Криптографиялық әдістер




Презентация қосу
Тақырыбы:
Криптография

Өскемен 2019ж
Криптография (грек. κρиптос — жасырын және ұрлау — жазамын) —
ақпараттың жеке(өзгелердің ақпаратты оқи алмау мүмкіндігін) және
заңдылығын (авторлық құқықтың бүтінділігін) қамтамасыз ететін
әдістерін зерттейтін ғылым.

Алғашында криптография ақпаратты шифрлау әдістерін,яғни ашық
мәтінді құпия алгоритмдік кілт негізінде шифрлы мәтінге
түрлендіруді үйрететін ғылым болып саналған. Дәстүрлі криптография
құпия кілтті пайдалану арқылы шифрлау және шифрдан шығаруды
өткізетін симметриялық криптожүйелерді түрлендіреді. Сонымен
қатар криптожүйелер өзіне ассимметриялық криптожүйелерді,
электронды цифрлық қолтаңба, кеш-функцияны, кілттерді басқаруды,
жасырын ақпаратты алуды, кванттық криптографияны қосады
Криптография екі бағытта
қарастырылады:

Криптография Криптоанализ
.
Бұл бағыттар бір-біріне қарама-қарсы болып табылады.

Криптография ақпаратты түрлендіруге, математикалық
әдісін іздеу және зерттеумен айналысады.
Ал криптоанализ шифрленген ақпараттың көмегінсіз
қалпына келтіру мүмкіндіктерін зерттейді.
Криптография тарихына ұзақ жыл береді. Оның негізгі
периодикасына шифрлеу әдістерінің технологиялық
сипаттамаларын қолдануымызға болады.

Кезе Қамтылған уақыты Анықтама
ң
1 б.з.д. 3 мың ж жақын Моноалфавиттік шифрлармен сипатталады. Негізгі
принципі шығыс мәтіннің алфавитін басқа алфавит
әріптерімен немесе символддарымен ауыстыру.

2 IX ғасырдан бастап Таяу Шығыстан(Аль-Киндиден) және XV ғасырдан
Еуропада (Леон Баттиста Альберти- XX ғасыр
басына дейін) полиалфавиттік шифрлар енгізумен
белгілі болды

3 XX ғасырдың басы – Шифрлеушілер жұмысына электромехаинкалық
соңы құрылғылардың келуімен сипатталады.

4 XX ғасырдың ортасына Математикалық криптографияға өту периоды
дейін
Криптографиялық әдістер
Криптографиялық әдістер ақпаратты қорғаудағы ең тиімді әдістердің
бірі болып табылады.
Криптография – бұл мәліметтерді алмастыру әдістерінің жиынын
көрсетеді, қарсы жақ үшін бұл мәліметтерді пайдасыз ету үшін
бағытталған.
Роторлық шифрлы
машина Энигма. Бұның
модификациялары
германдық
әскерлерімен 1920
жылдарда Екінші
дүниежізілік соғыс
біткенге дейін
қолданылып келген.
Қазіргі таңдағы криптография үшін есептеуіш
жабдықтарды қолдануды алдын-ала болжаушы
алгоритмдік шифрлеудің ашық қолдану. Кеңінен
таралған алгоритмдер:
Симметриялық DES, AES, ГОСТ 28147-89,
Camellia, Twofish, Blowfish, IDEA, RC4 .;

Асимметриялық RSA и Elgamal (Эль-Гамаль);

