріс қысқа таяқшалар.
Аэроб, оптимальды температурада (37˚С), сілтілі ортада жақсы өседі. Сыртқы
ортаның температурасы 17 ˚С-тан жоғары, су көздерінде өте төзімді. Антигендік
құрамы: О- соматикалық антиген, Н- жіпшелік антиген. Антигендік қасиеті
бойынша О1 серотопқа кіреді.О1 антиген — А,В,С компонеттерінен
құрастырылады.

Келесі
серотопта
р-ға
бөлінеді

Инаба (АС) Гикошима
Огава (АВ) (АВС)
Тырысқақ эпидемиологиясы: Антропоноз. Аса кауіпті инфекциялар қатарына
кіреді.

Инфекция көздері:
1.Холераның типті және атипті түрлерімен ауыратын адамдар (1 гр нәжіспен
107- 109микроб бөліп шығарады)
2.Вибрион тасымалдаушылар (сау, транзиторлы, реконвалесценттер) -(1 гр
нәжіспен 102- 105 микроб бөліп шығарады)

Классикалық холерада инфекция көзі — көбінесе типті түрімен науқастанған
адамдар.
Эль-Тор холерада инфекция көзі – көбінесе атипті түрімен науқастанған
адамдар және тасымалдаушылар.

Таралу механизмі: нәжіс-ауыз (фекальді -оральді) арқылы
Таралу жолдары: су арқылы ,алиментарлы,тұрмыстық қатынас арқылы
Адамдардың инфекцияны қабылдау мүмкіншілігі өте жоғары – 100% -ке дейін.
Эндемиялық ошақтарда көбінесе балалар мен қарт адамдар ауырады.
Патогенезі.
Холера вибриондары асқазаннан өтіп, ащы ішектің қуысына
түседі. Энтероциттерге жабысып – адгезия-шырыш
қабаттарында 12-24 сағаттың ішінде көбейеді
(колонизацияланады), токсикалық заттарды бөледі.
Патогенездің негізгі факторы экзотоксин (диареяның себебі).
Экзотоксин энтероциттердің ішіне өтіп, аденилциклазаны
белсендендіреді, цАМФ шығуын көбейтеді, ішек сөлінің
секрециясын күрт жоғарлатады (гиперсекреторлы процесс
туады, 1 сағатта 1 литр суйықтық өндіреді). 1 литр
сүйықтықпен организмнен 5,0г NaCl, 4,0г натрий
гидрокарбонаты, 1,0г КСІ сыртқа шығады.
Диареяның түрі – сулы-электролитті. Ол сусыздану,
деминерализацияны туғызады. Нәтижесінде гиповолемия
(абсолюттік), микроциркуляцияның бұзылыстары, тканьды
гипоксия, ацидоз, метаболиялық бұзылыстар туады.
Инкубациялық кезеңі: 1-2 күннен 5 тәулікке дейін.
Басталуы жедел. Продромальды белгілер сирек кездеседі (12-17% көбінесе Эль-
Тор холерада).Холераның ең бірінші көрінісі: аяқ астынан пайда болатын диарея
(тәулігіне 3-10 реттен 30 ретке дейін), іш өту ауырсынусыз болады.
Холераға тән нәжіс: сулы, көп мөлшерде (300 мл-ден 1 литрге дейін) , түссіз,
иіссіз, «күріш суы» тәрізді, құрамы изотониялық сұйықтыққа тән.
Құсу — іш өтуден кейін, жүрек айнусыз, жиі, сулы, «фонтан тәріздес» болады.
Сырқат басынан бірнеше сағаттан кейін сусыздану синдромының алғашқы
белгілері пайда болады:
-Шөлдеу
-бұлшық еттердің әлсізденуі
-адинамия
-балтыр еттердің ауырсынып, тартылуы
-тахикардия
-гипотония
-тыныс алуының жиіленуі
-терінің бозғылттығы
Одан кейін бет әлпеті жүдеп, көз айналасы көгеріп, тері тургоры төмендеп,
шырыш қабаттары құрғап, цианозданады.
Холераның клиникалық патогенетикалық
жіктелуі

