Қазақ тіліндегі сөзжасам: тәсілдер, типтер және өт түбірінің сөзжасамдық ұясы
Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты
СӨЗЖАСАМ
Қостанай, 2020 жыл
Жоспар
Сөзжасамдық тәсіл
1. Синтетикалық тәсіл
Аналитикалық тәсіл
Лексико-семантикалық тәсіл
Синтетика-аналитикалық тәсіл
Аналитика-синтетикалық тәсіл
Синтетикалық, лексико-семантикалық тәсіл
Аналитикалық, лексико-семантикалық тәсіл
СӨЗЖАСАМДЫҚ ҰЯ
1 САТЫ
2 САТЫ
3 САТЫ
өтем
өтемақы
өтесін
өтеулі
өтеу
өтеусіз
өтеуші
өтеушілік
өтеуі
өткел
өткелек
өткелсіз
өткен
өткен-кеткен
өткер
өткерме
өткермеле
өткиіз
өткеру
Өткеруші
өткіз
өткізгіш
Өткізгіштік
ӨТ
өткін
өткінші
Өткіншілік
өтпе
өтпелі
өтпежел
өтіс
өтпежол
өтті
өтті-кетті
Өтімсіз
өтімділеу
өтім
Өтімді
өтімдірек
өтімділік
Өтімпаз
өтіл
өтілмен
өту
өтуші
Сөзжасамдық тарам:
Өт сөзінде 15 тарам бар:
Сөзжасамдық жұп
Сөзжасамдық тізбек
өтем - қарымта, қайтарым, өтеу
өтемақы - келтірілген зиянның есесін қайтару, төлеуін берушілік
өтесін - бір нәрсенің қарымтасы, есесі.
өтеу - белгілі бір іс-әркетті іске асыру
өтеулі - төленген, өтелінген
өтеусіз - өтеуі жоқ, теңдесіз, өтелмеген.
өтеуші - өтемді өтейтін адам
өтеушілік - парызын, міндетін орындаушылық
өтеуі - бір нәрсенің төлемі, өтемақысы, қарымтасы
өткел - өзеннен өтетін таяз жер, кешу
өткелек - малды жеке-жеке өткізу үшін ағаштан жасаалған тар, қыспақ жол
өткелсіз - кешіп, жалдап өтетін жері, өткелі жоқ.
өткен-кеткен - ары-бері жол жүрген адам, жолаушы
өткер - өмір өткізу, тіршілік кешу
өткерме - теміржолдан кесе өту үшін кемеге мінуге арнайы жасалған көпір
өткермеле - бірнеше рет ары-бері өткізіп ілу, тоңу.
өткиіз - оттың орнын ойық етіп қалдырып, суық өтпеу үшін айнала төңірек жерге жаюға арналған киіз.
өткіз - белгілі бір іс-әрекетті іске асыр, орында.
Өт - әрекеттің, оқиғаның болуы, белгілі бір іс-әрекеттің орындалуы, іске асуы
өткізгіш - өз бойынан электр тогы мен ылғалды өткізетін зат
өткізгіштік - токты, жарықты, жылуды өткізетін қасиеттің барлығы.
өткін - ызғырық жел.
өткінші - олай-бұлай жүретін, өте шығатын, жүргінші.
өткіншілік - қысқа мерзімдік, уақытшылық.
өтпе жол - жолдың кесіп өтетін жеріне көпір жасап, бірінің үстінен юірін өткізетін жол.
өтпелі - өткінші, құбылмалы.
өтпежел - желдің өтуі, желорай.
өтті - суық жел
өтті-кетті - өтіп-кеткен, өтесілі
өтіл - берген дүниесі, өткен заты
өтілмен - тәжірибеден өтетін адам
өтім - бір нәрсенің өту қарқыны
өтімді - қолдан-қолға тез өтетін
өтімділеу - жоғары бағамен сатылатын, нарықтылау, құндылау.
өтімділік - жұмсалған шығынның ақталуы, қайта өндірілуі
өтімдірек - өтімділеу, өтімді
өтімсіз - тез өтпейтін, құнсыз.
өтімпаз - өтуге бейім, өткіш.
өтіс - алыс-беріс, ауыс-түйіс.
өту - белгілі бір қозғалыстан жылжу.
өтуші - жолаушы, жүргінші.
« Өт » негізгі түбірінен жасалған сөзжасамдық ұяда:
Сөзжасамдық ұяда тәсілдердің үш түрі де кездеседі:
Сөзжасамдық тип
Мысалдар: туысқандық, батылдық, тездік, мендік, қоғамдық, өздік.
Бірінші белгісі бойынша:
Зат есімге: туысқандық, батылдық, тездік.
Сын есімге: мендік, қоғамдық, өздік.
Екінші белгісі бойынша:
Заттық ұғым: туысқандық, тездік.
Үшінші белгісі бойынша:
-дық жұрнағы арқылы: туысқандық, батылдық, қоғамдық.
-дік жұрнағы арқылы: тездік, мендік, өздік.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz