Ішек шикізатының ақаулары және оны алдын алу шаралары

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
АГРАРЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ
ВЕТЕРИНАРИЯЛЫҚ САНИТАРИЯ КАФЕДРАСЫ

СӨЖ

Тақырыбы:Ішек шикізатының ақаулары және оны алдын алу
шаралары.

Орындаған:Айтмуратова.Н.Н
Тобы: ВС-505
Тексерген:Қойгельдинова.А.С

Семей 2019жыл
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1 Ішек шикізатының ақаулары және оны алдын алу шаралары.
III.Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер.
Ішек қабырғаларының жұмсаруы. Бұл ақау ішектің нашар
майсызданғанында және жоғарғы температурада (10-12 0С)
жабық ыдыста сақтағанда, ішектің майы тотығуға және
гидролизге ұшырайды. Ол кезде ішектің түсі өзгеріп,
стеариннің иісі шығып кетеді. Ол шұжық дайындағанда
соған шығып кетуі мүмкін. Сондықтан ондай ішектерді
жуып, иісін кетіреді. Иісі кетпеген жағдайда утилденеді.
Шіру үрдістері. Бұндай үрдістер тұздау
технологиясының бұзылғанында (әлсіз тұз, ірі тұз
түйіршіктерін пайдалану, тұздау уақыты дұрыс
ұсталмағанда), ыдырау үрдісі кезінде тұздау және
ішектерді жоғарғы температурада ұстағандықтан пайда
болады. Ішектегі шіру үрдістері белоктардың
ыдырауымен, қабық беріктігінің нашарлауымен және
шіріген иістің болуымен сипатталады.
Шіру үрдістерінің алғашқы
сатысында, егер де ішек
қабырғасының беріктігі сақталған
жағдайда, біраз желдеткіште ұстап
иісін кетірген соң, не болмаса 0,01-
0,25% марганец, калий қышқылы
ерітіндісінде ұстаған соң қайтадан
пайдалануға болады. Сапасыз
ішектерді утилдейді.
Көгеру (зең саңырауқұлақтарының әсерінен) сақтау талаптарын
сақтамаған жағдайда, әсіресе ішектерді дұрыс кептірмей, ылғалдығы
жоғары бөлмеде ұстаған жағдайда зең саңырауқұлақтары өсіп-өнуі
мүмкін. Егер ішектің аз ғана көлемі зақымданса, онда зең
саңырауқұлақтарын аластайды, не болмаса 7% сірке қышқылы сіңген
мақта тампонымен сүртіп, артынан шошқа майымен майлайды да, әрі
қарай пайдалануға болады. Егерде қара саңырауқұлақтар пайда болып
және ішектің ішіне өтіп кеткен жағдайда ішектің беріктілігі нашарлап,
жағымсыз иіс пайда болады. Ондай өнімдерді техникалық утилизацияға
жатқызады.
Ішектердің тоттануы. Тұздалған ішектердің бет
жағында бұдырлы қоңыр-сары дақтар немесе ұзындығы 2-
8мм, ені 1-3мм сары-қоңыр жолақтар пайда болғанында,
оны ішектің тоттануы деп саналады. Оған көбінесе қой
ішектері ұшырайды. Тоттанудың себептері – ішектерді
ұзақ уақыта 100С-тан жоғарғы температурада ұстаған
жағдайда және кальций мен темір тұздарынынің
қатысуымен болатын галофилді микрофлоралардың
дамуымен байқалады. Тоттанудың адам өміріне қауіпі жоқ.
Сондықтан да, егер тоттану аз мөлшерде ғана болса, 1-2%
тұз, сірке, не сүт қышқыл ерітіндісімен 3 сағат өңдеп,
шайып, сонынан 2% сілтімен бейтараптап кептіреді. Егер
де көп мөлшерде зақымданса, ондай жерлерін кесіп алып
тастайды.
Ішектің қызаруы. Ішектің қызаруы галофил бактериясы дамуының
салдарынан болады. Қызарудың қоздырғыштары 100С - тан жоғары
температурада және оттегі көп болған жағдайда дамиды. Ішектер бұндай
қоздырғыштармен қоздырғыштары бар тұз, аспаптар және адам қолы
арқылы зақымдануы мүмкін. Қызару үрдісінен кейін негізгі шіру үрдісі
жүреді. Сондықтан да, егер ішектің қызаруы алғашқы сатысында
байқалса, алдын ала жуып тазалаған соң (0,01-0,25% марганец калий
қышқылы ерітіндісімен тазалап, не 2% тұз қышқылында 1-2 сағат
батырылған) таза сумен және 15-20% - тік тұздықпен шайылған соң
тағамға пайдалануға болады, ал қызыл дақтарды кетіре алмаған жағдайда,
ішектерді техникалық утилизацияға жатқызады.
Құрғақ ішектерде насекомдарда болуы мүмкін. Олар: тері
жегіш қоңыздар, күйе шыбыны және олардың
балаңқұрттары, т.б. өте көптеген кенелер. Бұл паразиттер
ішек қабырғасын тесіп тастайтындықтан, ондай ішектерді
шұжық жасауға қолдануға болмайды.
Бір жануардан алынған өңеш, барлық ішек және несеп қуығының
жиынтығы ішек кешені деп аталады. Мысалы, ірі қара ішегіне өңеш, он
екі елі ішек, тоқ ішектер және несеп қуығы жатады. Ауыл шаруашылығы
малдарының ішектерінен шұжықтардың қабын, кетгут және ішекті
аспаптардың қылын (ішегін) жасайды.
Ішектерді шарбыдан ажыратқаннан, ішек-қарын жынынан, майынан
тазартады, ішіне қарай айналдырып сиыр мен жылқының ішегінің
кілегейлі қабатын, ал шошқа мен қой ішегінің кілегейлі, бұлшық етті
және сірілі қабығын ажыратады.
Сонан соң тоңазытып, сорттап, реттеп, өлшеп түйінге орап, ыдысқа
салып, белгі соғып сақтайды.
Егерде жаңа ішектерді өңдеу мүмкіндігі болмаса, оны ас тұзымен,
мұздату және кептіру әдістерімен сақтайды.
Тұздалған ішектерді аузы жабылған бөшкелерде 10 0С – тан жоғары
емес температурада 3 айдан асырмай сақтайды, егер температура 0-5 С
болса, 6-8 ай сақтауға болады.
Өңделген жылқы және сиыр ішектері аузы жабылған бөшкелерде 0-
5 0С –та 2 жыл, шошқа, қой және ешкі ішектері 0-10 0С – та 12 айдан
асырмай сақтауға болады.
Түктерге буылған және жәшіктерге салынған құрғақ ішектерді
ылғалдылығы 65 жоғары емес құрғақ бөлмелерде 1 жыл сақтауға
болады.
Ішек-қарынды тексергенде, онда қанталау, некроз,
жаралар бар ма, жоқ па, соған көңіл аударады. Сірілі
қабаттың үстіңгі қабығында көптеген түйіндер болуы
мүмкін (эзофагостом, буностомдар). Бұлар адамға қауіпті
емес, бірақ балаңқұрттар босатқан соң, ол жерде некроз
ошақтары, не жара пайда болуы мүмкін. Ішек бұндай
аймақтарын кесіп, аластау қажет. Ал егер кесуге келмесе,
ішекті азыққа пайдаланбайды
Ірі қараның өңешінде тері асты бөгелегінің балапаны,
жылқының таз қарынында, соқыр ішектерінде гастрофилюстер,
ал қой, шошқа ішектерінде (тоқ және тік ішектерде) тікенек
бастылар болуы мүмкін. Ал тікенек бастылар кездескен жағдайда
ішектер тек қана техникалық мақсаттта қолданылуы керек.
Ішектерді осылармен қоса сақтағанда да оның сапасын үнемі
қадағалап отыруымыз керек.
Ал ішек - қарын тұздалған болса, оны алдын ала
жылы сумен жуады. Ішек қабырғасының беріктігін
тексеру мақсатында, ішек қуысына 0,5 кгс/см2
қысыммен ауа кіргізіледі, ал қой, шошқа ішектеріне су
жіберіліп, ішектің екі жағын басып тексереді.
Ал егер қабырғасы жарылып кетсе, ондай ішектер
жарамсыз деп табылады.
Ішектердің кірленуі өңдеу кезіндегі үрдістерге кері
әсерін тигізеді.
Аздаған кірлену болса тазартады, жаппай болса
техникалық утилизацияға жатқызылады.
Қорытынды