3-ші
1- 2-ші дәрежедегі 4-ші
дәрежедегі дәрежедегі дәрежедегі
дегидратация дегидратация дегидратация дегидратация —
— сұйықтықты — сұйықтықты — сұйықтықты
дене дене сұйықтықты дене
салмағынан салмағынан 4- дене салмағынан 9-
3%-ке дейін 6%-ке дейін салмағынан 7 10%-тен
жоғалту жоғалту -9%-ке дейін жоғары.
жоғалту
Дегидратацияның 3-ші дәрежедегі
дегидратация 8-
1-ші 10% науқастарда
дәрежесі 50- Дегидратацияның 2-ші кездеседі: Жоғалтқан
дәрежесі 20-
60% науқастарда сұйықтықтың мөлшері 4-ші дәрежедегі
25% науқастарда 7-9%-ке дейін жетеді.
болады. Іш өту 3-10 болады. Жоғалтқан дегидратация 8-10
Іш өту жиілігі
рет. Жоғалтқан сұйықтықтың мөлшері 4- санаусыз.Дене қызуы % науқастарда
сұйықтықтың 6%-ке жетеді. Іш өту төмендей бастайды. кездеседі.
жиілігі 15-20 рет. Нәжісі Сусыздану белгілері
мөлшері 1-3%-тен сулы, «күріш суы» Клиникасында
өте айқын және өте
аспайды. Тері тәріздес. Сусыздану жылдам
гиповолемиялық
қабаттары белгілері өте жылдам дамиды.Ауырған шок белгілері алға
дамиды: әлсіздік, бас
өзгеріссіз. адамның көзі ішіне шығады.
айналу, шөлдеу, кіріп, бет әлпеті
Кейбіреуінде қайталанған құсу, Артериалды
өткірленеді. Тері
акроцианоз. терісінің бозғылттануы, тургоры төмендеп, қысымы 30/0
Шырыш суық тер жабуы, қатпарлары мм.с.б. немесе
акроцианоз, балтыр жазылмайды, «кір
қабаттарының сәл бұлшық еттерінің анықталмайды, жіп
жуғыштың қолы»
құрғауы. Дене тартылуы. Дене қызуы деген белгі
тәрізді пульс,
қызуы қалыпты қалыпты, тері айқындалады, үстемелі демікпе,
қатпарлары баяу түрде
(әлсіздік, бас жайылған акроционоз анурия, цианоз,
жазылады. Тахикардия, анықталады. бұлшық
айлануы). гипотония, аздаған сопор, кома.
еттері тартылады,
Сырқаттың олигурия. дауысы қарлығады,
ұзақтығы 3-4 тахикардия, гипотония,
тәуліктен аспайды. олигурия.
Холера (тырысқақ) диагностика жолдары
-Клиникалық белгілері
-Эпидемиологиялық белгілері
-Зертханалық әдістер:
-Бактериологиялық зерттеу (құсық, нәжіс)
-Серологиялық зерттеу (АР және ПГАР)
-Иммунофлюоресцентті

Салыстырмалы диагностикасы:
-Сальмонеллезбен,
-тағам-токсико инфекциямен,
-дизентерияның атипті түрімен,
-вирусты диареяларымен т.б.
Холера емі.
Негізгі емі — регидратация; 2 сатымен жургізіледі:

1.Ауруханаға жатқызылғанға дейінгі жоғалтқан сұйықтықты
толтыру

2.Ары қарай шығып жатқан сүйықтықтықпен минералдарды
қалыптастыру.
-Оральды регидратация — регидрон, оралит, цитроглюкосолан
-Парентеральды регидратация- полиионды
сүйықтықтықтарды тамыр ішіне еңгізу(ацесоль, трисоль,
дисоль, квартасоль т.б.)
-Этиотропты ем: тетрациклин, доксициклин, сифлокс,
фторхинолондар (офлоксацин, ципрофлоксацин т.б.)
Тырысқақтың алдын алу іс-шаралары:

Жіті ішек аурулары мен тырысқақ бойынша эпидемиологиялық маусымның
басталуына орай, тырысқақтың әкелінуін, таралуын болдырмау мақсатында
облыста келесі алдын алу іс-шаралары жасалуда:
-эпидемиологиялық (жаз) маусымда судың беткі қабаттарындағы суға және
сыртқы орта нысандарына тырысқақ вибриондарына үнемі зерттеулер
жүргізіледі,
-емдеу–алдын алу мекемелерінің, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің
облыс көлемінде тырысқаққа күдікті адамды анықтау бойынша дайындығы
қамтамасыз етілген,
-арнайы тәртіптік мекемелерге, әлеуметтік оңалдандыру мекемелеріне түскен,,
шетелден келген адамдарды тырысқаққа тексеру жүргізіледі, сонымен қатар,
ішек ауруына шалдыққан адамдардың материалдарына зертханалық зерттеу
жасалады,
-этиологиясы белгісіз жұқпалы аурудан көз жұмған адамдардың мәйітінен
алынған материалдар зерттеледі,
-халық арасында санитарлық-ағартушылық жұмыс жасалады.

Ұқсас жұмыстар

ЖЕКЕ ЭПИЗООТОЛОГИЯ

Житс ауруының белгілері

Куресу шаралары

Жалпы эпизоотология

Жүре пайда болған (ЖИТС, СПИД ағылш. AIDS) иммундық дефицитiнiң синдромы

ЖИТС туралы. Жүре пайда болған (ЖИТС, СПИД ағылш. AIDS) иммундық дефицитiнiң синдромы

Инфекция көзі

Аурухана ішілік инфекция

Актиномикоз қоздырғышы

Өсімдік ауруларының жаппай дамуын айқындайтын жағдайлар

Пәндер