Ырықты зейін

Зе йін туралы жалпы ұғым

Зейін - адамның психикалық әрекетінің белгілі бір нәрсеге бағытталып шоғырлануы. Адам өмірінде зейіннің алатын орны зор. Әсіресе, таным процесінде, білім алу ісінде маңызы ерекше. Шәкірттің сабақты түсіне қоймауы, есінде дұрыс сақтай алмауы, тапсырманы орындауда қате жіберуі оған дұрыстап зейін қоймаудан болады.

Зейін

Ырықсыз зейін

Үйреншікті зейін

Ырықты зейін

Ырықсыз зейін

Ырықты зейін

Үйреншікті зейін

Егер мұғалімнің түсіндіру мазмұны жағына қызықты болып, көрнекі құралдар қолданылса, онда оқушылар педагогтің сөзін өздері-ақ ұйып тыңдайды, көрсеткендерін көңіл коя карайды.

Алдына мақсат қойып, көздеген нәрсені алдын ала белгілеп, әдейілеп зейінін соған аударуды ырықты зейін деп атайды.

Үйреншікті зейін адамның әдетіне айналып кеткен зейін. Ол арнайы күш жұмсауды қажет етпейді.

Адамның көңілін аудару үшін тітіркендіргіштердің күтпеген жерден пайда болуы, олардың күші онша улкен болмаса да, маңызы келеді.

Зейінге бөгде тітіркендіргіштер - ауру, шаршау, басқа ойлар кедергі болады, алаңдатады.

Жеке адам зейінінің негізгі ерекшеліктеріне тұрақтылық, оның бір нысаннан екінші нысанға оңай ауысуы, бөлінуі, нысандарды қамту көлемі, алаң болмаушылық, т. б. жатады.

Зейіннің қасиеттері

Тұрақтылығы мен жинақтылығы

Алаң болушылық

Көлемі

Бөлінушілігі

Аударылуы

зейіннің бір жұмысқа ұзағырақ тұрақтауы

бір объектіге саналы түрде зейінді аудара алмаушылық

бір уақыт ішінде оның қамтитын объектілерінің санын айтады

бір мезгілде бірнеше нәрсені атқара білу мүмкіншілігі

бір объектіден екінші объектіге назарымызды көшіру

Балада зейіннің дамуы және оны тәрбиелеу

1. 1-сыныптан бастап оқушыларды зейінділікке әдеттендіру, оларда зейіннің жоғары түрлерін дамыту. 2. Бүкіл сыныпқа не жеке оқушыларға берілетін тапсырмалар дәл, анық, қысқа болып келсін. 3. Бала қайда жүрсе де, байқағыштыққа тәрбиеленуі тиіс. 4. Балалардың жүйке жүйесінің әлі де болса «қатая» қоймағандығы еске алынсын. 5. Мұғалімнің жеке басының үлгі-өнегесі.

Студенттің зейінін дамытуыға мысал келтір.

Зейін дегеніміз не?

Notes: Зейін дегеніміз не?

Техникалық бақылау бөлімінде екі тексеруші жұмыс істейді. Біреуі жұмысты жаңадан бастаған, екіншісі тәжірибелі. Жас тексеруші бөлшектерді бір-бірден алып, тексерсе, тәжірибелісі қолына екеуін алып тексеріде. Сұрақ: Екеуінің бір-бірінен зейін айырмашылығы қандай?

Зейін неше түрге бөлінеді?

Notes: Зейін неше түрге бөлінеді?

Адамның зейінін өзіңе қалай аударуға болады?

Актёрге өз міндетін ойдағыдай атқаруы үшін зейінінің қандай қасиеттерін дамыту пайдалы? Актёр әрекеті өте күрделі. Ол зейінін тек рөлге бағындырып қоймайды. Сахнада өз міндетін орындай жүріп, серіктеріне де көңіл бөледі.