.
Жалпы ішек ақауларына:ішек қабырғаларының жұмсаруы, шіру
үрдістері, көгеру, ішектердің тоттануы, ішектің қызаруы жатады.
Шіру үрдістері тұздау технологиясының бұзылғанында (әлсіз тұз, ірі
тұз түйіршіктерін пайдалану, тұздау уақыты дұрыс ұсталмағанда),
ыдырау үрдісі кезінде тұздау және ішектерді жоғарғы температурада
ұстағандықтан пайда болады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Қырықбайұлы, С. Ветеринарлық-санитарлық сараптау практикумы / С.
Қырықбайұлы, Т.М. Тілеуғали. - Алматы, 2007.
2. Дунченко, Н.Н. Экпертиза молока и молочных продуктов. Качество и
безопасность / Н.Н. Дунченко, А.Г. Храмцов, И.А. Макеева. –
Новосибирск, 2007.
3. Интернет желісі.

Ұқсас жұмыстар

Былғары шикізаты. Жібіту үрдісі

Былғары шикізатының ақаулары

БЫЛҒАРЫ ШИКІЗАТЫ

Кеңес беруші

Жүрек қан-тамырлар жүйесінің аурулары

Синкопе кезінде шұғыл көмек көрсету

Менингитте байқалатын симптомдар

Асқорыту жолы

ІШЕК ПЕН ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАР

Жұқпалы аурулар туралы

Пәндер