Азияға енуіндегі алғышарттар

Батыс отаршыларының оңтүстік-шығыс азияға енуі

Дайындаған: Ташеменов К. Н

Тексерген: Хибина З. Н

Notes: Цвета вашего класса отличаются от цветов этого шаблона? Не проблема! На вкладке "Дизайн" нажмите "Варианты" (стрелка вниз) и выберите подходящую вам цветовую схему.

Вы можете менять любые пункты в списках обязанностей в соответствии с правилами вашего класса!

Үндістан, Қытай, Индонезия елдерінің байлығы еуропалық көпестерді қатты қызықтырды. Бірақ жол алыс болды. Оны алғаш арабтар, кейінірек парсылар мен гуджараттықтар иелік етті, ал кейін Шығысқа баратын жолды түріктер жауып тастады. Жана жол іздеу керек болды.

Батыс отаршыларының Оңтүстік-Шығыс Азияға енуіндегі алғышарттар:

Жаңа жолды іздеу

1498 ж. португалдық Васко да Гаманың Африканы айналып өтіп, Үндістанға жету

1511 ж. тамызда португалдықтар Малакканы басып алып, 1512 ж. Молуккага жетіп Тернате мен Тидоретеде орнығуы

Батыс отаршыларының М А Қ С А Т Ы :

Қамалдар мен факторилер салу

Көкөністер мен саудаға монополиясын орнату

Сауда пункттері мен жолдарын бақылауды қолға алу

Өздерінің отаршылдық билігін орнату

Отаршылдықтың салдары:

Зорлықпен католик дінін қабылдады

Көкөністер бағасын арзандатты

Оңтүстік-Шығыс Азия, соның ішінде Индонезия елінің экономикасы құлдырады

Ауыл шаруашылығы ауыр күйзеліске ұшырады

Жергілікті халықтың шетел басқыншыларына қарсы К Ү Р Е С І :

Күрес ХҮІ ғасырдың ортасынан бастап күшейді. 1546 және 1565 жж. Португалдыктарға қарсы Явадан Молуккаға екі рет жорық жасалды.

1565 жылы Тернатта көтеріліс болды, 1570-1575 жж. Көтерілісті Бабуллах Сұлтан басқарды. Бұл кезде португалдықтар қуылған жоқ, бірақ жағдайлары қиындай түсті.

Тек қана индонезиялық мемлекеттер арасындағы алауыздық мен бірліктін жоқтығы олардың архипелагта орнығуына себеп болды.

Отаршылардың жағдайын Филиппиныда орнығуы, Молуккага таласушы испан конкистадорларының мен күрес және 1578 ж Индонезия жаққа ағылшын кемелерінің ағылуы қиындады.

Отарлау барысында Нидерланды Англиямен бірге португагалдықтардың негізгі қарсыластары болды. Хаутман басқарған голландиялық сауда флотының алғашқы кемелері 1596 жылы 23 маусымда келді. Бантамдықтар голландтарды португалдықтармен және Матараммен күрестегі ОДАҚТАСЫ деп қарады.

1602 жылы Біріккен Ост-Индия компаниясы құрылып, Нидерландының Бас штаттары оған Қайырымды Үміт(Добрая Надежда) мүйісінен Магеллан бұғазына дейінгі елдермен саудадағы монополиялық құқық берді. Компанияның хартиясы бойынша ол Бас штаттардың атынан келіссөздер, соғыстар жүргізуге, қамалдар тұрғызуға, армия ұстауға, өз қызметкерлерін соттауға құқылы болды.

Біраз барлаудан кейін голландтар сауда монополиясын бекітуге, ол монополияны қорғайтын бекіністер салуға кірісті. 1605 ж. ақпанда олар Албондағы португалдар қамалын басып алды, мамырда португалдықтарды Тернате аралынан қуып шықты да, 1607 жылы аралдың сұлтанымен келісім жасады. Ол келісім бойынша сұлтанатқа протекторатын орнатты.

1623 жылы голландтар Амбон аралынан ағылшындарды қуып шықты. 1641 жылы Ост-Индия компаниясы Малакканы басып алып, португалдықтардың Индонезиядағы билігіне біржолата нүкте қойды.

Португалдықтардын да, голландтардың да билігі Оңтүстік-Шығыс Азия халықтарының тарапынан азды-көпті наразылықтарға тап болып отырды. 1620 ж. Банда аралдарында голландтарға қарсы көтеріліс болды. Оны Ост-Индия компаниясының генерал-губернаторы әскер күшімен қатаң басып тастады.

Голландтардың архипелагта көптеп тарай бастауынан қауіптенген Агунг сұлтан 1628, 1629 жж. Бантамға жорық жасап, оны ала алмады. Голландтарға қарсы Молуккамен жасырын сауда жүргізіп отырған Гова сұлтандандары да күресті. Голландтардың архипелагтан қуылмай қала беруіне Бантам және Матарамның арасындағы жаулаушылық септігін тигізді.

Голландтар үшін компанияның негізгі саяси және сауда қарсыласы португалдықтармен 1641 ж. қаңтарда Малакканы тартып алудың манызы болды. Малакканың құлауы тек португалдықтардың архипелагтағы үстемдігіне тиген соққы ғана болған жоқ, ол Матарамға да жасалған соққы болды. Себебі Матарамның күріші негізінен Малаккага сатылатын. Енді Агунт күрішті компанияға сатуға мәжбүр болды. Соның арқасында компания жағдайы күшейіп, Матарамның оған тәуелділігі артты. ХҮІІ ғасырдың 30 жылдарының ортасына қарай португалдықтар шығысынан басқа архипелагтағы барлық иеліктерінен айырылды.

Ұқсас жұмыстар

Тәуелсіз Қазақстанның халықаралық қауымдастыққа кірігуі

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫ - ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗІ ТУРАЛЫ

Марксизм теориясы

САЯСАТТАНУ ПӘНІ САЯСИ РЕЖИМДЕР

Болжау мағынасы

ҚАРлұқ мемлекеті (756-940 жж.)

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ - түрік университеті

Өзбекстан Республикасы

Ташкент қаржы институты

Пәндер