Хэш-функциялар MD4, MD5, MD6, SHA-1,
SHA-2, ГОСТ Р 34.11-94.
Ассимметриялық криптожүйе
Ассиметриялық кезде, екі кілт қолданылады: ашық және
құпия. Бұндай жүйелерге хабарламаны шифрлауға бір кілт,
ал қайта шифрдан ашу үшін басқа кілт қолданылады.
Симметриялық криптожүйенің
ең танымалдары:
Цезарь шифрлау жүйесі
Цезарь шифры қарапайым
ауыстыру (бiралфавиттiк
ауыстыруы) шифрының меншiктi
жағдайы болып табылады.
Бастапқы мәтiндi шифрлау
кезiнде әрбiр әрiп келесi ереже
бойынша сол алфавиттiң әрпiне
ауыстырылады. Ауыстырылған
әрiп бастапқы әрiптен К әрiпке
алфавит бойынша ығысқан
жолмен анықталады. Алфавиттiң
соңына жеткен кезде оның басына
циклдық өту орындалған.
Симметриялық DES
DES (Data Encryption Standard) 1978 жылы
қабылданған, деректерді криптографиялық жабудың
американдық стандарты блоктық шифрлерді бірі
болып табылады. Фейстель әдісіне негізделген DES
56-биттік кілт көмегімен деректердің 64-биттік
блоктарын шифрлеуді жүзеге асырады. DES-те
дешифрлеу шифрлеуге кері операция болып табылады
және шифрлеу операциясын кері тізбекте қайталау
жолымен орындалады. Шифрлеу процесі 64-биттік
блок биттерін бастапқы орынға қою, шифрлеудің 16
циклін және биттерді кері орын ауыстырудан тұрады
СССР-ң ГОСТ 281489 мәліметтерді
шифрлау стандарты
Мәліметтерді шифрлаудың мемлекеттік стандарты ретінде
қолдану үшін СССР 1989 жылы блоктық шифрлауды
құрастырды. 1990 жылы қолданысқа енгізілді. DES-ке
ұқсас. Гост алгоритмінің сызбасы DES-тің сызбасынан
бастапқы түрлендіруі жоқтығымен және шифрлау
циклының санымен өзгеше.Гост алгоритмінің кілті – ол,
ұзындығы 32-ге тең массив. ГОСТ шифрында 256 биттік
кілт қолданылады. Алгоритм аздап жай жұмыс
жасағанымен, айтарлықтай жоғары беріктікке ие.
Ассимметриялық криптожүйе
RSA
RSA шифр атауында онышығарған фамилиясы кодталған: Рона Рай вест
(Ron Rives!), Ади Шамир (Adi Shamir) және Леонард Элдемал (Leonard
Aldеman) — RSA Data Security компаниясының негіздеушілері. RSA өте
танымал ғана емес, сонымен жалпы танымал шифр. RSA математикалық
дәлелі мынандай: екі қарапайым туындысы болатын өте үлкен натурал
санының бөлгішін іздеу көп еңбектің процедурасы. Сонымен қатар ашық
кілт бойынша оңың жеке жұп кілтін есептеуге өте қиын. RSA шифрі
жеткілікті ұзындық кілт кезінде барлық жақты зерттелген және күшті
болып танылған. Мысалы, 512 бит күштілікті қамтамасыздандыру үшін
жетпейді, ал 1024 бит мүмкін нұсқау болып есептеледі. Кейбірі RSA
процесс күштілігінің өсуімен толық асып кету шабуылына тұрақтылықты
жоғалтады. Бірақ процессордың күштілігін артуы тұрақтылықты
көбейтетін аса ұзын кілттерді қолдануға рұқсат етеді.
Кілт ұзындықтары

Симметриялық Ассиметриялық
алгоритм үшін алгоритм үшін
Симметриялық алгоритм үшін кілт
ұзындығы:
56 64 80 112 128 (БИТ)
Ассиметриялық алгоритм үшін кілт
ұзындығы
387 512 768 1792 2304 (БИТ)
Асимметриялық криптожүйелер 1970
жылдары пайда болды. Асимметриялық
криптожүйелердің симметриялық
криптожүйелерден негізгі айырмашылығы
мұнда ақпаратты шифрлеген соң, оны ашу
үшін әр түрлі кілттер қолданылады:
1) ашық кілт К - ақпаратты шифрлеу үшін
және ол к құпия кілтінен ерекшеленеді.
2) құпия кілт к - К ашық кілті арқылы
шифрленген ақпаратты ашу үшін.
Артықшылығы мен кемшілігі

Қолданушы тек өз паролін ұмытпаса болды,
себебі сол пароль негізінде құпия кілт
жасалады.

Қолданушы тек өз паролін ұмытпаса болды,
себебі сол пароль негізінде құпия кілт
жасалады.
Криптоанализ — ақпараттың бүтіндігін және
заңдылығын қорғауды қамтамасыз ететін ғылым бөлімі
Криптоаналитик — криптоанализ әдістерін қолданушы
адам
Криптографиялық шабуыл — ақпаратты қорғап отырған
кездегі криптоаналитиктің ақпарат алмасуға шабуылға
шақыру
Дешифрлеу(дешифровка) — белгілі шифрленген мәтіннің
негізінде криптографиялық кілтті білмей-ақ ашық мәтінге
айналдыру процесі.
Криптографиялық беріктілік — криптографиялық
алгоритмнің криптоанализге қарсы тұра білу мүмкіндігі.
Имитоқорғау — жалған ақпаратқа байланып қалудан
қорғану.

Ұқсас жұмыстар
АҚПАРАТТЫ ҚОРҒАУДЫҢ МАТЕМАТИКАЛЫҚ ӘДІСТЕРІ
Aқпаратты қорғаудың заңды шаралары
Криптографияның математикалық негіздері
Ашық мәтін
Қорғау тәсілдері
Криптография
Ашық кілт криптографиясы
Ақпаратты қорғаудың криптографиялық әдістері
АҚПАРАТТЫ ҚОРҒАУ МӘСЕЛЕСІНІҢ КРИПТОГРАФИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Кодтау теориясына кіріспе. Кодтау схемаларына шолу. Макмиллан теңсіздігі. Деректерді сығу. Лемпел-Зив алгоритмі
Пәндер